Улсын Их Хурлын Хууль зүйн байнгын хорооны өнөөдрийн хуралдаан 10 цаг 40 минутад 52.6 хувийн ирцтэйгээр эхэлж, Мөнгө угаах болон терроризмыг санхүүжүүлэхтэй тэмцэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай, Нягтлан бодох бүртгэлийн тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай, Санхүүгийн зохицуулах хорооны эрх зүйн байдлын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай, Эрүүгийн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүдийн эцсийн хэлэлцүүлгийг хийлээ.

Төслийг эцсийн хэлэлцүүлэгт бэлтгэсэн талаар Байнгын хорооны дарга Х.Нямбаатар танилцуулахдаа хуулийн төслүүдийн агуулга, зарчмыг алдагдуулахгүйгээр үг хэллэг, дэс дараалал, бүтцийн шинжтэй засварыг хийж төсөлд тусгасан бөгөөд нэгдсэн хуралдааны анхны хэлэлцүүлгээр олонхийн дэмжлэг авсан саналуудыг төслүүдэд нэмж тусган эцсийн хувилбарыг бэлтгэсэн гэлээ.

Танилцуулгатай холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүн Ц.Мөнх-оргил, Ш.Раднаасэд нар асуулт асууж хариулт авлаа. Хуулийн төслөөр Санхүүгийн зохицуулах хорооны үйл ажиллагааг өргөжүүлэхээр байгаа, тэгвэл бүтэц, хүний нөөцийн хувьд үйл ажиллагааны хүрээгээ өргөжүүлэх үүргээ биелүүлэх боломж бий эсэхийг лавласан. Өнөөдрийн байдлаар Санхүүгийн зохицуулах хороо 144 ажилтантай бөгөөд банкнаас бусад санхүүгийн салбарын үйл ажиллагаанд 3100 этгээдийн үйл ажиллагаанд хяналт тавьж ирсэн байна. Хэлэлцэж буй төслөөр үл хөдлөх хөрөнгийн зуучлал, алт үнэт эдлэл арилжаалагчдын үйл ажиллагаанд хяналт тавих үүрэг хүлээж байгаа бөгөөд Улсын бүртгэлийн байгууллагаас авсан судалгаанаас харахад 6000 орчим үл хөдлөх хөрөнгийн зуучлал, алт үнэт эдлэл арилжаалагчдын үйл ажиллагаанд хяналт тавих шаардлагатай болж байгаа. Энэ оны улсын төсөвт Санхүүгийн зохицуулах хороонд дээрх чиглэлээр 10 орон тоо нэмэгдүүлэхээр тусгаад байгаа гэв. 144 хүний орон тоотойгоор 3100 орчим аж ахуйн нэгжийн үйл ажиллагаанд хяналт тавьдаг байсан байгууллага одоо 9000 гаруй нэгжийн үйл ажиллагаанд 154 хүний орон тоотойгоор хяналт тавих болж байгаа асуудлыг Байнгын хороо болон холбогдох бүх түвшиндээ анхаарч, хуулийн хэрэгжилтийг бүрэн хангах үүднээс үйл ажиллагааны зохицуулалтыг нарийн анхаарах шаардлага бий гэдгийг гишүүд хэлж байв.

ФАТФ-ын 40 зөвлөмжийн 5 зөвлөмж дутагдалтай хэмээн дүгнэгдсэн бөгөөд төслүүдийг хэлэлцэн баталснаар тодорхой хэмжээний дэвшил гарна. Түүнчлэн ашгийн бус байгууллагуудын үйл ажиллагаанд хяналт тавих эрх зүйн орчин, тогтолцоо бүрдүүлэх ажлыг хэрэгжүүлэх шаардлага бий гэдгийг тайлбарласан.

Ийнхүү гишүүд асуулт асууж, хариулт тайлбар, мэдээлэл авсны дараа зарчмын зөрүүтэй саналын 1 томьёоллоор санал хураалт явуулан шийдвэрлэв. Ингээд Мөнгө угаах болон терроризмыг санхүүжүүлэхтэй тэмцэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай, Нягтлан бодох бүртгэлийн тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай, Санхүүгийн зохицуулах хорооны эрх зүйн байдлын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай, Эрүүгийн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүдийн эцсийн хэлэлцүүлгийг хийсэн талаарх Байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг чуулганы нэгдсэн хуралдаанд танилцуулахаар боллоо

УИХ-ын пүрэв гарагийн чуулганаар Мөнгө угаах болон терроризмыг санхүүжүүлэхтэй тэмцэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг хэлэлцэж байна.

Хууль зүй дотоод хэргийн дэд сайд Б.Энхбаяр гишүүдийн асуултад хариуллаа. Тэрээр “Засгийн газраас энэ асуудлыг нийт иргэдэд хамааралтай байдлаар хуулийн төслийн бичэлтийг хийгээгүй. Алт үнэт эдлэлийн үйлдвэрлэл тусгай зөвшөөрөлтэйгөөр эрхлэгддэг. Уг тусгай зөвшөөрөл алт үнэт эдлэлийн худалдаа, арилжаа хийж байгаа этгээдэд хамаарна. Худалдаа эрхэлж байгаа хүмүүс орон нутгийн засаг захиргааны байгууллагад гэрээтэйгээр энэ ажиллагааг эрхэлдэг. Яг энэ гэрээг байгуулсан тогтвортой этгээдүүдийг мэдээллэх үүрэгтэй этгээдэд хамааруулахаар гэж ойлгосон. Гэхдээ хуулийн бичэлтийн хувьд яг ингэж ойгогдхооргүй өргөн агуулгатай байж болох юм байна гэдгийг эцсийн хэлэлцүүлгийн шатанд саяны хэлсэн хоёр агуулгаар тодорхой ойлгогдох байдлаар бичэлтийг нь илүү томьёолно гэдгийг хэлмээр байна. Хоёрдугаарт Олон улсын гэрээгээр хүлээсэн үүргээ манай улс биелүүлэх хэрэгтэй. Жишээ нь өнгөрсөн парламентийн үед терроризмтой холбоотой эрүүгийн хуульд байсан хоёр зүйл анги байдаг. Нэг нь зандачлах, нөгөө нь терроризм үйлдэх. Зандачлах гэмт хэрэг үйлдсэн этгээдүүдийг түрүүчийн парламент өршөөлийн хуульд хамруулсан. Үүнээс улбаалан Олон улсын байгууллагаас манай улсыг терроризмын зүйл ангиа өршөөлийн хуульд хамруулсан байна гэдэг үндэслэлээр үнэлгээ доошлох шалтгаан болсон” гэв.

Монгол Улсын Их Хурлын дарга М.Энхболдод өнөөдөр (2018.01.31) Засгийн газрын гишүүн, Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд Ц.Нямдорж Мөнгө угаах болон терроризмыг санхүүжүүлэхтэй тэмцэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүллээ. Цаг үе, нийгмийн хэрэгцээ, шаардлагад бүрэн нийцсэн, аливаа зөрчил, хийдэлгүй байх нийтлэг зарчимд тулгуурлан Мөнгө угаахтай тэмцэх санхүүгийн хориг арга хэмжээ хэрэгжүүлэх байгууллага (цаашид “ФАТФ” гэх)-ын зөвлөмжүүдэд нийцүүлэн Мөнгө угаах болон терроризмыг санхүүжүүлэхтэй тэмцэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл боловсруулах дараахь зайлшгүй практик шаардлагууд үүсч байгаа аж. Үүнд:

-Монголбанкны дэргэдэх Санхүүгийн мэдээллийн албаны эрх зүйн байдал, үйл ажиллагааны чадамжийг бэхжүүлэх;

-Санхүүгийн үйлчилгээний хөгжил, техник технологийн өөрчлөлтөд нийцүүлэн “мэдээлэх үүрэгтэй этгээд”-ийн хүрээг өргөжүүлэх, тэдгээртэй холбоотой зохицуулалтыг нийцүүлэх;

-Мэдээлэх үүрэгтэй этгээдэд тавих хяналт шалгалтын тогтолцоог эрсдэлд суурилсан хэлбэрт оруулах нөхцөлийг бүрдүүлэх;

-Эдийн засгийн харилцаанд орж байгаа аливаа хөрөнгийн эцсийн өмчлөгчийн мэдээллийг үнэн зөв, бодитоор бүртгэх тогтолцоог бүртгэлийн байгууллагаар дамжуулан хэрэгжүүлэх;

-Хууль зөрчсөн хүн, хуулийн этгээдэд хүлээлгэх хариуцлагын тогтолцоог сайжруулах;

-НҮБ-ын Аюулгүйн зөвлөлөөс гаргасан хориг арга хэмжээг хэрэгжүүлэх хууль, эрх зүйн орчинг боловсронгуй болгох;

-Терроризмыг санхүүжүүлэхээс гадна үй олноор хөнөөх зэвсэг дэлгэрүүлэхийг санхүүжүүлэхтэй тэмцэх зохицуулалтыг тусгах;

-Хамтын ажиллагааны зөвлөлөөс гадна Засгийн газрын түвшний Үндэсний зөвлөлийн талаарх зохицуулалтууд зэргийг хуулийн төсөлд тусгажээ. Хуулийн төсөл батлагдсанаар дараахь эерэг үр дүн гарах юм байна. Үүнд:

-Мөнгө угаах, терроризмыг санхүүжүүлэх, үй олноор хөнөөх зэвсэг дэлгэрүүлэхийг санхүүжүүлэхтэй тэмцэх хууль, эрх зүйн орчин боловсронгуй болно;

-Монгол Улс олон улсад хүлээсэн үүргээ биелүүлж, дотоодын хууль тогтоомжийг ФАТФ-ын 40 зөвлөмжид нийцүүлэх алхамд ахиц гарна;

-Монгол Улсын эдийн засгийн аюулгүй байдал, санхүүгийн салбарт сөрөг нөлөө үзүүлэх хориг арга хэмжээг олон улсаас авч хэрэгжүүлэх эрсдэлээс урьдчилан сэргийлнэ;

-Санхүүгийн мэдээллийн албаны чиг үүргээ хэрэгжүүлэх нөхцөл бололцоо сайжирна;

-Мөнгө угаах, терроризмыг санхүүжүүлэх, үй олноор хөнөөх зэвсэг дэлгэрүүлэхийг санхүүжүүлэх гэмт хэрэг, зөрчилтэй тэмцэх хариуцлагын тогтолцоо сайжирна;

-Хуулийн хэрэгжилт сайжирч, холбогдох байгууллагын хамтын ажиллагаа бэхжин, үйл ажиллагааны чадавх дээшилнэ гэж хууль санаачлагч үзэж байгаа аж.

Уг хуулийн төсөл батлагдсанаар хуулийг хэрэгжүүлэхтэй холбоотойгоор улсын төсөвт ачаалал үүсэхгүй юм байна гэж УИХ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээлэв.