Categories
булангууд мэдээ шинжлэх-ухаан-технологи

Tadpole галактикийн тухай

Мянга мянган галактикуудын гайхамшигт дүр төрхийн дундаас онцгойрон харагдах энэхүү галактик нь, уртаас урт урсгал татуулан сансарын уудамд уралдаж буй мэт оддын хөврөлөөр ер бусын харагдах аж.

Дээрх оддын айг “Tadpole” гэх бөгөөд эл зургийг НАСА болон ЕСА нь Servicing Mission 3B хэмээх төслийн хүрээнд Хаббл сансрын телескопт суурьлуулсан Advanced Camera for Surveys (ACS) дурангаар авсан байна. Тадпол нь ойролцоогоор 420 сая гэрлийн жилийн зайд орших Драко одны ордонд байрладаг.
Астрономчидын үзэж буйгаар 100 сая жилийн өмнө нэгэн бяцхан Компакт галактик, Тадпол галактиктай харилцан таталцлын улмаас мөргөлдөн зүүнээс баруун руу (зурагт харагдах байдлаар) дайран өнгөрөхөд Тадполоос багагүй хэмжээний одод болон тоосонцор татагдан сугарч Бяцхан галактикийн одод ба тоосонцортой холилдон чиглэлийнхээ дагуу олон сая жилийн турш хөвөрсөөр уг 280’000 гэрлийн жилийн урттай сүүлийг үүсгэжээ.
Хоёр галактикийн мөргөлдөлтийн улмаас үүссэн уртаас урт хөврөн буй Сүүлэнд болон Тадполын спираль тойрогт асар олон тооны залуу цэнхэр одод ба оддын бөөгнөрөлүүд харагдах аж. Эдгээр бөөгнөрөлүүдийн тус бүрийг нэг сая орчим одод бүрдүүлж буй юм. Тэдний цэнхэр өнгө нь маш өндөр температураас нь шалтгаалах бөгөөд манай Нарнаас 10 дахин халуун, нэг сая дахин хурц гэрэл цацруулдаг байна. Хамгийн том, хамгийн цэнхэр одод шатахуунаа шавхан нас ахих явцад оддын бөөгнөрөлийн өнгө нь аажим аажмаар улаан болж хувирдаг. Эдгээр задгай бөөгнөрөлүүд нь эцэстээ, орчлонгийн бараг бүх галактикуудад тэр дундаа манай Сүүн зам галактикт зуу зуугаараа байх хуучин оддын бөмбөрцөг хэлбэрийн бөөгнөрөл болох болно.
Хөврөн буй сүүлэнд залуухан тод цэнхэр оддын хоёр бөөгнөрөл бие биенээсээ нилээн зайтай харагдах агаад эдгээр оддын бөөгнөрөл нь Тадполын тойрог замд бүслүүр байдлаар тойрдог одой галактикууд болох болно. Ойролцоогоор 3000 галактик Тадполын цаана зургийг бүхэлд нь хамран харагдах аж. Галактик тус бүрт хэмжээнээсээ хамааран 100-300 тэрбум одод болон тэдгээрийг дагах дагуулууд бий….
Зургийн кредит: НАСА, ЕСА.

Эх сурвалж:

https://www.facebook.com/photo.php?fbid=2859365264126030&set=gm.1923136714485213&type=3&theater&ifg=1

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *