Он гарсаар улсын хэмжээнд өнөөдрийн байдлаар нийт 2219 удаагийн ахуйн гал түймэр гарч, түймрийн улмаас 23 хүн амь насаа алджээ. Үүний 16 нь том хүн 7 нь хүүхэд байгаа юм. Харин галын аюулаас Онцгой байдлын албаны алба хаагчид 18 хүний амь насыг авран хамгаалсан байна.

Гал түймрийн шалтгаан нөхцөл нь айл, өрхүүдэд ашиглагдаж байгаа пийшин, зуухны гэмтэл, ил задгай асгасан цогтой үнс нурам, хараа хяналтгүй орхисон бага насны хүүхэд, иргэдийн болгоомжгүй үйл ажиллагаа, зориулалтын бус цахилгааны утасны ашиглалт, цахилгаан хэлхээний хэт ачаалал зэрэг хувь хүний санамсар болгоомжгүй байдлаас үүдэж байна.

Иймд:

-Бага насны хүүхдийг хараа хяналтгүй гэрт нь цоожилж үлдээхгүй байх, пийшин, зуух яндангийн эвдрэл гэмтлийг засч, хүүхэд хүрч, түлэгдэх, гэмтэхээс сэргийлэх, цахилгааны утас, залгуур, ил гарах зүйлс, шатах, тослох материалыг бага насны хүүхдээс хол байлгах,

-Халуун үнс нурам, галтай хог хаягдлыг хогийн ил цэгт хаяхгүй байх, шингэрүүлсэн шатдаг хийгээр болон цахилгаанаар ажилладаг тулга, зуухыг ашиглахдаа аюулгүй ажиллагааны дүрэм, журмыг баримтлах,

-Пийшин, зуухны янданг дээврийн гадаргуугаас 50 см-ээс багагүй өндөртэйгээр гаргах, дээвэр таазнаас яндан хүртэл 50 см-ээс багагүй зайтай байх, пийшин зуух нь хананаас 1,25 см-ээс багагүй зайтай байх бөгөөд галлагааны амны өмнө 70х50 см-ийн металл хуудас, төмөр байрлуулах,

-Цахилгаан халаагуур, халаагчийг ашиглахдаа цахилгаан ашиглалтын дүрэм, журмыг мөрдөх, аюулгүй ажиллагааны заавар, зааварчилгаа авах, мэргэжлийн цахилгаанчаар холбуулах, холбогдох байгууллагаас өгч байгаа заавар, зөвлөмжийг дагаж мөрдөх,

-Гарааш, ил зогсоолд автомашинаа байрлуулахдаа галын аюулгүйн зайн хэмжээг баримтлах,

-Аж ахуй, нэгж байгууллагууд барилга байгууламжийн галын аюулгүй байдал, гал унтраах автомат тоног төхөөрөмж, дохиолол, гал унтраах анхан шатны багаж хэрэгслийн бэлэн байдлыг хангаж, хяналтын камер, харуул хамгаалалтыг сайжруулах, яаралтай үед холбогдох утасны дугаар жагсаалтыг тодотгох,

-Гал унтраах тусгай зориулалтын автомашин хүрэлцэн очих зам, гарц, барилга байгууламжийн авралтын зам, гарцыг чөлөөтэй байлгахыг Онцгой байдлын ерөнхий газраас анхааруулж байна.

Улсын хэмжээнд он гарсаар нэгдүгээр сарын 22-ны өдрийн байдлаар нийт 402 удаагийн объектын гал түймэр гарч 1.2 тэрбум төгрөгийн хохирол учирсан байна. Гал түймрийн улмаас 8 хүн нас барж, 3хүн түлэгдэж гэмтэн, 204 гэр орон сууц шатжээ. Гал түймрийг өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулахад гал түймрийн тоо 10.1 хувиар өсөж, учирсан хохирлын хэмжээ 81.25 хувиар буурсан байна. Харин нийслэлийн хэмжээнд нийт 254 удаагийн гал түймрийн улмаас 0.46 тэрбум, орон нутагт 148 удаагийн гал түймрээс 0.78 тэрбум төгрөгийн хохирол тус тус учирчээ.

Иймд иргэн та сар шинийн баярын өдрүүдэд өөрийн болон бусдын амь нас, эрүүл мэнд, эд хөрөнгөд учирч болзошгүй эрсдэлээс урьдчилан сэргийлж:

-Аж ахуй, нэгж байгууллагууд барилга байгууламжийн галын аюулгүй байдал, гал унтраах автомат тоног төхөөрөмж, дохиолол, гал унтраах анхан шатны багаж хэрэгслийн бэлэн байдлыг хангаж, хяналтын камер, харуул хамгаалалтыг сайжруулах, яаралтай үед холбогдох утасны дугаар жагсаалтыг тодотгох,

-Шашины байгууллага, сүм хийдүүд хурал ном айлтгах арц, хүж асаах, зул барихдаа гал түймрийн аюулгүй байдлыг хангах,

-Иргэд цахилгааны хэт ачаалал / халуун тогоо, плитка, ус буцалгагч гэх мэт / үүсгэх, шингэрүүлсэн шатдаг хий, пийшин зуухны аюулгүй байдлыг хангаж, ил задгай үнс нурам асгахгүй байх, тагтай төмөр зориулалтын саванд хийх, бага насны хүүхдийг хараа хяналтгүйгээр орхихгүй байх,

-Гал унтраах тусгай зориулалтын автомашин хүрэлцэн очих зам, гарц, барилга байгууламжийн авралтын зам, гарцыг чөлөөтэй байлгах,

-Орон нутагт золголтоор явахдаа автомашин, тээврийн хэрэгслийнхээ бүрэн бүтэн байдлыг шалгаж, аюулгүй байдлаа хангахыг Онцгой байдлын ерөнхий газраас анхааруулж байна

Улсын хэмжээнд он гарсаар есдүгээр сарын байдлаар Архангай, Баянхонгор, Булган, Дорнод, Дархан-Уул, Завхан, Сүхбаатар, Сэлэнгэ, Төв, Ховд, Хөвсгөл, Хэнтий, Увс аймгийн 13 аймгийн 45 сум болон нийслэлийн хэмжээнд нийт 64 удаагийн ой, хээрийн түймэр гарч /урьдчилсан байдлаар/ 43130,5 га ой, 41637 га хээр, нийт 84767 га талбай түймэрт өртжээ. Дээрх түймрийг Онцгой байдлын байгууллагаас 1270 гаруй алба хаагч, 100 орчим техник, хэрэгсэлтэйгээр ажиллаж унтраасан байна. Энэ нь өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулахад 68,6 хувиар буурсан үзүүлэлт аж.

Харин есдүгээр сарын байдлаар 2755 удаагийн объектын гал түймрийн дуудлагаар Онцгой байдлын албаны алба хаагчид ажиллан, 639 хүний амь нас, 587 барилга, байшинг гал түймрийн аюулаас авран хамгаалжээ. Объектын гал түймрийн улмаас 53 хүн амь насаа алдсны 29 том хүн, 24 хүүхэд байгаа юм. Энэ нь өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулахад гал түймрийн дуудлага 6,6 хувиар, нас барсан хүний тоо 39,08 хувиар буурчээ.

Гарч байгаа гал түймрийн дийлэнх хувь нь шөнө орой болон өглөөгүүр гардаг байна. Иймд гэрээсээ гарахдаа цахилгаан хэрэгсэлээ бүрэн салгаж, цахилгааны аюулгүй байдлаа хангах, пийшин зуухныхаа галын аюулгүй байдлыг хангаж, бага насны хүүхэд, өндөр настан болон хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийг харгалзах хүнгүйгээр гэртээ орхихгүй байх, цогтой үнс нурмаа ил задгай газар асгахгүй байх, бага насны хүүхдийг шүдэнз, асаагуур зэргээр тоглуулахгүй байхыг анхааруулж байна.

Улсын хэмжээнд 2017 оны эхний 10 сард обьектын гал түймэр нийт 3139 удаа гарч, 10,5 тэрбум төгрөгийн хохирол учирч, 36 хүн нас барж, 29 хүн түлэгдэж гэмтэн, 822 толгой мал хорогдож, 1355 гэр орон, сууц шатсан байна. Дээрх гал түймрийн аюулаас аврагч-гал сөнөөгчид 656 хүний амь нас, төр, аж ахуйн нэгж, байгууллагын 18,3 тэрбум төгрөгийн өмч хөрөнгийг авран хамгаалсан байна.

Нийслэл хотод нийт 2045 удаагийн гал түймэр гарч, 5,1 тэрбум төгрөгийн хохирол, орон нутагт 1094 удаагийн гал түймэр гарч, 5,4 тэрбум төгрөгийн хохирол тус тус учирсан байна.

Обьектод гарсан гал түймрийг өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулахад гал түймрийн тоо 0,9 хувиар, учирсан хохирлын хэмжээ 32,0 хувиар тус тус өссөн үзүүлэлттэй байна.

Түүнчлэн сүүлийн үед гал түймрийн дуудлага ихсэж үүнээс үүдэн иргэдийн амь нас хохирох эрсдэл улам өсөх хандлагатай байна.

Иймд болзошгүй гал түймрийн аюулаас урьдчилан сэргийлэх, бага насны хүүхдийг хараа хяналтгүй орхихгүй байх, гэр хороолол болон галлаж үйл ажиллагаагаа явуулдаг аж ахуй нэгжүүд аюулгүй байдлыг хангаж дадахыг Онцгой байдлын ерөнхий газраас сэрэмжлүүлж байна.

-БОНХАЖ-ын сайд Д.Оюунхорол, ОБЕГ-ын дарга Т.Бадрал нар гал түймрийн нөхцөл байдалтай танилцлаа-

БОНХАЖ-ын сайд Д.Оюунхорол, ОБЕГ-ын дарга, хурандаа Т.Бадрал тэргүүтэй холбогдох албаны хүмүүс өнгөрсөн ням гарагт Хан Хэнтийн тусгай хамгаалалтай газар буюу Төв аймгийн Мөнгөнморьт сумаас 45 км-ын зайд Тарвагатайн зоо хэмээх газар гарсан ойн түймрийн нөхцөл байдалтай танилцаж, үүрэг чиглэл өгч, санхүүгийн болон эд материалын тусламж үзүүллээ.

Сүүлийн тав, зургаан жил ойн түймэр гараагүй уг газарт энэ сарын 22-нд бага зэрэг аянга цахилгаантай бороо оржээ. Хэт хуурайшсан ойн унангид аянга цахилгаан буусан нь гал гарах шалтгаан болсон гэж байгаль хамгаалагчид болон нутгийн иргэд ярьж байна. Түймрийн улмаас хушин болон шинэсэн 2000 орчим га ой шатаад байна.

Түймрийг ОБЕГ-ын 70 гаруй албан хаагч, сум орон нутгийн болон Хан Хэнтийн дархан цаазат газрын байгаль хамгаалагчид гээд 100 гаруй хүний бүрэлдэхүүнтэй ажилласны үр дүнд цурманд орууллаа. Албаныхныг очих үед бага зэрэг бороо орж, байгаль дэлхий хураа хайрласан ч ойн түймэр тийм амар унтардаггүй учраас хоёр, гурав хоног манаж бүхэн унтраах аж. Хан Хэнтийн тусгай хамгаалалттай газар зургаан хэсэгтэй, нэлээд томоохон газрыг хамгаалдаг учраас байгаль хамгаалагчдад багаж хэрэгсэл хүрэлцдэггүй. Хоёр, гуравхан хоногийн дараа буюу энэ сарын 27-нд Бурхан Халдун хайрханаа тахих гэж бэлтгэл хангаж байтал түймэр гарчихлаа гэж байв.

Энэ үеэр БОНХАЖ-ын сайд Д.Оюунхорол гал түймрийг унтраах үлээгч багаж хэрэгсэл, хоол хүнс, мөнгөн тусламжийг байгаль хамгаалагчид болон ОБЕГ, нутгийн иргэдэд өглөө. ОБЕГ-аас ч зарим багаж хэрэгслийн тусламж үзүүлэхээр боллоо.

Энэ он гарсаар Төв аймгийн нутаг дэвсгэрт 19 удаагийн, улсын хэмжээгээр 150 гаруй ой хээрийн түймэр бүртгэгдээд байна. Эдгээрийн 90 гаруй хувь нь хүний болгоомжгүй үйлдлээс болж гарчээ.

Өнөөдрийн байдлаар нийт найман түймэр асч байгаа аж. Хөвсгөлийн Ренчинлхүмбэ, Сэлэнгийн Алтанбулаг, Сүхбаатар аймгийн Эрдэнэцагаан сумдад гарсан ой, хээрийн түймрийг унтраахаар ажиллаж байна. Сэлэнгийн Алтанбулагт ойн түймэр гарч 16 хонож байгаа бөгөөд зургаан удаа цурманд оруулж,зургаан удаа буцаж алджээ. Энэ жил урьд өмнөх жилүүдээс асар их хуурайшилттай байгаагаас өмнөх жилүүдээс хоёр дахин олон гал түймэр гараад байна.

Тиймээс гал түймэр тавихаас цаг ямагт сэрэмжлэхийг БОНХАЖ болон ОБЕГ-аас ард иргэдэд анхааруулж байна.