Categories
мэдээ цаг-үе

Спортын сэтгүүлчдийн “Бааз“

МУБИС-ийн Биеийн тамирын сургууль улсдаа ганц “Спортын сэтгүүл зүй”-н чиглэлээр жилд нэг л анги элсэлтээр авдаг. Энэ мэргэжлийн ангийг анх 1996 онд нээжээ. 23 жилийн хугацаанд тус ангийг төгссөн олон арван шавь нар нь Монголын спортын салбарт хөтлөгч, тайлбарлагч, нэвтрүүлэгч, шүүгч гээд маш олон чиглэлээр ажиллаж амьдарч байна.

Тус сургуулийн спортын сэтгүүлчийн бахархал болсон төгсөгч нь ETV телевизийн бөхийн төрлүүдийн тайлбарлагч С.Шижирбат юм. Тэрээр Монголын бөхийн төрлүүдийн нэрийн хуудас болсон тайлбарлагч. Түүний хэлдэг “дүрмийн дагуу” гэх үг бөхийн спорт сонирхдог залуусын дунд брэнд болоод байгаа. Жүдо бөхийн хөгжилд энэ хүний оруулсан нэмэр асар их гэж харж байна.

Монгол ньюс агентлагийн спортын төв хэвлэл Таван цагираг сонины хариуцлагатай нарийн бичгийн даргаар ажиллаж байсан, одоо Монголын даамны холбооны ерөнхий нарийн бичгийн дарга, даамны спортын их мастер Р.Манлай бас л энэ сургуулийн “бүтээгдэхүүн. Тэрбээр Афин-2004 зуны олимпийн наадам, Сочи-2014 өвлийн олимп, Бусан-2002 Азийн XIV наадам, Хонгконг-2009 Зүүн Азийн наадмыг сурвалжилж байсан. Тэрбээр 2000 онд оюутан байхаасаа Таван цагариг сонинд ажиллаж эхэлсэн түүхтэй. Даамны спортоор 2016 оны Ази тивийн аварга, 2010 оны Ази тивийн хүрэл медальтай. 2014 оноос Монголын даамны холбооны ерөнхий нарийн бичгийн даргаар ажиллах болжээ. Түүнтэй хамтран ажиллаж, спортын төв хэвлэл Таван цагирагийн бас нэгэн өнгө төрхийг тодорхойлж байсан спортын сэтгүүлч Б.Өлзийтогтох тус сургуулийг спортын сэтгүүлчээр дүүргэжээ.

Нэгэн хэсэг 25 дугаар суваг телевизийн спортын албаны даргаар ажиллаж байгаад одоо найруулагч бослон Д.Соёлсайхан энэ л ангийг төгсчээ.

“Монгол HD”телевизийн продюсер Ж.Баттөмөр, MNC телевизийн спортын сэтгүүлч Ш.Анхбаяр, спортын сэтгүүлч Б.Түвшинжаргал, МҮОНТ-ийн мэдээний хөтлөгч А.Мөлдир нар энэ л ангийн төгсөгчид. Мөн “Өдрийн сонин”-д хоёр төгсөгч ажиллаж байна. Спортын сэтгүүл зүйн анхны магиструуд болох МҮОНТ-ийн спортын сувгийн сэтгүүлч Д.Баярсайхан, Хөлбөмбөгийн тайлбарлагч, нийтлэлч Б.Батзаяа нар тус сургуулийн бахархал юм.

Мөн олон тамирчин сэтгүүлчид ч энэ ангийг төгссөн байдаг. Буудлагын спортын олон улсын хэмжээний мастер О.Янжинлхам, тэшүүрийн спортын мастер Б.Амарзаяа, Боксын спортын олон улсын мастер М.Нандинцэцэг гээд тоочоод байвал дуусахгүй.

Тэдгээр төгсөгчид дундаас энэ удаад 2015 оны төгсөлтийг онцолж байна. Яагаад энэ ангийг онцлов гэхээр хамгийн олон тайлбарлагч төгсчээ. SPS телезээр NBA-ын бүх оддын тоглолтыг өнгөрсөн хоёрдугаар сард АНУ-ын хойд Каралино мужийн Шарлот хотоос шууд тайлбарлан хүргэсэн. Уг багийн бүрэлдэхүүнд МУБИС-ийн Биеийн тамирын сургуулийн спортын сэтгүүлчийн ангийг 2015 онд төгссөн Л.Тулга орсон байна. Тэрбээр “NBA-ийн тоглолтыг газар дээрээс нь шууд дамжуулж, монголчуудын шүтэж биширдэг даган дуурайдаг, багаасаа тоглолтыг нь харж, мэдэрч өссөн тамирчдаас яриа авч тоглолтыг тайлбарласандаа баяртай байдаг” гэв. Энэ ангиас Монголын волейболын холбооны тайлбарлагч С.Өлзийбадрах, “Ухаантай морь” сэтгүүлийн сэтгүүлч Б.Нанзаддорж, Гандболын спортын тайлбарлагч Б.Өлзийбаяр, SPS-ийн тайлбарлагч Ж.Сугар, С.Батчулуун, Like телевизийн сэтгүүлч Х.Гэрэлээ, орон нутгийн телевизид Ж.Батчимэг, Э.Марал, зэрэг төгсөгчид ажилладаг байна. 2011 онд элсэхдээ 35 оюутантай байсан бол 2015 онд 22 оюутан спортын сэтгүүлчээр төгсссөн. Анх SPS телевизтэй холбогдох гүүрийг хөлбөмбөгийн спортын тайлбарлагч, нийтлэлч Б.Батзаяа багш тавьсан хэмээв. Үнэхээр спортод сонирхолтой хүсэл тэмүүлэлтэй хүүхэд спортын аль ч чиглэлд зорьсондоо хүрэх боломж бийг 2019 оны хоёрдугаар сард NBA –ийн бүх оддын тоглолтын шууд дамжуулалтыг газар дээрээс нь Монголд анх удаа хийсэн үйл явдал харуулсан билээ. Л.Тулга ярихдаа “Би анх NBA тайлбарлахаар SPS телевизэд орсон. Тухайн үедээ SPS телевиз NBA дамжуулах эрхээ аваагүй байсан. Тэгээд хөлбөмбөг, гольф, ширээн теннис, талбайн теннис гээд SPS-ээр гардаг спортуудыг тайлбарлаж эхэлсэн. Хүн өөрийгөө дайчлаад хөгжүүлээд явахаар болохгүй зүйл гэж байхгүй. Гольф гэхэд нэг темпээр сэтгэлийн хөдлөлгүй тайлбарладаг бол хөлбөмбөг, ширээн теннис хүний эмоцыг гаргахыг шаарддаг. Спорт бүр өөрийн гэсэн онцлог тайлбарыг шаарддаг. Тэр бүхнээс их зүйл сурсан. Одоо бол зөвхөн NBA-ийн тайлбараар дагнан ажиллаж байна” гэв. МУБИС-ийн Биеийн тамирын сургууль спортын сэтгүүлчийн курс бүрт ганцхан ангитай болохоор жил бүрийн сэтгүүлчийн анги спортоор нэрээ гаргаж байгаагүй. Гэтэл энэ анги спортын сэтгүүлчийн түүхэндээ сургуулийн сагсны лигийн алтан медалийг хүртсэн. Түүний өмнө энэ шагналыг хүртсэн сэтгүүлчийн анги байдаггүй. Сургуулиас зохион байгуулдаг үйл ажиллагаанаас энэ анги манлайлж байсан нь цөөнгүй. Ангийн онцлог нь эрэгтэй оюутнууд нь ангиа манлайлдаг. Анги бүрийн охид ихэвчлэн онц сурдаг, сурлагаар тэргүүлдэг ангиа манлайлдаг бол эдний ангид эрэгтэй оюутнууд бүх зүйлийг санаачлан хийдэг, сурлагаар тэргүүлдэг байжээ. “Тохиолдлоор ч гэх юм уу, тэр жилийн элсэлтээр манай ангид сагс тоглодог хэд хэдэн залуу элсэн орсон. Ж.Сугар Хан-Уул дүүргийн шигшээд тоглодог. Л.Тулга Чингэлтэй дүүргийн шигшээ, Хөвсгөл аймгийн шигшээд тоглодог байсан Б.Давка гээд энд тэндхийн шигшээгийн хүүхдүүд манай ангид цугласан. МУБИС-ийн Биеийн тамирын сургуулийн түүхэнд спортын сэтгүүлчийн анги хэсгээсээ гарсан түүх байдаггүй. Тэр түүхийг манай анги нэгдүгээр курсдээ шинэчилэн бичсэн. Тэгээд дөрөвдүгээр курсдээ аваргыг нь аваад төгч билээ” хэмээн дурсацгаав. Хамгийн сэтгэлд үлдсэн дурсамж нь хээрийн дадлага юм. Арав хоног бие биенээ танидаг, мэддэг хоолоо хувааж идсэн өдрүүд байлаа. Уулын орой дээр хонож, бие биенээ таних тийм хээрийн дадлага ганцхан манай сургуульд л явдаг байх. Өглөө 06:00 цагт босоод гүйлтээ хийнэ. Өглөөний цайгаа уугаад хуваарийн дагуу үйл ажиллагаандаа орно. Өдрийг маш завгүй үр дүнтэй л өнгөрүүлдэг байсан хэмээн ярьцгаасан юм.

Гуравдугаар курсдээ орохдоо дадлагат явсан бүх хүүхдүүдийн харилцаа маш эерэгээр өөрчлөгддөг. Бүгд бие биенээ таньдаг, мэндтэй устай, дуу шуутай зөрдөг гэж энэ аялалд явсан оюутан бүр хэлнэ. Спортын чиглэлээр мэргэжилтэн бэлтгэдэг болохоор байнга л спортын тэмцээн уралдаан болж байдаг. Тэр бүхэнд спортын сэтгүүлчийн анги тайлбар, хөтлөлт, дамжуулалт, мэдээ цацах ажлыг хийнэ. Нэгдүгээр курсээсээ эхлээд практик дадлагаар явах боломжтой. Сургуулиа төгсөөд мэргэжлээрээ ажиллаж байгаа ах эгч нар нь үнэхээр идэвх зүтгэл санаачилга сайтай, оюутан дүү нараа ажиллаж байгаа газраа дагалдуулан төгсхөөр нь мэргэжилтэн болгож авцгаадаг гэж төгсөгчид хэлэв. Төгсөх ангид сургуулийн бизнес шиг медаль худалдаж авах асуудал гардаг болжээ. Медаль гэдэг хоцрогдсон нийгмийн шагнал шүү дээ. Тийм шагнад өнөөгийн нийгэмд хэрэг болох уу гэж байлаа.

Спортын түүхийг бичилцэж яваа спортын сэтгүүлчдийн буухиа одоо ч үргэлжилсээр. Нэг хэсэг энэ ангийн элсэлт тасарсан одоо нэг, хоёрдугаар курсийн оюутнууд суралцаж байгаа аж. Тэд сургуулийн бүхий л тэмцээн уралдааныг сурвалжлан, дадлага туршлага хуримтлуулсаар байна.


Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *