БНСУ-ын олон удаагийн визний шинэчлэгдсэн журам ирэх аравдугаар сараас хэрэгжиж эхэлнэ. Энэ ан-гиллын визийг хэд хэдэн мэргэжилд олгоно гэж шинэ журамдаа тусгажээ. Тэр дунд Монголын сэтгүүлчид гэж цохож оруулсан байгаа. Ингэснээр манай сэтгүүлчид, хэвлэл мэдээллийн салбарынхан БНСУ-д 3-5 жилийн хугацаатай олон удаагийн визээр чөлөөтэй зорчдог болох юм.
Сэтгүүлчид нийгэмд нэр хүндгүй, хамгийн муу дүр болж харагддаг байлаа. “Хэн нэгнийг шүүмжлэгч, бусдын улыг шагайгч, худалдагдсан, хаалтын гэрээ хийдэг, тэнэг, мулгуу” гээд л биднийг хэлэх хэлэхгүй үгээр доромжлох нь энүүхэнд. Учир нь сэтгүүлчдийн нэр хүндийг унагасан үг яриа дандаа сайд, дарга нар, УИХ-ын гишүүдийн амнаас л гардаг. Ийм болохоор ард түмэн Монголын сэтгүүлчдийг “нохой шиг” үздэг болсон.
Үнэн хэрэгтээ Монгол Улсын Засгийн газар сэтгүүлчдийг дэмждэггүй. Төрөөс таван цаасны татаас авдаггүй, бор зүрхээрээ амьдарч байгаа хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүдийг реклам хийлээ гэж хориглоно. Төрийн үйл ажиллагааг төлбөр мөнгөгүй сурталчилах ёстой гэж албадна. Албан тушаал, эрх мэдлээрээ далайлгаж, шүүх рүү байн байн гүйлгэнэ. Эцэст нь нийгэмд хамгийн нэр хүндгүй мэргэжлийг сэтгүүлч болгож хувиргах ажлыг тэд хийсээр ирсэн. Тэгвэл саяхан БНСУ манай сэтгүүлчдэд олон удаагийн визээ олгоно гэж мэдэгдлээ. Энэ бол солонгосчууд Монголын сэтгүүлчдийг Засгийн газраас нь илүү өргөмжилж байна гэсэн үг. Тэд бидэнд итгэж, үүдээ нээж байна. Манай сэтгүүлчид энэ итгэлийг нь даах хэрэгтэй. Визний шинэ журам хэрэгжиж эхлэнгүүт бид хүссэн үедээ Солонгос орныг зорих боломжтой. Тус улсыг сурталчилж, тэнд байгаа монголчуудынхаа аж амьдралыг сурвалжлан нийтлэл, нэвтрүүлэг бэлтгэх нь нээлттэй болж байна. Ямартаа ч сэтгүүлчид, хэвлэл мэдээллийн ажилтнуудад БНСУ руу чөлөөтэй ирж, очих бүх боломж нь хоёр улсын дипломат харилцааны хүрээнд хангагдлаа. Тэгэхээр одоо редакциуд энэ итгэлийг алдахгүйн тулд анхааралтай, хариуцлагатай байх ёстой. Солонгос явах хүсэлтэй хүн болгон сэтгүүлч болно гээд редакци руу шавах вий. Хэрэв Монголын хүн амын тал нь сэтгүүлч болчихвол хэтэрсэн асуудал болно. Солонгосчууд ч олон удаагийн визээ бидэнд олгохоо болино шүү дээ. “Танайх дэндүү олон сэтгүүлчтэй юм байна. Бид ингэж тооцоолсонгүй. Энэ журмаа та бүхэнд өгөхөөс татгалзаж байна” гэвэл яах вэ.
Гол нь хэвлэл мэдээллийн салбарынхан олон удаагийн виз мэдүүлэхдээ журамд заасан шалгуурыг хангаж байх ёстой. Шинэ журамд тухайн байгууллагадаа сэтгүүлч, найруулагч, редактор зэрэг мэргэжлээр нэг жилээс дээш хугацаагаар ажилласан хүн энэ визэнд хамрагдах боломжтой гэж заасан байна лээ. Олон удаагийн визээр зорчих эрхтэй хүн Солонгост очоод “харлах” шаардлага байхгүй. Сэтгүүл зүйн салбартаа ажиллаж л байвал тус улс руу нисээд байх бүрэн боломжтой юм шүү.
М.МӨНХ