Энэ сарын 29-ны өдөр Дэлхийн бүжгийн өдөр тохиож байгаа. ЮНЕСКО-ийн шийдвэрээр 1982 оноос эхлэн дэлхийн улс орнуудад бүжгийн өдрийг тэмдэглэж эхэлсэн түүхтэй. Дэлхийн бүжгийн өдрийг тохиолдуулан УДБЭТ-ын хамт олон дөрөвдүгээр сарын 28-ны өдөр Ф.Шопен “Шопениана” Л.Минкус “Пахита” балетын тоглолтын 25 жилийн ойн тоглолт, мөн 29-ны өдөр “Балетын үдэш” өвөрмөц гала тоглолт хийх талаар өнөөдөр мэдээлэл хийлээ. Ф.Шопен “Шопениана” Л.Минкус “Пахита” балет нь 1908.04.06-нд Петербургийн Маринский театрт анх тоглогдож байжээ. Тэгвэл УДБЭТ-ын тайзнаа 1993 онд анх тоглогдож удирдаачаар УГЗ Н.Туулайхүү, балетмейстер М.Фокин, ерөнхий зураач АЗ Ч.Гунгаасүх нар ажиллаж байсан аж.
Мөн УДБЭТ-ын хамт олон “Аутизм Монголиа” ТББ-тай хамтран “Балетын гала” тоглолтоороо сайн үйлсийг дэмжин ажиллах зорилгоор “Аутизмтай хүүхдүүдийн төлөө хамтдаа” уриаг зорилгоо болгон ажиллаж байна.:
УДБЭТ-ын ерөнхий балетмейстерын үүрэг гүйцэтгэгч Ц.Чинзориг: Бид жилд 40 гаруй дуурь, 40 гаруй балет тоглодог
-УДБЭТ 55 жилийнхээ ойг угтан ямар ажилууд хийж байна вэ?
-Ойгоо угтан сар бүрийг хөгжимчдийн, найруулагчдын, балетмейстерүүдийн, найрал дуучдын сар гэх мэтээр нэрлэн ажлууд хийж байна. Жишээ нь хөгжимчдийн сард хөгжмийн бүтээлүүд гаргаж, ерөнхий боловсролын сургуулиудад хөгжмийг танилцуулах ажил хийсэн. Энэ сарын хувьд дэлхийн бүжигчдийн өдөрт зориулсан хоёр тоглолт гаргаж байгаа. Хоёр хэсгээс бүтсэн тоглолт. Хоёр тоглолт маань нэг үзэгдэлт, үйл явдалгүй бүжгийн жүжиг.
-Дэлхийн бүжгийн өдөрт зориулан яагаад балет тоглохоор болов?
-Францын нэрт жүжигчин балетмейстер Жан-Жорж Новер бол бүжгийн урлагыг бие даасан бүтээл болгосон хүн. Анх урлаг хэлбэрээр байсан. Дуурь, драмын жүжгийн ард, найр цэнгээнээр бүжиглэдэг, ордны ёслол үйл ажиллагаанд бүжиглэх гэх мэт чимэглэлийн маягтай байдаг байсан. Энэ хүн маань бүжгийн жүжиг хэмээх бие даасан урлаг байх ёстой хэмээн үзсэн. Бүхэл бүтэн бүжгийн жүжиг харуулах боломжтой гэдэг онолыг гаргасан. Тэрнийхээ төлөө тууштай явсан. Тухайн үедээ 100 гаруй бүжгийн жүжиг гаргасан байдаг. Харамсалтай нь энэ бүтээлүүд дэлхийн ямарч театрт тоглогддоггүй. Үлдсэн зүйл байхгүй гэсэн үг. Харин түүний бүжгийн тухай захидлууд ном байдаг. Энэ нь хойч үедээ үлдээх гарын авлага болж байна. Европд бүжгийн жүжиг маш өндөр хөгжиж байгаа. Монголд 55 жилээс өмнө бүжгийн жүжгүүд байсан. 90-ээд оны үеэр үзэгчид ховор байсан. Одоо бол балет өндөр түвшинд байгаа гэж хэлж болно. Манай балетын урлаг Азидаа дээгүүрт ордог. Учир нь тогтмол үйл ажиллагаа явуулж байна. Амралтын өдрүүдэд бид тоглолт хийдэг. Жилд 40 гаруй дуурь, 40 гаруй балет тоглодог.
-Аутизмтай хүүхдүүдэд туслах аянд УДБЭТ хамтарч ажиллаж байгаа. Урьд нь урлагаар дамжуулан ямар ажлуудад дэмжлэг үзүүлж байв?
-Бид сайн үйлсэд хамтарч ажилладаг. 2018 он гарснаас хойш хүүхдэд зориулсан хоёр дахь ажил болж байна. Эхнийх нь хотын алслагдсан дүүргүүдэд амьдардаг ЕБС-ийн сурагчдад 60 хувийн хөнгөлөлттэйгээр театрт тоглолт үзүүлсэн. Дуурь, балет сурталчилах, мэдээ мэдээлэл өгөх, сонгодог урлагийг танин мэдүүлэх зорилготой. Хоёр дахь ажлаараа бид аутизмтай хүүхдүүд болон тэдний эцэг эхчүүдэд урам зориг өгөх, тус эмгэгийг уран бүтээлээрээ дамжуулан таниулах үйлсэд нэгдэж байгаа.
-Дуурь, балетыг үзэх үзэгчид хэр байдаг вэ?
-Сүүлийн үед залуу хүмүүс зорин ирэх нь ихэссэн. Залуучууд маань хөгжил дэвшлээ дагаад илүү соёлч боловсронгуй болж байгаа харагддаг. Судалгаанаас харахад 15-30 насныхан ихэнх хувийг эзэлдэг. Тоглолтын хувьд үзэгчид сэтгэл хангалуун байгаа санагддаг. Мөн “Балетын гала” тоглолтонд дэлхийн болон монголын томоохон сонгодог бүтээлүүд болох Игорь ван дуурийн “Кипчакуудийн бүжиг”, “Парисын дөл”, “Уран хас”, “Оддын гялбаа”, “Дон кихот”, “Кармен сюит”, “Спартак” зэрэг балетын хэсгээс тоглогдоно.
Б.НОМИН-ЭРДЭНЭ