Дорнодын Халхгол суманд үйл ажиллагаа явуулж буй “Петро чайна дачин тамсаг”-ХХК-д ажиллаж байсан дөрвөн монгол иргэн техникийн спирт ууснаас болж нас барсан эмгэнэлт хэрэг гарсан билээ. Тэд тус компанид гэрээгээр ажиллаж байсан юм. Энэ тухай монголчууд УИХ-ын гишүүнээсээ авахуулаад цахим сүлжээгээр дор бүрнээ хийрхэж байна. “Дөрвийн дөрвөн монгол залуу алтан амиа алдчихаад байхад төр засаг хаана, юу хийж явна вэ” гэж ирээд л сүйд болж байгаа харагдах юм. Хачирхалтай нь энд нэг зүйлийг санаатай ч гэх үү, санамсаргүй ч гэмээр байдлаар огт ярихгүй байгаа нь сонин. Юу вэ гэвэл хордож амь насаа алдсан дөрвөн залуу хулгай хийгээд тэр спиртийг уучихсан шүү дээ. Тухайн байгууллагатай гэрээ хийгээд түр хугацаанд ажиллаж байхдаа складанд хадгалж байсан спиртийг хулгайлж ууснаас бүх зүйл үүдэлтэй. Тав балгасан нь тэр дороо нас барж, дөрөв балгасан нь тийчигнэж байгаад арай хийн амьд үлдсэн байгаа юм. Гэтэл тэд ажил хийж байгаа мөртлөө яагаад хулгай хийсэн юм бэ. Хэн ч тэднийг уу гээгүй, уулгаагүй. Ингэж хулгай хийсэн тухай нь өнөөдөр хэн ч ярихгүй байна. Хятадууд хууль зөрчлөө, тусгай газар хадгалах ёстой байсан гэж ирээд л орилоод байх юм. Яахав, тэд хадгалах ёстой газраа хадгалаагүй байж болно. Гэхдээ хамгийн гол нь монгол залуус хулгай хийх ёсгүй л байсан байхгүй юу. Гаднаас нь өнгөц дүгнэж байгаа хүмүүс ч гэсэн тэдний хулгай хийсэн тухай огт дурдахгүй өнгөрч байгаа нь монголчуудын хулгай хэрээс хэтэрч заншил мэт болсныг харуулах шиг боллоо. Дэлхийн аль ч улс оронд үйл ажиллагаа явуулж буй албан байгууллага гэрээт ажилтантай байдаг. Нэгэнт тухайн байгууллагатай гэрээ байгуулаад ажил үүрэг гүйцэтгэж байгаа бол ноогдсон ажлаа л хийнэ үү гэхээс илүү харж билүү долоодоггүй. Өөр юунд ч анхаарлаа сарниулж өлөлздөггүй. Ажлаа хийгээд дуусахад нь байсан зүйл байрандаа үлддэг жамтай. Дэлхий нийтийн стандарт ийм. Гэтэл монгол залуус яаж байна вэ. Аль нэг газар гэрээгээр ажиллаж байгаа бол хулгай хийхгүй, мөрөөрөө явна гэж ер байхгүй. Яаж ийж байгаад аль нэг юмыг нь өөрийн болгохгүй л бол сэтгэл нь ханахгүй байна. Наанадаж аптерк, бахь халааслаад гарна. Дэл сул юмыг зүгээр байлгадаггүй монгол залуусын энэ зан арай дэндүү увайгүй, хэтэрхий хулгайч байна. Бүр нийгмээрээ ийм болчихож. Дээрээс нь архичин. Архи, спиртний хольцтой л гэвэл гахай, нохойд зориулсан байна уу хамаа алга. Юу ч байсан ууж л орхино. Архи, спирт харагдсан л бол ажлын цаг дуусаагүй эсэх ч падлийгүй. Бидний энэ муухай занг цаад ажил олгогч байгууллага яаж мэдэх вэ дээ. Дэлхийн жишгээр л ажилтнуудтайгаа харьцсан байж таараа шүү дээ. Ажлынхаа цагаар, тэгээд дээрээс нь хулгай хийж техникийн спирт уучихна чинээ санаанд нь ороогүй байж таарна. Компанийн хэрэгцээт бараагаа өөр хаана хадгалах ёстой гэж. Монголчууд өлөв долов гэсээр уучихдаг юм шүү гээд “Хортой спирт, хулгай хийж болохгүй шүү” гэж бичээд наах ёстой байсан юм уу. Ерөөсөө л монголчууд хулгай хийдэггүй байсан бол тэр дөрвөн залуу хордож үхэхгүй байсан. Дэлхийн хүн төрөлхтний жишгээр, тэдний зангаар ажиллаж амьдарвал үхэхгүй. Урагшаа л хөгжинө. Бид ажлын цагаар архи уудаг, хөдөлмөрлөхийн оронд зүгээр л хулгай хийдэг араншингаасаа болж бөөн бөөнөөрөө үхээд байна.