Манайхан түүхэн хүмүүсийн “хар цагааныг ялгах” гэж их ярьдаг юм. Энэ нь дараахь домгоос үүсэлтэй байх. Хүн нас бараад Эрлэг номун хаан дээр очиход нэг дэнс гаргаж ирдэг. Тэгээд чиний хийсэн буян энэ гээд баахан цагаан чулууг дэнсний нэг таваг дээр хийнэ…Үнэн хэргэтээ хүний намтрыг хар ба цагаанаар ялгах гэж оролдох нь төөрөгдөл болдог. Наад зах нь юуг хар, цагаан гэх шалгуур ч харьцангуй.
Оросуудын хамгийн их айлгадаг сэдэв нь Хятадууд байв. “Бидний үгэнд орохгүй бол тэгээд Хятадаа дагаач, бидэнгүйгээр танай тусгаар тогтнол гэж юу байсан юм бэ, дургүй бол больчих”. Энэ сүрдүүлгээ ил далд байнга ойлгуулна.
Б.Цэнддоогийн “ХАРГҮЙ БАС ЦАГААНГҮЙ” нийтлэлийн үргэлжлэлийг “ӨДРИЙН СОНИН”-ы өнөөдрийн дугаараас уншаарай.