Categories
мэдээ улс-төр

Аж үйлдвэрийн чиглэлд тэргүүлэгч түншээр Японыг сонгов

Аж үйлдвэрийн сайд Д.Эрдэнэбат Япон улсад зургадугаар сарын 28-наас энэ сарын 1-ний хооронд ажлын айлчлал хийлээ. Тэрээр Японы салбарын сайд нартай хэд хэдэн санамж бичигт гарын үсэг зурж, хоёр орны төр, хувийн хэвшлийн зөвлөлдөх уулзалтад оролцож үг хэлсэн юм. Японы талаас Монгол, Японы эдийн засгийн хорооны дарга Ё.Кобаяши, Эдийн засаг, үйлдвэр худалдааны сайд Ё.Такаги, Гадаад хэргийн дэд сайд К.Наканэ зэрэг албаны хүмүүс оролцов. Д.Эрдэнэбат сайд уулзалтын үеэр хэлсэн үгэндээ “Манай зах зээлд өөрийн улсад үйлдвэрлэсэн бараа бүтээгдэхүүнээ нийлүүлэх, мөн Японы техник технологийг ашиглан хамтран ажиллах сонирхлоо дэвшүүлж байна” гэлээ. Япон Монголын эдийн засаг, худалдаа шинэ түвшинд хүрлээ гэж онцолсон хоёр улсын төр, хувийн хэвшлийн хамтарсан долдугаар зөвлөлдөх уулзалтад Японы 200 гаруй хувийн хэвшлийнхэн оролцсон бол Монгол талаас тавь гаруй компанийн ная гаруй төлөөлөл оролцсон юм. Зөвлөлдөх танхим хөл гишгэх зайгүй хүнээр дүүрчээ.Хоёр улсын бизнесийн төлөөллүүд салбар салбарынхаа түншийг төвөггүйхэн олоод уулзаж, орчуулагчид тун завгүй байлаа. Тэдуулзалт эхлээд удаагүй байхад л бие биедээ хэдэн компани хамтарч ажиллах болсон талаар сэтгэл хангалуун сайрхах нь чихэнд чимэгтэй. Албан уулзалтын уйтгартай, албан ёсны, бишүүрхсэн уур амьсгалогт байсангүй. Арга хэмжээ дуусаагүй байхад л аль хэдийнэ эрэл сурал болсоор бизнес яриа өрнүүлж, эртний танилтайгаа уулзсан мэт ажил хэргээ товлож байлаа. Японы бизнес эрхлэгчид мөн аль салбарт хамтран ажиллаж, хөрөнгө оруулалт хийхэд боломжтойг судлах гэж ирсэн нь ч цөөнгүй байв.

Японы хэвлэл мэдээллийнхэн ч зөвлөлдөх уулзалтыг мэдээлэхээр зайгүй суудал эзэлжээ. NHK ч анхаарал хандуулан ирж, Монголын зарим хэвлэлтэй хамтран ажиллахаар болов. Мөн тус улсын бизнесүүд манайхантай уулзалтын үеэр хамтран ажиллахаар тохиролцон, зарим нь дахин уулзахаар товлож,зарим нь эхний гэрээндээ гарын үсэг зурлаа. Энэ нь Монголын “Дээд өнгө” компани Японы “Super region” компанитай таван сая иенийн гэрээнд гарын үсэг зурсан явдал байлаа. Японы компани даавуун материалаа гаргаж, Монгол компаниэцсийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэн Японд гаргах төдийгүй цаашдаа дэлхийн зах зээлд гаргахаар тохиролцон хоёр тал гарын үсэг зурлаа. Мөн ирэх онд дээрх компаниуд таван сая ам.долларын гэрээ хийхээр урьдчилсан байдлаар тохиролцов.

Монголын тал Японы өндөр технологийг аж үйлдвэрийн салбарт нутагшуулах сонирхолтой байгаагаа уулзалтын үеэр илэрхийлж байсан бол Японы тал төрийн тогтвортой шийдвэр,нээлттэй мэдээлэл хэрэгтэйг ч сануулна лээ. Өмнөх жилүүдэд хоёр улс түншийн сайхан харилцаатай байсан ч эдийн засгийн хувьдзээл тусламжийн хэмжээнд л Японтой харилцаатай байсан гэхэд буруутахгүй байх. Харин одоо харилцан ашигтай хамтран ажиллах хоёр улсын худалдаа аж үйлдвэрийн чиглэлд хамтын ажиллагаагаа эхлүүлэхээр болсон нь энэ. Зөвлөлдөх уулзалт урьд урьдынхаас үр дүнтэй болж байгааг хоёр тал онцолжбайлаа. Очсон компанийн захирлууд бүгд сэтгэл хангалуун буцаж дахин уулзахын ерөөл, хамтын ажиллагааны эхний шан тавигдлаа хэмээн баяр хөөртэй байцгаав.

Манайхан мэднэ дээ. Жамц давс Японы зах зээлд нэгэнт брэнд болж чадаж. Жамц давсаар хийсэн чихэр эрэлт ихтэй байдаг юм байна. Япончууд хүнсний эрүүл ахуйн шаардлагыг өндөр тавьдаг улс. Тиймээс ч жамц давсыг эрүүл мэндэд хэрэгтэй гэж үздэг аж. Жамц давсаар хийсэн чихрийгхалуун үед идэхэд хөлс гарах нь багасдаг гэж япончууд ярьж байна лээ.

Японыэдийн засаг худалдааны дэд сайд “2013 оны гуравдугаар сард Ерөнхий сайд Шинзо Абэ Монголд айлчлах үеэр стратегийн түншлэлийн асуудал яригдаж одоо хэлэлцээрийн шатнаас бодит үр дүн гарах шатан дээрээ ирээд байна” хэмээн онцоллоо. Харин Аж үйлдвэрийн сайд Д.Эрдэнэбат “Монголын ард түмэн хүний тусыг хэзээ ч мартдаггүй. Япон, Монголын харилцаа хамтын ажиллагаа өөр түвшинд гарч ирлээ. Итгэлт түнш Японтой манай улсашиг сонирхол нэг цэгт огтлолцоно гэж найдаж байна. Танай улстай хамтрагчид байхыг хүсч байна” гэлээ.

Айлчлалын үеэр Японы Гадаад хэргийн тэргүүн дэд сайд,Аж үйлдвэрийн сайд Д.Эрдэнэбат нар санамж бичигт гарын үсэг зурахад Японы Гадаад хэргийн дэд сайд К.Наканэ“Япон, Монголын харилцаандач холбогдол өгч байгаа. Мөн хоёр улсын найрамдлын бүлгийн дарга байсан хүн Аж үйлдвэрийн салбарыг толгойлох болсондтаатай байна” гэлээ.

Аж үйлдвэрийн сайд айлчлалынхаа үр дүнгийн талаар “Монголоос Япон руу бараа бүтээгдэхүүн экспортлоханхны том алхам боллоо. Ажлын айлчлал зорилгоо биелүүллээ. Эрчим хүч, уул уурхай,дэд бүтэц, аж үйлдвэрийн салбарт Япон улс хөрөнгө оруулах сонирхолтой. Харин жижиг дунд үйлдвэр, хөдөө аж ахуйн салбарт хөрөнгө оруулах гэхээр мэдээлэл тун хомс байдаг. Эдийн засгийн үр ашгийг харилцан тооцож аж үйлдвэрийн салбарын тэргүүлэх түншээр Япон улсыгсонголоо” гэсэн юм. Японы талаас манай зарим салбарын мэдээлэл дутмаг байдгийг, төр бодлогын тогтвортой байдлыг хүсдэгээ дахин дахин илэрхийлж байлаа. Аж үйлдвэрийн бүхэл бүтэн парк байгуулах асуудлыг манай тал яаран хэлэлцэж шийдэх цаг болсон нь уулзалтын үеэр анзаарагдав. Парк байгуулах газрын асуудлыг ч шийдэх цаг болсон нь ойлгомжтой.

Япончууд нахилзаж дохилзоод зөөлөн аядуу шиг санагдавч хариуцлагатай, нягт нямбай, ярьсан хэлсэндээ яс байдаг, чанарыг эрхэмлэдэг, нэг зүйлийг олон талаас нь нарийн хянуур судалсны дараа л үйл хэрэг болгож эхэлдэг талтай. Тиймээс монголчуудын хувьд технологи өндөр хөгжсөн Японтой хамтран ажиллахаар нэгэнт шийдсэн бол “Итгэл өвөрлөөд орсон бол хаалгаа хаа” гэж хэлсэн амандаа лхүрэх хэрэгтэй. Гуйж гувшиж зээл авчихаад юунд зориулахаа мэдэхгүй, дэмий зүйлд зарцуулдаг улиг болсон урагшгүй байдалдаа ч цэг хатгах цаг болж.

Манайхан олон орноосвизний хөнгөлөлт үзүүлэх, визгүй зорчих асуудлыг хүсдэг. Өнгөрсөн хугацаанд Монголын төрийн удирдлагууд бүгд л Японыг зорьж хамтын ажиллагааны олон талт хэлэлцээр хийж, мөн улс орондоо хэрэгтэй олон чухал саналуудыг тавьсан. Японы талч Монголд олон боломж олгож байгаа нь эхнээсээ биелэлээ олж байна. Аж үйлдвэрийн сайдын энэ удаагийн ажлын айлчлал ч үүний нэг хэсэг байлаа. Ажлын айлчлалын үеэр нэгэн сонирхолтой мэдээлэл сонсогдсон нь зөвхөн дипломат паспорттой хүмүүсийг л визгүй зорчуулах тухай асуудал албан паспорттой хүмүүст ч үйлчлэхээр болж байгаа юм билээ.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *