УИХ-ын дэд дарга, МАН-ын дарга М.Энхболдын ярилцлага саяхан телевизээр гарлаа.Тэрээр Үндсэн хуульд өөрчлөлт оруулж,сонгодог парламентын тогтолцоог бэхжүүлэх боломж байгаа тухай яриандаа дурдав.Яаж гэхээрМонголд хоёр шатлалтай парламентын тогтолцоо бий болгох замаар. Түүний тайлбарласнаар нэг шатлал ньорон нутгийн удирдлага гэх боловч шууд утгаараа ард түмэн.Тэд энэ “парламентыг” бүрдүүлнэ. Хоёр шатлалт парламентын эцэг нь байна. Улс орон, аймаг сумаа яаж хөгжүүлэх тухай бодлогоо танилцуулна, хяналт тавина, буруу, зөвийг нь шүүж залруулах эрхтэй. Харин нөгөө шатлал нь байнгын үйл ажиллагаатай парламент. Одоогийн УИХ, түүний томилдог Засгийн газар гэсэн үг. Нэг ёсондоо эцэг парламентад хянуулах обьект нь энэ.
Ард түмэнд энэ санал таалагдах шинжтэй байна.Яагаад гэвэл одоогийн манай парламент эзэнгүй айл шиг л болж. Гишүүд нь зах хязгааргүйтэнгэрт дүүлэх шувууд шиг дураараа хүмүүс байх юм. Тэнд ч дуулж, энд ч бүжиглэж байх шиг.Дуран шагайж,зураг авч суудаг нэгэн байхадтуулай агнаж бүргэд сургаж явдаг нь ч байна. “Кенди краш” тоглодог З.Баянсэлэнгэ, кирилл үсгийг үзэн ядагч М.Батчимэг гээд нэрлээд байвал зоргоороо хүмүүс олон.Шөнийн зүүдээ хууль болгохоор зүтгэдэг юм уу гэмээр дэмий төслүүд санаачилна. Үнэндээ манай төрийн түшээдэд захиргаа алга. Хэнд ч захирагдахаа байсан тэдэнд “эцэг” парламент юу юунаас илүү хэрэгтэй болжээ. Уг нь аль эрт ийм парламенттайболчихсон бол өдийд М.Батчимэг гишүүнийг тас загнаад монголчуудыг уйгаржин бичигт шилжүүлж, гадаад хэл заахгүй гэдэг хуулийг нь болиулах байлаа. Элдвээр аягладаг“эрхээрээ хатсан” гишүүдийг ч номонд нь оруулах байв.
Одоо юу нь оройтохов.Ардын намынхан яриад байгаасонгодог парламентын тогтолцоогоо бий болгочихвол дээрх бүхэн цэгцрэх нь дамжиггүй. Гэхдээ МАН-ын уг санаачилгыг одоогийн парламентын үед хийхгүй нь ойлгомжтой.Яагаад гэвэл Ардын намын нэр хүнд өсчих учраас АН зөвшөөрөхгүй.Үүнийгээ ч Ардын намынхан мэдэж байгаа. Зүгээр л ирээдүйн сонгуулийн мөрийн хөтөлбөр нь энэ учраас М.Энхболд дарга урьдчилан ярьж сурталчилгаа хийж байх шиг байна.
Хамгийн гол нь эндээс юу харагдаад байна гэхээр МАН айхтар бодлоготой ярих юм. Аж ахуй нэгжийн орлогын албан татварыг нэг хувь болгох саналыг ч тэд дэвшүүлж байна. Ингээд бодохоор МАН-ынханул суурьтай, үндэслэлтэй гарц бодож олцгоох юм. Тэд хэзээ ч дэмий ярьж суугаад олсон санаагааулс орныг аврах бодлого гэж зарлахгүй. Долоо хэмжиж нэг огтолдог улс. Хажууд нь АН-ыг харьцуулаад үзье. Цуглаад суухдаа ярьснаа яг таг тохироогүй байжтал тал тийш тарахдаа өөр өөрийнхөөрөө тайлбарлаж, төрийн бодлого хэмээн зарлана. Фракц болгон нь өөр юм ярина. Эцэст нь маргана, тэмцэнэ, засгаа унагаана. Ийм учраас АН-ынхныүгүнэ цэнгүй, үйлдэл нь үр дүнгүй болчихоод байна.Энэл хоёр намын ялгаа юм даа.
Я.МӨНГӨНЦЭЦЭГ