Categories
мэдээ нийгэм

Засгийн газраас гаргасан шийдвэрүүд

Засгийн газар хуралдаж байна | News.MN

Засгийн газрын ээлжит хуралдаанхоёрдугаар сарын 9-ны өдөр болж, дараах асуудлуудыг хэлэлцэн шийдвэрлэснийг эргэн сануулъя.

БҮХ ШАТНЫ БОЛОВСРОЛЫН БАЙГУУЛЛАГАДАВАА ГАРИГААС 100 ХУВЬ ТАНХИМААР ХИЧЭЭЛЛЭНЭ

Өдөрт бүртгэгдэх халдварын батлагдсан тохиолдлын тоо өмнөх долоо хоногтойхарьцуулахад 56,PCRшинжилгээний эерэг илрүүлэлтийн хувь 30 хувиар тус, тус буурчээ. Нийт хүн амын 31, зорилтот бүлгийн иргэдийн 52 хувь ньнэмэлт тунд хамрагдсан байна. Зорилтод бүлгийн дархлаажуулалт 50 хувьд хүрсэн, халдвар буурч байгаа учраасхоёрдугаар сарын 14-нөөсбүх шатны боловсролын байгууллагын үйл ажиллагааг 100 хувь танхимаар эхлүүлэхээр шийдвэрлэсэн.

ХИЛ ДЭЭР ХУРИМТЛАГДСАН НҮҮРСИЙГ ГАРГАЖ ЭХЭЛЖЭЭ

Монголын цагаан сар, Хятадын хаврын баяраар хилийн боомтыг гурван өдөр хааж, энэ сарын 4-нөөс хэвийн ажиллаж эхэлжээ.Замын-Үүд-Эрээн авто замын боомтоор хоёрдугаар сарын 4-8-нд 268 чингэлгээр 4000 орчим тонн ачаа татсан байна. Мөн энэ сарын 9-нөөс эхлэн задгай нүүрс гаргаж эхэллээ. Хил дээр 1100 орчим вагон нүүрс хуримтлагдсан, цаг агаар дулаарснаас шатаж уугих эрсдэл үүсэхээр байжээ.

Замын-Үүдээс гадна Гашуунсухайт, Ханги, Булган боомтуудаар экспортын ачаа тээвэрлэлт хэвийн явагдаж байна.

МОНГОЛ-ЯПОНЫ ЭМНЭЛГИЙГ АШУҮИС-ИЙН ХАРЬЯАНД ШИЛЖҮҮЛЭВ

Монгол-Японы эмнэлгийг Анагаахын шинжлэх ухааны үндэсний их сургуулийн харьяанд шилжүүлж, тус эмнэлгийн үйлчлэх хүрээг тогтоох, их сургуулийн эмнэлгийн тогтолцоог хөгжүүлэх, үйл ажиллагаанд нь хяналт тавьж ажиллахаар тогтов. Их сургуулийн эмнэлэг нь эмнэлгийн болон бусад мэргэшлээр суралцаж буй оюутан, эмч, эрүүл мэндийн ажилтанд анагаах ухаан болон эрүүл мэндийн боловсрол олгох, эмнэлгийн мэргэжилтнийг мэргэшүүлэх, давтан сургах, эрдэм шинжилгээ судалгааны ажил эрхлэхийн зэрэгцээ үндсэн болон төрөлжсөн мэргэшлээр эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээ үзүүлэх юм.

Categories
мэдээ нийгэм

Б.Жаргалсайхан: Трамп бид хоёр шиг төрийн төлөө толгой нь байнга ажилладаг залуус ховор

Б.Жаргалсайхан: Нийгэм, эдийн засаг, улс төрийн эрс шинэчлэлийг  Л.Оюун-Эрдэнэ, Г.Занданшатар нар хийх хэрэгтэй, чадахгүй бол ажлаа өг

Өчигдөр буюу хоёрдугаар сарын 11-ний өдөр Хөгжлийн банкны чанаргүй зээлдэгчдийг “Өөрөөр нь төлүүлье” хэлэлцүүлэг өрнөсөн. Энэ үеэр Б.Жаргалсайхан болон Д.Мөн-Эрдэнэ нар ам зөрж, бие биенээ мөргөөд байв. Ингэснээр цахим орчинд тэднийг элэглэж, шоолоод байгаа юм. Энэ талаар Б.Жаргалсайхан цахим хуудаснаа өөрийн байр сууриа илэрхийлжээ.

Тэрбээр “Намайг эргүү тэнэг өвгөн гэж харааж зүхэж байгаа хүмүүс дандаа залуу хүмүүс байх юм. Дүү нар миний насан дээр эм тангийн боол болчихгүйхэн шиг зүхүүлээд ч гэсэн иртэй илд шиг явах хэрэгтэй. Зарим нь ийм насан дээр ирж ч чадахгүй мөнх бусыг үзүүлж байхад өвгөнөөрөө дуудуулаад ч гэсэн түмний төлөө хашгирч явах нь ичмээр явдал ерөөсөө биш.

Трамп бид хоёр шиг төрийн төлөө толгой нь байнга ажилладаг залуучууд ховор байдаг юм.Ахад нь одоо эртний хаад ноёдын ёсоор бол таван хатан солих нас бий. Одоогийн хэлдгээр бол төрийн наадмаа үзэж цэнгэх 30 жилийн нөөц байна. Дүү нар эрүүл мэндээ хайрлаж, архи дарснаас хол, тархи толгойгоо байнга цэнэглэж, жаахан ухамсартай байвал зүхэхээр биш дуртай зүйлээ үзэж эдлэхээр сайхан нас шүү. Энэ зурган дээрх цаг үеэсээ би л лав илүү болсон уу л гэхээс элэгдэж муудаагүй!” гэжээ.

Categories
гадаад мэдээ

Суумгай эр цахилгаан мэдрэгчтэй имплантын ачаар явж чаддаг болжээ

-Их Британийн “ВВС” агентлаг анагаах ухаанд гарсан нэгэн шиИнэ дэвшилтэт технологийн талаар ингэж бичжээ –


Мишель роккати гэгч залуу дөрвөн жилийн өмнө мотоцикл унаж явахдаа осолд оржээ. нуруу, нугас нь гэмтсэн түүний хоёр хөл нь мэдээгүй болсон аж. Швейцарийн эмч нар суумгай болсон эрд цахилгаан мэдрэгчтэй имплант суулгасан нь үр дүнгээ өгчээ. Залуугийн булчингийн үйл ажиллагаа сэргэсэн төдийгүй өдгөө тэрээр сууж босохоос гадна бүр дугуй унаж, усанд ч сэлдэг болсон гэнэ.

Утасгүй сүлжээ ашиглан таблетаас удирдах боломжтой уг төхөөрөмжийг эмч нар М.роккатигаас гадна өөр хоёр өвчтөнд суулгасан юм байна. энэхүү суулгацын талаар М.роккати ярихдаа, “Энэ төхөөрөмж миний өдөр тутмын амьдралын нэг хэсэг болсон. Дасгал сургуулилт хийж, булчингаа хөгжүүлэхийн сацуу бие галбираа цэх барихад их тус болж байгаа” гэв.

Судалгааны багийнхны үзэж буйгаар цахилгаан мэдрэгчтэй суулгац нь нуруу, нугасны хүнд гэмтэл авч суумгай болсон иргэдэд итгэл найдвар төрүүлж, дахин эрх чөлөөг мэдрүүлэх юм байна.

лозанна дахь швейцарийн Холбооны технологийн хүрээлэнгийн мэдрэлийн эмч, профессор, грегуар Куртин болон лозаннагийн их сургуулийн эмнэлгийн мэдрэлийн мэс засалч, профессор жоселин Блох нар эл суулгацыг бүтээхдээ нугалмын доор нугасны мэдрэлд тохирсон зөөлөн уян хатан электродыг ашиглажээ. электрод нь хөл, их биеийн янз бүрийн булчинг хянадаг нугасны мэдрэлд цахилгаан сэрэл дамжуулдаг аж. Мэдрэлийн сэрэл нь эргээд таблет дээрх программ хангамжаар хянагддаг байна. тэрхүү программ хангамж зогсох, алхах, дугуй унах, усанд сэлэх зэрэг тодорхой үйлдэл хийх зааврыг боловсруулан гаргадаг аж.

Имплант суулгуулсан гурван өвчтөн мэс засал хийснээс хойш хэдхэн цагийн дараа хөл дээрээ босчээ. Энэ талаар суулгацыг зохион бүтээгчдийн нэг жоселин Блох ярихдаа, “эхэндээ бидний төхөөрөмж тийм ч төгс байгаагүй. Өвчтөнүүд өдөр бүр дасгал сургуулилт хийж байж илүү бие даах болсон. Бид энэхүү технологийн ачаар нугасны хүнд гэмтэлтэй хүмүүст орон зайн баримжаа олоход нь тус болохыг зорьсон. Тодорхой хөдөлгөөн хийхийн тулд хүн таблет дээрээ тохирох сонголтыг хийнэ. Дараа нь таблет хэвлийн хөндийд зүрхний аппарат шиг төхөөрөмжтэй холбоо барьж, суулгасан электрод руу дохио илгээнэ. энэ нь янз бүрийн булчингуудыг удирдах чиг өгдөг юм” гэжээ.

Categories
мэдээ цаг-үе

Финландын эгч дүүс өвлийн олимпоос нийт долоон медаль хүртээд байна

Финландын эгч дүүс өвлийн олимпоос нийт ДОЛООН медаль хүртээд байна

Финландын эгч дүүс болох 33 настай Керттү Нисканен, 30 настай Ливо Нисканен нар хамтдаа өвлийн олимпоос нийт долоон медаль хүртлээ.

Ливо Нисканен өнөөдөр гүйлтийн цанын эрэгтэйчүүдийн 15 км-ын зайд (Тус төрөлд Монголын тамирчин Б.Ачбадрах 65-р байрт орсон) 37 минут, 54.8 секундийн амжилтаар тэргүүлж алтан медаль хүртсэн.

Энэ нь түүний гурав дахь алтан медаль бөгөөд 2018 оны Пёнчаны олимпын 50 км-ын төрөл, 2014 оны Сочигийн олимпын спринт төрөлд алтан медаль хүртэж байв.

Мөн Ливо хоёрдугаар сарын 6-нд болсон эрэгтэйчүүдийн 30 км-ын скиатлоны тэмцээнээс хүрэл медаль авсан.

Харин түүний эгч Кертту Нисканен өчигдөр гүйлтийн цанын эмэгтэйчүүдийн 10 км-ын зайд (Тус төрөлд Монголын тамирчин А.Энхтуул 85-р байрт орсон) мөнгөн медаль хүртсэн.

Энэ нь түүний гурав дахь мөнгөн медаль бөгөөд 2014 оны Сочигийн олимпоос 5 км-ын зай болон спринт төрөлд хошой мөнгөн медаль хүртэж байв.

Categories
мэдээ цаг-үе

Найзыгаа хутгалсан хүү хагас жилийн турш биедээ хутгатай явжээ

ЦЕГ: Согтуу цагдаа төрийн ордны хашаа мөргөөгүй | News.MN
Хан-Уул дүүргийн 16 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах “Буянт-Ухаа” хорооллын орцонд өсвөр насны хүүхдүүд маргаж, улмаар нэгийнхээ амийг бүрэлгэсэн гэх хэрэг гарсан. Тодруулбал 16 настай хөвгүүд согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ маргаж, нэгийнхээ зүрхэн тус газарт хутгалсан нь талийгаачийн үхлийн шалтгаан болсон юм.

Тухайн үед хөвгүүдийг эмэгтэй хүүхдээс болж маргасан гэх мэдээлэл түгээд байв. Харин талийгаачийн ах хэвлэлд өгсөн ярилцлагадаа, “Манай дүү тухайн үед архи уугаагүй. Ууж байсан хоёр хүүхдийн нэгэнтэй нь маргалдаад хутгалуулсан. Удаа дараа хутгаар далайж дайрахдаа сүүлийнх дээр зүрхийг нь оночихсон юм билээ. Хутгалсан хүү сүүлийн хэдэн сар биедээ хутгатай явсан байсан нь ил болсон” гэжээ.

Categories
мэдээ онцлох-нийтлэл соёл-урлаг туслах-ангилал

Т.Хулан: Амьдрал, дэлгэц хоёр огт өөр


Улсын драмын эрдмийн театрын жүжигчин Т.Хулантай ярилцлаа.


-Т.Хулан Драмын театртаа эргэж ирлээ гэцгээсэн. Эргээд очиход ямар мэдрэмж төрсөн бэ. Бодож санаж хүлээсэн шиг чинь байв уу, эсвэл огт өөр байсан уу?

-Хичнээн дассан газар ч шинэлэг мэдрэмж төрсөн. Ахмадууд маань тэтгэвэртээ гарсан байна. Одоогоос найман жилийн өмнө ихэнхдээ ахмадуудынхаа дунд ажиллаж байлаа. 2014 онд театраас гараад найман жил болжээ. Театртаа бас яг найман жил ажилласан байдаг. Одоо бол шинэ залуу уран бүтээлчид ажиллаж байна. Ерөнхий найруулагч болон театрын захиргаа маань дунд үеийнхнээ театртаа татан оруулъя гэдэг үүднээс бидэнд санал тавьсан юм билээ. Миний хувьд театртаа ажиллахыг хүсдэг байсан ч хувиараа, гэр бүлээрээ уран бүтээл хийгээд багагүй хугацаа өнгөрсөн болохоор ч тэр юмуу театраа үгүйлж байлаа. Тийм учраас энэ саналыг баяртай хүлээж авсан.

-Өөрийг чинь театртаа ирсэн болохоор ямар дүр бүтээх бол гэж хүмүүс сонирхох байх л даа?

-Одоогоор бидний ажлын чиг гараагүй байгаа. Гурав, дөрөвдүгээр сард шинэ жүжгүүд тавигдахад шинэ уран бүтээлд орох эсэх нь мэдэгддэг. Театр-студийн залуустаа зориулаад, Н.Наранбаатар найруулагч Д.Намдагийн “Шинэ байшинд” жүжгийг шинэчилж тавьж байгаа. Түүнд оролцох юм. Хүмүүс “Ийм жүжигт тоглох уу, тэр жүжигт орох уу” гээд янз янзаар л асууж байна лээ.

– Таны нөхөр, найруулагч Д.Галбаяр түүхэн уран бүтээл дээр ажиллаж байгаа гэсэн. Танд хатны дүр ногдох болов уу?

-Түүхэн киноны зохиол дээр ажилласан. Түүнээс биш яг кино хийгдэх гэж байгаа биш л дээ. Манай хүнийг шинэ уран бүтээл хийхээр хүмүүс “Т.Хулан орох байх” гэж таамаг дэвшүүлдэг. Миний хувьд өөр найруулагчдын уран бүтээлд ч ордог жүжигчин учраас “Би зөвхөн нөхрийнхөө уран бүтээлд тоглодог жүжигчин биш ээ” гэж ам бардам хэлдэг. Нөхөр маань ч “Хулан тоглох ёстой шүү” гэсэн байдлаар ханддаггүй. “Галаа найруулахаар Хулан тоглох ёстой юм уу” гэсэн эсэргүүцэл бас байдаг. Энэ бол нэг их яриад байх сэдэв биш байх. Тэртэй тэргүй өөр найруулагчдын уран бүтээлд ч сонгогдоод ордог болохоор “Би орно” гэж зүтгээд байдаггүй. Манай хүн ч нэг их “чихэх” гээд үзээд байдаггүй л дээ.

-Таны нөхөртэйгөө хамтарч хийдэг контентууд ч хандалт ихтэй байдаг шүү дээ. “Бид ирлээ” гээд найруулагч Н.Наранбаатарын гэр бүлийнхэнтэй хамт хийсэн нэвтрүүлэг үнэхээр сайн юм билээ. Ийм ажлууд цаг, хөлс хүч шаарддаг байх л даа.

-Манай хүн бол “Халамцуу яриа”-г найруулагч, продюсерыг нь өөрөө хийгээд, даагаад аваад явдаг. “Бид ирлээ” нэвтрүүлгийн санааг манай хүн гаргасан юм. Гаргасан санааг нь би хэрэгжүүлье гээд компаниудад хандсан. Нэвтрүүлэг болгоход ажил их ордог. Бид зүгээр л очоод тоглоод явчихдаг юм биш. Нэвтрүүлэг болж гаргахын тулд ажилласан хүмүүстээ хөлс өгдөг. Хөрөнгө оруулалт их шаардана. Нэвтрүүлэг хийх гээд хөрөнгө босгоод явахдаа мөнгө босгоно гэдэг амаргүй ажил гэдгийг ойлгосон. Уран бүтээл бүтэхэд санаанаас гадна хөрөнгө оруулалтаас маш их зүйл хамаардаг. Юмыг эхлүүлэхэд хэцүү. Хандалт ихтэй болсон тохиолдолд “Халамцуу яриа” нэвтрүүлэгт бол компаниуд өөрсдөө хандаад, “Манай энэ бүтээгдэхүүнийг оруулаад өгөөч” гэдэг.

-“Бид ирлээ” нэвтрүүлгийн үеэр Галаа зочноосоо асуугаад байсан л даа. “Танай анхны байшин ямар байсан бэ” гэж. Ингэхэд та хоёрын анхны байшин ямар байсан бэ?

-Би дөнгөж сургуулиа төгсөөд удаагүй байртай болохоор зорьсон юм. Ээж Америкт олон жил ажиллаж, амьдарч байсан. Дүү бид хоёр эмээ, өвөө дээрээ өссөн. Тэгээд ээжийгээ ирэхэд байртай болгохыг хүссэн л дээ. Ээжийнхээ явуулсан мөнгийг ч цуглуулаад, өөрөө ч ажил хийж, хэд хэдэн уран бүтээлд оролцож байсан. Ингэж шинэ байр авч байсан юм. Тухайн үед ээж Америкаас ирээгүй байсан болохоор тэр байранд би ганцаараа амьдрахгүй нь тодорхой. Манай хүн бас “Ээжийг иртэл нь хоёулаа ийшээ орчихъё” гээд шинэ байрандаа орж байсан. Зарим хүн намайг “Мөнгөтэй хүнтэй суусан” гэж ярьдаг юм билээ. Тийм юм байгаагүй. Шинэ байранд ороход абжур, хөшиг тогтоогч хүртэл авдаг шүү дээ. Бүгдийг нь шинээр авч байлаа.


Түүхэн киноны зохиол дээр ажилласан. Түүнээс биш яг кино хийгдэх гэж байгаа биш л дээ. Манай хүнийг шинэ уран бүтээл хийхээр хүмүүс “Т.Хулан орох байх” гэж таамаг дэвшүүлдэг. Миний хувьд өөр найруулагчдын уран бүтээлд ч ордог жүжигчин учраас “Би зөвхөн нөхрийнхөө уран бүтээлд тоглодог жүжигчин биш ээ” гэж ам бардам хэлдэг. Нөхөр маань ч “Хулан тоглох ёстой шүү” гэсэн байдлаар ханддаггүй. “Галаа найруулахаар Хулан тоглох ёстой юм уу” гэсэн эсэргүүцэл бас байдаг. Энэ бол нэг их яриад байх сэдэв биш байх. Тэртэй тэргүй өөр найруулагчдын уран бүтээлд ч сонгогдоод ордог болохоор “Би орно” гэж зүтгээд байдаггүй. Манай хүн ч нэг их “чихэх” гээд үзээд байдаггүй л дээ.


-Тухайн үед Т.Хулан хөөрхөн, цайлган охины дүрд тоглодог. Үзэгчид ч тийм дүрээр л хүлээж авдаг байсан. Бараг хүүхдээрээ шахуу мөртлөө том охины ээж болох шийдвэрийг яаж гаргасан бол гэдэг сонин?

-Хорин хэдтэй охин байлаа. Амьдрал гэж юу байдгийг мэддэггүй байсан болохоор ч тэр юм уу надад тухайн үедээ тэр асуудал санагдаагүй. Нэг их айхавтар шийдвэр гаргах гээд бясалгаад байсан юм байхгүй. Хоёр дахь хүүхдээ төрүүлээд л амьдралыг ойлгож эхэлдэг юм билээ. Би бол тэгж л бодсон. Анхны төрөлт дээр бол гайхсаар байгаад л таардаг. Хоёр дахь хүүгээ төрүүлэхдээ л ээж болчихсон, хүүхдийг яаж өсгөх вэ, хүн болгох вэ гэдгээ мэддэг болдог юм билээ.

-Орчин үеийн хүүхдүүдтэй харьцахад амаргүй л дээ. Манай үеийнхэн бол дуулгавартай хүүүхдүүд байсан санагддаг. Ээж, эмээгийн үгэнд орох ёстой л гэж боддог. Харин одоогийн хүүхдүүд бол буруу зөвлөгөө өгөөд байгаа юм биш биз дээ гэж бараг эргэлзэж хүлээж авдаг юм биш үү?

-Би бол хүүхдүүдийнхээ эрх чөлөөг хязгаарлах дургүй. Хүүхэд юу хүсч байна, хийж байгаа алхам нь буруу санагдвал өөртөө илүү дүгнэлт хийдэг. Яагаад надад буруу санагдаж байгаа билээ гэж бодож үздэг. Би хэдэн настай билээ, энэ хүүхэд хэдэн настай билээ, одоо ямар үе билээ гэдгийг бодолцдог. Бидний үед ийм байсан, одоо тийм л байх ёстой гэж шаардаж болохгүй. Буруу зүйл дээр нь сайн хэлж ярилцдаг.

-“Халамцуу яриа”-ны зарим дугаарыг үздэг. Сүүлд эмэгтэй хүн халамцахаараа юу ярьдаг бол гээд сонирхож үзсэн. Халамцуу эмэгтэй нөхрийг чинь тэвэрч авахыг олонх эхнэрүүд таалахгүй л дээ. Гэхдээ та энэ бүхнийг яаж хүлээж авдаг вэ?

-Би бол үнэхээрийн ноцтой шалтгаан гараагүй бол иймэрхүү зүйл дээр бол хардахгүй л дээ. Манай хүн бол бүр харгүй.

-Та “Халамцуу яриа”-ны оролцогч бол хэдэн раунд тэсэх бол?

-Би архи уудаггүй. Амархан согтдог. Тэгэхээр ийм нэвтрүүлэгт орох ч үгүй байх л гэж бодож байна.

-“Хадмын хайр” гээд кинонд тоглосон байсан. Энэ кинонд ямар дүр бүтээв, бодит амьдрал дээрх хадмын хайрын талаар ямар бодолтой явдаг вэ?

-Тэр уран бүтээл дээр Дооёо ах хадам болж тоглодог. Би өөрөө тэр уран бүтээл дээр хойд эх болж тоглож байгаа юм. Миний хувьд тийм хадам ховор гэж бодогдож байсан. Манай үеийнхэн бол гоё хадам болж магадгүй. Манай аав, ээжийн үеийнхэн бол хүүхдүүдээсээ хариуцлага нэхээд сурчихсан. Хүргэн, бэрдээ хүүхдээсээ илүү их шаардлага тавиад байдаг. Бэр, хүргэнээ ойлгож амьдрах хэрэгтэйг тэр уран бүтээл харуулсан. Хадмын хайраас гадна тэр кинонд бас хойд ээжийн хайр гардаг. Би бол бэрүүддээ хайртай ээж байх юмсан гэж бодож байлаа.

-Таны нөхөр мааз, инээж наргисан хүн харагддаг. Гэртээ ч гэсэн тийм наргианч нөхөр үү?

-Үгүй шүү дээ. Амьдрал, дэлгэц хоёр огт өөр. Манай хүн амьдрал дээр фэйсбүүкт байдаг шигээ мааз биш. Би тогтуун байх дуртай хүн. Манай хүн гэртээ тогтуун л байдаг. Хүн найз нөхдийнхөө дунд байх нэг хэрэг, гэр бүлийнхэн дундаа байх бас өөр л дөө. Хүмүүс бол гэртээ Хулан байнга инээгээд байдаг юм шиг төсөөлдөг, би инээгээд суугаад байх юм бол энэ амьдрал яаж явах юм бэ.

-Фэйсбүүкт таны эмээдээ зориулж уншсан “Цэцгэн эрхи” шүлгийг сонсоод уйлах шахсан. Эмээгийн өсгөсөн хүүхдүүд бас өөр байдаг даа?

– Би буурай ээжийнхээ гар дээр өссөн хүүхэд. Анхны зээ нь. Ээж амаржсаныхаа дараа бие нь тааруу байсан. Анхны хүүхэд дээрээ ээж болоогүй байдаг гэдгийг би өөр дээрээ мэдэрч байж ээжийгээ ойлгож байлаа. Эмээ маань намайг өсгөсөн ээж гэж болно. Тийм болохоор буурай ээждээ их хайртай байв. Өнгөрснийх нь дараа их л үгүйлж байна даа. Хүнд үлгэр дуурайл авдаг хүмүүс байдаг. Тэр нь миний буурай ээж байсан. Тэгээд буурай ээждээ зориулж нэг гоё уран бүтээл гаргая даа гэсэн юм.

-Шүлгийнхээ төгсгөлд буурай эмээгийнхээ хөөрхөн бичлэг оруулсан байна лээ. Ач, зээ нартаа нэг их урт ерөөл хэлдэг. Эмээ нар энэ орчлонгийн хамаг л сайхан ерөөлийг үр ач нар дээрээ асгачих хүсэлтэй байх шүү?

-Их л урт ерөөл хэлдэг байлаа. Ерөөлөөрөө хүүхдүүдийнхээ замыг засч байдаг. Эмээ нар хүүхдийнхээ хүүхдүүдэд илүү их хайраа дэвсдэг. Харин хүүхдүүддээ бол жаахан хатуу байх гээд байдаг шүү дээ. Ээж маань ч хүүхдүүдэд маань хэлээ дэвсээд байдаг.

Categories
мэдээ нийгэм онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

Д.Тэгшбаяр: Нүүрсний орд эзэмшигч нэг настай монгол иргэний өмчлөл хууль ёсных эсэхийг заавал шалгах ёстой

АНУ-ын Брукинс институтын зөвлөх, санхүүгийн гэмт хэрэгтэй тэмцэх олон улсын мэргэжилтэн Д.Тэгшбаяртай ярилцлаа.


ЮКСЕМБУРГ БОЛ НЭГ ЖИШЭЭ. АНГЛИД НАСАНД ХҮРЭЭГҮЙ 4000 ХҮҮХЭД КОМПАНИЙН

ЭЦСИЙН ӨМЧЛӨГЧ ГЭСЭН БҮРТГЭЛ БАЙНА-


-Гэмт хэрэг болон авлигыг мэдээлэх Open­Lux байгууллагаас Монгол Улсын нэг настай иргэн нүүрсний томоохон орд эзэмшдэг тухай мэдээллийг ил болгосон байна. Энэ хэр бодит мэдээлэл вэ?

-Энэ мэдээлэл бол Open­Lux төслийн хүрээнд ил болсон бодит мэдээлэл. Люксембург улсад 1955 оноос хойш 260.000 орчим компани бүртгүүлсэн байдаг. 2019 оны гуравдугаар сард Европын холбооны шахалтаар Люксембург улс компанийн эздийн эцсийн өмчлөлийн мэдээллийг ил болгосон. Гэхдээ мэдээллийг нээлттэй өгөгдлийн форматаар биш, хэсэгчилж ил болгосон. Тодруулбал, хувь хүний нэрээр бус зөвхөн компанийн нэрээр хайх боломжтой байдлаар ил болгоод байсан юм. Тиймээс OpenLux төслийн эрэн сурвалжлах сэтгүүлчдийн баг нээлттэй өгөгдлийн стандартад нийцээгүй гурван сая гаруй мэдээллийг 2019 оноос хойш скрапп хийснээр /мэдээллийг цэвэрлэх/ түүний ард 400 гаруй хүүхэд, ялангуяа Монгол, Азарбайджан, Мексик зэрэг хөгжиж байгаа орнуудад харьяалалтай насанд хүрээгүй иргэд эцсийн эзэмшигчээр бүртгэгдсэн байна гэдгийг тодорхой болголоо.

Люксембург улсын хуулиар бага насны хүүхэд бэлэн мөнгө л биш бол хөрөнгө, хувьцаа эзэмшихийг зөвшөөрдөг. Эцсийн өмчлөгчийн мэдээллийн сан тодорхой хэмжээнд ил болж, сэтгүүлчид мэдээлэл дээр удаан ажилласнаар шат дараатай мэдээллийг ил болгож байна. Өмнө нь тус улсад бүртгэлтэй компаниудын эцсийн өмчлөгчдөд зэвсгийн наймаачид, зохион байгуулалттай гэмт хэргийн бүлэглэл, террорист бүлэглэлийн гишүүд байгааг тогтоож байсан.

-Люксембург улсад бага насны хүүхэд хөрөнгө эзэмшихийг зөвшөөрдөг юм байж. Харин манай улсад хориглодог шүү дээ. Тийм ч учраас энэ мэдээлэл олны анхаарлыг татаж байна?

-Бага насны хүүхэд хувьцаа, хөрөнгө шууд эзэмших нь хуулиар боломжгүй.

Люксембург улсад хэдийгээр үүнийг зөвшөөрдөг ч тэрхүү эзэмшиж байгаа хөрөнгийг захиран зарцуулах эрх бүхий насанд хүрсэн хүн заавал байх ёстой. Харин хууль зөрчөөгүй боловч дэлхийн мэдээллийн хамгийн өндөр нууцлалтай, татварын диваажин улсад тооцогдох газар компани байгуулан, хүүхдийн нэр дээр хөрөнгөө шилжүүлж байгаа нь хөрөнгөөс нэрээ салгах гэсэн, татвараас зугтах, гэмт хэргээс олсон орлогоо нуун далдлах, мөнгө угаах зэрэг ямар ч гэмт хэрэгтэй холбоотой байх магадлал өндөр.

Манай улс Үндсэн хуульдаа газрын доорх баялаг, ашигт малтмал төрийн нийтийн өмч гээд заачихсан. Ашигт малтмалын тусгай зөвшөөрлийг зөвхөн хуулийн этгээд л эзэмших хуультай. Харин тухайн хуулийн этгээдийн цаад толгой компани нь Монгол Улсын нутаг дэвсгэрээс гараад явчих тохиолдол олон байна.

Сүүлд Олборлох байдлын ил тод байдлын санаачилгын нээлттэй мэдээллийн санд нийтдээ 700 гаруй хуулийн этгээд эцсийн өмчлөгчийнхөө мэдээллийг гаргасан байсан. Үүн дотор найман улс төрд нөлөө бүхий этгээдийн нэр л тодорсон байдаг. Монгол Улсад үйл ажиллагаа явуулж байгаа хуулийн этгээд 2021 оны нэг сар гэхэд бүгд эцсийн өмчлөгчдийн мэдээллийг гаргаж өгсөн. Түүнээс ч өмнө татварын албанд ашигт малтмалын тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч компаниуд 2018 оны зургаан сард эцсийн өмчлөгчдийн мэдээллээ гаргаж байсан. Одоо харин эдгээр санд тухайн хүүхдийг үнэн зөв мэдүүлж үү гэдгийг өмнө нь татвар, улсын бүртгэлд гаргаж өгсөн мэдээллээс тулгалт хийж харах хэрэгтэй байна. Мэдүүлээгүй бол хуулийн хариуцлага хүлээлгэхийг харах хэрэгтэй. Одоогийн Засгийн газар авлига, ашиг сонирхолтой тэмцэнэ гэсэн шүү дээ. Өнөөдөр тэр хүүхдийн мэдээлэл аль ч мэдээллийн санд нь байхгүй бол мэдээллийн үнэн зөвийг баталгаажуулаагүй төрийн байгууллагын удирдлагыг хадгалаад, хамгаалаад яах вэ дээ.

-Манайх эцсийн өмчлөгчийн мэдээллийн санг бүрдүүлэхэд ямар санаачилгатай ажилладаг юм бол?

-Нийтийн мэдээллийн тухай хуулиар ирэх тавдугаар сарын 1-нээс эцсийн өмчлөгчдийн мэдээлэл ил тод болоод явах ёстой. Хэрэв жинхэнэ утгаараа хэрэгжвэл бид гадаадад алдагдсан хөрөнгөө буцааж олж авах, үндэслэлгүйгээр хөрөнгөжих гэмт хэргийг мөрдөн шалгахад боломж улам нэмэгдэнэ. Мөн татвараас зугтсан, зайлсхийсэн эсэх асуудлыг бусад дата сантай уялдуулж харах боломж бүрдэнэ. Одоо юуг ч нуух боломжгүй. Улс орнуудын хууль хяналтын байгууллагууд хоорондоо эцсийн өмчлөгчдийн мэдээллээ солилцдог болж байна.

Олон улсын компаниудын эцсийн өмчлөгчийн мэдээллийг ил болгож байгаа санал санаачилга бол бидэнд үр ашигтай. Эцсийн өмчлөгч ил болсноор тэнд ашиг сонирхлын зөрчил байна уу, авлигын мөнгө, гэмт хэргийн ашгаа шилжүүлсэн үү гэх мэт олон мэдээллийг хоорондоо харилцан солилцох боломж бүрдээд явна. Европын холбооны дийлэнх улс орон компанийн эцсийн өмчлөгчийн сантай болсон. Зарим нь олон нийтдээ үнэ төлбөргүй нээлттэй байна. АНУ гэхэд 2021 оны нэгдүгээр сараас ийм мэдээллийн санг бүрдүүлсэн. Гэхдээ одоогийн байдлаар зөвхөн хууль хүчний байгууллагууд л тэрхүү мэдээллийг солилцох байдлаар ашиглаж байна. Бидэнд бас ФАТФ-ын саарал жагсаалт, Европын холбооны татварын асуудлаар хамтран ажилладаггүй улс орны жагсаалтад орохгүй байх, үүний дагуу хүлээсэн үүргийн нэг нь эцсийн өмчлөгчийн мэдээллийн санг бүрдүүлэх юм.

-Манай улсын нэг настай иргэн нүүрсний орд эзэмшдэг гэдэг нь ил болчихлоо. Энэ эзэмшил хууль ёсных уу гэдгийг тодорхой болгох хэрэгтэй болов уу?

-Хүүхэд Люксембургийн компанийн хувьцаа эзэмшиж байгаа нь хууль бус биш. Гол нь компани хооронд шилжиж байгаа мөнгөн гүйлгээ, ашиг сонирхол юу вэ, татвараас зугтаж уу, гэмт хэргийн гаралтай мөнгө шилжүүлж үү гэдгийг тодруулах шаардлагатай. Хүүхдийн цаана насанд хүрсэн хүн, эсхүл хөрөнгийг насанд хүртэл нь захиран зарцуулах эрх бүхий этгээдийг тодорхой болгох богино хугацааг заагаад, иргэдэд зарлавал зүйтэй. Учир нь Люксембург мэдээллийн нууцлалыг хамгаалах зохицуулалтынхаа хүрээнд харилцагчийн мэдээллийг манай хуулийн байгууллагад өгөхгүй, нэрийг нь ч хэлэхгүй. Тиймд шууд хариуцлага тооцно гэхээсээ Италийн Засгийн газрын авч байгаа арга хэмжээг хэрэгжүүлж болно. жишээ нь, тэд эцсийн өмчлөлийн мэдээллийн зөрүүг засах, гадагшаа гаргасан хөрөнгө мөнгөний татварыг төлөх, хөрөнгө эзэмшиж байгаа хүүхдийн цаана ямар хүн байгаа тухай мэдээллийг гаргаж өгөх шаардлагыг иргэддээ тавьсан юм билээ.

Люксембургт хүүхэд хөрөнгө эзэмшиж байгаа бол нэг л жишээ. Английн компаниудын эцсийн өмчлөгчийн нээлттэй мэдээллийн санд 4000 насанд хүрээгүй хүүхэд эцсийн өмчлөгч байна гэсэн бүртгэл байна. Тэнд хэдэн ч Монгол хүүхэд байж мэдэхээр байна. Европын холбооноос эхлээд

АНУ, Австрали зэрэг бүхий л улс орон компанийн эцсийн өмчлөгчийн мэдээллийг нэгдэж харах боломжийг бүрдүүлж байгаа учраас хуулийн хариуцлага гэхээс өмнө мэдээллээ ил тод болгохыг шаардах нь зүй юм. Мэдээж гаргаж өгөөгүй тохиолдолд эрсдэлтэй гэж үзэн, төрийн нийтийн өмчийг хамгаалах бусад арга хэрэглэж болох юм.

-Бага насны хүүхэд орд эзэмшиж байгаа явдал манайд хууль ёсных гэдэг магадлал тун бага гэсэн хардлага байна. Судлаач хүний хувьд та энэ талаар юу хэлэх вэ?

-Тийм байхыг үгүйсгэхгүй, магадлал ч өндөр. Ашигт малтмалын салбар тусгай зөвшөөрлийн хүрээнд үйл ажиллагаа явуулдаг учраас төрийн албан хаагчид, улс төрд нөлөө бүхий этгээдийн оролцоо өндөр, ашиг сонирхлын зөрчил их үүсдэг салбар. Эдийн засгийн хувьд өндөр ач холбогдолтойн хувьд энэ салбарыг цаашид засаглалын хувьд зохистой хөгжүүлээд явах шаардлагатай. Үүний тулд мэдээллийн, засаглалын, санхүүгийн ил тод байдлыг жигд хангах шаардлага байна. Ингэж байж хууль хүчний байгууллагууд бусад улс орны хууль хүчнийхэнтэй хамтарч, мөн иргэний нийгэм, судлаачид, сэтгүүлчид мэдээллийг тодруулах боломжтой.

-OpenLux гэж ямар байгууллага юм бэ?

-Люксембург улсын компанийн эцсийн өмчлөгчийн нээлттэй мэдээллийн санд байгаа мэдээллийг боловсруулах иргэний нийгэм, эрэн сурвалжлах сэтгүүлчдийн нэгдсэн төсөл. Энэ удаагийн мэдээллийг 2019 оноос хойш скрапп хийж гаргаж ирсэн нь тэдний уйгагүй хөдөлмөр. Одоо бидний л ажил үлдээд байна.

Categories
зурхай мэдээ цаг-үе

ЗУРХАЙ: Өдрийн сайн цаг нь хулгана, үхэр, луу, могой, хонь, нохой болой

Аргын тооллын хоёрдугаар сарын 12, Санчир гариг. Билгийн тооллын 11, хэрцгий охин одтой, улаан бич өдөр. Өдрийн наран 8:04 цагт мандан, 18:09 цагт жаргана. Тухайн өдөр луу жилтнээ аливаа үйлийг хийхэд эерэг сайн ба гахай, хулгана жилтнээ сөрөг муу нөлөөтэй тул элдэв үйлд хянамгай хандаж, биеэ энхрийлүүштэй. Эл өдөр эе эвээ ололцох, хамтын хөдөлмөр эхлэх, гэрээ хэлцэл байгуулах, найр хурим хийх, бэр гуйх, инж өгөх, авах, үнэт эрдэнийн зүйл авах, сүм дуганыг сэргээх, бүжиг наадам хийх, цэцэрлэг байгуулах, хур оруулах, дархны үйлд сайн. Хувцас эсгэх, шинэ хувцас өмсөх, зөвлөгөөн хийх, гөлөг тэжээхэд муу.

Өдрийн сайн цаг нь хулгана, үхэр, луу, могой, хонь, нохой болой. Хол газар яваар одогсод зүүн урагш мөрөө гаргавал зохистой.

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулбал эрхтэн хурц болно.

Categories
мэдээ нийгэм цаг-үе

ЦАГ АГААР: Улаанбаатарт өдөртөө 15-17 хэм хүйтэн байна

УЛААНБААТАР ХОТ ОРЧМООР: Багавтар үүлтэй. Цас орохгүй. Салхи баруун хойноос секундэд 3-8 метр. Шөнөдөө Яармаг-Сонгины орчмоор 33-35 градус, бусад хэсгээр 26-28 градус, өдөртөө 15-17 градус хүйтэн байна.

Хур тунадас: Ихэнх нутгаар солигдмол үүлтэй. Шөнөдөө баруун аймгуудын нутгийн өмнөд, төвийн аймгуудын нутгийн баруун өмнөд хэсэг, говийн аймгуудын нутгийн зарим газраар, өдөртөө баруун аймгуудын нутгийн зүүн, төвийн аймгуудын нутгийн баруун өмнөд, говийн аймгуудын нутгийн баруун хэсгээр цас орж, явган шуурга шуурна.

Салхи: Нутгийн өмнөд хэсгээр баруун өмнөөс баруун хойш эргэж, бусад нутгаар баруун хойноос секундэд 5-10 метр.

Агаарын температур: Шөнөдөө Увс нуур болон Дархадын хотгор, Завхан, Идэр, Тэс голын хөндийгөөр 40-45 градус, Их нууруудын хотгор болон Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутаг, Хүрэнбэлчир орчим, Байдраг, Эг, Үүр, Хараа, Ерөө, Туул, Тэрэлж, Хэрлэн, Халх голын хөндийгөөр 31-36 градус, Монгол-Алтайн уулархаг нутаг, Орхон, Улз, Онон голын хөндий, Дорнод-Дарьгангын тал нутгаар 27-32 градус, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсгээр 13-18 градус, бусад нутгаар 23-28 градус, өдөртөө Увс нуур болон Дархадын хотгор, Завхан, Идэр, Тэс голын хөндийгөөр 29-34 градус, Их нууруудын хотгор болон Хангай, Хөвсгөлийн уулархаг нутаг, Хүрэнбэлчир орчмоор 21-26 градус, Алтай, Хэнтийн уулархаг нутаг, Эг, Үүр, Орхон, Хараа, Ерөө, Туул, Тэрэлж, Хэрлэн, Онон, Улз, Халх голын хөндий болон Дорнод-Дарьгангын тал нутгаар 17-22 градус, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсгээр 7-12 градус, бусад нутгаар 14-19 градус хүйтэн байна.

БАГАНУУР ОРЧМООР: Багавтар үүлтэй. Цас орохгүй. Салхи баруун хойноос секундэд 4-9 метр. Шөнөдөө 31-33 градус, өдөртөө 16-18 градус хүйтэн байна.

ТЭРЭЛЖ ОРЧМООР: Багавтар үүлтэй. Цас орохгүй. Салхи баруун хойноос секундэд 3-8 метр. Шөнөдөө 33-35 градус, өдөртөө 16-18 градус хүйтэн байна.

Categories
мэдээ нийгэм

Олимп зохион байгуулахад хэдийг зарцуулдаг вэ

Сочи-2014 олимпын дээд үзүүлэлтийг одоогоор хэн ч эвдэж чадаагүй явна. Олимпын тоглолт зохион байгуулах нь ихээхэн зардалтай ч тэр бүр зарлагаа нөхөгддөггүй. VisualCapitalist сүлжээ 1998-2020 оны олимпуудыг явуулахад хичнээн хөрөнгө гаргасныг үнэлжээ.

Хамгийн бага төсөвтэй Солт-Лейк-Ситийн (АНУ) өвлийн олимпын төсөв 2.9 тэрбум доллар байсан бол Турин-2006 (Итали) өвлийн олимпын бэлтгэлд 5.3 тэрбум доллар зарцуулжээ. 2000 оны Сиднейн зуны олимп 8.1 тэрбум, Ванкувер-2010 өвлийн олимп 8,9 тэрбум доллараар тус тус явагджээ.

Олимпын хамгийн өндөр зарлага Оросынх бөгөөд Сочи-2014 тоглолт 59 тэрбум доллараар бүтжээ. Арга ч үгүй байх Сочи хотыг бараг тэр чигт нь шинээр босгосон юм чинь. Сочийн зарлагын 85 хувь нь дэд бүтцийг босгоход зарцуулагджээ. Бээжин-2008 зуны олимп үүнээс арай хямд 52.7 тэрбум, Токио-2020 олимп 35 тэрбум, Пенчан-2018 өвлийн олимп 15,4 тэрбум доллараар бүтжээ.