Month: October 2019

-Талийгаачийг амиа хорлох хүн биш хэмээн ойр тойрныхон хэлж байв-

Орхон аймгийн. Цэргийн штабын дарга өрөөндөө буудуулсан байдалтай олдсон хэрэг өнгөрсөн наймдугаар сард гарсан байдаг. Аймгийн Цагдаагийн газрын шуурхай утсанд “Манай дарга өрөөндөө нас барлаа” гэсэн дуудлага өнгөрсөн наймдугаар сарын 5-ны өдрийн 12:30 цагийн орчимд иржээ.

Цагдаа нар хэргийн газар очиход Цэргийн штабын дарга Л.Болд өөрийнхөө өрөөнд бууны шархтай нас барсан байсныг тухайн үед бид мэдээлж байсан. Хэрэг гарснаас хойш хоёр сарын хугацаа өнгөрөөд байна.

Олон хүн амтай хотын Цэргийн штабын дарга, дэд хурандаа хүн яагаад өрөөндөө бууны шархтай олдов гэдэг асуулт ар гэр, хамт ажиллагсад, Орхон аймгийнхан төдийгүй улсын хэмжээнд анхаарал татсан билээ. Учир нь талийгаач Цэргийн штабын даргын албыг аваад удаагүй, тохитой томоотой нэгэн байсныг хамт ажилладаг хүмүүс нь дуу нэгтэй хэлж байв.

Тэрбээр энэ албандаа 10 гаруй жил тогтвор суурьшилтай ажилласан нэгэн байж. Түүнээс өмнө Зэвсэгт хүчний хэд, хэдэн ангид Албаны дарга, Засварын тасгийн дарга, галт хэрэгслийн инженерийн албыг хашсан юмсанж.

Талийгаач цохон тус газраа бууны шархтай байсныг албан бус эх сурвалжууд хэлж байсан юм. Үүнийг орон нутгийн эх сурвалжууд ч үгүйсгээгүй. Цэргийн штабын дарга, дэд хурандаа албан өрөөндөө толгойдоо бууны шархтай нас барсан хэргийг хуулийн байгууллагаас гадны нөлөөгүй гэж үзэн хэргийг хаажээ.

Харин ар гэрийнхэн, хамт ажиллаж байсан хүмүүс уг дүгнэлтийг хүлээн зөвшөөрөхгүй байгаа аж. Түүнээс гадна аймгийн Цэргийн штабын дарга шинээр томилогдоогүй, Орхон аймгийн хэмжээнд дуулиантайхан сарууд өнгөрч байгаа бололтой.

Бид талийгаачийн ар гэртэй холбогдоход “Хэргийн шалгалт дөнгөж дуусаад дүгнэлтээ бид аваад байна. Мэдээж холбогдох газруудад хандана. Маш удаан хугацаанд шүүх цагдаагаар явлаа. Олон ч худал мэдээлэл түглээ. Тиймээс дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгөхөөс татгалзаж байна” гэсэн юм.

“ХЯНАЛТЫН КАМЕР ШҮҮЖ ҮЗСЭН. ХЭН Ч ОРООГҮЙ, ХЭН Ч ГАРААГҮЙ”

Тухайн өдөр юу болсон, талийгаач ямар хүн байсан талаар Орхон аймгийн ЗДТГ-т ажилладаг нэгэн эх сурвалжтай ярилцсан юм. Тэрбээр талийгаачтай олон жил хамт ажиллаж иржээ.

-Анх хэргийн талаар яаж мэдсэн бэ?

-Хэрэг гapдaг өдөр би ажлын байран дээрээ байгаагүй. Тэр үе чинь амралт эхэлчихсэн, аймаг даяар төрийн байгууллага, хэвлэл мэдээллийнхэн амарчихсан байсан. Тиймдээ ч тэр үү мэдээлэл маш хаалттай байсан.

Хэргийн талаар анх ажлынхаа хүнээс сонсоод шоконд орсон. Талийгаач өөрийгөө хөнөөх хүн биш.

Гэтэл шалгалтын ажил дуусаад хэрэг гадны нөлөөгүй гэж гарсан гэж дуулсан. Үүнийг хүлээн зөвшөөрөхөд тун хүнд. Ар гэрийнхнийх нь хувьд ч хэцүү байгаа нь ойлгомжтой.

-Тухайн өдөр яг юу болсон юм бол?

-Даваа гариг байсан. Даваа гаригийн өглөө бүр аймгийн бүх газар, хэлтэс, агентлагийн дарга нар шуурхай хуралддаг. Тэр хурал л болсон байдаг. Хурал нэлээд удаан үргэлжилсэн юм билээ. Тэгээд л хурал тараад тус тусынхаа ажлын байр руу явцгаасан. Хэсэг хугацааны дараа хэрэг гарсныг мэдсэн гэсэн.

-Шуурхай хуралдаанаар талийгаачтай холбоотой асуудал яригдсан уу?

-Ерөөс ямар нэгэн асуудал яригдаагүй. Тэр дундаа талийгаачтай холбоотой ямар ч асуудал яригдаагүй.

-Тэгвэл ар гэр, ажлын байрных нь нөхцөл байдал нөлөөлсөн байж болох уу?

-Гэр бүлийн хувьд маш тогтвортой хүн. Би олон жил хамт ажилласных нь хувьд үүнийг сайн мэднэ ээ. Ажлынх нь хувьд ч тэр. Талийгаач Орхон аймгийн Цэргийн штабад 10 гаруй жил тоо бүртгэгчийн албанд ажиллаж байсан. Цэргийн штабын дарга Г.Батсуурь Зэвсэгт хүчний жанжин штабын Төмөр замын бүтээн байгуулалтын газрын даргын албанд очихоор болж тушаал дэвшээд яваад өгсөн. Тэгэхээр ажлынх нь хувьд ямар нэгэн нелөө байхгүй байсан болов уу гэж бодож байна.

-Энэ хэрэгт ямар нэгэн хүнийг сэжиглэж шалгасан байдаг уу. Ялангуяа аймгийн захиргааны ажилтнуудаас?

-Цагдаагийн байгууллагын хувьд хэрхэн ажилласныг мэдэхгүй юм. Ямартаа ч хяналтын камер шүүж үзсэн. Талийгаач хурал тараад өрөөндөө ганцаараа орсон. Хэн ч ороогүй, гараагүй. Удалгүй тийм хэрэг болсон байдаг.

Тэгэхээр хэнийг ч сэжиглэж шалгах боломжгүй.

-Талийгаач зан байдлын хувьд ямар хүн байсан бэ?

-Маш цайлган, хүнд тусархаг хүн байсан. Үнэхээр сайн хүн гэж хэлэхэд ч багадмаар, хүндэлмээр хүн байсан. Талийгаач хэзээ ч өөрийгөө хөнөөх хүн биш. Бид олон жил хамт ажилласан. Маш хамт олонч сэтгэлтэй. Шинэ жил болохоор шинэ жилийн комисст орчихсон, ажил зохион байгуулалцаад гүйж явдаг. Нэг жил бүр эмэгтэй дүр бүтээж байсан нь санаанаас гардаггүй. Тийм хөгжилтэй, хамт олонч хүн байсан даа.

Үнэхээр харамсмаар үйл явдал болсон. Одоо ч итгэж өгөхгүй байна гэсэн юм.

Б.ЭНХЗАЯА

УИХ-ын гишүүн З.Нарантуяатай ярилцлаа.

---

-Ерөнхийлөгчийн хоригийг хүлээн авлаа. Үндсэн хууль нэмэлт, өөрчлөлт оруулах асуудал аль тийшээгээ эргэж байна вэ?

-УИХ-ын есдүгээр сарын 4-ний өдөр баталсан Ард нийтийн санал асуулга явуулах тухай 73 дугаар тогтоол дээр Ерөнхийлөгч хориг тавьсан. Тогтоол өөрөө хоёр заалттай. Нэгдүгээрт, Ард нийтийн санал асуулгыг зохион байгуулах, хоёрдугаарт, Ард нийтийн санал асуулгаар Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтийн хоёрдугаар хэлэлцүүлгийн эх хувийг батлах уу, үгүй юу гэдгийг ард иргэдээс асуух гэсэн тодорхой заалттай тогтоол. Энэ 73 дугаар тогтоолд тавьсан Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн хоригийг хүлээн авах эсэх талаар орж ирж УИХ хэлэлцлээ. Хоригийг хүлээж авлаа гээд Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах асуудал тэр чигээрээ зогсоно гэсэн үг биш. Ард нийтийн санал асуулга явуулах журмын тухай хууль гэж бий. Энэ хуулийн долдугаар зүйл дээр санал асуулга явуулах тухай шийдвэрт санал асуулга явуулах өдрийг уг шийдвэр хүчин төгөлдөр болсноос хойш 21-45 хоногийн дотор явуулахаар их хурал товлон зарлах учиртай. Харамсалтай нь 73 дугаар тогтоол дээр өдрийг нь заагаагүй. Гэхдээ санал асуулга явуул гэдэг шийдвэрээ 73 дугаар тогтоолд тавьчихсан. Хэзээ санал асуулга явуулахаа энэ тогтоолдоо зааж өгөөгүй. Тэгэхээр дахиад нэг тогтоол гарах асуудал байгаа. Бид нар санал асуулга товлох хугацаанд шахагдаагүй. Хугацаагаа дахиад зарлачихад бид нарт хоног байна гэж эрх баригчид тайлбарлаж байна. Миний үзэж байгаагаар хуулинд өөрт нь хугацааг нь нарийн заачихсан байна шүү дээ. 73 дугаар тогтоол хүчин төгөлдөр болсноос хойш 21-45 хоногийн хугацаанд их хурал санал асуулгын хугацааг товлох ёстой. Тэр үүргээ биелүүлээгүй, хугацаагүй хийж өгөөгүйгээс есдүгээр сарын 4-нөөс гэж үзэх юм бол энэ сарын 26-нд 45 хоног нь дуусна. Энэ хоногтоо багтааж шинээр хоног тавина гэвэл хууль зөрчих гэж байна. Тэгэхээр процедурын алдаагаа засахын хувьд ч, агуулгын хувьд ч Ерөнхийлөгчийн хоригийг хүлээж авах үндэслэл харагдаж байсан. Нэгдүгээрт, хэдэнд явуулах юм, хэднээс эхэлж тооцохоо оруулж 73 дугаар тогтоол тодотгож, шинэчилж гаргах шаардлага байна. Нөгөө талаас ямар асуудлаар ард түмнээс санал асуулга явуулахаа эргэж харахгүй бол болохгүй байна. Өнөөдрийн бидний баталчихаад байгаа хоёрдугаар хэлэлцүүлгийн дараахь Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах төслийн эх хувь нийгмийн шаардлагыг үнэхээр хангаагүй. Тэр тусмаа АН-аас өгсөн байр суурь, парламентыг ёс зүйтэй, хариуцлагатай болгох, гүйцэтгэх засаглал парламентаасаа хараат бус байх, бие даасан шийдвэр гаргах Ерөнхий сайдын эрх мэдлийг оруулаагүй гээд нийгмийн хүлээлт үүсгэж байсан, Үндсэн хуульд оруулах ёстой өөрчлөлтийн аль нь ч ороогүй. Тиймээс асуулгаа хоёрдугаар хэлэлцүүлгийн эх нооргоор биш, УИХ дотроо шийдэж чадаагүй асуудлуудаа яаж шийдэх ёстой вэ гэдгийг ард түмнээсээ асуучихвал жинхэнэ утгаараа ард нийтийн санал асуулга болно. Одоогийн санал асуулгаар Үндсэн хуулийн шинэчлэлийг батлах уу, үгүй юу гэдэг МАН-ын олонхоороо оруулъя гэж шийдсэн хувилбарыг хүлээн зөвшөөрөх үү, үгүй юу гэж л асуух гэж байна. Энэ нь УИХ шийдчихсэн зүйлийг ард түмнээс асууж баталгаажуулах гээд байгаа байхгүй юу. Төсөлд ард түмэнд таалагдахгүй зүйл байвал тэрийг нь шийдвэрлэх ямар ч боломжгүй санал асуулга явуулах гэж байна. Ийм зүйлийг асуухын төлөө 20, 30 тэрбум төгрөг зараад санал асуулга явуулах нь хэнд ашигтай вэ. Татварын мөнгийг ингэж үргүй зарах хэрэг байгаа юм уу. Энэ төсөл өргөн баригдсанаасаа эхлээд хууль зөрчсөн. Наад зах нь Цэц дээр очоод унана. Тиймээс хоригийг хүлээн авч цаашаагаа явж байгаа нь зөв.

-Ард нийтийн санал асуулгыг УИХ-ыг тарааж ээлжит бус сонгуультай хийе гэж яригдсан. Мөн 2020 оны ээлжит сонгуультай хамтатгаж хийе гэсэн санал ч гарч ирж байна…

-Хууль зүйн хувьд боломжгүй. УИХ тардаг хуулийн хоёр үндэслэлтэй. Тэр үндэслэл нь гарч ирээгүй. Тиймээс Ард нийтийн санал асуулга явуулах асуудалтай холбоотойгоор УИХ тарах хуулийн боломжгүй юм. УИХ өөрөө бид нар хариуцлагагүй байна, УИХ-ын гишүүдийн ёс зүй хууль зөрчсөн үйлдлүүд нь ард иргэдийн дургүйцлийг хүргэж буй учир УИХ цаашид ажиллах боломжгүй байна гээд олонхоороо тарах гэж байгаа асуудал бол жичдээ асуудал. Тэгж асуудал тавибал АН УИХ-ыг тараахын төлөө байна. Бид оны өмнөөс л энэ асуудлыг тавьж байсан. Ард нийтийн санал асуулга гэх нэрийн дор өөрсдийн бэлтгэсэн төслийг дэмжүүлэхийн төлөө УИХ-ыг тараана гэвэл энэ нь зарчимгүй зүйл.

-2018 оны төсвийн гүйцэтгэл дээр та ямар байр суурьтай байна вэ?

-2018 оны санхүүгийн ерөнхий үзүүлэлтүүд давж биелсэн. Харьцангуй дажгүй байна. Гэхдээ анхаарах олон зүйл байгааг Аудитын Ерөнхий газрын дүгнэлтэд тусгажээ. Өнгөрсөн 2017, 2018 онд гадаадын экспортын бүтээгдэхүүний үнийн өсөлт төсвийн сахилга хариуцлагыг сайжруулъя гэдэг дээр сахилга хариуцлагыг сайжруулахаар вальютын сантай хөтөлбөр хэрэгжүүлээд амжилтад хүрч байгааг үгүйсгэхгүй. Засгийн газрын дотоод өр буурч байгаа ч гадаад зээл 50.1 хувь байна. Дүгнэлт хийх хэрэгтэй. Маш их ажил болгож төсвөө баталдаг. Баталсан төсвийнхөө араас үр ашигтай байсан уу, зөв хуваарилалт хийсэн үү гэж хэн ч ярьдаггүй. Араас нь явдаггүй. Хяналт тавих үүрэгтэй Үндэсний аудитын газар нь хяналт тавьдаггүй. Сангийн яамны хяналт мониторинг хариуцсан газар нь ажилладаггүй. УИХ-ын хурал дээр төсвийн зарлагын хяналтын хороо гэдэг том нэртэй дэд хороо байгуулдаг ч гэсэн гишүүд нь бүгдээрээ төсөв захиран зарцуулах эрх бүхий олонх бүрдүүлчихдэг учраас энэ дэд хороо ажиллаж чадахгүй.

-Эрүүгийн тухай хуулийг хэлэлцэж байна. Хөөн хэлэлцэх хугацааны асуудал дээр хуульч гишүүний хувьд ямар байр суурьтай байгаа вэ?

-Анхаарах ёстой, ноцтой асуудлууд нэлээн байна. Өргөн барьж байгаа төсөл болоод өмнөх хуулийн заалтуудыг харж байна. Үнэхээр бид хөөн хэлэлцэх хугацаа нэрийн дор гэмт хэрэг үйлдсэн этгээдүүдийг ял завших нөхцөл байдлыг тодорхой хүмүүсийн лоббигоор бүрдүүлээд өгчихсөн юм биш байгаа даа гэх хардлага байгаа. Энэ асуудалд ажлын хэсэг гаргаж нэлээн нухацтай үзээсэй гэж хүсч байна.

-Итгэлийн зээл олгох хуулийн төслийг өргөн барилаа. Энэ нь эдийн засагт сөргөөр нөлөөлнө гэх хардлага ч байна шүү дээ. Мөн сонгуультай холбож ч тайлбарлаж байна л даа…

-Энэ хардлагатай санал нэг. Бизнес эрхэлье гэсэн сэтгэлтэй хүмүүсийг дэмжих бодлого бүх улсад байдаг. Бид энэ асуудлыг олон арга хэлбэрээр шийдэх гэж оролдож ирсэн. Тухайлбал, хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих сан гээд маш их мөнгөөр тодорхой нийгмийн бүлгийн хүмүүс рүү хандсан дэмжлэгийг үзүүлж байгаа. Дээр нь жижиг дунд үйлдвэрлэл үйлчилгээ хийдэг аж ахуйн нэгжүүдийг дэмжих, тэр хүмүүсийн бизнесийг хөнгөлөлттэй нөхцөлөөр, бодлогоор дэмжих гээд явж байгаа. Гэтэл бидний бодлого дутаж, оролдлого хийгээгүйдээ иргэдэд эдийн засгийн нөхцөлөө сайжруулах боломж нь олдохгүй байна гэж үзэхээс илүү бодлогын хэрэгжилт, эцсийн үр дүнг гаргах хүртэл зохион байгуулж чадахгүй байгаа механизмын алдаанаас ийм зүйл болж байгаа.

Өмнөх сангуудаас зарцуулалт, хүртээмж зорилтыг илүү сайжруулж ашиглах замаар ийм төрлийн зээлийн хүртээмж, далайцыг нэмэгдүүлж, хүмүүст хүргэх гэж байгаа нь зөв. Дахиад нэг сан нээгээд ЖДҮ шиг сонгуулийн зорилгоор санал авах гээд намаар нь хувааж байгаад барьцаа хөрөнгөгүйгээр тараах гэж байгаа бол сүйрэл рүү аваачих гэж байгаа арга болно. Олон эмэгтэй гишүүн надаас үүнийг дэмжих үү гэж асуусан. Хуулийг хэлэлцэх үеэр зөв механизмтай, концепцыг нь зөв болгохоор ажиллана. Хэрвээ тэгж чадахгүй бол энэ төслийн эсрэг л санал өгнө.

Түүхэн дурсгалт байшин барилгуудыг нураана гэж Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх тэргүүтэй манай Засгийн газар гэнэт л яриад эхэлсэн. Төв номын сан, Төрийн ордон, Төв музей, Драмын театр, Дуурийн театр, Занабазарын музейг нураах юм байх. Цаашлаад Улсын их дэлгүүр, МУИС-ийн байшинг нураах нь л дээ. Анхандаа ч нураах тухай яриаг улс төрийн янз бүрийн үйлдлээ далдалж, анхаарал сарниулж, ажил хийсэн дүр харуулдаг өнөөх пиар гээч нь юм байх гээд тоосонгүй. Дээрх барилгууд соёлын өвд бүртгэгдчихсэн, хэн дуртай дарга нь нурааж устгаад байх ёсгүй юм байна.

Тэгсэн нээрээ нураах, буулгах нь үнэн болоод явчихлаа. Өчигдрөөс эхлээд өнөөх барилгуудыг нураах тендер шалгаруулах юм болов. Монгол ийм хурдан тендер зарлагдаж, шийдэгдэж байсныг дуулаагүй. Ерөнхий сайд, Боловсролын сайдтайгаа Соёлын өвийн тухай хууль энэ тэрийг ч үл тоон ийм юм хийгээд байхаар энэ улсад хууль дүрэм журам гэж байна уу. Дээрх хуулийн 47дугаар зүйлийн 47.1.1-т соёлын биет өвийг сэргээн засварлахад анхны төрх, хийц бүтээцийг хадгалж үлдээх, 47.1.2-т аюулгүй, удаан хугацаанд хадгалах нөхцөлийг хангах гэсэн заалт байдаг. Энэ хуулийн зүйл, заалтыг Засгийн газар шууд зөрчлөө. Ингэхээр Улаанбаатарт хуучны гэх юм үлдэх үү. Төв музейн барилгыг нураагаад оронд нь нэг том байшин бариад бүх музейг аваачиж оруулчихаад бусад музейн барилгуудыг дараа нь нурааж, газрыг нь өөрсдөө авах нь гэж иргэд хардаж байгаа.

Европоор дүүрэн хэдэн зууны настай барилгууд байдаг. Манайд 1905 онд оффисын зориулалтаар баригдсан намхан байшин баригдсаныг эс тооцвол нэг их урт удаан настай барилга хуруу дарам цөөн. Нарийн яривал тавин оноос л хотжиж эхэлсэн улс. Одоо Ерөнхий сайдад ад үзэгдээд байгаа хуучны барилгууд загвар шийдлээрээ, элээсэн он цагаараа манай хотын хэв маягийг хадгалдаг. Европын барилгуудын хажууд манай энэ хэдэн хуучин барилгууд насжилтын хувьд нялх хүүхэд л гэсэн үг. Харин чанарын шаардлага хангахааргүй болсон гэж үзэж байгаа бол авч үлдэх олон арга байдаг. Хүчитгэлийн ажлууд хийж авч үлддэг юм байна. Дэлхийд бэлээхэн туршлагууд байна гэсэн үг. Хамгийн тод дурддаг жишээ бол Лондон. Лондонд хуучны тэр барилгыг л очиж үзэх гэж жуулчид зорьдог. Нүүрийг нь үлдээгээд ар талд нь шинэчлэлт засвар үйлчилгээ хийдэг арга байдаг. Эсвэл хуучин нүүрний цаана шинийг барих нь ч бий. Европын чулуун байшингуудын дэргэд манай тэр барилгууд шавар тагз, модон амбаар гэх нь холгүй зарим нь хэлж байна. Тэгвэл мод байтугай шавар тагзыг хуучин өнгө төрхийг нь хадгалан аюулгүй байдал талаас нь сэргээн засварлаж болдог аж. Pisa хэмээх алдарт цамхаг далийгаад эгээл унах нь гэлтэй болсон ч италичууд яг тэр далийсан хэвээр нь сэргээн засварлажээ. Учир нь тэр түүх өгүүлж буй, тэр улсын өв соёл юм. Жуулчид тэр далий цамхагийг сонирхох гэж хэдэн саяараа очдог. 1783 онд баригдсан Питерийн Маринскийн театр тоосгон барилга одоо ч хэвээрээ. Парисын дарь эхийн сүм шатахад дэлхийгээрээ нэг халаглан харамссан ч сэргээн зассан.

Хүн төрөлхтний томоохон өв соёл гэж үзсэн учраас сэргээн засварлах мөнгө дорхноо цугласан. Хэн ч уриалаагүй, шаардаагүй байхад шүү. Тийм атал бид улсынхаа нийслэлийн өнгө төрх, түүхийг агуулдаг хэдхэн барилгаа нураана гээд сууж болох уу. Дуурь бүжгийн эрдмийн театрын барилга, Улсын драмын эрдмийн театрын барилгуудыг муудсаныг нь гайхаад л байх юм. Мэргэжлийн хүмүүсийн хэлж байгаагаар бол энэ барилгуудыг засч янзлахад л болох юм байна. Өнөө маргаашгүй, нурж унахаар байдалд хүрээгүй гэх.

Хэн дуртай нь нэг шөнө бодож хоноод Улаанбаатарын хуучин дурсамж, ой санамжийг маргааш нь нураагаад хаячихъя гэж сэрэх нь үнэхээр солиорол. Манай Засгийн бодлого ер нь нэг иймэрхүү дээ. Байсхийгээд л бодлогогүй, дур зоргын шийдвэр гаргадаг. Хятад руу хөлөөр нь мал гаргана гэснээ хоёр хоноод больчихно, хувийн өмчийг төрд хурааж авах нь цагаандаа гарлаа. Шууд л нэг өглөө баахан хамгаалагч дагуулж очоод л хамаг юмыг нь лацдаад төр авлаа л гэсэн. Ямар ч тооцоо судалгаа байхгүй. Хүнд таалагдах, бусдад гоё харагдах гэсэн өчүүхэн бодол нь ийм байдалд хүргэдэг. Тухайн улстөрчийн популизм нь эцэстээ улс орноо сүйрүүлдгийг бид мэднэ. Улсаараа тоглоно, нийслэлээрээ тоглоно. Хүнд гоё харагдсанаараа сайхан амьдардаггүй. Аль гоё сайхан дүртэй зовж зүдэрсэн, аз жаргалгүй амьдралыг хэлж барахав. Улаанбаатарт нураах байшин бий юу гэвэл бий. Зөвшөөрөлгүй барьсан барилгууд, төлөвлөлтгүй барьсан Хурд I, II, Баянмонгол, Маршал таун, Ривер гарден, Кинг таур гэсэн ширэнгэн ой шиг барьсан барилгуудын хүн амьдрах зай бөглөсөн хэсгүүдийг нураах хэрэгтэй. Машин орж гарах нь бүү хэл явган хүн зөрөх боломжгүй цементэн ширэнгүүд барьчихсан. Дуурь, Драмын барилгуудыг зарим нь Оросын нэг тосгоны клубийн дайтай, Оросын театруудын жижигрүүлсэн хувилбар гэж ирээд л муулах хүн мэр сэр байна. Тэглээ гээд эдгээр байшингуудыг буулгах мөнгө ер нь байна уу. Тийм багтаж ядсан баян улс юм бол тэр их мөнгөөрөө сургууль, цэцэрлэгээ барь л даа. Зураг төсөл, байшин нураахаар баахан мөнгө гаргадаг, яг барих дээрээ тулахаар мөнгөгүй гээд тас зогсчихно. Нийслэлийг хот болгодог хамаг ой дурсамжийг нураагаад хаячихаар хуучин Улаанбаатараас утаа, түгжрээ, эсгий гэрээ л өвлүүлж үлдээх нь үү.

Хархориноос хойш түүхэндээ анх удаа сая гаруй хүнтэй хоттой болсон. Одоо хотын түүхийн үнэт өв болсон барилгуудаараа оролдохоо больё оо, Ерөнхий сайд аа. Түүхийн дурсгалт барилгуудыг нурааж байж МАН өөрөө нуран үгүй болох вий дээ.