Month: April 2019

Өргөдлийн байнгын хорооны өнөөдрийн хуралдаанаар “Эхийн алдар” нэг, хоёрдугаар одонг олгох хууль эрх зүйн зохицуулалтын өнөөгийн байдлын талаар ирүүлсэн өргөдлийн дагуу Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайдын мэдээллийг сонслоо.

Мэдээлэлтэй холбогдуулан байнгын хорооны гишүүд Ажлын хэсгээс асуулт асуулаа.

УИХ-ЫН ГИШҮҮН Ц.ГАРАМЖАВ:

“Эхийн алдар” нэгдүгээр, хоёрдугаар зэргийн одон авч чадаагүй үлдсэн ээжүүдэд нөхөн олгох талаар ямар бодлого гаргах вэ. Нийгмийн халамжийг хавтгайруулан олгох нь тохиромжтой зүйл биш. Хүүхдийг насанд хүртэл нь төрөөс дэмжлэг үзүүлэх нь бусад улс орнуудад нийтлэг хэрэгждэг. Гэхдээ үүнийг нийгмийн халамж гэж хэт хавтгайруулах нь зүйтэй юу гэж асуумаар байна.

АЖЛЫН ХЭСЭГ:
218.6 мянган одонтой эхчүүдэд жилд дунджаар 30 тэрбум орчим төгрөгийн тэтгэмж олгодог. Мөн дээр нь Ерөнхийлөгчийн зарлигийг дагаад одонгийн тэтгэмж олгодог. Энэ нь улсын хэмжээнд 114 сая орчим төгрөг.

Одонгоо авч чадаагүй үлдсэн ээжүүдийн тухайд “Олон хүүхэд төрүүлж өсгөсөн эхийг урамшуулах” тухай хуульд дөрвөн хүүхэд төрүүлж, сүүлийн төрүүлсэн хүүхэд нь нэг нас хүрсний дараа нь одон авах эрх үүсдэг.

Тиймээс зарим эхчүүдийн тавьж байгаа асуудал бол хүүхэд нь нэг нас хүрэхээсээ өмнө эндсэн золгүй явдал гардаг. Ингэснээр одон авах эрх нь үүсдэггүй учир хуулийн заалтаар хасагддаг. Энэ талаар маш их санал гомдол ирдэг. Анх уг хууль батлагдахаа зөвхөн 18 хүртэлх насны ээжүүдэд хамаарч байсныг хоёрдох удаагийн шинэчлэлтээр ахмад настай ээжүүдийг нэмж хамруулсан.

Харин одоо бол дөрвөөс дээш хүүхэд төрүүлсэн бүх ээж хамрагдах эрх нь үүссэн учраас улсын төсөвт дарамт үүсч байгаа. Тухайн ээжид насан туршид нь тэтгэмж олгодог жишиг манайхаас бусад улсад байхгүй. Тиймээс хуулийн төслийн шинэчилсэн найруулгаар хүүхэд нь 18 нас хүрсний дараа тухайн ээж одонгийн мөнгө авах болзлоос хасагддаг байх эсэх талаар олон нийтийн дунд хэлэлцүүлэг өрнүүлнэ. Хэлэлцүүлгээс гарсан шийдвэрээс хамаарч УИХ-д хуулийн төслөө өргөн барина.

УИХ-ЫН ГИШҮҮН М.БИЛЭГТ:

Ц.Гарамжав гишүүний хэлсэнтэй санал нэг байна. Нийгмийн халамжийг хавтгайруулж бус зорилтот хэсэгт нь олгох ёстой. Биднийг бага байхад жилдээ нэг удаа ээж маань хүүхдийн баяраар одонгийн тэтгэмжээ авдаг байлаа. Тухайн үед хүүхдүүд нь 0-16 настай тохиолдолд олгодог байсан. Дөрвөн хүүхдийн нэг нь 18 нас хүрэхэд гурван хүүхэд гэдэг утгаараа хасагддаг байсан. Жилдээ нэг хүүхдэд 20-40 мянган төгрөг ноогдохоор олгож байгаа гэж үзвэл насан туршид нь бус зөвхөн 0-16 насны хүүхдүүдтэй ээжүүдэд одонгийн мөнгө олгодог болгоод нэг хүүхдэд оногдох мөнгийг нь нэмэгдүүлбэл ямар тоо гарах вэ?АЖЛЫН ХЭСЭГ:

Алдарт эхийн нэгдүгээр одонтой ээжүүдэд жилд 200 мянган төгрөг, хоёрдугаар одонтой ээжүүдэд жилд 100 мянган төгрөг олгодог. М.Билэгт гишүүний хэлсэн 20-40 мянган төгрөгийн тухайд Ерөнхийлөгч зарлиг гаргахдаа одонгийн зэрэглэлээс хамаарч 20-40 мянган төгрөг нэг удаа дагалддаг. Анх уг хуулийг гаргахдаа төрүүлсэн хүүхэд бүрийн тоогоор мөнгөн дүн нь нэмэгдэж байсан. Одоо бол зургаагаас дээш хүүхэд төрүүлсэн бол 200 мянган төгрөг, 4-6 хүүхэд төрүүлсэн бол 100 мянган төгрөг олгодог. Цаашид ХНХ-ын яамны зүгээс Нийгмийн халамжийн тухай багц хуулийг шинэчлэх хүрээнд мөнгөн дүнг 100, 200 мянган төгрөг гэж хязгаарлахгүйгээр хүүхдийнх нь тооноос хамаараад олгох мөнгөн тэтгэмжийн хэмжээ өөр өөр байх нь зөв гэж үзэж байгаа. Хүүхдийг 16,18 нас гэж хязгаарлах нь нийгмийн халамжийг хавтгайруулахгүй гэдэгт санал нийлж байна.

УИХ-ЫН ГИШҮҮН Л.ЭНХБОЛД:

Нэг нас хүртэл нь өсгөөд хүүхэд эндсэн ч одонгийн тэтгэмжид хамруулах ёстой гэдэгтэй бусад гишүүдийн адил санал нийлж байна. Шинээр оруулж ирж байгаа хуульд эрсдэлийг тооцож хуульчилж оруулж ирж байгаа нь хуучирсан арга барил. Шинэ хуульдаа үүнийг анхаарч тоо, бүртгэлийг нь сайтар хийх хэрэгтэй. Шаардлагатай гэж үзвэл ангилж оруулж ирж болох байх. Нэг нас хүртэл биш сар, хугацаагаар нь ч юм уу яаж ангилж болох уу гэдэг талаар судалгаа хийгээд үзээрэй.

ЦЕГ, МХЕГ, ХЗДХЯ-ны Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлыг зохицуулах зөвлөл хамтран өнөөдөр мэдээлэл хийлээ.

ХЗДХЯ-ны Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлыг зохицуулах зөвлөлөөс “Байгалиа хамгаалъя” нэгдсэн арга хэмжээг 04 дүгээр сарын 15-наас 05 дугаар сарын хооронд улсын хэмжээнд зохион байгуулж байна. Арга хэмжээний хүрээнд хүрээлэн байгаа орчны эсрэг гэмт хэрэг, ховор ургамал, зэрлэг ан амьтны эд эрхтний хууль бус худалдаанаас урьдчилан сэргийлэх чиглэлээр сурталчилгааны ажил явагдах аж.

Мөн мэргэжлийн хяналтын байгууллагаас Байгаль орчны хяналт гэсэн сарын аяныг зохион байгуулж буй аж. Тус аяны хүрээнд гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх, хууль журам таниулах ажлыг хийж байна.

Мэргэжлийн хяналтын байгууллагаас 2018 онд ойн хуулийн хүрээнд 268 зөрчил илрүүлж, 233-ыг арилгуулсан байна. Энэ хүрээнд 231 метр куб мод хурааж, 25 сая төгрөгийн нөхөн төлбөр ногдуулжээ. Мөн 27 иргэнд эрүүгийн хэрэг үүсгэж, 5 хэргийг шүүхээр шийдвэрлэсэн байна.

Харин цагдаагийн байгууллага 2019 оны нэгдүгээр улиралд хүрээлэн буй орчны эсрэг 140 хэргийг шалгажээ. Үүнээс 76 хэргийг шүүхэд шилжүүлж шийдвэрлэсэн байна. Гэмт хэргийн улмаас 509.6 сая төгрөгийн хохирол учирснаас 59.3 хувийг нь нөхөн төлүүлж, 263 сая төгрөгийн эд хөрөнгийг битүүмжилсэн гэдгийг Цагдаагийн дэд хурандаа П.Эрдэнэбилэг хэллээ.

1990 оны ардчилсан тогтолцоог бий болгох үйл хэрэгт оролцож явсан Монголын Ардчилсан Холбооны ахмад гишүүд өнөөдөр мэдээлэл хийж, АН-аас гарах болсноо мэдэгдлээ.

Тэдний төлөөлөл Д.Жаргалсайхан “1990 онд ардчилсан хувьсгалын үйл хэрэгт оролцож явахдаа эх орондоо хүмүүнлэг, энэрэнгүй, ардчилсан, дэлхийн түвшинд хүрсэн хөгжлийн бий болгоно гэж хүсч мөрөөдөж, үүний төлөө 30 жил тэмцэж, зүтгэуж явсан. Өнөөдөр эргээд харахад АН-ыг удирдаж ирсэн дарга нар эгэл жирийн гишүүдийн итгэл тэмүүлэл дээр гишгэж, доромжилж байна. Бидний хүсэл мөрөөдлийг өөрсдийнхөө баяжих хэрэг болгосон байна. Энэ улс орныг авлигажсан, хамжлагат феодалын тогтолцоог бий болгосон байна. АН-ын үе үеийн удирдлагууд нийтийн өмчийг хулгайлах, хувьчилж авах ажилд манлайлж оролцсон” гэдгийг хэлж, энэ шалтгааны улмаас АН-аас гарч буйгаа ярилаа.

1989 оноос Монголын ардчилсан холбооны үйл хэрэгт оролцож явсан Х.Лхагвасүрэн “Ардчиллын үр шимийг цөөн хэдэн олигархи хүртэж, өнөөгийн байдлыг бий болголоо. АН-ын өнөөгийн удирдлага С.Эрдэнэ тэргүүтэй МАНАН мафийн гар хөл болсон хүмүүстэй хамтран ажиллах итгэл үнэмшил байхгүй болсон” гэсэн байр суурийг илэрхийллээ.