Month: September 2018

Орон даяар хичээлийн шинэ жил эхэлж, бүх шатны боловсролын байгууллагууд өндөр ачаалалтай ажиллаж байна. Хүйтэн сэрүүний улирал эхэлж байгаа энэ үед сургууль, цэцэрлэг болон олон нийтийн газраар явснаар амьсгалын замын халдварт өвнөөр өвдөх эрсдэл нэмэгддэг. Тиймээс энэхүү эрсдэлээс урьдчилан сэргийлэх зорилгооор томуугийн вакциныг хийдэг уламжлалтай. Манай улс Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагын зөвлөмжийн дагуу Азийн орнуудад вакцины үйлдвэрлэлээр тэргүүлэгч Солонгос улсын GREEN CROSS компанийн GC FLU томуугийн вакцинаар сайн дурын дархлаажуулалт хийдэг юм. Ингээд томуугийн вакцин гэж юу болох, түүний ач холбогдол, илэрч болох гэж нөлөө зэргийн талаархи мэдээллийг хүргэе.

Томуу гэж юу вэ?

Томуу бол вирусээр үүсгэгддэг халдварт өвчин юм. Томуугийн халдвараар аль ч насны хүмүүс өвчилж болдог бөгөөд халдвар авсан хүн өвчилж, ханиаж найтаах үед агаар дуслын замаар халдвар тархаж бусдад халддаг. Халуурах, толгой өвдөх, хоолой өвдөх, нус гоожих, бие шархирч, булчингаар өвдөх, ядрах шинжээр илэрч голдуу 3-5 хоног үргэлжилдэг. Ихэнхдээ бүрэн эдгэрдэг ч зарим хүмүүс хүнд өвддөг. Бага насны хүүхэд, 65-аас дээш насныхан, жирэмсэн эмэгтэйчүүд, зүрхний болон бусад архаг өвчтэй хүмүүст нянгийн хоёрдогч халдвар болон уушгины хатгаагаар хүндэрдэг. Жил бүр дэлхий дээр олон сая хүн томуугийн халдвараар өвчилж, үүнээс тодорхой хувь нь хүндэрч, нас бардаг байна.

Томуугийн вакцин

Улирлын томуугийн эсрэг вакцин нь томуугаар өвчлөх, хүндрэх, өвчилсний дараа бусдад халдаах эрсдэлийг бууруулах үр дүнтэй арга юм. Томуугийн вакциныг бугалганы булчинд тарьж хэрэглэх ба дотроо идэвхгүйжүүлсэн (үхүүлсэн) вирусийн 3-4 омгийг агуулдаг ба тухайн жилийн томуугийн вакцины найрлагад орох вирусийн омгийг Дэлхийн Эрүүл Мэндийн байгууллагаас баталдаг. Вакциныг хийлгэснээс хойш 2 долоо хоногийн дараа дархлаа тогтож, 1 жилийн туршид ханиад томуунаас хамгаална. Томуугийн вакцин байнга хувьсан өөрчлөгдөж байдаг учраас жил бүр шинэ вакцин хийлгэх шаардлагатай болдог. Томуугаар өвчлөх эрсдэлээ бууруулах хүсэлтэй хүн бүр улирлын томуугийн эсрэг вакцинаар хийлгэх талаар бодох нь зүйтэй.

2017-2018 оны улирлын томуугийн эсрэг вакцины найрлага

Томуугийн вакциныг тухайн жилд дэлхийн хүн амын дунд эргэлдэж байгаа А болон В Хүрээний томуугийн вирусыг тахианы үр хөврөлд өсгөвөрлөн, вирусыг ялгаж цэвэршүүлэн, идэвхгүйжүүлж (үхүүлж) дахин цэвэршүүлэх замаар гарган авсан вирусийн гадаргуугийн уураг юм. Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллага болон томуугийн тандалтын сүлжээнээс 2017-2018 онд дэлхийн бөмбөрцгийн хойд хагаст эргэлтэд орж болзошгүй вирусийн омгуудаар энэ жилийн томуугийн вакцины найрлагыг тодорхойлж, баталсан байна. Вакцины найрлагад дараах омгууд багтсан.

A/Michigan/45/2015 (H1N1)pdm09-төст вирус;
A/Hong Kong/4801/2014 (H3N2)-төст вирус;
B/Brisbane/60/2008-төст вирус.

Уг найрлага нь аль ч орны вакцин үйлдвэрлэгчийн үйлдвэрлэж буй томуугийн вакцинд ижил байна.

Вакцин хийлгэх зайлшгүй шаардлагатай хүмүүс (халдвар авах эрсдэлтэй):

-Ясли цэцэрлэгт явдаг бага насны хүүхдүүд
-Хүн ам бөөнөөр цугладаг байгууллага, газарт ажиллаж, амьдардаг хүмүүс (Цэргийн албан хаагчид)
-Эрүүл мэндийн болон үйлчилгээний байгууллагын ажиллагсад
-Чихрийн шижин бөөрний үйл ажиллагааны алдагдал гэх мэт янз бүрийн архаг өвчний улмаас эмнэлгээр байнга үйлчлүүлэгсэд
-Уушгины багтраа гэх мэт амьсгал болон зүрх судасны тогтолцооны архаг эмгэгтэй, өөрөөр хэлбэл ханиад томуугаар өвчилбөл уг өвчин хүндрэх эрсдэлтэй хүмүүс

Томуугийн вакцин хийлгэж болохгүй хүмүүс

-Урьд өмнө томуугийн вакцинд эсвэл түүний найрлагад харшил өгч байсан хүмүүс
-Өндөг, тахианы маханд харшилтай хүмүүс
-6-аас доош сартай хүүхдүүд

Илэрч болох гаж нөлөө

Томуугийн вакцин аюулгүй, голдуу гаж нөлөө илэрдэггүй. Гэхдээ зарим тохиолдолд вакцин хийлгэсний дараа гаж нөлөө илэрч магадгүй тул 15 минутын турш сууж хүлээх хэрэгтэй. Вакцин тарьсан хэсэгт бага зэрэг хөндүүрлэх, хавдах, улайх, бага зэрэг халуурах зовиур нь вакцинд үзүүлэх бие махбодын хариу урвал сайн явагдаж байна гэж үзэх бөгөөд ихэнхдээ 1-2 хоногийн дараа арилна.

“Үндэсний номын баяр 2018” өчигдөр Сүхбаатрын талбайд эхэлсэн. Жилд хоёр удаа зохион байгуулагддаг уг арга хэмжээг номонд дурлагсад хоног тоолон хүлээдэг болжээ.

Тэгвэл өнөөдрийг дуустал үргэлжлэх тус арга хэмжээнд ямар байгууллагууд оролцож байгаа, хэдэн хувь хүртэл хямдрал урамшуулал заралж байгаа талаарх мэдээллийг хүргэе.

• Өдрийн сонин 25-90%
• Тагтаа паблишинг 20-30%
• Нефко компани 10-50%
• Чүндж пабилишиг 10-30%
• Books in English 15-20%
• Аз хур номын дэлгүүр 10-20%
• Соёмбо пресс 20%
• Ариусахуй бясалгахуй 30%
• Анар номын дэлгүүр 15-20%
• Гэгээ паблишинг 10%
• Урла Тогло 10-20%
• Монголын психотроникийн хүрээлэн 25-30%
• МУИС-ын номын дэлгүүр 15-30%
• Мир номын дэлгүүр 20%
• Мон судар хэвлэлийн газар 20-50%
• Хүүхдий зохиолчдын зөвлөл 25-50%
• Хүннү пресс 30-50%
• Тодко Самсон 30-50%
• Шүүдэрцэцэг зохиолчийн номууд 25-30%
• Төгөлдөр паблишинг 20-30%

“Үндэсний номын баяр 2018”-д оролцож буй байгууллагууд “Монголчууд зүгээр уншигч биш идэвхтэн уншигчид шүү. Жил ирэх тусам уншигчдийн тоо нэмэгдэж, номын борлуулалт өсөж байгаад баяртай байгаа.” Хэмээн олзуурхан ярьж байлаа.

Та уг арга хэмжээнд хүрэлцэн ирснээр хүссэн номоо үндсэн үнээс нь хямд авч мөн дашрамд нь дуртай зохиолчийнхоо гарын үсгийгч номон дээрээ мөнхлөх боломжтой билээ.

Ирэх оны дөрөвдүгээр сарын 15-наас нийслэлд түүхий нүүрс хэрэглүүлэхгүй байх Засгийн газрын шийдвэр гарсан.Манайх Азийн хөгжлийн банктай байгуулсан гэрээний хүрээнд Засгийн газар агаарын бохирдлыг бууруулах чиглэлээр тодорхой үүрэг хүлээж байгаа. Энэ жилийн хувьд 80 мянган тонн сайжруулсан шахмал түлш болон коксжсон нүүрсийг Улаанбаатар хотын иргэдийн хэрэглээнд нийлүүлэх үүрэг хүлээжээ.

Энэ хүрээнд агаарын чанарыг 24 цагийн туршид хэмжих боломжтой Сонгинохайрхан дүүргийн хэд хэдэн хороог сонгон авч сайжруулсан түлшээ нийлүүлэхээр болсон байна. Ингэхдээ сайжруулсан түлшээ түүхий нүүрстэй ижил үнээр иргэдэд хүргэхийн тулд зөрүү мөнгийг нь БОАЖ-ын сайдын багцад суулгажээ. Өөрөөр хэлбэл, Сонгинохайрхан дүүргийн найман хороонд түүхий нүүрстэй адил үнээр сайжруулсан түлш борлуулах юм байна.

ТЭЦ-III станц хэвийн горимд шилжиж ажиллаж эхэлжээ. Дорнод Умард Өрнөд дэд станцууд хэвийн ажиллаж эхэлсэн тухай мэдээллийг салбарын яамнаас өгч байна.

Харин “Нарантуул” худалдааны төв болон Зайсан орчмын цахилгаанаас бусдыг нь хэвийн ажиллагаанд оруулаад байгаа аж. Одоогоор ТЭЦ-IV станцад засварын ажил хийгдэж байна. Гэхдээ Тасганы овоо орчмын эрчим хүчийг цагийн дараа түр хязгаарлаж хүчдэлээ хэвийн болгох аж.

НИТХ-ын ээлжит бус хуралдаанаар агаарын бохирдлыг бууруулах асуудлыг хэлэлцлээ.

Нийслэлийн агаарын бохирдолд автомашинаас ялгарч буй утаа, тэр дундаа нийтийн тээврийн автобусны утаа нөлөөлж байгаа тул бууруулах асуудлаар санал солилцсон юм. Одоогоор нийтийн тээвэрт 1000 орчим автобус явж байгаа бөгөөд дөрвөн жилийн өмнө 100 гаруй автобусанд шинэчлэл хийснээс хойш дахин парк шинэчлэл хийгээгүй өнөөдрийг хүрчээ.

Харин автобуснаас ялгарч буй хорт утааг шүүх шүүлтүүрийг 24 автобусанд суурилуулсан байна. Ингэхдээ төсвөөс мөнгө гаргаагүй, Жайкагийн санхүүжилтээр төсөл хэрэгжүүлжээ. Шүүлтүүр суурилуулснаар хөө тортогийн 97-98 хувийг, тоосонцрын 90 хувийг шүүж байгаа гэсэн мэдээллийг өгсөн юм.

Одоогоор үйлчилгээнд явж байгаа 930 автобусны тал хувь нь 2020 он гэхэд үйлчилгээнд явах боломжгүй болно гэдгийг нийслэлийн Засаг дарга С.Батболд хэллээ.

Баруун бүсийн төв-Ховд аймгийн Онцгой байдлын газраас Мерси Кор Монгол ОУБ-ын “Гамшгийн эрсдэлийг бууруулахад уламжлалт болон шинжлэх ухааны аргыг ашиглах нь-2” төсөлтэй хамтран “Улсын нөөцийн салбарын Хүнсний агуулахын их засвар, гэрэлтүүлгийн ажил”–ыг хийж, гүйцэтгэж байна.

Хүнсний агуулахын эх засвар, гэрэлтүүлгийн ажилд нийт 40 сая төгрөгийг зарцуулж байгаа бөгөөд засварын ажил 70 хувьтай явагдаж байгаа юм.

Засварын ажлын гүйцэтгэлтэй Ховд аймгийн Онцгой байдлын газрын дарга, дэд хурандаа Б.Алтанбадралт, Мерси Кор Монгол ОУБ-ын баруун бүсийн зохицуулагч Б.Батсүх нар танилцлаа гэж Ховд аймгийн Онцгой байдлын газраас мэдээллээ.