Month: August 2018

Монгол Улсын Хөдөлмөрийн баатар, Ардын эмч, Төрийн соёрхолт, Академич, Мэдрэлийн мэс засалч Жалелийн Хайрулла долдугаар сарын 31-ний өдөр хүнд өвчний улмаас таалал төгсөж, бурхны оронд заларчээ. Монгол Улсын 12 мянган эмчийн 11 мянгыг нь бэлтгэн гаргасан Төрийн шагналт, Ардын эмч Ж.Хайрулла агсан П.Н.Шастины нэрэмжит гуравдугаар эмнэлгийн Мэдрэлийн мэс заслын тасгийг үүсгэн байгуулсан тул түүний нэрэмжит болгож байсан юм. Тэрээр мэдрэлийн анхны мэс заслыг Монголд нэвтрүүлж, 1966 онд тархины анхны мэс заслыг ганцаараа хийсэн түүхтэй.

Тэрээр 1930 онд Ховд аймгийн Булган суманд төрж, Жанжны нэрэмжит офицерийн сургууль, Монгол Улсын их сургуулийн хүн эмнэлгийн ангийг төгсөж, БНСЧех Улсад тархины мэс заслын чиглэлээр мэргэжил дээшлүүлсэн. Ерөнхий боловсролын дунд сургуулийн тоо физикийн багш, МУИС-ийн Анагаах ухааны факультетийн багш, одоогийн Анагаахын шинжлэх ухааны үндэсний их сургуулийн мэс заслын багш, тэнхимийн эрхлэгч, орлогч декан, П.Н.Шастины нэрэмжит III эмнэлгийн Мэдрэлийн мэс заслын тасгийн эрхлэгч, эмчилгээ эрхэлсэн орлогч, зөвлөх эмчээр ажиллаж байсан. Мөн ЭМЯ-ны ерөнхий мэргэжилтэн зэрэг албан тушаалыг тасралтгүй хашиж, Монгол Улсын эрүүл мэндийн салбарыг хөгжүүлэх, шинэ үеийн эмч, мэргэжилтнүүдийг бэлтгэхэд өөрийн оюун ухаан, мэдлэг чадвар, хүч чадлаа харамгүй зориулсан сайн эмч, удирдагч, багш, сурган хүмүүжүүлэгч байлаа.

Олон хүний амь насыг аварч, эрүүл энх амьдрахад нь эрхэм үүрэг гүйцэтгэсэн, Монголын анагаах ухааны салбарын ноён оргил Ж.Хайрулла агсны гэр бүл, төрөл төрөгсдөд нь гүн эмгэнэл илэрхийлье.

Байцаааны олон төрөл, зүйл байдаг ба манай оронд бөөрөнхий цагаан байцааг түгээмэл хэрэглэдэг. Бөөрөнхий цагаан байцаа нь эслэг, кальци, фосфор, кали, натри, төмөр, селен, зэс, цайр зэрэг эрдэс бодис, фолийн хүчил, С, В1, В2, В3, В6, А, Е зэрэг амин дэмээр баялаг. Бөөрөнхий байцааг шинээр нь эсвэл чанаж, жигнэж хэрэглэхээс гадна төрөл бүрийн зууш, шөлтэй хоол, хоолны хачирт хэрэглэнэ.

Мөн давсалж, даршлах, хатаах зэргээр нөөшилж хадгалах боломжтой.

Бөөрөнхий цагаан байцааны ач тус

1. Байцаа нь ислэг ихтэй учир бүдүүн гэдэсний хорт хавдраар өвчлөх эрсдэлийг бууруулдаг.
2. Хорт хавдрын эсийн өсөлтийг саатуулах, хоргүй хавдрын багасгах үйлчлэл бүхий бодисыг эрдэмтэд байцаанаас илрүүлжээ.
3. Цацраг туяаны хордлого болон цацраг эмчилгээний хорыг тайлах үйлчлэлтэй болох нь тогтоогджээ.
4. Европын уламжлалт анагаах хугацаанд байцааг үрэвсэл намдаах эмчилгээнд өргөн хэрэглэдэг.
5. Түүхий байцааны нухшийг бүтэн навчинд ороогоод биеийн өвчтэй хэсэгт тавихад өвдөлт намддаг.
6. Шинэхэн байцааны шүүсээр ходоод, гэдэсний шархыг богино хугацаанд эмчилдэг.
7. Байцааг илчлэг бууруулсан хоолны дэг баримтлах өргөн хэрэглэдэг.

– дархлаа сайжруулах
– гэдэсний гүрвэлзэх хөдөлгөөнийг сайжруулах
– зүрхний өвчлөлөөс сэргийлэх
– ходоод гэдэсний шарх анагаана
– хордлого тайлна
– хорт хавдраас сэргийлнэ

Сүүлийн үед бага насны хүүхдүүд төмөр замын аюултай бүсэд нэвтэрч галт тэрэгний зам дээр чулуу тавих зөрчлүүд гарч байгаа тул төмөр замын гармын ойролцоо амьдарч буй иргэд, аж ахуйн нэгж байгууллагад санамж, сэрэмжлүүлэг тараан ажиллаж байна.

14.10 дугаар зүйл.Төмөр замын тээврийн тухай хууль зөрчих

5.Хуульд заасныг зөрчиж:

5.1.галт тэрэгний хөдөлгөөнийг саатуулж болох зүйлсийг төмөр зам дээр тавих, мал, ердийн хөсөг, тээврийн хэрэгслийг төмөр замын гарамгүй гарцаар гаргах;

5.2.төмөр замын аюултай бүсэд зөвшөөрөлгүй нэвтрэх;

5.3.мал бүхий иргэд малаа хариулгагүй орхисноос төмөр замын хориг хашаанд оруулах;

5.4.галт тэргийг дур мэдэн зогсоох;

5.5.хөдлөх бүрэлдэхүүний дээвэр, гишгүүр дээр зорчих;

5.6.галт тэрэгний хөдөлгөөн дунд буух, суух зэргээр галт тэрэгний хөдөлгөөний аюулгүй байдлын журам зөрчсөн бол хүнийг нэг зуун тавин нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгоно.

6.Төмөр замын байгууламж, хамгаалалтын тор, хаалт, галт тэрэг түүний хөдлөх бүрэлдэхүүний эд анги, суудлын галт тэрэгний тоноглолыг эвдсэн, эсхүл гэмтээсэн бол учруулсан хохирол, нөхөн төлбөрийг гаргуулж хүнийг нэг зуун тавин нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгоно

Сүүлийн үед бөхчүүд сайн үйлсийн аяныг их өрнүүлдэг болжээ. Авахаасаа илүүтэй өгөх нь ерөөлтэй гэсэн үг бий.
Тухайлбал, Xөвсгөл аймгийн Галт сумын уугуул, Бүстэй барилдааны Дэлхийн хошой аварга, жүдо бөхийн ОУХМ, ШШГЕГ-ийн “Сүлд” биеийн тамир спорт хорооны дарга, аймгийн арслан А.Давааням хоёр дахь жилдээ аймгийнхаа бүтэн өнчин болон зорилтот бүлгийн хүүхдүүдэд сурагчийн дүрэмт хувцас, аймгийн нэгдсэн эмнэлэгт Япон улсад үйлдвэрлэгдсэн тэргэнцэр гардуулан хандивласан байна.

Нийслэлийн Засаг даргын хэрэгжүүлэгч агентлаг Залуучуудын хөгжлийн газар Монгол Улсын Залуучуудын хөгжлийг дэмжих тухай хуулийн дагуу 2017 онд нийслэлийн “Залуучуудын хөгжлийг дэмжих төв”-ийг байгуулан, тус төвийн дэргэд БНСУ-ын Засгийн газрын агентлаг, Олон улсын хамтын ажиллагааны байгууллага (KOICA)-ын санхүүжилттэй “Эм Кэй Ай Ти” (“MKIT”) мэдээллийн технологийн сургалтын төвийг санаачлан байгуулсан бөгөөд өнөөдөр 1890 дэх элсэгчээ хүлээн авлаа.

“MKIT” мэдээллийн технологийн сургалтын төв нь нийслэлийн залуучуудыг богино хугацаанд мэдээллийн технологийн салбарт мэргэшүүлж, олон улсын зах зээлд өрсөлдөх чадвартай боловсон хүчин бэлтгэх зорилгоор компьютерын үндсэн хэрэглээний программын сургалтаас гадна “JAVA” хөгжүүлэгч, вэб хөгжүүлэгч, вэб дизайн, системийн зохицуулагч, өгөгдлийн сан болон фотошоп программын анхан шат, “excel” программын ахисан шатны нарийн мэргэжлийн 8 төрлийн сургалтыг үнэ төлбөргүй явуулдаг.

Тус сургалтын төв нь 76 компьютер, 4 сургалтын танхим, Инкубатор төвөөс бүрдэх бөгөөд 2017 оноос өнөөдрийг хүртэл нийт 2,693 залуучууд суралцах хүсэлтээ өгч, бүртгүүлсэн хэдий ч сургалт явуулах орчны хүртээмжээс хамааран 1835 залуучуудыг сургалтад хамруулаад байсан юм.

Өнөөдөр энэ тоог 55-аар нэмэгдүүлэн, компьютерийн үндсэн хэрэглээний ангидаа ээлжит элсэлтээ авч, залуучуудын хүсэлтээр нэмэлт анги ахин нээж, нэг сарын сургалтад хамруулж эхэллээ гэж нийслэлийн Залуучуудын хөгжлийн газраас мэдээллээ.

Замын хөдөлгөөний удирдлагын төв “Хүүхдийн төлөө хамтдаа” давлагааг эхлүүлээд байна. Үүний дагуу өнгөрсөн амралтын өдрүүдээр Бага тойруугийн зам талбай, явган хүний зорчих хэсгүүд болон байгууллагын орчин тойрон унадаг дугуйтай болон явганаар, аюулгүй байдлын үзлэг хийлээ. Үзлэгийн үеэр нийт 100 гаруй зөрчлийг зургаар баримтжуулан, байршлын нэрийн хамт холбогдох газруудад хүргүүллээ.

Замын хөдөлгөөний удирдлагын төвөөс нийгмийн хариуцлагаа ухамсарлан, хүүхдэд хандуулах хараа хяналт, анхаарал халамжаа эрс сайжруулж, болзошгүй эрсдлээс хүүхдүүдээ хамгаалан эрүүл, аюулгүй орчин бүрдүүлэхэд идэвхитэй хандахыг уриалж байна.

Үүнд:
1. Тоглоомын талбай, гэр орон, ойр тойрноо шалгаж хүүхэд тогонд цохиулах, түлэгдэх, ирмэгтэй мэсэнд өртөхгүй байх, унаж бэртэхээс сэргийлэх.
2. Байгууллага, ААН орчин тойрондоо үзлэг хийж, аюулгүй орчин бүрдүүлэх
3. Хүүхдийг гол мөрний усанд тоглуулахгүй байх, үер усны аюулаас сэргийлэх.
4. Хүүхдийг машинд зориулалтын суудалд суулгаж, хамгаалалтын бүс хэрэглүүлж хэвшүүлэх.
5. Өөрийн байгууллагын ойр орчим дахь цахилгааны щитээ эргэж, ил задгай утас, таггүй траншей байгаа эсэхийг шалгах.

Хүүхдэд эрсдэлтэй байж болохуйц орчин, эд хэрэгслийг шалгаж, түүнийгээ зургаар баримтжуулан өөрийн байгууллагын фэйсбүүк хуудсандаа #ХҮҮХДИЙН_ТӨЛӨӨ_ХАМТДАА хаштагтайгаар байршуулах.

Залуу, эрүүл чийрэг байхад эрүүл хооллолт хамгийн чухал билээ. Хүний биед хамгийн хэрэгтэй 10, хамгийн хэрэггүй 4 хүнсийг New Scientist сэтгүүл нэрлэжээ.

Хүний бие хэрэгтэй 10 хүнс

1. Хүрэн будаа. Хүмүүс нүүрс ус ихтэй хүнс хэрэглэвэл таргалдаг гэж боддог. Гэтэл энэ нь биеийн эрч хүчийг хэвийн байлгахад хамгийн хэрэгтэй аж. Хүрэн будаа нь цусан дахь холестерины хэмжээг бууруулах, зүрх судас, шулуун гэдэс өвчлөх, цөс чулуужих, чихрийн шижин тусах, хэт таргалах зэрэг өвчнүүдээс сэрийглэхээс гадна нас ахих тусам идэвх нь буурдаг ходоод гэдэсний үйл ажиллагаанд сайнаар нөлөөлдөг байна.

2. Өндөг нь уургаар баялаг учир нүдэнд цагаа унахаас хамгаалж, цусны бүлэгнэлийг арилгаж, зүрх хаагдах эрсдэлийг бууруулдаг аж. Долоо хоногт 6 өндөг хэрэглэдэг хүн хөхний хавдраар өвчлөх эрсдэл 44 хувь буурдаг гэдэг нь судалгаагаар нотлогджээ. Диетологичдын үзэж буйгаар өдөрт 1-2 өндөг идэх нь холестерины хэмжээг нэмэгдүүлдэггүй гэнэ.

3. Бууцай. Эл бүтээгдэхүүн нь төмөр болон С, А, К витамины баялаг эх үүсвэр бөгөөд шулуун гэдэсний хавдар, артрит зэрэг өвчнөөс сэргийлэхээс гадна нүдний хараанд хэрэгтэй лютеин хэмээх бодисоор баялаг байна.

4. Гадил. Зөвхөн нэг ширхэг гадил 467 мг кали агуулдаг бөгөөд зүрх болон бусад булчингийн эдүүдэд хэрэгтэй. Мөн артерийн судасны даралтыг бууруулах, хүчлийг саармагжуулдаг учир түлэгдэл зэргийн үед сайнаар нөлөөлдөг.

5. Тахианы мах. Тахианы мах бол эрүүл мэндэд хамгийн сайн мах юм. Ялангуяа өөх тос багатай цээжин хэсгийг хэрэглэж, шарсан хуурсан, тостой гадаад хэсгийг нь бага хэрэглэх хэрэгтэй. Уураг баялаг учир ясны жингийн хэмжээг бууруулж, тархины үйл ажиллагааг сайжруулж, эрч хүч нэмэгдүүлдэг.

6. Яргай загас. Холестерины хэмжээг бууруулж, хэд хэдэн төрлийн хавдар үүсэхээс сайтар сэргийлдэг. Никотины хүчлийг агуулдаг ой санамжаа алдах өвчнийг анагаах, ядаргаа гаргах, Алцгеймерын өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх үйлчилгээтэй гэдэг.

7. Нэрс. Нүдэнд цагаа унахаас сэргийлдэг маш олон төрлийн бодис агуулагддаг. Мөн геморрой, судас бүдүүрэх, ходоод шархлах, зүрх судасны өвчин, хавдар тусах зэргээс сэргийлдэг. Хоол боловсруулах эрхтний үрэвслийг эдгээж, ходоодны хямралыг арилгадаг.

8. Сүү. Нас ахих тусам бие организм илүү их кальцийг шаарддаг. Сүүнд ясанд хэрэгтэй кальци ихээр агуулагддаг. Өдөрт 2 стакан сүү хэрэглэх эсвэл йогурт, тараг, мөн кальци баялаг жимс ногоо хэрэглэж байх хэрэгтэй.

9. Ногоон ургамал. Нас ахих тусам бидний амтлах мэдрэмж буурдаг бөгөөд давс их хэрэглэх хандлагатай болдог. Гэтэл давс даралт нэмэгдүүлдэг учир аль болох ногоон ургамлын хүнсээр ахиу хооллох нь зүйтэй.

10. Сармис нь хавдрыг бууруулах, зүрх судасны өвчлөлийг эдгээх нөлөөтэй.Чихрийн шижин өвчтэй хүмүүс хэрэглэвэл илүү сайн.

Хүний биед хэрэггүй 4 хүнс

Амттан. Жин нэмэгдүүлэхээс гадна хэдийгээр калори ихтэй ч хэрэгцээт бодис маш бага агуулагддаг.

Давс. Даралт нэмэгдүүлдэг учир өөр бусад амтлагч хэрэглэх нь зүйтэй. Гэхдээ соус, цуу зэрэгт агуулагддаг “нуугдсан” давснаас сэргийлээрэй.

Спирт. Спиртийн төрлийн зүйлд хэт их калори агуулагдах учир хүнснээс бие организмд шингэх ёстой хэрэгцээт бодисууд шингэхэд маш их саад болдог.

Өөх тос. Мах, бяслаг, тахианы махны арьс, зайрмаг зэрэгт өөх тос хамгийн их агуулагддаг. Холестерины хэмжээг ихэсгэж, жин нэмэгдүүлдэг.

Сүрьеэгийн халдвар авсан эсэхийг илрүүлэх шинжилгээ буюу туберкулины сорил улс даяар тасарсан тул энэ төрлийн шинжилгээ хийлгэх иргэд бухимдалтай байна.

Тэгвэл ОХУ-аас оруулж ирж буй тус сорил өнөө өглөө гааль дээр орж ирснийг сорилыг нийлүүлж буй “Аглаг мед” компан мэдээллээ. Сүрьеэгийн сорилыг аюулгүй байдлыг хангасан нислэгээр тээвэрлэх ёстой учраас хэд хоногийн саатал гарсан аж. Одоо гаалийн бүрдүүлэлт хийж өнөөдөртөө багтаад сорилыг захиалагч тал буюу ХӨСҮТ-д хүлээлгэн өгнө.

Уг сорилыг арьсан доор тавьж халдвар авсан эсэхийг тодруулдаг юм байна. Албан бус эх сурвалжийн мэдээлж буйгаар хавар сүрьеэ өвчнийг илрүүлэх тухай аян зарлаж, сорилыг олон тоогоор хэрэглэсэн нь нөөц дуусахад хүргэсэн гэж байв.