Хөвсгөл аймгаас тодорсон, Бурхан багшийн 16 шавийн нэг Дарба Бандида гэгээнтний хойд дүр Данзанчойжилодой хувилгааныг арслант ширээнд залах ёслол удахгүй болох аж. Энэ ёслолын талаар Дашчоймбол дацангийн Шунлайв гавж С.Гантөмөр нарын хүмүүс “Өдрийн сонин”-ы “Асуух эрхийн танхим”-д мэдээлэл хийлээ. Энэхүү ёслол нь энэ сарын 16-20-ны өдрүүдэд Хөвсгөл аймгийн Мөрөн хотод болох аж.
Монголд тодруулж буй долдугаар дүрийг анх хүний гавьяат эмч н.Тамир санаачлан далай ламд мэдүүлэн ёс жаягийн дагуу тодруулж өгөөч гэсэн хүсэлтийг тавьж байжээ. Энэ дагуу 108 хүүхдийн нэрс явуулснаас Дэмбэрэлсамбуугийн ганц хүү Шаравжамц мөн болох лүндэнг 2012 оны зургадугаар сарын 12-нд Далай лам хайрлажээ. Тэрээр одоо 16 настай бөгөөд тодруулсан цагаас хойш Энэтхэгт ном үзэж байгаа аж.
Энэ талаар гавж С.Гантөмөр: Монгол оронд Их хөлгөний шашин дэлгэрэлтэнд 16 архад маш их гол үүрэгтэй гэж үздэг. 16 архадын хөрөг дүр, домог түүх зөвхөн Монгол төдийгүй Их хөлгөний шашин дэлгэрсэн газруудад их түгээмэл байдаг. Энэ 16 архадын зарим нь Монголд заларч байсан. Бакула Ренбүчи бол Найдан Бакулагийн хойд дүр гэж явдаг. Тэгвэл өнөөдөр 16 архадын нэг Найдан Дарба бандида 7 дахь удаагаа Монголд хувилсан бэлгэ дэмбэрэлтэй үйл явдал болж байна.
Бурхан багшийн үед Найдан Дамсран гэж байгаад Энэтхэгт гурван удаа хувилсан. Төвдөд 7 хувилсан. Түүний сүүлийн хоёр нь Түвдийн Гэлэгва буюу Богд Зонховагийн шашинтай байсан. Гандан ширээт дээр сууж байсан гэсэн үг. Үүнийг шарын шашны тэргүүн байсан гэж үзэж болно. Дараа нь 1636 онд Монголд мэндэлсэн Хөвсгөл аймгийн Рашаант сумын Содовжамц юм. Гурван настайгаасаа маш олон бурхны номыг цээжээр айлдсан, эхээс мэндлэхэд нь солонго татаж байсан гэх мэтчилэн олон гайхамшгийг үзүүлж байсан. Далай лам, Ванчинбогдоос энэ хүүхдийн талаар асуухад Найдан Дарба бандидагийн хойд дүр байна гэж хэлсэн байдаг.
Дарба гэж яагаад нэрлэдэг бэ гэвэл дээр үед Дарба нутагт чөтгөр, шулам их догширч дарагдахаа больсон аж. Түүнтэй тэмцсэн хүн бүр учир битүүлгээр нас барж байж. Ингээд Далай лам Ванчинбогдоос “Дарба нутгийн Гандан хийдэд суучихаар гайгүй эрдэмтэй лам байна уу” гэхэд Содовжамц ламыг зааж өгчээ. Бурхны шашны очирт гадас буюу пүрвийг гартаа барьж чадсан хүн чөтгөр шулмыг дарж чадах байсан аж. Ингээд Содовжамц лам барьж чадсанаар тухайн нутгийг амирлуулсан түүхтэй учир Дарба бандида гэж алдаршсан байдаг.
Тэрээр Түвдэд 23 жил ном суралцаад нутагтаа ирж шашныг мандуулж явсан. Өндөр гэгээний шавь болж халх, ойрадын дайныг зогсоохын төлөө зүтгэж нэг удаа дунд нь лам хувцастайгаа зогсоход дайн болсон ч дээрээс нь бууж ирэх суман мөндөр түүний биеийг яагаа ч үгүй гэдэг. Гэхмэтчилэн төр, шашны их үйлийг бүтээж яваад 1702 онд таалал төгссөн байдаг гэв.
“Дэлхийн өрсөлдөх чадварын төв”-ийн дэргэдэх “Олон улсын удирдлагын хөгжлийн хүрээлэн”-ээс жил тутам эрхлэн гаргадаг “Дэлхийн өрсөлдөх чадварын жилийн тайлан”-гийн 2017 оны судалгаанд Монгол Улс 63 улсаас 48.1 оноогоор 62-т эрэмбэлэгджээ. 
Авлигатай тэмцэх газрын Мөрдөн шалгах хэлтсээс мөрдөн байцаалт явуулсан “Монгол улсын Тэргүүн шадар сайдын зөвлөх Г.Дэнзэн Эрдэнэс Тавантолгой ХК-ийн Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн даргаар ажиллаж байхдаа хувьдаа болон бусдад давуу байдал тогтоон ашиг хонжоо олох зорилгоор хууль тогтоомж дүрмээр олгогдсон албан тушаалын эрх мэдлээ урвуулан ашиглаж, бусадтай бүлэглэн улсад онц их хэмжээний хохирол учруулсан” гэх Г.Дэнзэн нарын таван хүнд холбогдох хэргийг ялтан, тэдгээрийн өмгөөлөгч нарын давж заалдсан гомдлын дагуу Давж заалдах шатны Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхээр хянан хэлэлцлээ.
Румын улсын иргэн эрэгтэй, 35 настай Л.А нь Монгол Улсад байх хугацаандаа гадаад улсын иргэдийн арилжааны банкны төлбөрийн картын мэдээллийг хууль бусаар олж авч төлбөрийн картуудад суулган луйврын гүйлгээ хийснийг Эрүүгийн цагдаагийн албаны Эдийн засгийн гэмт хэрэгтэй тэмцэх хэлтсийн алба хаагчид илрүүлэн, шалгаж байна.
Улсын онцгой комиссын ажлын хэсэг Сүхбаатар аймгийн Мөнххаан, Баруун-Урт, Асгат, Дарьганга, Эрдэнэцагаан сум, Бичигт олон улсын худалдааны боомтонд ажиллаж, аймгийн Онцгой комиссыг хуралдуулсан байна.
БНХАУ-ын Өвөр Монголын Өөртөө Засах Орон байгуулагдсаны 70 жилийн ойд зориулан тус орны “Талын дуу хоолой” радион захирал Баясгалангийн санаачилгаар зохион байгуулж буй “Хөгжилд хөтөлсөн 70 жил” Хятад-Монголын сэтгүүлчдийн хамтарсан сурвалжлагын баг зургадугаар сарын 11-ний өдөр Эрээн хот дахь сурвалжлагаа өндөрлүүлж, тус хотоос зүүн урд зүгт 200 гаруй км зайтай орших Улаанцав аймгийн зүүн хойд нутагт орших Цахар баруун гарын хойд хошууг зорилоо. Хамтарсан сурвалжлагын багт Өвөр Монголын талаас “Монгол Одон” телевиз, “Талын дуу хоолой” радио “Солонго” сэтгүүл болон Хятадын олон улсын радио зэрэг хэвлэл мэдээллийн байгууллагын 10 сэтгүүлч хамрагдаж байгаа бол Монголын талаас үндэсний мэдээллийн МОНЦАМЭ агентлаг, МҮОНРТ, Өнөөдөр сонин, Barilga.mn, Fact.mn, UBS телевиз, Өдрийн сонин, TV5 телевиз болон ФМ 107.5 радиогийн 12 сэтгүүлч хамрагдаж байгаа юм.
Нийслэлийн нийгмийн хөгжил хариуцсан төслүүдийн удирдагч, Нийслэлийн Засаг даргын орлогч Ш.Анхмаагийн ахалсан шуурхай ажлын хэсэг өнөөдөр хуралдлаа. Шуурхай хуралд Үндэсний хөгжлийн газрын дарга Б.Баярсайхан, Нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газрын Нийгмийн бодлогын хэлтсийн дарга М.Эрдэнэжаргал, Нийслэлийн Боловсролын газрын дарга Ж.Гантулга, Нийслэлийн Хөрөнгө оруулалтын газар ОНӨҮГ-ын орлогч дарга А.Хаянхярваа, Нийслэлийн Газрын албаны орлогч Д.Нямдаваа болон Нийслэлийн Хот төлөвлөлт ерөнхий төлөвлөгөөний газрын Хот төлөвлөлтийн ахлах мэргэжилтэн Д.Хан-Уул болон гүйцэтгэгч компанийн төлөөлөл оролцлоо.
