Month: January 2017

Засгийн газрын өчигдрийн хуралдаанаар өрхийн амьжиргааны түвшинг тодорхойлох судалгаанд хамарсан өрхийн 0-18 хүртэлх насны хүүхэд бүрт хүүхдийн мөнгө олгох ажлыг зохион байгуулахыг сайд Н.Номтойбаярт даалгалаа.

Хүүхэд болон эх, эцэг, асран хамгаалагч, харгалзан дэмжигч, итгэмжлэгдсэн этгээд нь үйлчлүүлэх банкаа өөрөө сонгох эрхтэй. Хүсэлт гаргахдаа иргэний цахим үнэмлэх, хүүхдийн төрсний гэрчилгээ, хэрэв хүүхэд 16 нас хүрсэн бол иргэний цахим үнэмлэхийг нь авч банкинд бүртгүүлэх ёстой. Хүүхдийн мөнгийг банкинд хүсэлт гаргасан сараас нь тооцож сар бүрийн 20-ны өдрөөс хойш олгохоор журамд заасан байна. Бүтэн өнчин, эцэг, эх, асран хамгаалагч нь тогтоогдоогүй зэрэг шалтгаанаар асрамжийн газарт байгаа хүүхдийн мөнгийг тухайн асрамжийн газар хүүхдийн нэр дээр данс нээж банкинд хадгалуулна. Харин ял эдэлж байгаа болон цагдан хоригдож байгаа бол нэр дээр нь данс нээж банкинд хадгалуулахаар болжээ. Гадаадад оршин суугаа Монгол Улсын иргэний хүүхдийн мөнгийг төлөөлөн авах иргэний өргөдөл, хилийн чанадад суугаа Дипломат төлөөлөгчийн газрын итгэмжлэл, тодорхойлолтыг үндэслэн итгэмжлэгдсэн этгээдэд нь олгож байхаар журамд тусгасан байна. 2016 оны төсвийн тодотголын дагуу нийгмийн зорилтот бүлэг буюу 1-17 дугаар бүлгийн нийт 660 гаруй мянган хүүхдэд хүүхдийн мөнгө олгоно. Энэ нь мөнгө авах ёстой нийт хүүхдийн 60 хувь бөгөөд үлдсэн 40 хувьд ногдох хүүхдийн мөнгийг бэлэн бусаар хуримтлуулж 2019 оноос нөхөж олгох юм.

АН-ын дарга З.Энхболд нэр дэвшигч тавыг гараанаас гарахад нь нэгдлийг эрхэмлэхийг захиж, таван сум бэлэглэсэн. Тэгвэл “Сумтай 5” ташууртай болжээ. Тэдэнд Баян-Өлгийн Ардчилсан намынхан ташуур бэлэглэсэн байна. Казак түмний ёсонд айл бүрт Сары ала Камшы буюу ташуур байдаг. Энэ нь гэрээс Сатани буюу шулам, дайсныг ташуурдан хөөхийг бэлгэддэг юм байна.

Нэр дэвшигч Л.Гантөмөр энэ ташуураар АН-ын албан тушаалын шунал, өс хонзон, ёс суртахууны уналт, алсын хараа, бодлогогүй, харалган байдлыг ташуурдан хөөх гэнэ.

С.Эрдэнэ, Л.Гантөмөр, Д.Эрдэнэбат, Ж.Батзандан, Н.Алтанхуяг нарын сонгуулийн сурталчилгааны уулзалт 2016 оны 12 дугаар сарын 21-ний өдрөөс эхэлж 40 хоног үргэлжлэн энэ сарын 28-нд дуусна. Харин санал хураалтыг энэ сарын 29-нд орон даяар нэгэн зэрэг явагдаж, АН-ын дарга тодорно.

УИХ-ын Нийгмийн бодлого, боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны байнгын хорооноос байгуулсан Шинжлэх ухаан, технологийн тухай хуулийн хэрэгжилттэй танилцах ажлын хэсгийн ахлагч Ё.Баатарбилэг, Инновацийн тухай хуулийн хэрэгжилттэй танилцах ажлын хэсгийн гишүүн Д.Гантулга болон ажлын дэд хэсгийн гишүүд өчигдөр /2017.01.18/ Шинжлэх ухаан технологийн сангийн үйл ажиллагаатай танилцлаа.

Нийгмийн бодлого, боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны байнгын хорооноос Шинжлэх ухаан, технологийн тухай хууль болон Инновацийн тухай хуулийн хэрэгжилтийг шалгаж, цаашид авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээний талаар санал дүгнэлт гаргах, шийдвэрийн төсөл боловсруулж танилцуулах үүрэг бүхий ажлын хэсэг байгуулсан бөгөөд уг ажлын хэсгүүд ийнхүү ажилласан юм.

Шинжлэх ухаан технологийн сан /ШУТС/ -гийн үйл ажиллагааны талаар УИХ-ын гишүүдэд тус сангийн захирал Д.Энхжаргал танилцуулга хийв. ШУТС нь Монгол Улсын Засгийн газрын 1993 оны арванхоёрдугаар сарын 24-ны өдрийн 192 дугаар тогтоолоор байгуулагджээ.

Тус сан нь эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажилд шаардагдах хөрөнгийн эх үүсвэр бүрдүүлэх, санхүүжүүлэх, хяналт тавих, судалгаа боловсруулалтын ажлын явцын мониторинг хийх, үр дүнг сурталчлах, нэвтрүүлэх, судалгаа шинжилгээний үр дүнг эдийн засгийн эргэлтэд оруулах, импортыг орлох, экспортод гаргахад чиглэсэн шинэ бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэхэд дэмжлэг үзүүлэх, монгол эрдэмтдийн бүтээлийн болон тайлангийн нэгдсэн мэдээллийн сан бүрдүүлэх зорилгоор ажилладаг байна.

Сангийн захирал Д.Энхжаргал танилцуулгадаа байгууллагын эрх зүйн орчин, төсөв, төсвийн гүйцэтгэл, инновацийн төслүүдийн санхүүжилт, шинээр хэрэгжиж байгаа инновацийн төслүүдийн талаар мэдээлэл өгсөн. Сан байгуулагдсанаасаа хойш 184 төслийг 15.8 тэрбум төгрөгөөр санхүүжүүлжээ.

2016 оны байдлаар инновацийн 74 төслийг 6.6 тэрбум төгрөгөөр хэрэгжүүлсэн байна. Үүнд, анагаахын 16, байгалийн 11, нийгмийн 8, техникийн 21, хөдөө аж ахуйн салбарын 18 төсөл багтжээ.

Төслийн үр дүнгээр 97 бүтээгдэхүүн гаргасан бөгөөд эдгээр бүтээлийг түгээн дэлгэрүүлэх, эргэлтэд оруулах, олон түмэнд таниулах ажлыг шуурхай хийх зорилготой ажиллаж байгаагаа танилцуулгадаа дурьдлаа.

Мөн мэдээллийн сандаа хадгалсан эрдэмтдийн оюуны өмчийг үнэлгээжүүлж, барьцаалан эдийн засгийн эргэлтэд оруулах талаар ажилласан болон цаашид эрдэмтдийн бүтээлийг онлайн худалдаагаар борлуулахаар ажиллаж буйгаа хэлсэн.

Үүний дараа ажлын хэсгийн ахлагч Ё.Баатарбилэг хүрэлцэн ирсэн эрдэмтэн, судлаачдаас сангийн үйл ажиллагаатай холбоотой ажил хэрэгч санал хэлэхийг урилаа.

ХААИС-ийн Агроэкологийн сургуулийн багш, профессор А.Чойжамц “Манай улс хөрсний доройтолд орсон. Тиймээс бидний багш нар судлаад, хөрсний үр шимийг сайжруулах бордоог төрөл бүрээр нь үйлдвэрлэх бордооны үйлдвэр байгуулсан. Энэ үйлдвэр одоо Төв аймгийн Баянчандмань суманд жилд 50 мянга хүртэл тонн бордоо үйлдвэрлэх хүчин чадалтай ажиллаж байгаа ч энэ үйлдвэрийг хөгжүүлэх, бойжуулах, бүтээгдэхүүнийг борлуулалтад гаргахад төр засгаас дэмжлэг авч чадсангүй. Бидний хөөцөлдлөгөө үр дүнд хүрсэнгүй. Инновацийг хүмүүс ойлгохгүй байна. Хөрсний үр шим сайжруулах бордоо үйлдвэрлэх Монголд байхгүй үйлдвэр босгосон байхад салбарын яам дэмжсэнгүй. Инновацийн тухай мэдлэг сул салбарын яам дотооддоо үйлдвэрлэж байгаа чанарын хувьд ярих юмгүй энэ бордоог худалдан авах, борлуулалтад гаргах бодлого барьдаггүй” гэсэн юм.

ХААИС-ийн Инноваци бизнес хөгжлийн төвийн захирал Д.Мөнхбат “Шинжлэх ухаан, технологийн тухай хууль, Инновацийн тухай хуульд нэмж тусгах санал хэлье. Манайд оюуны өмчийг үнэлэх талаар тун дутмаг. Хэн, хэрхэн, ямар аргачлалаар үнэлэх тухай эрх зүйн орчин сул байна. Тиймээс дээрх хуулиудад оюуны өмчийн үнэлгээ хийх арга, аргачлалыг тодорхой тусгаж өгөх шаардлагатай” гэв.

Эрдэмтдийн үгийг сонссоны дараа ажлын хэсгийн ахлагч Ё.Баатарбилэг, гишүүн Д.Гантулга нар үг хэлж, санал солилцлоо.

Ажлын хэсгийн гишүүн Д.Гантулга эрдэмтдийн оюуны чадавхийн үр дүнд бий болсон бүтээгдэхүүн, бизнесийг эдийн засгийн эргэлтэд оруулж, үр ашгийг хүртэхэд төрийн бодлого, зохицуулалт заавал байх ёстойг хэлсэн бол ажлын хэсгийн ахлагч Ё.Баатарбилэг төрөөс шинжлэх ухааны талаар баримтлах бодлогын баримт бичигт болон Шинжлэх ухаан технологийн тухай хууль, Инновацийн тухай хуульд цаг үеийн шаардлагаар нэмж тусгах санал байвал ажлын хэсэгт ирүүлэхийг хүссэн. Түүнчлэн, шинжлэх ухааны салбарын хууль эрх зүйн орчны бодлогын баримт бичгийг боловсронгуй болгоход НББСШУ-ны байнгын хороо чуулганы бүрэн эрхийн хугацаанд идэвхтэй ажиллана гээд эрдэмтдээс салбараа хөгжүүлэх, судалгааны ажлынхаа хүрээг тэлэхэд идэвхтэй хамтран ажиллахыг хүсэв.

ШУТС-гаас үйл ажиллагаагаа танилцуулах энэ үеэрээ инновацийн бүтээгдэхүүнээр үзэсгэлэн гаргасныг УИХ-ын гишүүд болон ажлын дэд хэсгийн гишүүд үзэж сонирхсон юм.

Үргэлжлүүлэн ажлын хэсгийн ахлагч Ё.Баатарбилэг, гишүүн Д.Гантулга болон ажлын дэд хэсгийн гишүүд Шинжлэх ухааны академи /ШУА/-ийн төв байранд ажиллалаа.

Хүрэлцэн ирсэн ШУА-ийн Их, Бага чуулганы болон салбар академийн гишүүд, МУИС, МУБИС, ШУТИС, ХААИС-ийн удирдлагуудад НББСШУ-ны байнгын хорооноос байгуулсан ажлын хэсгүүдийн зорилгын талаар мэдээлэл хийж, нээлттэй ярилцлаа гэж УИХ-ын Тамгын газрын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээлэв.

Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн тухай хуулийн төслийг хууль санаачлагчид нь буцаахаар болжээ. МАН-ын бүлэг өчигдөр ээлжит бусаар хуралдаж тус хуулийн төслийг буцаах шийдвэр гаргажээ. Үүнтэй холбогдуулан УИХ дахь МАН-ын бүлгийн дэд дарга Я.Содбаатар, Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн тухай хуулийн төслийн ажлын хэсгийн ахлагч Н.Цэрэнбат нар мэдээлэл хийлээ.

МАН-ын бүлгийн дэд дарга Я.Содбаатар “УИХ дахь МАН-ын бүлэг өчигдөр хуралдаад УИХ-ын нэр бүхий гишүүдийн санаачлан мэдүүлсэн Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн тухай хуулийн төслийг буцаах шийдвэр гаргалаа. 2016 оны УИХ-ын сонгууль, орон нутгийн сонгууль зохион байгуулагдаж дууссаны дараа СЕХ-ноос Ерөнхийлөгчийн сонгууль, УИХ-ын сонгууль, орон нутгийн сонгуулийг нэг хуулиар зохицуулж байгаа нь эрх зүйн болон зохион байгуулалт талаасаа хүндрэл дагуулж байна. Тиймээс Сонгуулийн хуульд өөрчлөлт оруулах шаардлагатай байна гэсэн тайлбар, үндэслэлийг УИХ-ын Төрийн байгуулалтын байнгын хороонд ирүүлсэн. Үүний дагуу УИХ дахь МАН, АН-ын бүлгийн нэр бүхий гишүүд хамтарч Сонгуулийн нэгдсэн хуулиас Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн тухай хуулийг салгаж өргөн барьж хэлэлцүүлсэн.Хэлэлцүүлгийн шатанд олон нийт, улс төрийн намуудаас Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн тухай хуулийг тусад нь хэлэлцэж байгаад шүүмжлэлтэй хандсан. Ийм учраас манай намын бүлэг хуулийн хэлэлцүүлгийн явцыг хэлэлцээд УИХ-ын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуулийн 16.8, 22.5-ыг үндэслээд гурван үндэслэлээр хуулийн төслийг буцаах нь зүйтэй гэсэн шийдвэр гаргаж саналаа Төрийн байгуулалтын байнгын хороонд хүргүүлж байна. Нэгдүгээрт, өмнөх парламентын үед баталсан Сонгуулийн нэгдсэн хуулиас Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн тухай хуулийг тусад нь салгаад хэлэлцэхээр батлах үед өмнөх хүчин төгөлдөр байгаа хуулийн зохицуулалтыг хүчингүй болгох асуудал процедурын хувд хүндрэлтэй байна. Нийт 189 заалт хүчингүй болгох шаардлага гарсан. Хоёрдугаарт, МАН улс орны нийтлэг эрх ашгийн асуудалд үндэсний зөвшилцллийг эрхэмлэж ажилладаг улс төрийн хүчин. Энэ утгаараа суудлынхаа тоонд дулдуйдахаас илүү парламентын зөвшилцөл, ойлголцлыг хадгалах сонирхолтой байгаа. Ийм учраас иргэд сонгогдчоос ирүүлсэн санал, парламентын гишүүдийн гаргасан зарчмын зөрүүтэй 149 саналыг үндэслэн нэгдсэн ойлголцолд хүрээгүй байна гэж тодорхойллоо. Тийм учраас энэ хэлэлцүүлгийг цаашид явуулах боломжгүй байна. Гуравдугаарт, цаг хугацааны хүчин зүйл нөлөөлж байна. Сонгуулийн тухай хуульд заасан хугацаа хэтэрсэн. Өөрөөр хэлбэл, сонгууль товлон зарлах хуулийн хугацаа хэтэрсэн. Тийм учраас хүчин төгөлдөр байгаа Сонгуулийн тухай хуулийн хүрээнд Ерөнхийлөгчийн сонгуулийг зохион байгуулах нь зүйтэй гэж үзлээ” гэв.

Ийнхүү мэдээлэл хийснийхээ дараа сэтгүүлчдийн сонирхсон асуултад хариуллаа.

-140 гаруй зарчмын зөрүүтэй санал гарсан гэж байна. Эдгээр санал дотор анхаарал татсан, буцаах үндэслэл болсон ямар заалт орсон юм бэ. Ер нь цаашдаа бүх шатны сонгуулийг тус бүрт нь өөр өөр хуулиар зохион байгуулах уу?

Я.СОДБААТАР:-Зарчмын зөрүүтэй санал дотор ямар нэгэн улс төрийн агуулгатай томоохон өөрчлөлт ороогүй. Гэхдээ өнөөдөр хүчин төгөлдөр байгаа Сонгуулийн тухай хууль нь бүх шатны сонгуулийн үйл ажиллагааг бүрэн зохицуулж чадахгүй байна гэж үзэж байгаа. МАН төдийгүй СӨХ ингэж дүгнэсэн. Тийм учраас цаашдаа бүх гатны сонгуулийг тус тусад нь бие даасан хуулиар зохино байгуулах нь зүйтэй гэж үзэж байгаа. Гэхдээ энэ гурван хууль болгож салгахдаа тус бүрт нь хэлэлцэхгүйгээр нэгэн зэрэг өргөн барьж хэлэлцүүлэх шаардлагатай. Ингэх юм бол хууль хэлэлцэх процедурт ямар нэгэн алдаа гарахгүй.

-Хууль санаачлагч анх төслөө өргөн барихдаа 180 гаруй заалт хүчингүй болно, цаг хугацааны хүчин зүйл нөлөөлнө гэдгийг тооцоолоогүй байсан гэсэн үг үү. 20 орчим хоног энэ төслийг хэлэлцэж хугацаа алдлаа шүү дээ?

Н.ЦЭРЭНБАТ:-Ажлын хэсэг энэ хуулийн төсөлтэй холбоотойгоор бусад хуульд ямар өөрчлөлт оруулах шаардлагатайг нягталсан.Гэхдээ хэдхэн заалт дээр л цаг алдсан. УИХ-ын гишүүд маань өргөн баригдсан төсөл болон хүчин төгөлдөр байгаа хуультайгаа бүрэн гүйцэд танилцахгүйгээр зарим нэг зүйл заалтыг улс төрийн өнгө аясаар тайлбарлаж, түүнийгээ туйлын үнэн гэж итгүүлэхийг оролдож хугацаа их алдсан. Тухайлбал, нэр дэвшигчид тавих шаардлага дээр гадаадад зургаан сараас дээш оршин суугаагүй гэдэг заалтыг албаар оруулж байна гэж мэдэгдэл хийсэн. Энэ бол 1993 онд УИХ-аас Үндсэн хуулийн зарим зүйл заалтыг тайлбарлах нь гэсэн тогтоолл орсон, 2005 онд Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн тухай хуульд албан ёсоор орсон заалт.Өнөөдөр хүчин төгөлдөр байгаа хуульд ч ийм заалт бий. Гол нь 149 зарчмын зөрүүтэй санал гарснаас гадна одоо хүчин төгөлдөр байгаа хуулиас 189 санал хүчингүй болгох шаардлага үүссэн учраас татаж авахаар шийдсэн юм. Дээрээс нь МАН зөвшилцөлд хүрэх ёстой гэж үзэн шийдвэр гаргасан. Мөн Монгол Улс нэгдсэн орсон олон улсын гэрээнийхээ дагуу сонгууль болохоос зургаан сарын өмнө Сонгуулийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулахгүй гэдэг үүргээ биелүүлж байгаа юм.

-Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн товыг хэзээ зарлах вэ?

Я.СОДБААТАР: -Өнөөдөр энэ хуулийн төслийг хууль санаачлагчид нь буцаах тогтоол батлагдсаны дараа СЕХ тогтоолын төсөл өргөн барьж сонгуулийн товыг тогтоолгуулна.