Month: October 2016

Иргэд ханиад томуу зэрэг өвчин туссан тохиолдолд өөрсдийн дур мэдэн эмийн сангаас антибиотик авч хэрэглэх тохиолдол их байдаг. Зөвхөн ханиад томуу ч гэлтгүй өөр хөнгөн хэлбэрийн өвчин туссан ч эмчид очих шаардлагагүй гэх хүмүүс ч цөөнгүй. Гэтэл антибиотикийг дур мэдэн хэрэглэснээр түүний гаж нөлөө тохиолдох эрсдэл сүүлийн үед ихэсчээ. Антибиотикийн гаж нөлөө нь нэг эсвэл хэд хэдэн эрхтэн системийг хамран явагддаг. Үүний үр дүнд толгой өвдөх, тууралт гарах, дотор муухайрах хүнд тохиолдолд амь насанд хүрэх ч аюултай гэнэ. Хойд Америкт хийсэн судалгаагаар “бетта-лактамт” бүтэцтэй антибиотикууд хамгийн их гаж нөлөө илэрдэг гэж гарчээ. Энэ нь бидний сайн мэдэх амоксиллин, ампиуиллин, цефазолин зэрэг эмнүүдэд ихээр агуулагддаг байна.

Үүнээс гадна эмэнд нянгийн тэсвэржилт үүсэх нь дэлхий дахины тулгамдаж буй асуудлын нэг болоод байгаа. Нянгийн тэсвэржилт гэдэг нь антибиотикт дасал болох өөрөөр хэлбэл антибиотик түүнтэй адил үйлдэлтэй бусад антибиотик ч үйлчлэхгүй болно гэсэн үг. АНУ-д жил бүр хоёр сая гаруй хүн олон эмэнд дасалтай нянд өртөж, түүнээс багадаа 23000 хүн нас барж байна гэсэн тооцоог Америкийн өвчлөлийг хянах төвөөс гаргажээ. Манай улсад үүнтэй ижил төрлийн судалгаа байдаггүй байна. Харин Монголд эмнийхээ 80 хувийг импортоор авдаг. Үүнээс 30 хувь нь нянгийн тэсвэржилттэй эм байна гэсэн судалгааг гурван жилийн турш хийжээ.

Энэ мэтчилэн эмийн буруу хэрэглээ, антибиотикийн гаж нөлөөнөөс өөрийгөө хамгаалахын тулд иргэд эмчид хандах, эмч эмийн зөв зохистой жор олгох, эмийн сангууд эмчийн бичигтэй иргэдэд үйлчлэх зэрэг эрүүл тогтолцоог бий болгох хэрэгтэй.

“Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллага”-аас “Антибиотикийн талаархи мэдлэгийг сайжруулах дэлхийн долоо хоног”-ийг 11 сарын 14-21 өдрүүдэд зарласан байна. Үүнийг угтан ЭМЯ болон “Улсын хоёрдугаар эмнэлэг” хамтран “Нянгийн эсрэг эмийн зохистой хэрэглээг төлөвшүүлэх, эмэнд нянгийн тэсвэржилт үүсэхээс сэргийлье” уриа бүхий компанит ажлыг өнөөдрөөс эхлэн 11 сарын 30 хүртэл зохион байгуулах гэж байна. Энэ тухай “Улсын хоёрдугаар төв эмнэлэг”-ийн захирал Г.Баясгалан хэлэхдээ “1940 онд антибиотикийг анх нээж олоод бараг бүхий л өвчнийг анагаах боломжтой гэж үзэж байсан ч тийм биш. Харин ч буруу хэрэглэснээс өвчин үүсэх эхлэл болоод байна. Иймээс иргэд ч гэлтгүй эмч нарыг ч бас эмийн жороо зөв өгөх тал дээр сургалт зохион байгуулах удирдамж гараад байгаа. Харин иргэд дуртай үедээ дурын антибиотик авч хэрэглэхгүй байхад занших хэрэгтэй. Заавал мэргэжлийн хүнээс асууж байж эмчилгээгээ эхнээс нь дуустал хийлгэх маш чухал гэдгийг ойлгуулах үүднээс мэдээлэл өгнө” гэлээ.

Тус аяны хүрээнд эмч, эмнэлэгийн мэргэжилтэн, эм зүйч, иргэд, оюутан залуучуудын эмийн зохистой хэрэглээний мэдлэг хандлагыг сайжруулах, цаашлаад антибиотикийн зохистой хэрэлээг төлөвшүүлэх зорилгийн дор ажиллах гэнэ. Аяны хүрээнд зохион байгуулах ажлуудыг дурдвал, иргэдэд зориулсан “Антибиотикийг жорын дагуу хэрэглэе, антибиотикийн даслаас урьдчилан сэргийлье” сэдэвт өдөрлөгийг Нарантуул худалдааны төв болон ШУТИС дээр зохион байгуулах, бүх шатны эмнэлэгүүдэд “Антибиотикийг жороор бичиж, олгох хариуцлагыг дээшлүүлье” гэсэн уриан дор багц сургалт явуулах, их дээд сургуулийн оюутнуудын дунд “Антибиотикийн талаар иргэдэд олгох боловсрол” гэсэн сэдвийн дор богино хэмжээний видео бичлэгийн уралдаан зарлах зэрэг ажлуудыг хийхээр төлөвлөжээ.

Бүх их дээд сургуулиуд болон коллежуудад эмийн зохистой хэрэглээний талаар мэдээлэл өгөх, сургалт зохион байгуулах тал дээр ажиллаж байгаа тухайгаа МОХ-ны ТУЗ-ийн гишүүн Т.Ган-эрдэнэ хэлсэн юм.

Дорноговь аймгийн ИТХ-аас Замын-Үүд, Ханги боомтоор зорчигчдоос хилийн хураамж авахаар шийдвэрлэжээ. Уг шийдвэрийн дагуу Монгол Улсын иргэн 1000, гадаадын иргэн 5000 төгрөгийн хураамж төлөхөөр болж байна.

Өмнө нь Замын-Үүд боомтоор Эрээн рүү гарч буй иргэдээс хураамж авдаг байсныг ИТХ-ын 93 дугаар тогтоолоор хүчингүй болгосон байсныг ийнхүү эргүүлэн сэргээж эдийн засгийн хүндрэл, орон нутгийн төсвийн орлого тасарсаныг нөхөх шаардлага гарчээ.

Дашрамд дурдахад, уг хураамжаас орон нутгийн төсөвт 720 сая төгрөг төвлөрүүлэхээр тооцжээ.

Жил бүрийн есдүгээр сарын 26-ыг дэлхий дахинд “Жирэмслэхээс сэргийлэх эм хэрэгслийн өдөр” болгон тэмдэглэдэг. Энэ удаа “Жирэмслэлт бүр хүссэн байх” гэсэн уриан дор тэмдэглэн өнгөрүүллээ.

Дэлхийг хамарсан тус арга хэмжээний хүрээнд НЭМХ нэгэн судалгааг танилцуулсан бөгөөд энд дурдсанаар бол “2015 онд УЛСЫН ХЭМЖЭЭНД үр хөндөлтийн 18,168 тохиолдол бүртгэгдсэн” гэжээ. Үүний 13,164 тохиолдол нь НИЙСЛЭЛД тэмдэглэгдсэн байна.

Өөрөөр хэлбэл, 18,168 хүүхэд хорвоод мэндэлж чадалгүй эхийнхээ хэвлийгээс буцсан гэсэн үг. Гэхдээ энэ бол зөвхөн цаасан дээр бүртгэгдсэн тоо. Бүртгэгдээгүй хэчнээн байгааг бид мэдэхгүй. Дэндүү харамсмаар… Эргэн санавал 2015 онд улсын хэмжээнд 82 мянган хүүхэд мэндэлсэн. Угтаа бол энэ тоо 100 мянга хол давах боломжтой байсан байх нь.

Харин үр хөндөлт хийлгэж буй эмэгтэйчүүдийн насны бүлгийг авч үзвэл 20-иос доошхи насных 5.1 хувь, 20-34 насных 70.0 хувийг эзэлсэн байна. Өмнөх онтой харьцуулахад 20-иос доош насныханы үр хөндөлтийн түвшин 1.5 хувиар буурсан нь сайшаалтай боловч жирэмслэхээс сэргийлэх эм хэрэгслийн талаар сургалт, сурталчилгаа зохион байгуулах арга хэмжээг эрчимжүүлэх шаардлагатай байгааг харуулж байна.

Судалгаанаас харахад нөхөн үржихүйн насны 1,000 эмэгтэйн 540.6 нь, 15-49 насны эмэгтэйчүүдийн 54.1 хувь нь ямар нэг жирэмслэхээс сэргийлэх эм хэрэгслийг хэрэглэдэг гэж байгаа ч ийнхүү үр хөндөлт өндөр үзүүлэлттэй гарлаа.

Өчигдөр буюу 10-р сарын 3-ны өдөр “Хаан банк”-ны харилцагч Д.Анхбаяр гэх хүний данснаас хоёр сая төгрөг ор мөргүй алга болжээ.

Тодруулбал, харилцагчийн хувийн дансанд өчигдөр өдрийн 15:49 минутад хоёр сая төгрөгийн орлого орсон боловч 40 минутын дараа хоёр сая төгрөг зарлага хэлбэрээр гарсан байна. Улмаар дээрх хоёр сая төгрөгийн зарлага хаашаа, хэрхэн шилжсэн талаар тус банкны харилцагч Д.Анхбаяр “Хаан банк”-наас тодруулахад “Хэн рүү, ямар утгатай гүйлгээ хэдэн цагт хийгдсэн нь мэдэгдэхгүй байна. Бид шийдэж мэдэхгүй учир цагдаад ханд” гэх хариуг өгсөн гэх ба энэхүү асуудлаар Д.Анхбаяр хууль хяналтын байгууллагад хандаад байгаа аж.

Харилцагчийн мөнгө хэрхэн алга болсон талаар “Хаан банк”-ны албаны эх сурвалжаас тодруулбал“Бид харилцагчийнхаа өргөдөл гомдлыг бичгээр хүлээн авсан байна. Одоогоор уг асуудлыг шийдвэрлэх ажлын хэсэг гаргаж данснаас хэрхэн мөнгө гарсан, хаашаа гүйлгээ хийгдсэн талаар хяналт хийж байна. Харилцагчийн данснаас мөнгө алга болсон тохиолдол өмнө нь гарч байсангүй” гэлээ. Өөр нэгэн эх сурвалжийн мэдээллэж буйгаар, харилцагчийн данснаас мөнгө алга болсон тохиолдол ганцхан “Хаан банк” гэлтгүй бусад арилжааны банкуудад мөн гарч байсан гэлээ.

Монгол Улсын анхны хиймэл дагуул ирэх оны гуравдугаар сард сансарт хөөргөхөөр болжээ. Энэ талаар МУИС-ын захирал Р.Бат-Эрдэнэ, Улсын онцгой комиссын Нарийн бичгийн дарга, хурандаа М.Энх-Амар нарын хүмүүс мэдээлэл хийлээ.

2012 онд Засгийн газрын тогтоолоор “Үндэсний хиймэл дагуулын хөтөлбөр” баталж, МУИС-ийн эрдэмтэд хэрэгжүүлж эхэлсэн билээ. Одоогоор МУИС-ын гурван багш Японы Кюүшүгийн их сургуулийн эрдэмтэдтэй хамтран хиймэл дагуулыг бүтээж байгаа аж.

Хиймэл дагуул бүтээж, сансарт хөөргөхөд 325 мянган ам.доллар шаардлагатай байгаа аж. Үүний 225 мянгыг Япон Улс тусламжаар олгож байгаа. Харин Монгол Улсын Засгийн газар болон МУИС-ын төсвөөс үлдсэн санхүүжилтийг хийх аж.

Хиймэл дагуулыг гуравдугаар сард хөөргөх юм байна. Манай хиймэл дагуул Япон, Нигери, Гана, Бангладешийн хиймэл дагуултай хамт хөөрч, 400 км-ийн зайнаас дэлхийг тойрч, өдөр 5-6 удаа мэдээлэл дамжуулах аж. Хиймэл дагуулаас ирж буй мэдээг МУИС-ын дэргэд шинээр байгуулагдах номын сангийн оройд байрлуулах антенаар дамжуулан хүлээн авахаар төлөвлөжээ.

МУИС-ийн эрдэмтэд 2019-2020 онд шинэ хиймэл дагуул бүтээж дахин хөөргөхөөр төлөвлөж байна аж.