Засгийн газраас “Боловсролын зээлийн сан” байгуулж, “Оюутны хөгжлийн зээл”-ийн журмыг баталсан. Энэ хүрээнд БСШУС-ын сайд Ж.Батсуурь өчигдөр сэтгүүлчдэд мэдээлэл өглөө. Тэрбээр “Засгийн газрын ээлжит хуралдаан хуралдаж, Монгол Улсын Засгийн газрын мөрийн хөтөлбөрт тусгагдсан боловсролын салбарын зорилтуудыг хэрэгжүүлэх хэд, хэдэн чухал шийдвэрийг гаргалаа. Нэгдүгээрт, “Оюутны хөгжлийн зээл” олгох харилцааг зохицуулсан журмыг баталсан. Хоёрдугаарт, гурав ба түүнээс дээш хүүхэд нь их, дээд сургуульд суралцаж байгаа тохиолдолд нэг хүүхдийнх нь сургалтын төлбөрийн буцалтгүй тусламжийг олгохоор болсон. Ойролцоогоор улсын хэмжээнд 1500 орчим оюутанд энэхүү буцалтгүй тусламжийг олгох урдчилсан тооцоо байна. Гуравдугаарт, “Боловсролын зээлийн сан”-г байгуулж түүгээр дамжуулан “Оюутны хөгжлийн зээл” олгох ажлыг арилжааны банк зохион байгуулна. Бага хүүтэй, суралцагч сургуулиа төгсч, ажилтай, орлоготой болсон цагаасаа эргүүлж төлөх бололцоог хангасан, туйлын тааламжтай нөхцөлтэй, хөнгөлөлттэй зээл авах харилцааг зохицуулсан журмыг Засгийн газрын хуралдаанаар баталлаа. “Оюутны хөгжлийн зээл” нь гурван үндсэн төрөлтэй. Нэгдүгээрт, хүү бууруулах зээл, хоёрдугаарт, богино хугацаатай зээл, гуравдугаарт, урт хугацаатай зээл. Арилжааны банкуудаас сургалтын төлбөрийн зориулалтаар цалин, тэтгэврийн зээл авсан оюутан, суралцагсад хүү бууруулах зээлд хамрагдах боломжтой. Өөрөөр хэлбэл, өндөр хүүтэй авсан зээлээ “Оюутны хөгжлийн зээл” рүү шилжүүлэх боломж нь хангагдаж байна. Харин богино хугацаатай зээлийн хувьд нэг жил. Урт хугацаатай зээлийн хувьд 10 хүртэлх жил байхаар тооцоолсон” гэлээ. Оюутны сургалтын зээлтэй холбоотой асуудлаар Ж.Батсуурь сайдаас зарим зүйлийг тодрууллаа.
-Оюутны сургалтын зээлийг олгохдоо ямар шаардлага тавьж байгаа вэ?
-Суралцагсдын сурлагын голч дүн гурав байх, нэн хэрэгцээтэй мэргэжлээр суралцаж байгаа бол голч дүн 2.5 байхаар тогтсон. Шинээр элсэгчдийн хувьд Элсэлтийн ерөнхий шалгалтад 400-гаас багагүй оноотой буюу их, дээд сургуульд элсэн суралцах босгыг хангасан байх, үргэлжлүүлэн суралцагсдын хувьд голч дүн хоёроос доошгүй байх гэсэн ерөнхий шалгууртай. Өөрөөр хэлбэл, тухайн суралцагч 50 хувийн амжилттай суралцахад л энэхүү зээлд хамрагдах эрх нь үүсэх юм. Мөн магадлан итгэмжлэгдсэн их, дээд сургуулийн оюутан байх гэсэн нэг шалгуур бий.
-Журам хэзээнээс хэрэгжиж, оюутнууд зээл авах боломжтой болох вэ?
-Засгийн газарт журам албажих процессын хугацаа байдаг. Үүний дараа энэхүү үйл ажиллагааг хэрэгжүүлэх Сангийн сайд, БСШУС-ын сайд нарын хамтарсан тушаал гарна. Ер нь энэ сардаа багтааж арилжааны банкуудтай гэрээ байгуулснаар зээл олгох нөхцөл нь бүрдэнэ. Цаг хугацааны хувьд ойрын хугацаанд буюу энэ сардаа багтааж “Оюутны хөгжлийн зээл” олгож эхлэхээр ажиллаж байна. Нэг зүйлийг тодруулж хэлэхэд “Оюутны хөгжлийн зээл”-ийг зөвхөн бакалаврын сургалтад суралцаж байгаа оюутнуудад олгоно.
-Оюутнууд зээлээ хэдий хугацаанд төлж дуусгах вэ?
-Арилжааны банкуудын хувьд “Оюутны хөгжлийн зээл”-ийг зохион байгуулах хүсэлтээ гаргаж, нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрч, “Боловсролын зээлийн сан”-тай гэрээ байгуулан ажилласнаар зээл олгоно. Жилийн таван хувийн хүү гэдэг бол арилжааны банкуудаас олгож буй зээлийн хамгийн бага хүү. Ер нь цалин, тэтгэврийн зээлийн жилийн хүү 20-25 хувь байдаг. Тэгэхээр “Оюутны хөгжлийн зээл” бол хамгийн таатай нөхцөлтэй, дарамтгүй зээлийн хэлбэр гэж бид үзэж байна. Тухайн суралцагч төгссөнөөсөө хойш 3-4 жилийн хугацаанд зээлээ төлж дуусгах боломжтой.
-Ингэхэд бакалаврын түвшинд хичнээн оюутан суралцаж байгаа юм бэ. Тэдний сургалтын зээлд зориулж баталсан төсөв хүрэлцэхгүй гэх мэдээлэл байх юм?
-Энэ оны төсвийн тодотголоор 90 тэрбум төгрөгийн эх үүсвэрийг баталсан. Ирэх оны төсөвт 100 тэрбум төгрөгийг тусгасан. Эхний гурван жилдээ “Боловсролын сан” улсын төсвөөс эх үүсвэрээ бүрдүүлнэ. Түүнээс хойш буюу дөрөв, тав дахь жилээсээ зээлийн эргэн төлөлтөөр мөнгөн эх үүсвэрээ хуримтлуулах боломжтой гэж харж байгаа.
Монгол Улсын хэмжээнд бакалаврт суралцаж буй 125 мянган оюутан байна. Нийт оюутнуудын 49 хувь буюу 74 мянга орчим нь сургалтын төлбөрөө төлж чадаагүй, сургалтын төлбөрийн үлдэгдэлтэй байсан. Тиймээс ч энэ хэрэгцээн дээр үндэслэж оюутнуудад сургалтын төлбөрийн зээл зайлшгүй шаардлагатай гэж үзсэн.
М.МӨНХ