Month: October 2016

Орон нутгийн сонгууль болж өнгөрлөө. Сонгогчдын ирц өмнөх жилүүдээс байнга буурсан үзүүлэлттэй явсаар ирсэн. Энэ жил ч ирц тааруу, хувь хэмжээндээ хүрээгүй тойрог, хэсэг олон байв. Аймгуудад ирц 62.7, нийслэлд 45.2 хувьтай байсан бөгөөд улсын хэмжээнд 54.8 хувийн ирцтэй байлаа. 2012 онд болсон орон нутгийн сонгууль улсын хэмжээнд 52.9 хувийн ирцтэй байжээ. Сүүлийн гурван удаагийн орон нутгийн сонгуулийн ирц хүрээгүйгээс зарим тойрогт дахин сонгууль болсон. Энэ сарын 23-нд нэмэлт санал хураалт болно. Үүгээр ирц хүрээгүй тойрогт санал өгөөгүй хүмүүсээс саналыг нь авах юм. Харин 29-нд дахин санал хураалт болно. 19 аймгийн 57 тойрог, 58 хэсэгт дахин санал хураалт явагдах юм. Нийт 117 нэр дэвшигчийн авсан саналын тоо тэнцсэн учраас ийнхүү дахин санал хураалт болох аж. Ер нь бол сүүлийн хэдэн удаагийн орон нутгийн сонгуулийн дүнгээс харахад дахин сонгууль, нэмэлт санал хураалт гэх мэтээр хүчээр л үр дүн гаргаж байна. Мөн орон нутгийн сонгуульд залуусын оролцоо тун тааруу байдаг. Энэ удаа гэхэд 18-25 насны 100 мянган залуус саналаа өгөөгүй гэсэн урьдчилсан мэдээлэл явж байна. Сонгуулийн өдрийг ажлын бус өдөр болгож, саналаа өгөх чинь гол ажил шүү гэж боломж олгоод ч нэмэр болсонгүй. Жил ирэх тусам ингэж орон нутгийн сонгуульд оролцох оролцоо буураад байвал энэ сонгууль эцэстээ сонгууль биш болох нь. Эмээ, өвөө нарын л оролцдог сонгууль болоод дуусах биз. Сонгуульд оролцох идэвх буураад байгааг хүмүүс янз бүрээр тайлбарлаж байна. Улстөрчдөд, улс төрийн намуудад итгэл алдарсан, үүнээсээ болоод аль нь ч сонгогдсон хамаагүй гэж боддог болсонтой холбоотой л гэнэ. Залуусын оролцоо муу байсан нь тэдний тэнэг, залхуугаас боллоо гэлцэв. Зарим нэг нь сонгуулийн систем рүү ч бурууг чихэж үзэв. Ойр ойрхон сонгууль болоод байхаар тэгж байгаа юм гэж нэг хэсэг нь хэлж байна. Хэрэв улстөрчдөд, улс төрийн намд итгэхээ байгаад сонгуульд оролцох дургүй болсон юм бол, хэн ч гэдэг улстөрч гарсан хамаагүй гэж үзсэн юм бол өнгөрсөн зуны УИХ болон аймаг, нийслэлийн сонгуулиар тийм их идэвхтэй оролцох байсан уу. Иргэдийн хэлж байгаа шалтгаануудаас зарим нь үнэний ортой ч байж болох. Гэхдээ шууд нөлөөлсөн гэх үндэслэл биш юм. Найман настнаасаа наян настан нь улстөрждөг Монгол шиг улс дэлхийд ховор шүү дээ. Тиймээс залхсан, итгэл алдарсан гэж шууд ойлгож боломгүй. Улс төрөөс залхах байтугай алс холын Америкийн Ерөнхийлөгчийн сонгууль юу болж байна гэж ирээд Хиллари, Трамп хоёрын талаар асууж шалгаагаад, мэтгэлцээнийг нь хоног тоолж хүлээгээд байгаа улсыг улс төрөөс залхсан, сонгуульд дургүй гэхээргүй.

Ингэж том улс төр, өөр улсын Ерөнхийлөгч, УИХ-ын гишүүдийг ч анзааралгүй өнгөрөөхгүй, чих тавьж, ярьцгаадаг улсууд орон нутгийн сонгуулийг арай жижиг гэж голоо юу даа. Учир нь Орон нутгийн сонгуулийн сүр сүлд сүнсийг нь хуул,даа өөрчлөлт оруулж байгаад сугалаад хаячихсан.

Өмнө нь орон нутгийн сонгууль аймаг, нийслэлтэйгээ хамт явж байсан. Гэтэл аймаг, нийслэлийн сонгуулийг нь салгаад УИХ-ын сонгуультай хамт явуулдаг болчихсон шүү дээ. Тэгэхээр сум, дүүргийн иргэдийн төлөөлөгчдийг сонгох сонгуульд хүмүүс тоож очихгүй байна. Ингэж Орон нутгийн сонгуулийн хамаг сүнс сүлдийг нь чухам яагаад салгаж аваад УИХ-ын сонгуультай хамт явуулах болсон бэ. УИХ-ын сонгуулийн үед аймаг, нийслэлд хэн дэвшиж байгааг ч анхаарах сөхөөгүй УИХ-д нэр дэвшигчид рүү бүгд хошуураад, өрсөлдөгч намуудыг анхаарцгаадаг. Тэр сиймхийгээр нь буцаад дарга болчих санаатай, аймаг нийслэлийн Засаг дарга болчих гэсэн харалган улстөрчдийн бодлогоос үүдэлтэй УИХ-ын сонгуультай, аймаг нийслэлийнхийг хамтатгах болсон. Уг нь Их хурлын сонгуультайгаа аймаг нийслэл, дүүрэг сумдынхаа сонгуулийг бүгдийг хамтатгаад явуулах нэг арга байна. Хэрэв тэр олон хүний учир начрыг олохгүй гээд байгаа бол буцаагаад сум дүүргийнхээ сонгуулийг аймаг, нийслэлтэйгээ хамтатгаж, УИХ-ын сонгуулиас салгаад явах хэрэгтэй. Бас иргэдийг Орон нутгийн сонгуульд оролцуулах нэг арга бол бүх шатны Засаг даргаа шууд сонгодог болох юм. Одоо бид Засаг даргыг шууд сонгодоггүй. Төлөөллийн байгууллагаар дамжуулж сонгодог. Сумын Засаг дарга аймгийн Засаг даргад өрсөлдөх хүмүүс нь дэвшээд бид шууд сонговол харин сонгуульдаа идэвхтэй оролцоно. Тэгэхгүй бол хороо, сумын төлөөлөгч сонгох сонгуульд гучин хувьтай оролцож, саналаа өгч байгаа нь их юм болоод байна. Энэ удаагийн Орон нутгийн сонгуульд түүний өмнөх сонгуулиудад ч иргэдийн оролцоо буурч энэ сонгуулийг тоох хүнгүй болох нь. Хуулиа дахин өөрчлөх зайлшгүй шаардлага байгаа нь тодорхой боллоо. Тэр ч бүү хэл сонгуульд идэвхтэй оролцуулах ямар нэг хөшүүрэг, зарим орны жишгээр хүндэтгэх шалтгаангүй бол торгууль ноогдуулах, төрд ажиллуулахаас татгалзсан ч яахав. Хэрэв дараагийн удаа орон нутгийн сонгууль энэ байдлаараа явж, иргэдийн оролцоо буурсаар байвал, хэдэн сонгуулийн дараа санал өгөх ч хүн олдохгүй. Унтарсаар унтарсаар уугих утаа ч үгүй Орон нутгийн нэртэй сонгууль болох нь.

Д.МӨНГӨНДАЛАЙ

“Өдрийн сонин”-ы баасан гаригийн дугаар хэвлэгдэн уншигчдадаа хүрлээ. Шинэ дугаарынхаа сонирхолтой ярилцлага, даацтай нийтлэл, сурвалжлагаас тоймлон танилцуулж байна.

Өчигдөр УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийн анхны хэлэлцүүлгийг хийж гишүүдийн олонхи дэмжсэн юм. Мөн Арбитрын тухай хуулийг хэлэлцсэн. Чуулганы танхимаас хийсэн сурвалжлагыг өнөөдрийн дугаарын нэг, хоёр, 11 дүгээр нүүрээс унших боломжтой.

Улс төрийн хүрээнд өчигдөр өрнөсөн нэгэн үйл явдал бол Ерөнхий сайд Ж.Эрдэнэбатын тэргүүлсэн Засгийн газар ажиллаад 100 дахь хоногтойгоо золгохдоо юу хийж амжуулав, цаашдаа ямар бодлого баримтлах талаар сэтгүүлчидтэй хийсэн уулзалт байлаа. Уг хэвлэлийн хуралд Ерөнхий сайд Ж.Эрдэнэбатаас гадна кабинетын бүх гишүүн оролцсон юм. Төмөр зам болон Таван толгойн асуудлыг цогцоор нь шийднэ гэдгээ Ерөнхий сайд энэ үеэр онцолсон. Энэхүү уулзалтаас хийсэн дэлгэрэнгүй сурвалжлагыг хоёрдугаар нүүрээс уншаарай.

Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч С.Батболдын ярилцлагыг өнөөдрийн дугаарын нэг, дөрөв, тавдугаар нүүрт хэвлэн гаргалаа. Улаанбаатар хотын шинэ мэр “Би шүүмжлэл, хэл амнаас айхгүй ажиллана” хэмээн ярилцлагадаа хэлжээ. Ирэх дөрвөн жилд хотын дарга ямар ажлууд хийхээр төлөвлөж буй тухай мэдээллүүдийг энэхүү ярилцлагаас сонирхоорой.

С.Зориг агсны амиа алдсан хэрэгтэй холбогдуулан, Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх ерөнхий газрын урьдчилан хорих 461 дүгээр ангид хоригдож буй Б.Содномдаржаа, Т.Чимгээ нарын ар гэрийнхэн, хохирогчид өчигдөр мэдээлэл хийсэн. Тус хэвлэлийн хуралд Л.Жавзмаа, Г.Энхбаяр (үр хүүхдүүд), Т.Хүрэлбат нар оролцов. Тэд С.Зоригийн хэргийг ядарсан ард иргэдэд үүрүүлэх ажиллагаа л явагдаад байна хэмээн хэвлэлийн хурлын үеэр онцолсон юм. Мэдээллийг долдугаар нүүрт нийтэллээ.

Эдгээрээс гадна “Дэлхийн мэдээ”, “Дэлхийн спорт”, “Энэ өдөр” булангууд хуваарийн дагуу өнөөдрийн дугаарт гарсан байгаа. Мөн сүүлийн үед үзэгчдийн сонирхлыг татаж байгаа “Гэрлэн дохио” олон ангит киноны Тамираагийн дүрд тоглосон, УДЭТ-ын жүжигчин Б.Одончимэгийн ярилцлагыг 13 дугаар нүүрээс унших боломжтой.

Эрхэм уншигч та, манай сонины өнөөдрийн дугаарыг “Монгол шуудан” компанийн нийслэл Улаанбаатар дахь 35 салбар, “Түгээмэл” шуудан, “Улаанбаатар”, “Скай” шуудангийн салбаруудаас очиж авч болох ба сонин борлуулах бүхий л цэгүүд, Хэвлэлийн биржээс худалдан авах боломжтой юм. Мөн “Мөнгөн завъяа” дахь сонин борлуулах цэг, Сансрын үйлчилгээний төв дэх сонин борлуулах цэг, Хан-Уул дүүргийн 19 дүгээр хорооллын үйлчилгээний төвд байрлах сонин борлуулах цэг, Саппорогийн “Миний дэлгүүр” дэх сонин борлуулах гол гол цэгүүдээс худалдах авч болохыг дуулгая. “Өдрийн сонин”-ы өөрийн байранд ирж худалдан авч бас болно.

“Өдрийн сонин”-той холбоотой бүхий л мэдээллийг Мэдээлэх эрхийн утас 19001987-гоос лавлаж болох ба захиалга өгөхийг хүсвэл 9911-2954, 8811-1375 дугаарт холбогдоно уу. Хэрэв цахим хэлбэрээр нь захиалахыг хүсвэл 88071920 дугаарт холбогдож дэлгэрэнгүй мэдээллийг лавлаарай.

“ӨДРИЙН СОНИН” ӨГЛӨӨ БҮХЭН ТАНТАЙ ХАМТ

УИХ-ын чуулганы үдээс өмнөх хуралдаан завсарлаж 15:00 цагаас хуралдахаар болсон. Учир нь Ерөнхий сайд Ж.Эрдэнэбат болон ЗГХЭГ-ын дарга, Засгийн газрын гишүүд Төрийн ордонд сэтгүүлчидтэй уулзсан юм. Засгийн газрын 100 хоног энэ өдрүүдэд тохиож байгаа учраас 100 хоногийн хугацаанд ямар ажлууд хийсэн талаараа мэдээлэл өглөө. Мөн яамдууд 100 хоногийн хугацаанд хийсэн ажлаа тус, тусдаа тайлагнасан.

Энэ үеэр сэтгүүлчид Ерөнхий сайдаас сонирхсон асуултаа асууж хариулт авлаа. Тухайлбал:

-Тавантолгой төсөлд өмнөх түншлэлтэй хийж байсан хэлэлцээгээ үргэлжлүүлэхээр болсон тухай мэдээлсэн. Засгийн газар өмнө нь нэлээд олон хэлэлцээр хийсэн байдаг. Тиймээс аль түншлэлтэй хийсэн хэлэлцээгээ үргэлжлүүлэх вэ?

-Өмнө нь гэрээ хийх түншлэлээ сонгоод, Засгийн газрын Ажлын хэсэг хэлэлцээ хийж байсан “Mongolia mining corporation”-ий түншлэлийг хэлж буй бололтой. Манай Засгийн газар хурдтай ажиллах шаардлагатай байна. Тиймээс өмнөх хэлэлцээрийг судалж үзэж байгаа. Гэхдээ алдааг нь залруулах хэрэгтэй.

-Төмөр замын төсөлд хаанаас санүүжилт татах вэ?

-Төмөр замын төслийг урагшлуулахын тулд хөнгөлөлттэй зээл авах бололцоо бий. Улс орнууд болон олон улсын банк санхүүгийн байгууллагууд манай төмөр замын төсөлд хөнгөлөлттэй зээл олгох хүсэлт ч тавьсан. Тавантолгойн төмөр зам болон уурхайн ашиглалтын цогцолбороор нь явуулах ёстой.

-Ам.долларын ханш “Найман шарга” зах дээр 2360 төгрөгтэй тэнцлээ. Яах хэрэгтэй вэ?

-Өмнөх Засгийн газар “Сайн” гэх тодотголтой хөтөлбөрүүдийн хүрээнд асар их хэмжээний төгрөг эдийн засагт нийлүүлсэн. Санхүүгийн зах зээл рүү оруулсан мөнгө ам.долларыг чангалж байна. Энэ байдлыг манай Засгийн газар зогсоож, валютын ханшийг тогтворжуулсан. Одоо буулгах арга зам хайж байна. Валютын дотогшлох урсгалаа нэмэх шаардлагатай гэж үзэж байгаа. Мөн цөөн урсгалаар валют орж ирдэг. Экспортоо нэмэх хэрэгтэй байна. Сангийн яамнаас Хямралыг даван туулах хөтөлбөрийг УИХ-д өргөн мэдүүлсэн. Хөтөлбөрийг хэрэгжүүлвэл ам.долларын ханш буцаад 2250 төгрөгтэй тэнцэх болно гэж харж байгаа.

Ерөнхий сайд Ж.Эрдэнэбат: Засгийн газрын 100 хоногт нэг бэлэгшээлтэй зүйл тохиолоо. Тодруулбал, Засгийн газрын 100 хоног Эзэн богд Чингис хааны мэндэлсэн өдөртэй давхцаж таарсан. Тиймээс энэ Засгийн газрын ажил Чингис хааны үеийн хөгжил, цэцэглэлтийн хэмжээнд очихуйц байна гэж бэлэгшээж байна. Монгол улсын нийт иргэдийн тоо гурван сая нэг зуун дөрвөн мянга хоёр зуун нэгд хүрсэн байна. Монголын үрс цаашид маш олон болох болтугай. Энэ хүрээнд Монгол улсын Засгийн газраас тодорхой бодлогын ажлуудыг хийж байгаа. Түүний нэг нь цалинтай ээж хөтөлбөр юм.

Манай Засгийн газар түүхэн дэх хамгийн хүнд эдийн засгийг хүлээж авсан. Бид статистик, тоо мэдээ судалгааг ч та бүхэнд танилцуулсан. Бид эдийн засгийг маш богино хугацаанд хүндхэн нөхцөл байдлаас гаргах ёстой. Ингэхийн тулд бидний гаргасан шийдвэр, бодлогын хөтөлбөрүүд маань маш богино хугацаанд боловсруулагдаж, батлагдах ёстой гэсэн зорилтыг тавьж байгаа. Тиймээс 2016 оны Төсвийн тодотголыг өргөн барьж ээлжит бус чуулганаар хэлэлцүүлсэн. Мөн 2017 оны төсвийг өргөн бариад хэлэлцүүлж байна. Эдийн засгийн хүндрэлээс гарах бодлогын баримт бичгийг үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлөөрөө хэлэлцүүлж УИХ-д өргөн барилаа. Засгийн газрынхаа мөрийн хөтөлбөрийг ч мөн маш богино хугацаанд өргөн барьж хэлэлцүүлсэн.

Хурдтай ажиллах нь энэ Засгийн газрын зорилго юм. Бид өмнө нь үүссэн алдаануудыг засахаар ажиллаж байна. Мөн Хөгжлийн банкийг шалгаж зөрчил дутагдлыг нь арилгаж, буруутай хүмүүст нь хариуцлага хүлээлгэхээр ажиллаж байна. Цаашлаад олон улсын зах зээлд унасан нэр хүндээ сэргээхээр ажиллаж байгаа. Тодруулбал, Хөрөнгө оруулагчдын эрх ашгийг хамгаалах зөвлөлийг байгуулж, хууль эрх зүйн орчноо сайжруулж байна. Мөн хүүхдийн мөнгийг бүх хүүхэддээ өгөх шийдвэр гаргасан. Ингэхдээ эхний ээлжинд зайлшгүй 20 мянган төгрөгөө авах шаардлагатай айлуудынхаа хүүхдүүдэд мөнгө өгөхөөр шийдвэрлэсэн. Харин харьцангуй гайгүй амьдралтай айлуудынхаа хүүхдүүдэд 2019 онд нөхөж мөнгийг нь өгөх шийдвэр гаргасан. Яг үнэнийг хэлэхэд биднийг ажлаа хүлээж авахад хүүхдэд өгөх мөнгө байгаагүй. Гэсэн хэдий ч бид хүүхдийн мөнгийг өгөх ёстой гэсэн шийдвэрийг гаргасан.

Засгийн газрын 100 хоногт хийсэн ажлыг Ерөнхий сайд Ж.Эрдэнэбат дараахь байдлаар тоймлон сэтгүүлчдэд мэдээллээ. Үүнд:

1. 3993 татварын өртэй аж, ахуй нэгжийн дансыг нээсэн. Мөн 373 нийгмийн даатгалын өртэй аж, ахуй нэгжийн дансыг нээсэн

2. “Эрдэнэт”-ийн ТУЗ, гүйцэтгэх удирдлагад төр 51 хувийн эрх мэдлээ хэрэгжүүлж эхэллээ

3. “Тавантолгой” чиглэлд 13 хатуу хучилттай зам тавихаар болсон

4. Төрийн өмчит аж, ахуйн нэгжүүдийн өндөр цалинтай захирлуудын цалинг 30-60 хувь бууруулсан

5 .Монголдоо үйлдвэрлэсэн бараа, бүтээгдэхүүн худалдан авах ажиллагааг дэмжсэн

6. Оюутнууд төлбөрийн дарамтгүй болсон

7. 12609 хүүхэд цэцэрлэгтэй болсон

8. Орхон голоо хамгаалж үлдэх шийдвэр гаргасан

9. Монгол улсын Парисын хэлэлцээрт нэгдэн орсон

10 .Мянганы сорилтын сангийн тусламж дахин ирлээ

11. Монгол, Японы Стратегийн түншлэлийг дараагийн шатанд гаргахаар тохирсон

12. Аж, ахуйн нэгжийн орлогын татварыг 1 хувь болгоно

13. Оффшорыг хуульчлан хориглохоор болов

14. “Цалинтай ээж” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлнэ

15. Малчдын тэтгэврийн насыг 5 жилээр наашлуулахаар болсон

16. 65-аас дээш насны ахмадуудад “Насны хишиг” олгохоор болсон

17. Тэтгэврийн зээлийн хүүг үе шаттай бууруулахаар тогтлоо

18. Ипотекийн зээлийн байрны талбайг 100 ам.метр болгож нэмэгдүүллээ

19. Хөшигийн хөндийн хурдны замын барилгын ажлыг эхлүүллээ

20. Хонины нэхий, арьс ширний үнэ нэмэгдлээ

21. Автобензин, дизелийн түлшний онцгой алан татварыг буурууллаа

22. Эрүүл мэндийн салбарын зарим үйлчилгээг цахимжуулав

23. Гемодиализын эмчилгээ төлбөргүй, хүртээмжтэй боллоо

24. Түлэнхийн төвийн барилгыг барих санхүүжилтийг шийдэв

25. Нийслэлийн зургаан дүүргийн 1562 өрх айл цахилгаантай болов

26. Хонгор суманд нарны цахилгаан станцын ажлыг эхлүүллээ

27. Хятадын буцалтгүй тусламжаар 1000 орчим айлын орон сууцыг барихаар болсон.