Монгол Улсын Засгийн Газар, Холбооны Бүгд
Найрамдах Герман Улсын Засгийн газар хооронд байгуулсан буцалтгүй
тусламжийн хэлэлцээрийн хүрээнд Германы Сэргээн Босголтын Зээлийн
Банкаар (KfW) дамжуулан Байгаль орчин, ногоон хөгжил, аялал жуулчлалын
яам “Биологийн олон янз байдлыг хамгаалах, уур амьсгалын өөрчлөлтөд
дасан зохицох” төслийг 2015 оноос 2020 оныг хүртэл 5 жилийн хугацаанд
хэрэгжүүлж байна.
Төслийн зорилго нь Монгол Улсын тусгай
хамгаалалттай газар нутгийн менежментийг (орчны бүс болон экологийн
коридор) бэхжүүлэх, биологийн олон янз байдлыг хамгаалах, орчны бүс дэх
орон нутгийн ард иргэдийн тогтвортой амьжиргааг дэмжих бөгөөд төслийн
нийт санхүүжилт 15.3 сая евро. Үүнээс: ХБНГУ-ын Засгийн газар 11.5 сая
еврог Германы Сэргээн босголт, зээлийн банк (KfW)-аар дамжуулан олгож
байгаа бөгөөд Монгол Улсын Засгийн газар 6.65 тэрбум төгрөг буюу 3.8 сая
еврог хамтран санхүүжүүлж байна.
Төсөл нь үндсэн 4 бүрэлдэхүүн хэсэгтэй
бөгөөд төслийн хоёрдугаар бүрэлдэхүүн хэсгийн хүрээнд Монгол улсын
Хангай, Төв, Зүүн бүсүүд дэх улсын тусгай газар нутаг (ТХГН)-уудын
батлагдсан менежментийн төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэх, ТХГН-ийн менежментийн
үр ашигт байдлыг дээшлүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх зорилгоор 200,0 саяас 1,5
тэрбум төгрөгийн санхүүжилт бүхий дэд төслүүдийг хэрэгжүүлэхээр сонгон
шалгаруулалтыг нээлттэй зарлаж 11 төслийг шалгаруулсан байна.
Эдгээр дэд төслүүдийг хэрэгжүүлэхтэй
холбогдуулан БОНХАЖЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга Ц.Цэнгэл, сонгон
шалгаруулалтад тэнцсэн хамгаалалтын захиргааны дарга нартай харилцан
ойлголцлын санамж бичигт гарын үсэг зурах ёслолын үйл ажиллагааг 2016
оны 06 дугаар сарын 07-нд зохион байгуулсан.
Дэд төслийн сонгон шалгаруулалтад Дорнод
Монголын УТХГ, Зэд Хантай Бүтээлийн нурууны ДЦГ, Онон Балжийн БЦГ,
Орхоны Хөндийн БЦГ, Отгонтэнгэрийн УТХГ, Тарвагатайн нурууны БЦГ, Улаан
тайгын УТХГ, Хангайн нурууны БЦГ, Хан Хэнтийн УТХГ, Хустайн нурууны БЦГ,
Горхи Тэрэлжийн БЦГ гэсэн 11 хамгаалалтын захиргаанаас ирүүлсэн төслүүд
багтсан байна. Эдгээр дэд төслүүдэд 3 жилийн хугацаанд нийт 9.0 гаруй
тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалт хийгдэнэ.
Дэд төслүүд хэрэгжсэнээр ТХГН-ийн
хамгаалалтын дэд бүтцийг сайжруулахад томоохон хөрөнгө оруулалт болж
эдгээр газруудын менежментийн үр ашигтай байдал дээшлүүлэх, ой,
бэлчээрийн хамгаалалт сайжирч , байгалийн замаар нөхөн сэргээгдэх
боломжийг бий болгох, биологийн олон янз байдлын хамгаалалт сайжруулах,
ТХГН-ийн орчны бүсийн иргэдийн тогтвортой амтжиргааг дэмжихэд чухал ач
холбогдолтойюм.
Санамж бичигт гарын үсэг зурах ёслолын
ажиллагаанд БОНХАЖЯ-ын Сайд Н.Батцэрэг, ХБНГУ-аас Монгол Улсад суугаа
Элчин Сайд Герхард Тийдеманн нар оролцож харилцан үг хэллээ.
БОНХАЖ-ын сайд Н. Батцэрэг хэлэхдээ:
“Холбооны Бүгд Найрамдах Герман Улс Монгол орны тусгай хамгаалалттай
газруудыг онцгойлон дэмжиж байгаад бид баяртай байна. Биологийн төрөл
зүйлийг хадгалан хамгаалахын сацуу түүнээс харилцан хамааран аж төрж буй
хүмүүсийн амьдрал ахуйн эх үүсвэрийг сайжруулах нь чухал билээ. Зөвхөн
ингэснээр л бид тогтвортой хөгжлийг бий болгож чадна” хэмээн цохон
тэмдэглэв.
“Монгол улсын төр, засгаас Тусгай
хамгаалалттай газар нутгийн талаар баримтлах төрийн бодлогын биелэлтийг
хангах зорилготой “Монгол улсын тогтвортой хөгжлийн зорилтууд”-д хүрэхэд
бид хамтдаа хувь нэмрээ оруулна, мөн Биологийн олон янз байдлыг
хадгалан хамгаалах, уур амьсгалд ээлтэй тогтвортой хөгжлийг цогцлоохын
төлөө хийж буй Монгол Улсын хүчин чармайлтыг бид дэмжин, цаашид ч
найдвартай түнш байх болно” хэмээн ХБНГУ-ын Элчин сайд Герхард Тийдеманн
онцлов. Элчин сайд цааш нь хэлэхдээ, Холбооны Засгийн газраас дэлхий
даяар ойн болон экологийн тэнцвэртэй байдлыг хадгалан хамгаалахад
зориулж жилд 500 сая еврог зарцуулдаг гэв.
Дэд төслийн саналыг сонгон шалгаруулахад
ирүүлсэн санал, баримт бичгийн агуулга, чанар чухал үзүүлэлт нь байв.
Санхүүжилт хүссэн төслүүдэд өрсөлдөөний зарчмын дагуу шалгаруулалт
явуулсанаар 11 төсөл сонгогдсон. Дараагийн ээлжинд төсөлд хамрагдсан
газарт суурь судалгаа хийж, эдгээрт үндэслэн нутгийн иргэдийн
оролцоотойгоор нэн тэргүүнд шаардлагатай хөрөнгө оруулалтын бэлтгэл
ажлыг ханган хэрэгжүүлнэ.
“Ухаалаг
Монголбанк, БЭСТ консорциум, МУИС-ийн Эдийн засгийн тэнхим хамтран
Эрүүл мэнд спортын яам, Нийгмийн эрүүл мэндийн хэлтэс, Барилгын хөгжлийн төв хамтран өнөөдөр “Нүхэн жорлон, муу усны цооног”-ийн техникийн шаардлага MNS 5924:2015 стандартыг танилцууллаа. Үндэсний статистикийн хорооны 2013 оны судалгаагаар Монгол Улсын нийт хүн амын 27 хувь нь шаардлага хангасан ариун цэврийн байгууламж хэрэглэж чадахгүй байгаа дүн гарчээ. Хөдөө орон нутагт нийт хүн амын 25 хувь нь ариун цэврийн байгууламжгүй учраас дээрх стандартыг энэ оны хоёрдугаар сараас мөрдөж эхэлсөн бөгөөд ЭМСЯ-наас дөрвөн хувилбар бүхий “ОО”-ийн загварыг танилцуулжээ. Үүнд агааржуулагчтай сайжруулсан нүхэн, бага хэмжээний усаар зайлуулах, бордоожуулах, хуурайшуулах жорлон багтаж байгаа аж. Эдгээр жорлонгууд нь бохироо соруулах боломжтой бөгөөд бохирыг хөрсөнд нэвчүүлдэггүй учраас хөрсний бохирдлыг бууруулах бүрэн боломжтой гэнэ. Жорлонгийн үнэ барилгын материалаас шалтгаалан 800 мянган төгрөгөөс байх аж. Ариун цэврийн байгууламж, орчин нөхцөл муу байгаагаас халдварт шар өвчин их гардаг учраас айл өрх бүр хүүхдийнхээ эрүүл мэндийг хамгаалъя гэвэл шаардлага хангасан ариун цэврийн байгууламж хэрэглэхийг мэргэжилтнүүд зөвлөж байна.
Налайх дүүргийн зургадугаар хорооны нутагт “Тэрэлжийн урд “Өвөлжөө” гэх газар хүүхэд моринд чирэгдэж нас барсан байна” гэсэн мэдээлэл цагдаагийн байгууллагад өчигдөр иржээ. Дуудлагын дагуу цагдаагийн алба хаагчид очиж шалгахад тус хороонд суух 52 настай эрэгтэй Б-ийн ач хүү Хан-Уул дүүргийн тавдугаар хороонд суух 10 настай эрэгтэй А нь морь унаж яваад дөрөөндөө чирэгдэж нас барсан байжээ. Хэргийг Налайх дүүргийн цагдаагийн хэлтэс шалгаж байна.
Замын цагдаагийн газар, Нийслэлийн Агаарын чанарын албатай хамтран автомашинтай болон автомашингүй өдрийн агаарын бохирдлыг хэмжжээ. Ингэхдээ хоёр үе шаттайгаар хэмжилтийг Ялалтын талбай, МУИС, Зүүн 4 зам, Баруун 4 зам орчим нийт дөрвөн цэг дээр хийсэн байна.
Сургууль, цэцэрлэгийн барилга барих төслийн концессын гэрээг холбогдох аж ахуйн нэгжүүдтэй байгуулахаар тогтлоо.
Өндөрхаан-Чойбалсан чиглэлийн 143 км замын барилгын ажил төлөвлөгөөний дагуу энэ сарын 25-нд дуусах ёстой. Зам, барилгын ажлын гүйцэтгэгчээр “Өвөр залаат”, “Бадрах ойл”, “Арж капитал”, “Хансуун зам”, “Насны зам” компаниуд ажиллаж байгаа бөгөөд ЗТЯ-ны Авто зам, тээврийн бодлогын хэрэгжилтийг зохицуулах газрын мэргэжилтэн Б.Ууганбаяр газар дээр нь хяналт тавин ажиллаж байгаа юм байна.