Хэдхэн хоногийн өмнө ОХУ-ын Тюмень хотноо жүдо бөхийн “Их дуулга” тэмцээн болж өнгөрсөн. Тус тэмцээнээс Монголын жүдочид нэг алт, нэг мөнгө, нэг хүрэл медаль хүртэж багаараа гуравдугаар байрт орсон амжилт үзүүлсэн билээ. Тюмень хотоос цорын ганц алтан медаль авчирсан тамирчин бол 63 кг-ын жинд зодоглосон Цэвэгсүрэнгийн Мөнхзаяа байлаа. Түүнийг энэ удаагийн “Өдрийн зочин” буландаа онцолж байна.
Цэвэгсүрэнгийн Мөнхзаяа 1986 онд төрсөн бөгөөд жүдо бөхөөр олон жил уйгагүй хичээллэж буй шилдэг тамирчдын нэг яах аргагүй мөн. Өнгөрсөн хугацаанд тэрээр олон сайхан амжилт үзүүлж улсынхаа төрийн дууллыг харийн тэнгэрт олон ч удаа эгшиглүүлсэн Монголын нүүр царай болсон жүдоч. Олон улсын хэмжээний мастер Ц.Мөнхзаяа Ази тивийн аварга шалгаруулах тэмцээний хошой аварга, “Их дуулга” тэмцээний аварга гээд бараг олимпоос бусад тэмцээний медалийг хамсан гэхэд болно. Гэхдээ түүнд олимпийн туршлага бий. “Лондон-2012” олимпод зодоглож байсан түүний барилдааныг ард түмэн одоо хэр мартаагүй. Сийрүүлбэл, ОУХМ Ц.Мөнхзаяа “Лондон-2012” зуны XXX олимпийн наадмын жүдо бөхийн эмэгтэйчүүдийн 63 кг-ын жинд барилдахдаа хагас шигшээд гарч Афины олимпийн хүрэл медальт, дэлхийн аваргын гурван хүрэл медальт, Словенийн Урска Золниртой барилдаж цэвэр ялагдсан. Хоёр бөхийн хүч чадал, барилдаан эн тэнцүүхэн байсан хэдий ч шүүгчид манай бөхөд ялагдал хүлээлгэсэн гашуун түүх бий. Гэвч манай бөх хэнд ч ялагдашгүй гэдгээ цуврал тэмцээнүүдэд харуулж байна. Үүний тод жишээ бол өнөө жилийн Кувейтэд болсон Азийн аварга шалгаруулах тэмцээнд аваргалсан тохиолдол юм. Тэрээр Кувейтийн татамид жинхэнэ ясны тамирчин, мятрашгүй монгол бөх гэдгээ харуулж, бусад орны тамирчдын зүрхэнд шар ус хуруулаад авсан.
Учир юу гэвэл 63 кг-д ОУХМ Ц.Мөнхзаяа аваргын төлөө Японы жүдоч, Токиогийн “Их дуулга”-ын хүрэл медальт Нишикава Махотой барилдаж, вазари үнэлгээгээр ялж, Ази тивийн аварга болсон. Барилдааны үед манай жүдоч зүүн мөрөндөө бэртэл авч, мөрөө мулталчихсан. Гэсэн хэдий ч бэртэл авлаа гээд унжийж суухын оронд харин ч баргийн эр хүнээс гарамгүй зориг, тэсвэр тэвчээр заан барилдааныг дуусгасан юм. Тиймээс Азийн аваргын алтан медаль түүнд, монголчуудад хамгийн үнэ цэнтэй байлаа. Арга ч үгүй биз, Монголын эмэгтэй жүдочдыг нэгэн үе дэлхийн жүдогийн дэвжээнд гялалзаж явсан Монгол Улсын гавьяат тамирчин Х.Эрдэнэт-Од дасгалжуулж байгаа шүү дээ.
Х.Эрдэнэт-Од, Ш.Цэвэлмаа зэрэг дасгалжуулагчдын шавь нар энэ цаг үеийг эзэгнэсэн баатрууд болж яваа гэхэд хилсдэхгүй байх. Нарийн яривал Ц.Мөнхзаяагийн гарын багш хөдөлмөрийн баатар Ч.Насантогтох. Дэлхийн аварга Ш.Чанарав, олимпийн анхны медальт Ц.Дамдин, Р.Даваадалай, 1989 оны дэлхийн аварга Х.Баттулга, О.Балжинням, олимпийн аварга Н.Тvвшинбаяр, олимпийн хvрэл медальт, дэлхийн аварга Х.Цагаанбаатар, М.Бундмаа, Х.Эрдэнэт-Од гээд дэлхийд нэрээ цуурайтуулсан тамирчид бүгд түүний шавь гэдэг. Тэгэхээр төгс бэлтгэгдсэн мэргэжлийн жүдоч юм.
Ц.Мөнхзаяагийн амжилтын бас нэг үндэс бол яах аргагүй гэр бүлийн хүн нь. Түүний нөхрийг Монгол Улсын гавьяат тамирчин, гавьяат дасгалжуулагч Х.Болдбаатар гэдгийг мэдэх биз ээ. 73 кг-ын жинд Х.Болдбаатартай дүйх тамирчин ховор байсан үе саяхан. Тэрээр өөрийнхөө үлдээсэн орон зайг эхнэрийнхээ амжилтаар дүүргэхээр зүтгэж явна. Жүдогийн төлөө, эх орныхоо төлөө хорвоод амьдрах хоног өдрүүдээ элээж яваа хүмүүс гэвэл тэднийг хэлнэ. Удахгүй болох ДАШТ-д Ц.Мөнхзаяа зодоглоно. Тиймээс дэлхийн татамигаас ганзага дүүрэн ирэх байх гэж найдаж байна, монголчууд итгэл хүлээлгэж байна. Тэр чадна. Түүний дараа Мөнхзаяаг олимп хүлээж байгаа…
Д.Давааүрэн
Э.Анужин
Өнгөрсөн амралтын өдрийн түр зуурын борооноор Сонгинохайрхан дүүргийн 30 дугаар хорооны нутаг дахь “Хилчин” хотхоны бохирын шугам бөглөрч, засварынхан тав хоног ноцолдлоо. Шугамын бөглөрлийг гаргахын тулд “Хилчин” хотхоны цэвэр, бохир усыг хааж, 700 гаруй айл уух усгүй хэд хоног зутрав. Гараашиндаа тунасан бохир усаар ариун цэврийн асуудлаа шийдэж, хагас км-ын цаадах худаг руу хувин бариад гүйж байгаа зовлонгоо оршин суугчид ярьсан. “Хилчин” хотхоны 1500 метр урт бохирын шугам хэд, хэдэн хэсэгтээ таг бөглөрсний буруутан нь бороо биш. Ойр орчмынх нь хүмүүс бөглөчихжээ. Тодруулбал, бохирын шугам гэр хорооллын дунд байдаг. Гэр хорооллынхон шугам хоолойн тагийг хулгайлаад авчихдаг. Эсвэл онгойлгож байгаад хог, хаягдлаа асгачихдаг. Өнгөрсөн бямба гаригт орсон борооноор тэндхийн айлууд шуудуу гаргаж байгаад хашаандаа тунасан усыг бохирын шугам руу урсгачихаж. Дөрөв, таван худаг руу урсгасан хайрга, шороотой ус шугам хоолойг бөглөчихсөн хэрэг. Энэ талаар Хилийн цэргийн 0119 дүгээр ангийн захирагч, хурандаа Х.Лхагвасүрэн “Манай цэргийн анги 2010 онд энэ хотхоны барилгыг ашиглалтад оруулснаас хойш хэд, хэдэн удаа ийм тохиолдол гарч байна. 2012, 2013 оны зун орсон борооноор гэр хорооллынхон хашаанаасаа шуудуу гаргаж үерийн ус урсгаснаас болж шугам бөглөрч, хотхоны усыг хэд хоногоор хааж байсан. Бороо ороогүй үед ч худгийн таг онгойлгоод хогоо хийчихдэг. Бүр тагийг нь хулгайлаад явчихдаг. Эргээд бөглөрлийг нь гаргах, засч янзлах болохоор хэргийн эзэд хашаанаасаа ч цухуйдаггүй. “Хилчин” хотхоны оршин суугчид ч бөглөрч, тагларсны дараа хэл ам хийдэг болохоос “Энэ тагийг хулгай авчихаж” гээд ганц мэдээлэл өгчихдөггүй. Бид арга ядаад бороо орохоор худгийн тагуудаа манадаг болсон. Манаад байхад л сиймхийгээр нь хог новш, бохироо хийчихээд байна. Шөнө эргүүл хүртэл хийхээс аргагүй байна. Өөрийнхөө эрх ашгийн төлөө бусдын хийж бүтээснийг сүйтгэдэг, үгүйсгэдэг хогийн гэмээр сэтгэхүйтэй нөхдүүдэд хариуцлага тооцож өгөөч гэж цагдаагийн байгууллагад хүртэл хандсан” гэж манай сонинд ярьсан.
Авлигатай тэмцэх газрын ажлын хэсэг Дорноговь аймгийн төв болон зарим сумдад авлигын эсрэг хууль тогтоомжийн хэрэгжилтийн байдалтай танилцлаа.
Хот хоорондын нийтийн тээвэрт явахдаа удаа дараа хурд хэтрүүлсэн 100 гаруй жолоочийн эрхийг түр хугацаанд түдгэлзүүлжээ.
Жил бүр уламжлал болгон зохион байгуулдаг залуу монгол судлаачдын зуны сургалт удахгүй эхэлнэ. Энэ жилийн сургалтад Орос, Герман, Швейцар, Чех, Унгар, Турк, Казакстан, Хятад, Япон, БНСУ, БНАСАУ зэрэг 11 орны 18 их сургууль, судалгааны төвөөс 29 залуу судлаач, оюутнууд оролцохоор хүрэлцэн ирээд байна.
Нийгмийн Даатгалын Ерөнхий Газрын албан ёсны лавлах утас болох “Мэдээллийн лавлах 19001199”-өөс бэлтгэн ирүүлсэн Нийгмийн даатгалын ээлжит зөвлөгөөг та бүхэнд хүргэж байна.
Энэ сарын 10-23-ны хооронд орон нутгийн замд гарсан ослын улмаас 30 хүн нас баржээ. Улсын хэмжээнд энэ хугацаанд 24 осол гарсны дийлэнх нь буюу 19 нь орон нутгийн замд гарчээ. Сүүлийн үед орон нутгийн замд хурд хэтрүүлэх, урсгал сөрж явснаас осол их гарах болсон байна.
Олон улсын хүүхдийн “Найрамдал” төв наймдугаар ээлжиндээ нэмэлт захиалга авахаар болжээ. Зуслангийн долдугаар ээлж маргаашнаас буюу долдугаар сарын 25-наас эхэлж байгаа бол наймдугаар ээлжийн амрагчдыг наймдугаар сарын 02-ноос хүлээж авах юм байна.
Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагчийн 2013-2016 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрт Орон сууцны хангамжийг нэмэгдүүлэх чиглэлээр ашиглалтын шаардлага хангахгүй болсон хуучин орон сууцны барилгуудыг иргэдийн оролцоотойгоор дахин төлөвлөн барилгажуулахаар тусгагдсаны дагуу нийслэлийн ИТХ-ын Тэргүүлэгчдийн 2014 оны 90 дүгээр тогтоолоор “Ашиглалтын шаардлага хангахгүй нийтийн зориулалттай орон сууцны барилгыг дахин төлөвлөн, барилгажуулах журам”-ыг баталсан.