Аяллын бүтээгдэхүүн, үйлчилгээгээрээ ямагт шинийг эхлүүлэгч “Монгол аялал” компанийн Ерөнхий захирал Ц.Пүрэвдоржтой ярилцлаа.
-“Монгол аялал” компани хэд хэдэн төсөл хэрэгжүүлж байгаа тухайсаяхан “Өдрийн сонин”-д гарсан таны ярилцлагад дурдагдсан байхыг харлаа. Юун түрүүнд “Зөв мөргөл” төслийн талаар асуумаар байна?
-“Зөв мөргөл” төслөө бид гурван жилийн хугацаанд хэрэгжүүлнэ. Энэ төлсийн талаар дэлгэрэнгүй ярина гэвэл сонины хэдэн арван хуудас болох байх. Товчхондоо бол монголчууд эртнээс номд орсон улс. Дэлхиийн номлолд үүнийг авч үзэхдээ аливааг таньж, шинжлэн мэдсэний эцэст судалж, хэрэгжүүлж ирсэн байдаг. Түүнээс хамааран олон хутагт, хувилгаад, мэргэд мэндэлсэн түүхтэй. Аливаа номлол, сургаал, шашин шүтлэг, тэр дундаа бурханы шашны гол номлол, сургаалыг энгийнээр тайлбарлахад, зөвхөн бурханлаг чанарыг сэргээхэд оршиж байгаа юм. Тэгвэл түүнийгээ танин мэдэж, сэрээхгүй байгаагийн улмаас бид орчлон хорвоод төөрөлдөх шалтгаан үүсч байна. Нөгөөтэйгүүр итгэл бол хамгийн чухал. Сайхан бүхэн, номын адислал ирж байхад итгэлийн хаалга нь хаалттай байхад тэр нь орж чадахгүй шүү дээ. Болж бүтэх үүд хаалгаа болохгүй нь гэсэн итгэлгүй байдал, тийм зангаараа хаачихдаг. Тэгэхээр итгэлгүй хүнээс зориг, тэвчээр, чадал гардаггүй. Юун түрүүнд сүсэг, бишрэл, итгэл гэгч юу болох талаар ойлгох хэрэгтэй.
-Сүсэг, бишрэл, итгэл гэдэг бол нэг ойлголт уу?
-Хүнд хамгийн түрүүнд бишрэл гэгч төрнө. Сэтгэлд орших бишрэлийн эхний шат нь бурхан номын сүм хийдэд ирж залбирах, буян үйлдэх, ном хуруулах, сэтгэл санаагаа итгэлээр ариусгах явдал юм. Энэ бол бишрэл. Хүний сэтгэл ариусаж, бишрэл номын талаасаа утгажин тогтоно. Тиймээс бурхан багш “Сүсэг бол эрдэм бүхний суурь юм. Миний ном сургуулийг сүсэг төдийхнөөр бүү хязгаарла. Мухар сүсгээр ариун чанарыг нь бохирдуулан сэвтээхгүй байхыг захья” гэж айлдсан билээ. Итгэл бол шашинд орохын үүд юм. Бурханд, бурханы номын сургаалд итгэлээ өгч байж шашинд орно. “Ертөнцийн унал бүхний үүд нь мунхаг харанхуй сэтгэлээс үүдэлтэй. Мунхагийн харанхуйг таслах үүд хүн бүхэнд бий. Хүн сэтгэлээ ариусгаж муу муухай бүхнээс ангижирч чадвал сайн сайханд аяндаа хүрнэ” гэж бурхан багш айлдсан байдаг билээ.
-Чухам зөв мөргөл нь аялалтай ямар сэжмээр холбогдож байгаа юм бэ?
-“Монгол аялал” компани мөргөлийн аяллыг олон жилийн өмнөөс зохион байгуулсаар ирсэн. Бурхан багшийн сургаалаас дээр өгүүлсний учир нь хүмүүс аялахдаа мөргөлийн талаар зөв ойлголттой байвал үр өгөөж нь эергээр тусна. Тиймээс бид “Зөв мөргөл” төслийнхөө хүрээнд мөргөх үйлдэл, маанийн тус эрдэм, зул өргөх ёс, үүний мөн чанар, утга учир, хадагны бэлгэдэл зэрэг мэдээллийг аялагчдадаа өгч байгаа юм. Хүмүүс аливаа компанийн мөргөлийн аяллыг сонгохдоо дээрх ёс, мөргөлийн талаар зөв ойлголттой байх ёстой. Тухайн компанийн зүгээс ч зөв мэдээлэл өгч, тайлбарлаж байж тэр нь зөв мөргөл болно.
-Зарим компани мөргөлийн аялал зохион байгуулдаг хэрнээ үйлчлүүлэгчдэдээ энэ талаармэдээлэл өгөхгүй байх шиг харагддаг. Энэ нь зөв мөргөл болж чадахгүй байна гэсэн үг үү?
-Тийм дутагдал зарим аяллын компанид ажиглагддаг. Хүн ажлаа сэтгэлээсээ хийвэл болохгүй бүтэхгүй зүйл гэж үгүй шүү дээ. Ер нь манайхан үнэ хөлсөндхууртагдаж, үүнээсээ болж хохирох тохиолдол элбэг. Хямд үнэтэй компанийн үйлчилгээ тааруу байх нь мэдээжийн хэрэг. Мөргөлийн аяллыг зохион байгуулж байгаа компаниуд үйлчлүүлэгчдэдээ зөв, бүрэн дүүрэн мэдээлэл өгч, тайлбарлаж чадвал аялж байгаа хүмүүсийн ажил үйлс нь бүтнэ. Энэ нь жинхэнэ утгаараа мөргөл болж, буян болдог. Гэтэл мөнгөний төлөө гэсэн компаниудын үйлдэл иргэдийг хохироохоос гадна сүсэгтэн олны амьдрал ахуй сайжрахгүй. Том лам нарын ярьж байгаагаар хүн бэрхшээлийг давж, цаг хугацааг туулж байж мөргөвөл энэ нь эргээд буян болно. Жишээлбэл, “Итгэлт хамба руу аялаад ирсэн даруйд бүх ажил үйлс бүтэж, таны амьдрал ахуй дээшлэн дэвжинэ” гээд зарим компаниуд хүмүүсийг аваад явчихдаг. Тийм сэтгэлээр яваад ирсэн хүмүүсийн хүсэл биелэхгүй бол“Итгэлт хамбад очиж мөргөөд ажил үйл бүтдэггүй юм билээ” гэнэ. Тэгэхээр Итгэлт хамбадочиж мөргөж байгаа хүмүүс зөв мөргөлийн ойлголттой байх хэрэгтэй. Ер нь бид яаж мөргөх ёстой юм бэ, ямар ухагдахуунтай байх вэ гэдгийг мэдэж байж тэр нь мөргөл болно. Сүүлийн үед сүсэг бишрэл маш их дэлгэрч байгаа бөгөөд зөв болгох ёстой. Бие биетэйгээ тэмцэлддэг атаач байдлаа болих хэрэгтэй.
-Нийгэмд шашин их дэлгэрэх нь хэр зөв бэ?
-Хүмүүс шашин шүтлэгтэй байснаар зөөлөн нинжин болдог. Худлаа ярих, хулгай хийх, хэрцгий зан авир нь аяндаа алга болно. Тэгэхээр лам, бөө гээд бүх шашны төлөөллүүд ард олондоо зөв мөргөл, сүсгийн талаар тайлбарлаж байх хэрэгтэй. Сүсэг бишрэлийн талаар олон түмэнийг соён гэгээрүүлснээр хүмүүс тайван амгалан болно.
-Таны ярианаас анзаарахад зөв сэтгэлтэй, хийж байгаа ажилдаа чин сэтгэлээсээ ханддаг хүнийг аяндаа амжилт дагадаг гэсэн филисофи байх шиг…
-Дээхэнэ үеийн хүмүүс “Бод, сэтгэ, хий” гэж хэлдэг байсны учир тархи нь сайн ажилладаг байж л дээ. Хүн аливаа хийж байгаа ажилдаа чин сэтгэлээсээ хандах ёстой. Сэтгэл маш сайхан, зөв байвал тэр хүний амьдрал, ажил төрөл нь дээшилнэ. Хичнээн ур чадвартай мундаг хүн байлаа гээд сэтгэл муутай бол үйлс нь гийхгүй. Ер нь хүмүүсийг хараад байхад буруу сэтгэлтэй хүний ажил үйлс нь нэг хэсэгтээ бүтээд, алс хэтдээ хэцүүддэг байх жишээний. Зальтай, санаа муутай хүн өнөөдөр аз жаргалтай байгаа юм шиг харагдаж буй боловч ирээдүйд таатай биш байх, үр хүүхдүүдэд нь сөрөг үр нөлөө нь буудаг. Шинэ эрин зуун ирчихээд байхад хэтэрхий эд баялагт шунаж болохгүй.
-Яагаад?
-Бид хоосон чанар гэдгийг ойлгохгүй байна. Хүн ертөнцөд нүцгэн ирээд нүцгэн буцдаг. Тэрнээс хуримтлуулсан хур хөрөнгө, тэрбум тэрбум төгрөгөө аваад явахгүй. Харин бидмөнгийг зөв аргаар олоод, олон түмэндээ зарцуулаад, тэдний амьдрал ахуйг дээшлүүлэхэд анхаарч, улс орноо өөд нь татах юм бол эргээд буян болно. Монголчуудын нэг сайхан зүйр үг бий дээ. “Хүн төрөхдөө хувцастайгаа, идэх хөрөнгөтэйгээ төрдөг” гэж. Гэтэл хүний хувь заяа өөр, өөр. Сайн эцэг, эхийн хуримтлуулсан өв хөрөнгийг үр хүүхдүүд нь хүртэж чадахгүй байх тохиолдол олон. Хүүхдүүдээ элбэг хангалуун өсгөж, бэлэнчлэх сэтгэлгээнд сургаж байхын оронд ажил хийлгэж сургасан нь дээр. Өөрийнхөө хүч хөдөлмөрөөр баялаг бүтээсэн хүнүр хүүхдүүдээ гадагшаа үнэтэй сургуульд мордуулахын оронд ядаж л гурван жил гэр хороололд байлгаж, ус, түлээ зөөхөөс өгсүүлээд хар бор ажил хийлгэж, амьдралд сургамаар санагддаг л даа. Гэрийн ажил хийж сурсан, бэрхшээлийг даван туулах сэтгэлийн тэнхээтэй болбол амьдралаа сайхан авч явах эрдэмд суралцаж байна гэж ойлгох нь зүйтэй. Харин ямар ч ажил хийж үзээгүй, бэрхшээлийг туулж чадаагүй хүүхдүүдийн аав, ээжийнх нь хөдөлмөр муудаад ирвэл тэд буруу замаар орж байна. Хялбар аргаар мөнгө олж байсан хүмүүс бэрхшээлийг давж чадахгүй. Хуучнаар ЗХУ-д хамт сурч байсан найзуудын маань сэхээтэн айлын хүүхдүүд байсан. Харин би жирийн малчны хүү байлаа. Биднийг сургууль төгсөхөд зах зээлийн нийгэмд Монгол орон хэцүүдэж зарим нь ганзгын наймаа хийж, зарим нь өөр ажил хийж байсан. Харин би тоосго өрж, шалугааж, хатуу гүтүү ажлыг гололгүй хийсэн нь өнөөдөр амжилттай бизнес эрхлэхэд минь нөлөөлсөн гэж боддог доо.Одоо миний хувьд ажилтнуудаа загнасан ч дотроо “Энэ маань болж байгаа болов уу” гэсэн бодол байнга тээж байдаг.Ер нь ямар ч хүнийг зөв талаас нь дандаа бодох ёстой. Тухайн хүнийг зөв талаас нь бодоод байвал танд зөв л харагдана. Тэр хүний амьдрал ч зөв болно. Харин хүнд муу санаад, тэрнээс баян болно гэж атаархахаас илүү Монголд ийм бүтээн байгуулалт хийчих юм сан гэж үргэлж бодож байх хэрэгтэй. Манай нагац ах надад “Явсан газраа ямар нэгэн сайн зүйл бүтээж бай” гэж хэлдэг байлаа. Энэ бол миний эрхэмлэдэг үг. Би ямар нэгэн албан байгууллагаар орохдоо дутагдалтай зүйл ажиглагдвал тэр хүнд ойлгуулаад хэлчихдэг. Ажил нь бүтэмжгүй байгаа хэн нэгэнд өөрийнхөө мэдэж байгаа хэмжээнд зааж, зөвлөнө. Хүнд зүйл өргөөд даахгүй байгаа хүнд хамжиж тусалдаг. Ер нь хүнд урмын, сэтгэлийн сайхан үг хэлэхийг эрхэмлэдэг дээ.
-Ингэхэд “Монгол аялал” компанийн Итгэлд хамбын аялал удахгүй болох бил үү?
-Энэ тавдугаар сарын сүүлчээр, ирэх зурагдугаар сарын эхээр бурхан багшийн дүйчин өдөр тохиож байгаа. Бурхан багшийн их дүйчин өдөр буян үйлдвэл түм, бум болж үрждэг. Энэ үеэр бид Итгэлт хамбын аяллыг зохион байгуулж байгаа. “Монгол аялал” компанитай 91912152, 99017779, 70112646 утсаар холбогдож дэлгэрэнгүй мэдээлэл авах боломжтой.
-Ер нь орчин цагт хүмүүс эд хөрөнгөөрөө баярхдаг болсон байна. Та энэ тал дээр ямар бодолтой байдаг вэ?
-Миний хувьд хүнтэй ажил хэргийн шугамаар уулзахдаа бугуйн цагаа тайлж, унаа тэргээ хол тавьдаг. Би тухайн хүнтэй ажил ярих гэж очиж байгаа болохоос эд хөрөнгөө гайхуулах гээгүй. Нөгөөтэйгүүр ажил ярихаар ирсэн хүний анхаарал өөр чигт тусч мөнгөний сонирхол нь давамгайлдаг. Тэгэхээр бидний уулзалт ажил биш болно. Сүүлийн үед гадаадын хөрөнгө оруулалт ихэсчбайгаа. Манай нэг найз надаар дамжуулаад гадаадын компаниас хөрөнгө татахаар болов. Ингээд Японоос нэг хөрөнгө оруулагч ирлээ. Түүнийг найз маань Чингэс хаан онгоцны буудлаас тансаг машинаар тосч аваад маш тансаг буудалд буулгаад, дээд зэрэглэлийн ресторанд урьсан. Гэтэл нөгөө япон хүн “Би танд хөрөнгө оруулж чадахгүй нь. Яагаад гэвэл та надаас баян хүн байна” гээд татгалзсан байгаа юм. Иймд бизнесмэнүүд энгийн байх хэрэгтэй. Хамгийн гол нь хийсэн бүтээсэн зүйлтэй, хөдөлмөрч байх ёстой.
-Ийм зөв бодолтой, дандаа шинийг эрэлхийлдэгтанийг хүрээлсэн хүний тоо их байх. Бизнестээ хэр зэрэг хамтрагчтай вэ?
-Би ганцаараа бизнесээ хийвэл тийм ч амжилтад хүрэхгүй. Тэгэхээр мундаг хүмүүстэй нийлж байж, тэдний санаа бодлыг тусгахыг чухалчилдаг. Бизнесийн бүхий л салбарт хамтаар хүчин зүтгэвэл Монгол Улс маань хурдан хөгжинө. Миний дансанд хэдэн сая доллар байхдаа чухал биш. Тэрнээс хэдэн жилийн дараа “Би улсдаа ийм ийм бүтээн байгуулалт хийсэн байна шүү дээ” гээдбахархах зүйл бүтээх хэрэгтэй. Монгол Улс 70 жилийн өмнө ямар байлаа. Харин одоо хэрхэн өөрчлөгдөж, хөгжиж байна. Өмнөх зуунд босгосон бүтээн байгуулалтын гавьяатнаар Ю.Цэдэнбал даргыг бүгд нэрлэнэ.Түүн шиг бидний үеийнхэн Монгол Улсаа хөгжүүлье гэж хичээж, зүтгэж байна.
-Гадаад орнуудаар аялж явахдаа тухайн улсын хөгжил дэвшилд хүрсэн замналаас үлгэр авч улс орондоо хэрэгжүүлмээр санаа танд төрнө биз?
-Тэгэлгүй яахав. Би Арабын нэгдсэн Эмират улсад хэдэнтээ очсон. Тэднээс суралцах зүйл их байна. Тус улс манайх шиг асуудалтай байсан. Нефтийн асар их баялагтай. Тэрүүгээрээ хэдэн шехууд нь баяжаад байдаг. Дээрээс нь гаднаас маш их зээл авч, өрөнд баригдсан улс байсан. Тэгтэл нэг шех нь их ухаантай хүн байж. Тэрээр “Ерөөсөө намайг үр хүүхдүүдтэй минь шоронд хий. Тэгээд улсын тэр их өр зээлийг над дээр бич” гэж л дээ. Түүн шиг манай улс зоригтой алхам хийж чадвал хэдхэн жилийн дотор хөгжиж чадна. Гэтэл манайхан хэн нэгнийгээ идлээ, уулаа гэж нийтэд зарлаж, хорьж цагдан хэвлэлээр баалж байхын оронд бүтээн байгуулалтуудаа дэмжих хэрэгтэй. Тэгэх юм бол гурван сая хүн хэдхэн жилийн дотор дэвжинэ.
-Ингэхэд танай компани ямагт бусдаас түрүүнд алхаж, аяллын шинэ бүтээгдэхүүнүүд гаргадаг. Гэтэл энэ салбарт өрсөлдөж байгаа заримкомпаниуд танайхыг хуулбарлаж, өөрсдөө сэтгэж чадахгүй байгаа юм уу даа гэж харагдах юм. Та санал нийлэх үү?
-Манайх нэг шинэ төрлийн бүтээгдэхүүн гаргаад ирэхээр тэрийг дуурайдаг жишээ олон бий. Бүр манай компанийн “Хамт олноороо арвуулаа аялахад нэг хүн үнэгүй явна” гэсэн боломжийг хүртэл тэр чигээр нь хуулчихсан байх жишээтэй. Нэг нь шинийг эрэлхийлээд бусад нь бэлэнчлээд байхаар энэ чинь шударга өрсөлдөөн биш болчихоод байгаа юм. Энэтхэгийн том эрдэмтэд “Дэлхийн хүн төрөлхтний үндэс нь Монгол юм. Оюун ухааны үндэс нь Монгол. Дэлхийн усны эх булаг газар нь Монголд байна” гэсэн гурван дүгнэлт гаргажирсэн. Гэтэл манайхан хүнтөрөлхтний үндэс нь байж дэмий зүйл ярьж, хоорондоо тэрсэлдээд байхаар хөгжихгүй байна. Дээр нь баялаг бүтээгчдээ эд материалаар дэмжихээ байг ээ гэхэд урмын үг хайрладаг байх хэрэгтэй. Буянгийн Жаргалсайхан, “Женко” Баттулга тийм мундаг гээд л тэднээр бахархъя л даа. Алдаатай гишгэвэл засч залруулдаг байх хэрэгтэй. Гэтэл аль өнгөтэй өөдтэй яваа нэгийгээ сонин, хэвлэлээр доош нь татах юм. Энэ сэтгэхүйг бид өөрчлөх хэрэгтэй. Нийт ард түмнийхээ сэтгэхүйг өөрчилмөөр байна. Эрдэмтэн мэргэд гээд бүгдэд зөв сэтгэхгүй суулгамаар байна. Далай багшийн айлдсанаар хүн төрөлхтөн хоосон чанарыг ойлгохгүй байна.
-Танайх нээрээ Далай багшийн айлдварын үеэр аялал зохион байгуулдаг бил үү. Хоосон чанар гэж юуг хэлээд байна вэ. Далай багшийн айлдвараас товчхон сонирхуулахгүй юу?
-Далай багшийн айлдсанаар би өнөөдөр байна, маргааш байхгүй. Би өнөөдөр сайхан хувцас өмслөө маргааш үгүй. Үнэндээ энэ бол миний мөнгө, чиний мөнгө байгаа юм. Надад өнөөдөр байгаа бол маргааш чамд очно. Нөгөөдөр өөр хэн нэгэнд очно гээд л. Сайхан хоол идээд байдаг. Энэ нь үнэндээ мөн л хоосон чанар. Далай багшийн айлдвар их мундаг. “Монгол аялал” компани жил бүр Далай багшийн айлдварын үеэр аялал зохион байгуулдаг. Ирэх арваннэгдүгээр сард болох аялалд эртнээс бүртгүүлэх хэрэгтэйг үйлчлүүлэгчдэдээ сануулмаар байна. Өмнөх жилүүдийн туршлагаас харахад цаг хугацаа нь дөхөөд ирэхээр тасалбар олдохгүй байх талтай. Ер нь зөв мөргөлийг бий болгосноор хүмүүсийн оюун ухааныг зөв болно. Ингэснээр улс орон маань ч хөгжих юм. Ерөөсөө сэтгэхүйн дайнд мордъё гэж уриалмаар байна.
-Яаж тэр вэ. Үүнийгээ тодруулахгүй юу?
-Хүмүүсийн сэтгэхүйг өөрчилбөл юун уул уурхай эрхлэх, үүнээс ч хурдан улс орон хөгжих боломжтой. Монгол Улсад шилдэг боловсорсон, зөв сэтгэхүйтэй 100 мянган багш байхад л дэлхийг бүхэлд нь өөрчилчихнө. Юун ядуурал, дайн тулаан, улс орнуудын тэмцэл зөрчилдөөн.Тэгэхээр бид сэтгэхүйн дайныг эхлүүлж, хүмүүсийнхээ сэтгэхүйг өөрчилмөөр байгаа юм. Ер нь гадна дотны хүмүүстэй уулзаж, байхад сэтгэхүйн асуудлыг ярьж, Монгол руу хандсан хандлага их байгаа юм. Тэр битгий хэл Арабын ертөнцөд явж байхад монгол үг асар их бий. Манай монголчуудын бодол сэтгэхүй өөр юм. Гадаадад очингуут хамгийн хурдан харь хэл сурдаг. Техниктэй харьцаж чаддаг. Гэтэл бид өөр өөрсдийгөө доош нь татсаар байгаад өөдлөхгүй байна. Бид дээшээ өөдөө юм яриад байвал тодорно.
-Ингэхэд танайх “99 амжилт” төсөл хэрэгжүүлэх гэж байгаа тухай өмнө ярилцлага өгөхдөө та онцолж байсан. Энэ нь таны “Сэтгэхүйн дайнд мордъё” гээд уриалаад байгаатай холбоотой юу?
-Тэгж ойлгож болно. Бид “99 амжилт” төслөө арван жилийн хугацаанд хэрэгжүүлнэ. Ингэхдээ салбар салбарын мундаг залуусыг гаргаж ирэх юм. Улмаар тэднийг дэлхийд таниулбал манай улс хурдан хөгжинө. Хамгийн гол ньманай залуус тэр аргаа мэдэхгүй байна. Аргыг нь зааж өгөөд, тусалж дэмжих талаас нь зааж зөвлөхөөр төлөвлөн ажиллаж байна.
-Бас Монголыг дэлхийд таниулах том төсөл хэрэгжүүлнэ гэл үү?
-Бид Монголыг маш хурдан дэлхийдтаниулъя гэж байгаа юм. Гэхдээ өвөрмөцөөр. Энэ төслийг хэрэгжүүлэхийн тулд 100-гаад га газар орох юм байна гэсэн урдчилсан тооцоо байна. Тэнд Монголын түүхийг дэлгэнэ. Дээрээс нь 21 аймгийн түүхийг бүхэлд нь харуулна. Энэ бол маш том төсөл болох юм.
-Одоо гадаадын аяллын бүтээгдэхүүний талаар сонирхмоор байна?
-“Монгол аялал” компани Итгэлт хамба- Байгаль нуур, Бээжин Утай руу сайхан мөргөлийн аялал зохион байгуулаад явж байна. Мөн Ордос-Гүмбэн рүү зөв мөргөл явж байна. Одоогоор Дубай руу аялал түр зогсоод байна. Тэнд зундаа бараг 60 хэмийн халуун байдаг болохоор монголчууд тэсэхгүй. Мөн АНУ руу аялуулж байна. ОХУ-ын Москва-Лениград, Австрали руу аялуулж байна. Дээрээс нь дотоодын аяллууд бий. Монгол хүн дотооддоо аялж байж эх орноороо бахархана. Зүгээр бид Хөвсгөл орохдоо биш. Аяллын турш хөтөч явж байгалийн ховор үзэгдлүүд, үзэсгэлэнт газруудын талаар танилцуулдаг.
-Гадаадын аялагчид хэр зэрэг захиалга өгч байна даа?
-Өнөө жил гадаадын аялагчид урьд жилүүдийнхээсээ их ирэх бололтой. Манайх захиалгад дарагдаж байна. Энэ бол “Монгол аялал” компанийн салбартаа олон жил сэтгэлээ зориулсаны үр шим юм. Бид аяллын бүтээгдэхүүнийг гадаадад өөр маягаар сурталчилж байгаа. 2035 он хүртэл “Мастер төлөвлөгөө” хэрэгжүүлж байна. Монголын мундагчуудтай хамтарч Монгол Улсыг аялал жуулчлалын бүс болгохоор зорьж байгаа. “Өдрийн сонин”-д ярилцлага хэвлэгдсэнээс хойшманайд хүмүүс их хандаж байгаа. Хамтарч ажиллах талаар саналууд ч ирсээр буй. Бид өөрсдийнхөө зүгээс тусалж дэмжих зүйл байвал тусалж, дэмжээд ажиллаж байна.
-Аялагчдыг дахин үйлчлүүлэх, ялангуяа гадаадын аялагчдад Монголын талаар авах гэсэн мэдээллийг нь бүрэн дүүрэн өгөх хүн бол хөтөт. Манай аялал жуулчлалын салбар дахь хөтчийн үүрэг ямархэмжээнд байна вэ?
-Баягаль орчин, ногоон хөгжлийн яамнаас хөтчийн сургалтыг 14 хоногийн хугацаатай зохион байгуулж, төгсөгчдөд сертфикат өгдөг л дөө. Үүнд миний бие тун чамлалтай ханддаг. Хөтөч бол гадаадад өндөр төлбөр төлж байж сургалтад суудаг. Маш том шалгалт өгдөг. Тэр босгыг давж чадсан хүмүүс хөтөч хийдэг. Харин манайх дампууруулаад байгаа юм. Арабын нэгдсэн Эмират улсад гэхэд өдөрт 450 мянган жуулчин ирж байна шүү дээ. Тэдэнд 45-100 хөтөч үйлчилдэг. Хөтөч нар хууль дүрэм зөрчвөл үнэмлэхийг нь хураагаад авдаг. Хэрэв үнэмлэхгүй хөтөч хийж байгаад баригдвал өндөр торгууль ногдуулдаг. Бид ийм стандартад шилжих цаг болсон байгаа юм. Хөтчийн үүрэг ямар чухал вэ гэдгийг “Марка Поло” киногоор жишээ авъя л даа. Тус киноны найруулагч Жон Фуско Монгол орноор аялахад нь хөтөч залуу Хубилай хааны үеийн байлдан дагууллын талаар маш гаргууд тайлбарласан байгаа юм. Ингээд найруулагч эх орондоо очингуутаа киногоо хийхээр болсон.
Аяллын томоохон компаниудын хөтөч нарыг хараад байхад “Арай ч дээ” гэж бодогддог. Тэд Эрдэнэзуу, Хархорин хоёроо ялгахгүй байна шүү дээ. Нэг л сайхан хүүхнүүд аялагчдад цай, хоол дөхүүлээд байхаас мэдлэг алга. Тэгээд гадаадынхан Монголд очоод уйтгартай юм байна гэдэг. Энэ нь цаашаа манай улсын талаар сөрөг сурталчилгаа болж байгааг хаа, хаанаа анхаарах хэрэгтэй.
-“Монгол аялал” компани “Сити тур” хэмээх шинэ төрлийн аяллын бүтээгдэхүүн гаргаж байгаа гэж дууллаа. Миний сонссоноор хөдөө, гадаанаас ирсэн хүмүүсийг хотоор аялуулаад байх цаг завгүй хүмүүст маш хэрэгтэй аялал санагдсан шүү?
-“Сити тур” төсөл зургадугаар сарын 15-наас эхэлнэ. Улаанбаатарыг тойрч, танилцах дөрвөн чиглэлийн маршрут гаргасан. Маш тансаг тусгай автобусууд үйлчилнэ. Энэ бол Монголд нэвтэрч байгаа цоо шинэ аяллын үйлчилгээ. Хөдөөнөөс ирсэн хүмүүсийг Зайсан, Чингэсийн талбай, Гандангаар авч явмаар байдаг. Гэтэл ажлын цаг чөлөө гардаггүй. Тэгвэл манай аяллын бүтээгдэхүүн бол их хотын завгүй хүмүүсийн ажлыг хөнгөвчилнө. Та манай компанид даатгахад л хангалттай. Энэ мэтчилэн “Монгол аялал” компани аяллын салбарыг дэлхийн жишигт хүргэхийн тулд шинэ үйлчилгээнүүдийг ямагт эрэлхийлж, нэвтрүүлж байна даа.
-Завгүй их ажлынхаа хажуугаар сонирхолтой яриа өрнүүлсэн танд баярлалаа. Танай хамт олонд ажлын өндөр амжилт хүсье.
П.БАЯР
“Монгол аялал” компанитай 91912152, 99017779, 70112646 утсаар холбогдож дэлгэрэнгүй мэдээлэл авах боломжтой.
Байгаль орчин ногоон хөгжил, аялал жуулчлалын сайдын дэмжлэгээр “Эко жаал” гэр хороололдоо Сэлбэ голын дагуу жижигхэн хүүхдийн тоглоомын талбайг байгуулахаар болжээ.
Огайо мужийн Кливленд хотын “Кливленд Кавальерс” баг “АтлантаХоукс”-ыг дөрөв дараалан хожиж 2007 оноос хойш авч үзээгүй байсан Дорнод бүсийн аварга хэмээх цолыг хүртлээ. Эдгээр багуудын сүүлчийн тоглолт 118: 88 гэсэн тооны харьцаатайгаар өндөрлөсөн бөгөөд Кливлендийн “моринцэргүүд” зургадугаар сарын дөрвөн хүртэл “амрах” эрхтэй боллоо. Тэд тэр өдрөөс эхлэн Өрнөд бүсийн аварга болоход “ганц алхам” дутуу байгаа “ГолденСтэйт”-тэй Лигийн аваргын төлөө тоглох болно.
Энэ сарын 22-23-нд шилжих шөнө Сэлэнгэ аймгийн Сайхан сум Хөтөл тосгоноос цогцос олдсон талаар хэвлэлүүд мэдээлсэн. Цагдаагийн байгууллагийн мэдээлснээр талийгаачийн хүзүүг нь хоёр удаа хурц иртэй зүйлээр зүссэн байсан гэнэ. Хэргийн газар дээр Сэлэнгэ аймгийн Цагдаагийн газрын дарга, цагдаагийн хурандаа Д.Энхбаяраар ахлуулсан шуурхай ажлын хэсэг ажиллаж, сэжигтнүүдийг өчигдөр 14 цагийн орчимд илрүүлсэн байна. Сэжигтнийг Хөтөл тосгоны Овоотоос баривчилсан аж. Сэжигтэн Б, талийгаач Н нарт хийсэн үзлэгээр аль аль нь согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн байжээ. Урьдчилсан байдлаар хэргийг өш хонзонгийн сэдэлтээр үйлдсэн байж болзошгүй гэнэ. 
Алт олборлолтыг нэмэгдүүлж, эдийн засгийг эрчимжүүлэх ажлын хүрээнд Хөгжлийн банк алт олборлогчдод зориулан баталгаа гаргаж өгөхөөр болжээ. Үүнд тохирох санхүүжилтийг Монголбанк арилжааны банкуудад олгохоор болсон байна. Хөгжлийн банк шаардлага хангаж буй компаниудын нийт олборлохоор төлөвлөсөн алтны 30 хүртэлх хувьд баталгаа гаргах юм байна. Засгийн газар алтны олборлолтыг дэмжих хүрээнд сайдуудаар ахлуулсан ажлын хэсэг гаргаад байгаа аж. Ажлын хэсэг Монголбанк, Хөгжлийн банк болон олборлогчидтой хэлэлцсэний дүнд зээлийн эрсдлийг Хөгжлийн банк хамтран хүлээхээр болжээ.
Олон улсын хүүхдийн эрхийг хамгаалах өдрийг тэмдэглэн өнгөрүүлэх ажлын хүрээнд нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газраас жил бүр “Хүүхдийн баярын нэгдсэн арга хэмжээ”-г Их эзэн Чингис хааны нэрэмжит талбайд зохион байгуулдаг уламжлалтай. Энэхүү уламжлалын дагуу 06 дугаар сарын 01-ний өдөр төв талбайд соёл урлагийн болон худалдаа үйлчилгээний төрөл бүрийн арга хэмжээг зохион байгуулна.
Улаанбаатар хот энэ жил ногоон байгууламжид нийт 5.8 тэрбум төгрөг төсөвлөөд байна. 2009 онд нэг тэрбум төгрөгийн анхны хөрөнгө оруулалтаар ажил нь эхэлсэн Үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэн нийт 1280 га талбайг хамрах төлөвлөгөөтэй байгаа аж. 2020 он гэхэд ашиглалтад орох 960 га талбайн 90 хувь нь ногоон байгууламж байх тооцоо гарчээ. 
-АРЬСНЫ ӨВЧИН, ЧИХРИЙН ШИЖИН, ЗҮРХ СУДАС, ЭМЭГТЭЙЧҮҮД, ҮЕ МӨЧНИЙ ӨВЧЛӨЛ, СУДАСНЫ НАРИЙСАЛ, ХОРДЛОГО, ХҮЗҮҮ НУРУУНЫ СУУЛТ, ОСТЕОХОНДРОЗ, ЯС УРГАЛТ ЗЭРГИЙГ ЭМЧИЛЖ, ДАРХЛАА САЙЖРУУЛДАГ –
Нийслэлийн удирдлагууд өнгөрсөн онд Автобус I, III болон Цахилгаан тээвэр нийслэлийн өмчит үйлдвэрийн газруудыг нэгтгэн “Зорчигч тээврийн нэгтгэл” ОНӨААТҮГ-ыг байгуулсан билээ. Өчигдөр зорчигч тээврийн нэгтгэлийн ажилчид ажил хаялаа. Тус компанийн удирдлага болон цагдаагийн байгууллагын зүгээс нийслэлийн 1.2 сая зорчигчийн эрх ашгийг хязгаарлахгүйн тулд тодорхой арга хэмжээ авч ажилласан юм. “Автобус 1”-ийн 120 автобус үйлчилгээнд гарах ёстойгоос 30 нь энэ өдөр ажиллалаа.Харин “Автобус-2”-ын ажилчдын тавин хувь нь ажилдаа гарав. “Автобус-3”-аас дөрвөн автобус үйлчилгээнд гарсан. Эдгээр баазууд нийслэлийн 31 чиглэлд нийтийн тээврийн үйл ажиллагаа явуулдаг юм байна. Өглөө ажилдаа явахаар гэрээсээ гарсаниргэднийлж таксидаж байгаа дүр төрхийг энэ өдөр хаанаас ч харж болохоор байв. 
Ажил хаялтад 1600 гаруй ажилтан оролцож байна.Тэд кондукторын нэг цагийн цалинг 4000, жолоочийнхыг 5500 төгрөг болгох буюу тарифаар цалин бодох шаардлага тавьж байгаа юм. Жолооч, кондукторууд тэдний шаардлагыг хүлээн авч хоёр тал тохиролцож чадвал ажилдаа гарна гэцгээж байлаа. Нийтийн тээврийнхэн өмнө нь ажил хаях үед олон нийт, ард иргэдийн төлөө ажлаа хийж байсан бол энэ удаа асуудлыг бүрэн шийдтэл ажилдаа гарахгүй гэж байв. Цалингаа нэмэгдүүлэхийг шаардсан ажилтнууд автобусны дугуйн дор орж хэвтэн, эсэргүүцэл илэрхийлж автобусаа үйлчилгээнд гаргахгүй гэж тэмцсэнээс ажилтнууд болон цагдаа нарын хооронд багагүй үймээн үүссэн юм. Биднийг хуучнаар “Автобус 1” дээр очиход ажилчид автобус гардаг хаалган дээр сууж эсэргүүцлээ илэрхийлж байв. Тэдний хүссэнээр цалинг нь тогтоовол ердөө нэг сарынх нь цалинг өгөх мөнгө байгаа гэсэн тайлбарыг автобусны компаниудын удирдлагууд онцолж байлаа. 
Тарифынхэлэлцээрийг дагаж мөрдөх эсэхийг нийслэлийн удирдлагууд шийднэ гэв
-Нийтийн тээврийнхэн ажил хаяснаар нийслэлчүүдийн эрхашиг хөндөгдөж байна. Үүнд хэн хариуцлага хүлээх юм бэ?
МЗЭ-ийн болон “Алтан-Өд” шагналт зохиолч, яруу найрагч Нямжавын Сүхдоржтой ярилцлаа.
-“Галдан бошигт хаан” дуулалт жүжгийг тань Ховд аймгийн Хөгжимт драмын театрынхан амилуулсан байх аа?