Шаньдун мужийн Циндао хот
Хятадын Энхтайван хөгжлийн сан, МАН-ын хамтын ажиллагааны хүрээнд зохион байгуулсан сургалт аялалд Монголын сэтгүүлчдийн баг хоёр дахь удаагаа хамрагдлаа. Энэ удаагийн сургалт аяллын хөтөлбөрт Шаньдун мужийн КүФү хотод орших Күнзийн сүмтэй танилцахаар төлөвлөгдсөн байв.
Хятадыг ярихын тулд эхлээд Күнзийг ярих хэрэгтэй гэсэн ойлголт байдаг бол Хятадыг дэлхий нийтэд төлөөлж чадах хүн бол Күнз хэмээн хятадууд ярьдаг ажээ. Күнз НТӨ 551 онд Хятад улсын зүүн хэсэгт орших Лу нэртэй ханлиг улсын КүФү хэмээх газар буюу өнөөгийн Шаньдун мужийн КүФү хотод язгууртан удамтай айлд мэндэлжээ. Гэхдээ түүний амьдрал шулуун дардан байсангүй. Ээдрээт амьдрал туулж амьдрахын эрхээр найр наадам, гашуудлын үйл дээр бүрээ үлээж, язгууртан хэргэмтний гэрийн сангийн нярав хийж, данс хөтлөх, мал хариулах зэрэг хар бор ажилд нухлагдаж явсан нэгэн аж.
30 настайдаа номын сургуулиа байгуулж, улмаар шавь нарынх нь тоо гурван мянгад хүрснээс гадна эрдэм номд төгс боловсорсон 72 шавь байсан талаар түүхэнд тэмдэглэгдэн үлджээ. Күнз болон түүний шавь нарын эмхэтгэж туурвисан алдарт Дөрвөн ном, таван бичиг бүхэлдээ Күнзийн сургаалын үндэс болдог. Үзэл бодолдоо үнэнч, бусдад хүндэтгэлтэй,амин хувиа бодохгүй, зорилготой амьдрах гэсэн дөрвөн зарчмыг тэрээр баримталдаг байжээ. НТӨ 221 онд төрийн эрхэнд Цинь удмынхан гараад Күнзийн сургаалыг хориглож, номуудыг нь шатааж байсан бол, НТӨ 220 онд Хан угсааныхан төрийн эрхэнд гарсны дараа Күнзийн сургаалыг дагаж мөрдөхийг тушаасан түүхтэй юм байна.
Монголын сэтгүүлчдийн багийг Хятадын Коммунист намын Гадаад харилцааны дэд сайд Лю Хонцай хүлээн авч уулзав.
Өөрийнх нь сонгосон голын захын бяцхан төгөлд шавь нар нь түүнийг НТӨ 479 онд оршуулсан бөгөөд өдгөө тэнд Күнзийн бунхан, хийд 20 гаруй га талбайг эзлэн оршиж байна. Энэ хүний амьдарч байсан газрыг аялал жуулчлалын бүс болгохоор КүФү хотыг төлөвлөгөөтэй байгуулж буй аж.Галт тэрэгний буудлаас хотын төв рүү явах замд шинээр баригдаж байгаа хорооллын орон сууцны дээврүүдийг сүм хэлбэрийн оройтой барьсан нь өвөрмөц бөгөөд донжтой харагдана. Хүн ам цөөн, багахот хэдий ч цэцэрлэгт хүрээлэн, автомашины зам, талбайд газрыг харамгүй зориулжээ. Энд ирэх гадна дотнынжуулчдын жил ирэх тутам ихэсч буйг хөтөч өвгөн ярьж байлаа. Сүмийн цогцолборын хувьд хэмжээгээрээ Бээжингийн төвд орших Хааны ордонтой бараг ойролцоо. Ур хийц, зохион байгуулалт нь ч ерөнхийдөө төстэй. Олон хаалга, хөшөө, дурсгал багтаасан энэ газрын төв хэсэгт “Хамгаас ариун гэгээн, зөнч мэргэн Күнзийн сүнс амирлангуйг олсон газар” гэсэн бичээс бүхий багана хүндтэй байр эзэлдэг. Тэндхийн худгийн усыг ариун дээд хэмээн шүтдэг бөгөөд мөнөөх худгийн уснаас уухыг энэ насны онцгой бэлгэ дэмбэрэл хэмээн бэлгэшээдэг аж. Гэхдээ энэ газар үргэлж жуулчдын хараа булаасан амар амгалан байгаагүй гэнэ. 1900-1989 оны хооронд багагүй сүйдэж. Ялангуяа соёлын хувьсгалаар буюу 1960-аад оны үед нэлээд нэрвэгдсэн бололтой юм билээ. Харин хуучны төрхөөр нь сэргээн зассаныг хөтөч өвгөн онцолж байв. Далан насыг зооглосон ч хөнгөн шингэн хөдөлгөөнтэй, англиар “урсгасан” өвгөн бидэнд хөтөч хийсэн юм.
Сүмийн эргэн тойронд худалдааны гудамж үргэлжилнэ. Ерөнхийдөө Күнз болон тухайн үеийн хаадын зураг бүхий бэлэг дурсгал, тэр үед эдэлж хэрэглэж байсан эд зүйлсийг бэлгэдсэн, дуурайлгасан үзмэрүүд зонхилно. Манай багийн гишүүн Г.Учралсайхан тэндээс тохой хэрийн хэмжээтэй, хуучны хийц бүхий дурсгалын сэлэм худалдаж авсан нь буцах үед галт тэрэгний буудлын шалган дээр “асуудал” дагуулж хураалгахад хүрэв. Харин Г.Учралсайхан маань хөтөч өвгөнд сэлмээ дурсгаад аяллаа цааш үргэлжлүүлсэн.
КүФү хот дахь Күнзийн сүм
Бидний аяллын хүрээнд бас нэг очсон газар бол Шандунь мужийн Циндао хот. Хятадын зүүн эргийн далайн боомт газар. Тэр ч утгаараа хориодхон жилийн өмнө энэ газарт загасчны суурин байсан бол өнөөдөр өндөр шилэн барилгуудтай том хот босчээ. Найман сая хүнтэй, далайн эрэг дагуух аж үйлдвэр, аялал жуулчлалын энэ хот гадаад, дотоодын жуулчдын очих дуртай газрын нэг болсон гэж хөтөч залуу ярив. Tsingtao гэж Хятадад алдартай шар айраг бий. Уг шар айраг энэ хотын гол брэнд бүтээгдэхүүн. Шар айраг, түүнтэй холбоотой бэлэг дурсгал, дун, хясаагаар хийсэн зүүлт чимгийн худалдаа далайн эрэг дагуу хаа сайгүй. Энэ хот байгаль орчноо хамгаалах, агаарын бохирдлын эсрэг тэмцэлд ач холбогдол өгч байгаа нь тус хотын цахилгаан станц, бохир ус цэвэрлэх байгууламжийн үйл ажиллагаатай танилцуулах үеэр мэдрэгдэж байв. Цахилгаан станцын яндангаас нь утаа бус уур гарч харагдсан. Үе шаттай хөрөнгө оруулсны үр дүнд хуучны тоос сорогчийн технологийг өөрчлөн давхар шүүлтүүрээр шүүснээр утаан дахь тоос тортогийг 99,95 хувь арилгаж чаджээ. Агаарын динамик зарчмыг ашиглан тоосонцроос бас салгадаг аж. Азотын хийг арилгах технологийг Шандун муж улсдаа анх удаа нэвтрүүлсэн гэж танилцуулж байна лээ. Түүнчлэн далайн усаар хүхрийг арилгах технологийг ч нэвтрүүлснээ станцын удирдлагууд онцолж байв. Нүүрснээс гарсан үнсийг дахин ашиглах шинэ аргыг туршиж байгаагаа ч дуулгасан.
Хай По голын эрэг дээр орших Циндао хотын бохир ус цэвэрлэх байгууламжхүн амын нягтаршлаа дагаад хүчин чадлаа байнга өсгөсөөр иржээ. Үнэр танаргүй орчин, бохирыг дахин ашиглах саарал ус болтол нь цэвэрлэж байгаа нь бас л нэгийг хэлж буй. Бохир ус цэвэрлэх явцад гарсан хаягдал шаврыг мезофилийн бактерийн аргаар цэвэршүүлж бордоо болгон ашигладаг гэсэн.
Тус хотын Шиян нийгмийн бүлгэмийн үйл ажиллагаатай бас танилцсан. Энэ бүлгэм нь дүүргийнхээ өндөр настан, гэртээ харах хүнгүй хүүхдүүдийн чөлөөт цагийг үр дүнтэй өнгөрүүлэх гол зорилготой. Найрал дуу дуулж буй хөгшид, загварын алхаа сурч байгаа хижээл насны эмэгтэйчүүд, үндэснийхээ хөгжмийг “хашруулж” суусан буурлуудыг харахад нас бол зүгээр л тоо юм байна гэж бодогдмоор. Эднийх Хятад улсдаа олон удаа шилдгээр шалгарсан бүлгэм юм билээ.
Хятадын томоохон хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүдтэй танилцах нь аяллын нэг гол хэсэг байв. 57 жилийн түүхтэй, 170-аад оронд салбартай CCTV-гийнхэн ухаалаг гар утсанд зориулсан мэдээлэл бэлтгэх шинэ редакц байгуулан ажиллаж,гадаад дотоодод болж үйл явдлыг wechat-аар цаг алдалгүй шуурхай дамжуулж байна. Wechat нь хятадуудын гол хэрэглэж буй түгээлтийн хүчирхэг сүлжээнүүдийн нэг. Цахим ертөнц хүчтэй хөгжиж, хэрэглэгчид телевизийн өмнө сууж үзэхээс илүүтэйгээр гар утсаараа мэдээлэл авах нь түлхүү байгаа учир тэдний хэрэгцээ шаардлагад нийцүүлэн мобайл телевизийг хөгжүүлж байгаа нь анзаарагдаж байв. Синьхуа агентлагийн хувьд гар утас, ухаалаг хэрэгслүүдэд зориулан MobileTV-ийг байгуулжээ.Таван жилийн өмнө байгуулагдсан, мэдээллээ 24 цагийн турш цацдаг тус TV-гийнхэн анхны оруулсан чамгүй хөрөнгө оруулалтаа хэд дахин нугалсан ашиг олоод байгаа аж. Тус телевизийнхэн өөрийн гэсэн аппликэйшнээс гадна wechat-аар мэдээллээ түгээдэг, хэрэглэгчид нэг нэвтрүүлгийг нэг юаниар үзэх боломжтой аж. Сараар үзэхээр бол 10 юань төлөх юм байна. Биднийг очих үед тэдний мэдээллийг авахаар нэг сарын захиалга өгсөн хэрэглэгчдийн тоо л гэхэд 3 сая 357 мянгыг даваад байв. Ардын гэж нэрлэгддэгwww.people.cn-ийн хувьд дотоодын ес, гадаадын долоон хэл дээр мэдээллээ цацдаг,2700 гаруй ажилтантай үндэсний хэмжээний томоохон мэдээллийн сайт юм байна. Шанхайн хөрөнгийн бирж дээр хувьцаагаа гаргаад гурван жил болж байгаа бөгөөд энэ хугацаанд нэгж хувьцааных нь үнэ 21 юаниас 120 болтлоо өсчээ.
Энэ удаагийн сургалтын агуулгын хувьд тоон мэдээллийн хөгжлийн явц, мэдээллийн ажилтны нийгмийн хариуцлага, байгаль орчны хамгаалал, ногоон эдийн засгийн хөгжил,хоёр орны харилцааны тухай гэсэн сэдвүүдийг хамарсан байлаа. Ер нь Хятадын Засгийн газраас олон улсын эдийн засгийн коридор байгуулах зорилготой “Нэг бүс-нэг зам” төсөлд ихээхэн анхаарал хандуулж буй нь хэвлэлийн мэдээ, уулзаж ярилцсан хүмүүсийн ярианаас анзаарагдаж байв. Торгоны замын дагуу явагдах уг төсөлд Төв болон Өмнөд Ази, Номхон далайн 68 улс орон хамрагдах юм байна. Энэ төслийн гол үзэл санаа нь хамтдаа хөгжих. Хятадын Олон улсын радиогоос “Нэг бүс-нэг зам”-ын бүтээн байгуулалтыг дамжин өнгөрч байгаа орнуудаас цуврал сурвалжлага хийх үйл ажиллагаагаа эхлүүлснээ саяхан мэдээлжээ.
Бас “Эдийн засгийн шинэ төлөв” гэдэг үг Хятадад сүүлийн үед их хэрэглэгддэг болж. Шинэ төлөв гэдгийг нь их хурдтай байсан эдийн засгийн өсөлтийг бага зэрэг бууруулах арга хэмжээ гэж ойлгож болохоор. Өөрөөр хэлбэл өнгөрсөн 30 гаруй жилийн турш 9.8 орчим хувийн өсөлттэй байсан бол одоо 7.5 орчим хувьтай болох юм гэж эдийн засагчид тайлбарлаж буй. Мөн “шинэ төлөв” хэмээх энэ үгэнд иргэд сэтгэл санаагаа тогтвортой байлгах хэрэгтэй гэсэн утга агуулагдаж байгаа гэж мэргэжилтнүүд үзэж буй юм билээ. Хятадын эдийн засаг шинэ төлөвт орсноор гадаад дотоодын эдийн засгийн хамтын ажиллагаа шинэ шатанд гарч байгааг БНХАУ-ын дарга Ши Жиньпин саяхан болсон Баогийн Азийн чуулганд үг хэлэхдээ онцолж байсан. Бас “өөрчлөгдөхгүй гурван зүйл”-ээр Хятадын гадаадын хөрөнгө оруулалтын тухай бодлогыг тайлбарлажээ. “Хятад улс улам нээлттэй байх болно. Хятад улсын гадаадын хөрөнгө оруулалтын бодлого өөрчлөгдөхгүй. Гадаадын бизнесмений хөрөнгө оруулалттай аж ахуйн нэгжийн хууль ёсны эрх ашгийг хамгаалах бодлого өөрчлөгдөхгүй. Олон орны аж ахуйн нэгжийн Хятадад хөрөнгө оруулан аж ахуйн нэгж байгуулахад сайн үйлчилгээ үзүүлэх бодлого өөрчлөгдөхгүй. Хятад улс олон газрын хүмүүсийн хамт бизнес эрхлэн өөр өөрийн давуу талаа ашиглахыг сайшааж байна” гэж тэрбээр мэдэгджээ.
Хэвлэл мэдээллийнхэнд зориулсан сургалт аяллыг хоёр дахь жилдээ зохион байгуулж буй Хятадын энхтайван хөгжлийн сангийнхан нэгэн сайхан мэдээтэй угтсан нь тус сангийн хөрөнгөөр Чингэлтэй дүүрэгт хүүхдийн амбулатори барих болсон явдал байлаа. Өнгөрсөнжил сэтгүүлчдийн багийг ахалж явсан НИТХ-ын төлөөлөгч Г.Ганбаяр Улаанбаатарт хүүхдийн эмнэлэг дутагдалтай байгаа талаар дуулгаж хамтран ажиллах саналаа сангийн удирдлагуудад уламжилсан нь ийнхүү ажил хэрэг болж удахгүй амбулаторийн шав тавихаар болжээ. Амбулаторид ажиллах боловсон хүчин, эмч нарыг мөн сангийн дэмжлэгээр мэргэжил дээшлүүлж, туршлага судлуулах сургалтад хамруулахаар ярилцаж буй аж.
Монголын хэвлэл мэдээллийн багийнхантай уулзах үеэрээ тус сангийн ерөнхий нарийн бичгийн даргын орлогч хатагтай Юү Шао Шуан “Бидний гол зорилго бол хоёр орны иргэд хоорондын харилцааг сайжруулах, итгэлцлийг бэхжүүлэх юм. Тиймээс хэрэгжүүлж байгаа төсөл хөтөлбөрүүд маань ард иргэдийн амьдралд бодит үр ашгаа өгч байх учиртай. Энэ удаа баригдах хүүхдийн амбулатори бол зөвхөн эхлэл. Хамгийн гол нь хамтын ажиллагаагаа тасралтгүй, тогтвортой, ажил хэрэгч үргэлжлүүлэх нь чухал” гэсэн юм.
Хятадын Энхтайван хөгжлийн сан нь байгуулагдаад дөрвөн жил болж байгаа ч энэ хугацаанд багагүй ажил амжуулснаа Юү Шао Шуан хатагтай танилцуулсан. Мьянмарт нүдний эмнэлэг, мэргэжил сургалтын төв байгуулж, шаардлагатай машин, тоног төхөөрөмж, техник хэрэгслээр хангасан бол Пакистан, Тайланд, Судан, Лаос, Камбожид бага сургууль, сургалтын төв, байгуулснаас гадна олон зуун хүнд хараа сэргээх мэс заслыг үнэгүй хийж, эмч мэргэжилтнүүд, хэвлэл мэдээллийнхэн, бизнесийн салбарынхныг сургалтад хамруулах, туршлага солилцуулах хөтөлбөр хэрэгжүүлж байгаа аж. Мөн олон улсын форум, уулзалт, хэлэлцүүлгийг байнга зохион байгуулдаг юм байна. Манай улсад Хятадын эмч мэргэжилтнүүд олон хүнд хараа сэргээх мэс засал хийснээс гадна инженер техникийн ажилтнууд гар утас, цахилгаан барааны засварчны сургалт явуулжээ.
Күнзийн нутгаас эхэлж Бээжинд хаалтаа хийсэн ажил хэрэгч, наргиантай, дуу хууртай сургалт аяллын тэмдэглэлээ үүгээр өндөрлөе.
Б.ЭНХБОЛД
Дөрөвдүгээр сарын 20-24-ний өдрүүдэд УИХ, нам, эвслийн бүлэг, ажлын хэсэг, байнгын хороодоор ямар асуудал хэлэлцэхийг доорх жагсаалтаас үзнэ үү. 
Гүзээ нь инсулин, коллаген ихээр агуулдаг болохоор ази эмэгтэйчүүд эрт дээр үеэс энэ бүтээгдэхүүнийг эрүүл мэнд, гоо сайхнаа хадгалах нэгэн жор гэж үзсээр иржээ. Харин монголчууд гүзээтэй шөлөөр настан буурлуудаа дайлж, хаврын цагт тамир тэнхээг нь сэлбэдэг билээ.
Угааж цэвэрлэсэн гүзээг томхон саванд хийн гурван хуруу илүү гарахаар усанд тал лимоны шүүс, хэрчиж бэлтгэсэн дөрвөнхумс сармисны хамтаар зөөлөртөл нь чанана. Чанаж бэлтгэсэн гүзээгээ шүүж аваад ёотонгийн дайтай хэрчиж бэлтгэнэ. Гүзээг чанасан усаа шүүж өөр саванд хийж буцалгана. Хоёр амны халбага гурилаа, тал лимоны шүүс, хоёр ширхэг өндөгний шараа холиод 200 орчим мл ус нэмэн хутгана. Өндөг гурилын бэлдмэлээ буцалж буй усандаа бага багаар нэмж зогсолтгүй хутгана. Хэрчиж бэлтгэсэн гүзээгээ шөлөндөө нэмээд давс, хэрчиж бэлтгэсэн сармисаа нэмж амтлаад дахин таван нут буцалгаад таваглана. Хайлуулсан маслотой хольсон улаан перцээр чимэглэж болно. 
Өөрт хэрэгтэй жүүсээ бэлтгээрэй
Борц, төмстэй хуушуур
“О.Гүндэгмаа баатар 2016 оны олимпод оролцохоор болжээ, эрхийг нь авчихаж. Энэ олимп түүний зургаа дахь нь” гэх мэдээ монголчуудыг баярлууллаа. Ийм том амжилт гаргасан тамирчин бүсгүйг “Өдрийн сонин” бямба гаригийн “Өдрийн зочин” буландаа онцолж байна.
Энэтхэгийн зохиолч Рабидранат Таагүр нь 1913 ондАзийн зохиолчдоос хамгийн анх Нобелийн шагналхүртсэн уран бүтээлч. Тэрээр зохиолч төдийгүй яруу найрагч, хөгжмийн зохиолч, зураач. Их Британид боловсрол эзэмшиж дэлхийн улс орнуудаар нэлээд аялж А.Эйнштейн, М.Ганди зэрэг олны танил болсон эрдэмтэн, улс төрийн зүтгэлтнүүдтэй дотно нөхөрлөжбайжээ. “Өрнө дорнын шилдэг өгүүллэгүүд” номонд орсон Т.Таагүрийн “Итгэлийн харц” өгүүллэг уншигчдын таашаалыг хамгийн их хүртсэн бүтээлүүдийнх нь нэг. Залуухан, хүч чадалтай, чийрэг биетэйКатичондро хэмээх залуугийн эхнэр нь өөд болсон тулдахин гэрлэхгүй гэсэн бодол төржээ. Үлдсэн амьдралаа ан агнахад зориулахаар эргэлт буцалтгүйгээр шийдсэн байв. Нэг удаа завин дээрээ буугаа цэвэрлэж суутал нугасны хоёр дэгдээхэй тэвэрсэн бүсгүй голын эрэг дээр иржээ. Ер бусын үзэсгэлэнтэй тэр эмэгтэйтэй таарсан Катичондро залуу алмайрсандаа барьж байсан зүйлээ чмартав. Гоо үзэсгэлэн нь байгальтай хосолж залуу өөрийн эрхгүй бүсгүйд татагдана. Цэцэг алтан вааранд байснаас бутандаа ургаж байх нь илүү их зохимжтой гэдгийгтэр мөчид Катичондро залуу ойлгожээ. Бүсгүй голын усанд нугасны дэгдээхэйгээ тавиад удаагүй байтал Катичондротой цуг явсан найз залуус нь нугас руубуугаа шагайн бүсгүйгээр тохуурхав. Айж сандарсан бүсгүй дэгдээхэйнүүдээ шүүрэн авч зугтахад залуу найзынхаа бууг булаан авна. Удалгүй Катичондро найз нарынхаа хамт тосгоныг чиглэн явахад замд нь чинээлэг тариачин айлын байшин таарчээ. Тэнд байшингийн хашаанд модны сүүдэрт нугасны дэгдээхэй тэврэн голын эрэг дээр ирсэн нөгөө үзэсгэлэнт бүсгүй далавч нь шархадсан тогоруугаа харан уйлж суухыг хараад залуугийн сэтгэл улам татагдав. Яг тэр мөчид хэн нэг нь “Шудха” хэмээн дуудахад бүсгүй ухасхийн босон гүйжээ. Дурласан бүсгүйнхээ нэрийг мэдэж авлаа хэмээн баярласан залуу тариачин айлын хашаанд ороход нэгэн эр угтаж авчээ. Катичондрогийн дурласан бүсгүйн аав байна хэмээн таамагласан тул түүнтэй танилцав. Бондопадхай хэмээн өөрийгөө танилцуулсанөвгөнтэй ярилцажяаж туслахыгасуухад Шудха охиноо сайн хүнтэй гэрлүүлсэн байхадэнэ ертөнцийг орхиход харамсах юмгүй хэмээн ярьжээ. Шудха гэдэг нь дурласан бүсгүй нь мөн гэдэгт итгэлтэй байсан Катичондро түүнд охинтой нь гэрлэхийг зөвшөөрөхийг хүсэв. Залуугийн ийнхүү хэлсэнд Бондопадхай ихэд гайхаж охиныг нь харсан эсэхийг дахин дахин лавлав. Ийнхүү Катичондро залуугийн хурим болно. Гэтэлэхнэр нь болох хүн нь нөгөө сэтгэлийг нь эзэмдсэн бүсгүй бус өмнө нь огт хараагүй эмэгтэй байхыг хараад залуу мэл гайхна. Гэтэл эхнэр нь болох эмэгтэйг яах аргагүй Шудха гэдэг аж.Өвгөн Бондопадхай өөрийг нь хуурч нэг хүүхнийг үзүүлчихээд нөгөөтэй нь гэрлүүллээ хэмээн ихэд бухимдан намгийн хажууд байдаг тосгоноос амьдралын ханиа олохын тулд байгаа бүхнээ үл хайхран явсандаа залуу ихэд харамсана. Эргэн тойронд хөгжөөн цэнгээн, зочдын хошин яриа, дуу хуур болж Катичондро л бухимдан суув. Гэтэл хурим болж байсан газар хаанаас ч юм бүү мэдтуулай гараад ирэхэд араас нь нөгөө үзэсгэлэнт бүсгүйороод иржээ. Зочид бүсгүйг хараад “Үймүүлэгч орж ирлээ” хэмээн түүнд гар хэмээн дохино. Бүсгүй гайхсан янзтай залуу хосуудыг ихэд сонирхсон янзтай өөдөөс харж сууна. Тэр үед л дурласан бүсгүй нь хэлгүй,дүлий бөгөөд ойр тойрны тэжээмэл амьтан шувууг ивээдэг болохыгмэджээ. Тэр нэгэн өдөр хэн нэг нь “Шудха” хэмээн дуудахад бүсгүй тохиолдлоор босч таарсан аж. Ингээд Катичондро залуу хэлгүй хүүхэнтэй гэрлэсэнгүй. Бондопадхай өвгөн өөрийг нь хуурсан бус харин ч тус болсныг ухаарна. Ийнхүү бодож байтал нэг л мэдэхэд сүйт бүсгүйг халхалж байсан хөшиг нээгдэхэд өнөөх бүсгүй мартагдав. Залуу санаа алдан тайвшраад, өөрт нь таалагдахгүй байсан эхнэр лүүгээ элэгсэгээр харав. Энэ бол жинхэнэ итгэлийн харц байлаа.
Их сургууль төгсөх жил. И.Дашравдан бид хэд
Хагас бүтэн сайн болгонд цэргийн сургуулийн хэдийг ээлжлэн эргэж очдог байлаа.
Facebook-т энэ сарын 16-ны өдөр ийм нэгэн бичлэг тавигджээ. Бичлэгт хурга майлах чимээнээр хонины хашаанд хунгарласан цасан дунднэг малчин залуу хүрз барин зогсож харагдав. Хашааны зүүн хэсэг тэр аяараа цасанд дарагджээ. Малчны цаана хонины хашааны тулгуур шон дөнгөж цухуйж, хунгаргүй газар нь хонь, ямаа үхсэн харагдана. Малчин цасыг хүрздэх зуур хот айлынх нь бүсгүй гар утсаар бичлэг хийх явцдаа ”Нанзаа, цасны зузаан 60 орчим см байх шиг байна” гэж ярив. Малчин залуу хүрзээр цасанд цоорхой үүсгэхэд шар толгойтой хурга тэр нүхээр майлсаар гараад ирлээ. Үснийх нь үзүүр норсонч хурга азаар амьд байна. Бүсгүй “Нэг хурга гараад ирлээ” гэв. Залуу “Яах аргагүй хурга майлах чимээ сонсогдоод байсан юм. Хонь болох хувьтай байжээ. Ээж нь яваад өгсөн юм чинь, угжъя даа” гэж сонсогдов. Малчин залуу нөгөө цоорхойг хүрзээр зөөлөн товшиж томсгоход цаана нь дахиад нэг хурга байгааг олж харав. Бас нэг хар толгойтой хурга амьд мэнд гарч ирлээ. 
Гималайн нурууны Лобуче Ийст оргилд авирсан “Монгол хайкин” клубийн уулчид энэ сарын 15-ны өглөө 6189 м өндөр Имжа Цэ оргил дээр амжилттай гарчээ. Оргилд хүрэх зам ангал ихтэй, мөр цасанд дарагдсан тул хөтөч нь ангал тойруулж, дайрч шинэ зам гаргаж, нэг олсоор авирсаар 70 хэмийн налуутай мөсөн ханаар авирч, замаа дуусгажээ. Авиралт 13 цагийн үргэлжилсэн бөгөөд уулчдыг оргилоос бууж ирсний дараа цасаар шуурсан байна.