Categories
онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

“Өдрийн сонин”-ны лхагва гаригийн дугаарын тойм

“Өдрийн сонин”-ы лхагва гаригийн дугаар хэвлэгдэн гарлаа.

“Улс төр” нүүрт намын даргадаа захидал бичсэн Ө.Энхтүвшингийн ярилцлага нийтлэгджээ.Захидлаа намын даргадаа гардуулсан ч цаадах ньдуудаж уулзаагүй байгаа гэнэ. Д.Оюунхорол гишүүн “МАН-д хуваагдсан, талцсан асуудал байхгүй” гэж ярьсан байна лээ.

Баабар энэ удаа сүүлийн 25 жилд монголчууд юу олж авсанталаар өгүүлэв. “Монголын орон мөхлийн ирмэгт тулчихаад байна” гэж тэр дүгнэжээ. Юу нь болохоо байчихсан талаар “Өдрийн сонин”-ы гуравдугаар нүүрээс уншаарай.

“Баримт үйл явдал” нүүрээс Монголд арав гаруй улсын 31 иргэн 2-25 жил хоригдох ялаар шийтгүүлсэн тухай уншаарай. Гадаадын хөрөнгө оруулалттай арав гаруй компанийн эздэдэрүүгийн хэрэг үүсгэн шалгаж байгаа гэнэ. Монголд арваад жил хараар амьдарсан Орос эр хүн дайрсан талаар энэ нүүрээс уншаарай.

“Дэлхийн мэдээ” нүүрт ОХУ-ын зэвсэгт хүчний шинэ үеийн зэвсэг гэгдэх “Армада” танкны тухай танилцуулжээ. Орчин үеийн хүүхдүүд хэнийг юугаар айлгахаа мэддэг. НҮБ дахь АНУ-ын байнгын төлөөлөгч Саманта Пауэрийн таван настай хүү нь ээжтэйгээ муудалцахаараа “Би чамайг үзэн ядаж байна. Би Орос руу, Путин руу явна шүү” гэж айлгадаг гэнэ. Учир нь ээж ньОХУ тэр дундаа Путинд дургүй аж.

“Томилолт” нүүрт манай сурвалжлагч Э.Хүрэлбаатарын Сүхбаатар аймгаас хийсэн сурвалжлага нийтлэгдсэн юм.”Зүүн гурван аймагт хуульгүй ардууд зээрийн сүргээ хүйс тэмтрээд дуусч байна” гэнэ.

Далайд гарцгүй хөгжиж буй орнуудын асуудлаарх олон улсын хурал болсон байна. Гадаад харилцааны яамны Далайд гарцгүй хөгжиж буй орнуудын Олон улсын судалгааны төвийн захирал Э.Одбаяртай хийсэн ярилцлагыг арвандолдугаар нүүрээс уншаарай. Э.Одбаяр “Хятадын дарга ирээд гэрээнд гарын үсэг зурчихлаа, үүнээс өөрийг айлаас хүлээж болохгүй” гэж ярьжээ.

“Удам судар” нүүрт хөгжмийн нэрт удирдаач Ч.Жамсранжавынохин Ж.Амарзаяатай ярилцсан байна. “Миний аав сод хүн байсан” гэж охин нь ярьжээ.

МҮХАТ-ын шинэ дарга, “Урбанек”-аар овоглогддог Б.Лхагважав бизнесмэнүүдийг яаж хамгаалахаа манай сурвалжлагчид ярьжээ. “Эдийн засаг” нүүрт анхаарал хандуулна уу.

“Өдрийн сонин”-ы захиалга явагдаж байна. Ирэх оныг бидэнтэй хамт угтаарай.

Categories
мэдээ улс-төр

Зам, тээврийн сайд Н.Төмөрхүү “ИНЕГ-ыг мэргэжлийн удирдлагаар хангана”

Зам тээврийн сайдад нэр дэвшигч Н.Төмөрхүү нийтэд танигдаагүй, залуу бас шинэхэн нэр дэвшигч. Гэсэн ч түүнийг “шоглох”-ыг гишүүд хүссэнгүй. Харин ч залуу хүн эрчтэй, зоригтой, далайцтай ажиллаарай хэмээн зөвлөж, тойргийнхоо асуудлуудыг эртхэн дуулгаад авахаар яарав. Захиас ч мэдээж хөвөрч өглөө дөө.Б.Гарамгайбаатар гишүүн “Зам тээврийн салбарт ИНЕГ гэж айхавтар салбар бий”

гэж анхааруулав. Зам, тээврийн сайдад нэр дэвшигч Н.Төмөрхүү “ИНЕГ манай томоохон салбарын нэг. Халаа, сэлгээтэй холбоотой шүүхийн маргаан дуулддаг. Энэ салбарыг мэргэжлийн удирдлагаар хангана. МИАТ-ийн шинэ онгоцны асуудал хөндөгддөг.Шинэ худалдаж авсанонгоцныхоо түрээсийг дийлэхгүй байгаа юм билээ. Үйл ажиллагааг нь сайжруулахын тулд хувьчлах, компанид нь хариуцуулах хувилбар бий. Аль боломжтойг нь сонгож ажиллана. УБТЗ-ыг хөгжүүлэх үндсэн концепци батлагдсан юм билээ. УБТЗ-ын хувь нийлүүлэгчийн хувьд төлөөлөл нь өөрчлөгдөж байгаа. Ажлаа аваад шийдэх арга хэмжээ авна” гэлээ.

Уул уурхайн сайд асан “Бридж” Д.Ганхуягт хэдэн захиас байлаа. “Эдийн засгийн өсөлтийг хангахад маш чухал салбар гэдгийг өнгөрсөн хоёр жилд ойлгосон.Бичиг цаасны ажилдууссан. Хэдэн шийдэх асуудал бий. Тавантолгой Гашуун сухайтынтөмөр замындалан баригдаад явж байгаа. Үүнийг хурдалмаар байна. Машинаар нүүрсээ зөөхөд жилд 400-500 сая доллар алдаж байна. Үүний тал нь төрд татвар хэлбэрээр орж, үлдсэн нь компанийн ашиг болж үлдэх ёстой.Улаанбаатар төмөр замбүх үйлчилгээгээ өөрөө аваад явдаг. Зарим үйлчилгээг хувийн хэвшлийнхэнд даатгахгүй бол төмөр зам ашигтай ажиллахад хэцүү юм билээ” гэв.Өмнө нь энэ салбарт сайд байсан Г.Батхүү гишүүнд ч хэлэх үг байлаа. “МИАТ-ыг хувьчилж болохгүй. Монгол далайд гарцгүй орон. Төр өөрийн унаатай, агаарын хөлөгтэй байж бусад орны агаарынтээврийн үнэ, давтамжид нөлөөлөх боломжтой. Иргэний нисэхийн даргыг гурав солилоо.Энэ мэргэжлийн салбар шүү. Хэрэв Монголын дээгүүр нисч байгаахоёр хөлөгт асуудал үүсвэл Монголын төр төлж дийлэхгүй шүү.МИАТ-адсэтгэлийн хөөрлөөр гурав дахь онгоц авсан. Хувьчилъя гэхээр нь УИХ хувьчлахгүй гэхээр дампууруулж байгаад хувьчилж авах санаархал явж байгаа юм болов уу гэж хардаг. Зах зээлд үнэ унасан үед хувьчилж болохгүй. МИАТ ТӨХ, яамны мэдэлд ч юм шиг сонин байгууллага. Удирдлагыг нь ТӨХ томилдог ч асуудал үүсэхээр яаман дээр буудаг. Улаанбаатар төмөр замын талаар хойд, урд хөршөөс тодорхой санал тавьсан байгаа. Монголд хайртайдаа биш. Монголоор дамжин өнгөрч байгаа төмөр зам хамгийн ашигтай байрлалтай. Ажлын хэсгийн гишүүд хуулийн төсөл өргөн барина. Нүүрсээборлуулдаг, Монголоор их хэмжээний ачаа өнгөрдөг болоход хамтарч ажиллацгаая” гэлээ.

Гишүүдийн захиас цуварч байхыг бодоход маш олон хүний ашиг сонирхолыг татсан салбар нь илэрхий. Олон гишүүн сонгогдсон тойргийнхоо замд анхаарахыг хүсэв. Л.Энх-Амгалан гишүүн “Зам тээврийн салбар дахь төрийн монополийг задал. Хувийн хэвшилд түшиглэ. Төр, хувийн хэвшлийн концессийн гэрээ цуцлагдсаныг эргэж хараарай” гэж зөвлөв.

98,2 хувийн саналаар Н.Төмөрхүү дэмжигдлээ.

Categories
мэдээ улс-төр

Л.Гантөмөр: Цэцэрлэгийн хүүхдийн хоолны мөнгийг өсгөж, эцэг эхээс тодорхой хувийг гаргуулна

Ажлаа хийж дуусгах боломж олдсон азтай сайд Л.Гантөмөрт хэлэх ярих юм гишүүдэд зөндөө олдлоо. С.Батболд гишүүн дипломын наймаанд эмзэглэж, Оюутны хотхон сүүлийн хоёр жилд таг болсонд санаа зовлоо. Л.Гантөмөр нэр дэвшигч “Оюутны хотхоны ерөнхий төлөвлөгөө батлагдсан. Бүтэн жилийн ажил болсон доо. Санхүү, хөрөнгийг босгохоор зөвлөх үйлчилгээ авсан. Хөрөнгө босговол ажилдаа орно” гэлээ. Одоо хуурамч диплом үйлдвэрлэдэг юм байхгүй. Мэдээллийн нэгдсэн сантай болсон. Алдаатай бичиг баримт гарч ирвэл шууд хуулийн байгууллагын хаалга татна гэлээ. Үдийн цай, цэцэрлэгийн хүүхдийн хоолонд зарим гишүүн санаа тавьсан.

Үдийн цай 400 төгрөг байснаа 600 төгрөг болсон. Цэцэрлэгийн хоолны мөнгийг өсгөж, эцэг эхээс тодорхой хувийг гаргуулна. Их дээд сургуулийн шинэчлэлийг яам биш их сургуулийн багш нар өөрсдөө хийнэ. Цаашдаа ч энэ шинэчлэлийг өөрсдөө хийгээд явах орчин бүрдүүлэхээр хууль санаачилж байгаа гэлээ. Шинэ хуулиараа их дээд сургуулийн удирдлагын бие даасан байдал, санхүүгийн тусгаар тогтносон байдлыг хадгалж өгөх бололтой юм. Нэр дэвшигч нэгэн сонирхолтой прогноз хэлсэн нь “Цаашдаа их, дээд сургуульд элсэгчдийн тоо үлэмж буурна” гэнэ шүү.

Ө.Энхтүвшин гишүүн өмнө нь Боловсрол, соёл, шинжлэх ухаан хэмээх давхар ачаа үүрч явсан хүний хувьд асууж лавлах юм их байлаа. Тэрбээр Л.Гантөмөр сайдыг “Давхар дээлтэй болохоос биш өөлөх юмгүй хүн” гэж “өхөөрдөөд” авсан. Соёлын яамнаас хэдэн хүрч ирэх юм. Боловсрол, соёл, шинжлэх ухаан бие биенээ нөхсөн амьд бүхэл байлгах талаар юу бодож байна. Соёл урлагийн агентлаг санал болгох уу хэмээн Ө.Энхтүвшин гишүүн шалгаав. “Эхний ээлжинд механик нэгдэл явах байх. Боловсрол соёл хамт байсан ой санамж хадгалагдаж байгаа гэж найдаж байна. Таны үед ажиллаж байсан хүмүүс одоо ч хэвээрээ байгаа учраас яамны төрийн албан хаагчид өөрсдөө бүтцээ тохирсон байна лээ. Соёлын өвийг хамгаалж, түгээж дэлгэрүүлэхэд анхаарна. Соёлын биет бус өвийг түгээгчдийн чадамжийг хадгална. Соёл урлагийн агентлаг байгуулах талаар санал тавина. Соёл урлагийг авч явж байгаа хүмүүсийг яаж төрийн агент болгох талаар ярилцана” гэж нэр дэвшигч хариулав. Ө.Энхтүвшин гишүүн “Хуучин соёл урлаг хариуцсан арван хүн яаманд байсан. Арван хүн бүхэл бүтэн салбарыг хариуцахад цөөдөөд хэцүү байдаг. Одоо эрхбиш яам байсан юм чинь ядаж 50 хүн ирэх болов уу” гэлээ. Л.Гантөмөр “Соёл урлагийн газар нь ирнэ гэж ойлгож байгаа” гэв.

Л.Гантөмөр чуулганд оролцогчдын 95 хувийн саналаар дэмжигдлээ.

Categories
мэдээ нийгэм

Стандартад нийцсэн ТҮЦ-ийн нээлт болов

Нийслэлийн ИТХ-ын Тэргүүлэгчдийн хуралдаанаас “Нийслэлийн нутаг дэвсгэрт Түргэн үйлчилгээний цэг ажиллуулах журам”-ыг баталсан. Энэ дагуу ТҮЦ нь галын аюулгүй ажиллагааг бүрэн хангасан байхаас гадна, хяналтын камер галын анхан шатны багаж хэрэгсэлтэй байхаар тогтсон юм. Үүнээс гадна эрүүл ахуйн стандартыг хангуулах зорилгоор худалдагчийн ариун цэврийн өрөөг зөөврийн бие засах суултуураар тоноглож, бохирыг урсгах, зөөврийн цэвэр усны нөөцтэй, бохирын үнэр дарах, халдваргүйтгэх бодисын хүрэлцээтэй нөөцтэй байхаар журамд заасан билээ. Нийслэлийн ерөнхий төлөвлөгөөний газраас ТҮЦ-ийн хоёр төрлийн загвар бүхий зургийг саяхан гаргасан юм. Хотын ТҮЦ-үүд тус газраас гаргасан зургийн дагуу шинэчлэгдэнэ гэсэн үг. Өнөөдөр 12.00 цагт Хан-Уул дүүргийн гуравдугаар хорооны “Ажилчдын алдар” талбайд яг ийм шаардлагад бүрэн нийцсэн, нийслэлээс баталсан стандарт зурагт нийцсэн Түргэн үйлчилгээний цэгийн нээлтийн ёслол боллоо. Уг ТҮЦ-ийг “Киг” ХХК зах зээлд нийлүүлж байгаа юм байна. 5×5 метр хэмжээтэй уг ТҮЦ нь дотроо био “00”-той ажээ. Эрүүл ахуй, ариун цэвэр, хөдөлмөрийн аюулгүй нөхцөл байдлыг хангаж чадсан нь иргэдийг анхаарлыг ихэд татаж байв. ТҮЦ-ийн нээлтийн ёслолын үеэр “Киг” ХХК-ийн захирал Б.Мөнхбат хэлэхдээ “Автобусны буудлын урд иргэдэд ТҮЦ-ээ танилцуулж байна. Газрын албаныхантай асуудалтай байна. Хураана буулгана гэж дарамтлаад байх юм. Бид асар их хөрөнгөөр босгож байгаа. Тэгэхээр буцаагаад нураах уу гэдэг асуудал шүү дээ. Өмнө нь нийтийн эзэмшлийн газрын талбайд байсан ТҮЦ-үүдийг шинэчилж байгаа гэсэн үг. ТҮЦ-ийг автобусны буудлаас 500 м-ийн зайд байрлуулна гэж байгаа. Монголд тийм газар байхгүй. Газрын албаныхан байшингийн буланд тавиулна гэж байна. Тэнд үсчин, дэлгүүр байна, ТҮЦ-ийн үйл ажиллагаагаа явуулах боломжгүйд хүрнэ. Хэрвээ ТҮЦ-үүдийн байрлалд ийм хязгаарлалт хийвэл ТҮЦ-ээр амьдралаа залгуулдаг иргэдийн амьдрал хэцүүднэ. ТҮЦ гэдэг хөгжингүй орнуудад ч байдаг зүйл. Хүмүүс олноор бужигнадаг газар байдаг нь учиртай. ТҮЦ-ийг байшингийн буланд ч юм уу, хэнд ч харагдахгүй буйд газар аваачаад тавьчихвал хүмүүст хохиролтой. Зам зуураа хэрэгтэй ойр зуурын юмаа авдаг ТҮЦ-ийн үйлчилгээг холдуулчихвал хэрэглэгчид хохирно шүү дээ. Нийслэлийн ТҮЦ-үүд шинэчлэгдэх хэрээр хотын өнгө үзэмж аятайхан болж байна. ТҮЦ-ээ шинэчилсэн иргэдэд нэг зовлон байгааг хэлэхгүй өнгөрч болохгүй нь. ТҮЦ-ээ шинэчлээд амьдралаа болгох гэж явж байхад нь газрын албаныхан энэ та нарын газар биш гээд хураачихвал иргэд л хохирно. ТҮЦ-үүд хэзээнээсээ л нийтийн эзэмшлийн талбайд ажилласаар ирсэн. Тэгэхээс ч аргагүй. Эдийн засаг хямарсан ийм үед төр нь амьдралаа болгох гэж ядаж яваа иргэдээ ингэж боож бологүй л дээ” хэмээн ярьж байлаа. ТҮЦ эрхлэгч Б.Ариунжаргал стандартын шаардлага хангасан тохьтой, дулаахан, шинэ ТҮЦ-тэй болсондоо олзуурхаж байв. Тэрээр “Хуучин ТҮЦ-ийн үйлчилгээ эрхлэхэд гар угаах, бие засах газар олдохгүй зэрэг хүндрэлтэй асуудал олон байсан. Одоо эндээ бойлууртай, халуун хүйтэн ус, 00-той болсон. ТҮЦ цонхоор иргэдэд үйлчлэх зориулалттай. Тэр зориулалтаар нь ажиллуулна. Одоо үйл ажиллагаагаа эхлүүлээд байж байна” хэмээн ярьсан юм.

Categories
мэдээ улс-төр

Батлан хамгаалахын сайд Ц.Цолмон удаж төдөлгүй батлагдлаа

Батлан хамгаалахын сайдад захиас хэлсэн хоёр гишүүний нэг нь Д.Арвин. Тэрбээр өмнөх сайд Д.Бат-Эрдэнийг “Зэвсэг, техникийн шинэчлэл хийсэн. Ахмадуудад зориулсан сувилал байгуулсан” гэж магтлаа. Харин Ж.Энхбаяр гишүүн энэ салбарт ажиллаж байсан хүний хувьд нухацтай зөвлөгөө өглөө. “Хилийн цэргийн асуудлыг эргэж харах шаардлага бий. Зэвсэгт хүчний нэгдмэл байдал алдагдаж, бодлогын том алдаа гарч байгаа. 10 тэрбум төгрөгөөр 300 айлын орон сууц барихаар таван жилийн өмнө шийдвэр гарсан ч одоо хүртэл баригдаагүй. Өндөр албан тушаалтай офицерууд салбарын нэр хүндийг унагах явдал гарч байна.Та энэ салбарт ганцаараа очоод ганцаараа буцах ёстой, мэргэжлийн салбар. Та иргэний хяналт л тавих үүрэгтэй” гэж сануулсан. Ц.Цолмон 96,6 хувийн саналаар дэмжигдлээ.

Categories
мэдээ улс-төр

Д.Эрдэнэбат, Д.Цогтбаатар сайдуудыг “кноп”-дов

Аж үйлдвэрийн сайдад нэр дэвшигч Д.Эрдэнэбат, Барилга хот байгуулалтын сайд Д.Цогтбаатар нарыг УИХ шуурхай батлав. Д.Эрдэнэбат сайдыг батлахаас өмнөхөн З.Энхболд дарга “Шинэ байгуулагдаж байгаа яам шүү дээ. Амжилт хүсээд кнопдчихъё” гэсэн юм. УИХ-ын даргын горимын санал гишүүдэд таалагдсан бололтой хэдхэн хоромд хоёр сайдыг “зүүнээс гаргалаа”.

Categories
мэдээ улс-төр

Д.Дорлигжав “Цагдаад өнгөцхөн хандахгүй”

Сайд нарыг жинхлэх УИХ-ын чуулганы хуралдааны үеэр Хууль зүйн сайдад нэр дэвшигчид хандаж Ө.Энхтүвшин гишүүн “Б.Билэгтээс хойш цагдаад дарга тогтохоо байлаа” гэсэн. Д.Дорлигжав ч цагдаад асуудал бий гэж үзэж байгаа бололтой. “Цагдаа учир зүйгээ олохоо байсан байдал ажиглагдаж байгаа. Цагдаагийн хүн шиг байж чадахгүй улс төрчдөд хов зөөж гүйдэг хүмүүс бий. Зүгээр нэг өнгөцхөн байдлаар асуудалд хандахгүй” гэж нэр дэвшигч хэлсэн юм. Тэрбээр мөн гишүүний асуултад хариу хэлэхдээ “Энэ албыг залгуулахад надад хэцүү байсан. Манай эхнэрээр дамжуулаад асуудлаа яриулсан хүн байсан. Хүний хувьд байж суухад хэцүү үе надад бий. Ерөнхийлөгчийн хэлсэн амь дүйсэн ажил шүү гэдэг үг санаанд орж ирдэг байсан. Болохгүй болохоороо гудамжинд гарч, элдэв гүтгэлэг үг яриа тараадаг” гэж “сэтгэлээ уудлав”.

Ц.Нямдорж гишүүн Хууль зүйн сайдад нэр дэвшигч Д.Дорлигжаваас “Төрийн албан хаагчдын эмнэлэгийг дахин авч үзээч. Энэ барилга эмнэлэгийн зориулалтаар баригдсан учраас оффисын зориулалтаар ашиглах боломжгүй. Эмнэлэгийн тааз 3,40 метрийн өндөр байдаг, дундуур нь агааржуулагч явдаг. 30 мянган албан хаагчийн дунд нэг эмнэлэг байж яагаад болдоггүй юм. Ганц эмнэлэг байгуулах гэтэл хоёр жил чагталлаа. Аар саархан юм хийгээд дахиад эмнэлэг болгох боломжтой” гэж хүслээ. Ө.Энхтүвшин гишүүн мөн энэ эмнэлгийг Чингэлтэй дүүргийн эмнэлэг болгох талаар лавласан. Нэр дэвшигч өөрөө ч энэ эмнэлгийг Х.Тэмүүжинтэй булаацалдсан удаатайг нэг бус гишүүн үгийн далимд сануулав.

Д.Дорлигжав хариуд нь “Засгийн газраас нэлээд мөнгө гаргаад, зориулалтыг нь өөрчилсөн байх. Би дотор нь орж үзээгүй. Ийм эмнэлэг байх эсэхийг Засгийн газрын хэмжээнд ярьж байж шийднэ” гэсэн юм. Ц.Нямдорж “Эмнэлэгийн талаарх байр суурь таалагдахгүй байна. Засгийн газар шийдвэр гаргахгүй бол УИХ шийдвэр гаргах цаг болсон” гэсэн юм.

Санал хэлэх болоход ихэнх гишүүд Хууль зүйн сайдад захиас дайлаа.

Ч.Хүрэлбаатар гишүүн “Миний сонгогдсон Увс аймгийн Засаг дарга, АН-ын дарга өөртөө таалагдаагүй хүмүүсийг матаж, шоронд хорино гэж айлгадаг. Ард иргэдийг хувийн хэвшлийнхнийг, МАН-ын гишүүдийг айдас хүйдэст автуулж байна. Энэ бүхэндээ таны нэрийг барьдаг. Одоо энэ хүн Хууль зүйн сайд шиг аашлахыг хүсэхгүй байна. Энэ хүндээ та сануулаарай. Та ч бас хэд хоног хэвлэлээр гүтгүүлж доромжлуулах ямар байдгийг үзлээ” гэсэн юм.

Д.Дорлигжавыг хуралдаанд оролцогчдын 94,4 хувийн саналаар дэмжлээ.

Categories
онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

Монголчуудын давсны хэрэглээг 30 хувиар бууруулахаар хэлэлцэв

“Давс ихтэй хүнсний үйлдвэрлэл, худалдаа, хэрэглээг бууруулах эрх зүйн орчин, шийдвэр гаргагчдын оролцоо дэмжлэг” сэдэвт хэлэлцүүлэг өнөөдөр Эрүүл мэндийн яамнаа боллоо.

Уг хэлэлцүүлэгт ЭМЯ-ны Бодлогын хэрэгжилтийг зохицуулах газрын дарга Я.Буянжаргал, Үйлдвэр, хөдөө аж ахуйн яамны Стратеги, бодлого төлөвлөлтийн газрын дарга Л.Чой-Иш, ҮХААЯ-ны Хүнсний үйлдвэрлэлийн БХЗГ-ын дарга Ц.Нандинжаргал, ДЭМБ-ын Монгол дахь Суурин төлөөлөгч Др.Су Нюунт У, ҮХААЯ-ны Хүнсний аюулгүй байдлын мэргэжилтэн А.Амаржаргал, МХЕГ-ын Хүнсний үйлдвэрлэл, үйлчилгээний хяналтын хэлтсийн дарга Л.Гэрэлмаа, Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлийн ажлын албаны хүнсний асуудал хариуцсан референт Д.Энхмаа, ШУТИС-ийн Хүнсний үйлдвэрлэлийн сургуулийн захирал н.Туяацэцэг, НЭМГ-ын НЭМХ-ийн дарга н.Хулан, Нийгмийн эрүүл мэндийн үндэсний төвийн захирал Ө.Ганчимэг, Стандартчилал хэмжил зүйн газрын мэргэжилтэн Б.Даваасүрэн болон албаны бусад хүмүүс оролцов.

Энэхүү хэлэлцүүлгээр “Чимх давс” туршилтат хөтөлбөрийн үр дүнг хэлэлцэхийн зэрэгцээ давсны хэрэглээг бууруулах үндэсний стратегийн зорилт болон түүнийг хэрэгжүүлэх арга зам, Монгол улсад хэрэглэгддэг савласан хүнсний бүтээгдэхүүний шошгонд тавигдах ерөнхий шаардлага зэрэг олон асуудлыг ярилцсан юм.

“Амьдралын буруу хэвшлээс үүдэлтэй өвчнөөс сэргийлэх, хянах” үндэсний хөтөлбөрт хүн амын давсны хэрэглээг бууруулах стратегийг боловсруулан батлуулах тухай тусгасан байдаг ч давсны хэрэглээг бууруулах асуудал нь худалдаа, хүнс хоол үйлдвэрлэл, импорт, боловсрол, эрүүл мэнд зэрэг олон салбарын хамтын ажиллагааны дүнд хэрэгжих боломжтой бөгөөд тодорхой зардал шаардлагатай ажил юм.

Иймд давсны хэрэглээг бууруулах асуудлыг хөтөлбөрийн түвшинд ярих шаардлагатай учир “Хүн амын хоол тэжээлийн үндэсний хөтөлбөр”-ийн дэд хөтөлбөр болгон боловсруулан батлуулж, хэрэгжүүлэх нь зүйтэй хэмээн мэргэжилтнүүд үзсэн байна.

2025 он гэхэд Монголын хүн амын давсны хэрэглээг одоо байгаа түвшингээс 30 хувиар багасгана гэсэн зорилгыг энэ хөтөлбөртөө тусгахаар болсон байна.

Хөтөлбөрийн зорилтуудыг 3 үндсэн чиглэлд хэрэгжүүлнэ. Үүнд:

Нэгдүгээрт Давсны хэрэглээг бууруулах эрх зүйн орчныг бий болгох:

Энэ хүрээнд нийтийн хоол, хүнс үйлдвэрлэлд мөрдөх давстай холбогдох стандартуудыг шинээр боловсруулах батлах, бүтээгдэхүүний давсны агууламжийн хязгаар тогтоох, холбогдох хуулиудад нэмэлт оруулах, шинэ заавар журам мөрдүүлэх зэрэг ажлуудыг төлөвлөж байна.

Хоёрдугаар зорилтын хүрээнд хүнсний тогтолцоон дахь давсны хэрэглээг бууруулахтай холбогдох үр дүнтэй, тохирох интервенцүүдийн хэрэгжилтийг хангах, эрчимжүүлэх, хэрэгжилтийг хянах зэрэг ажлуудыг төлөвлөж байна.

Гуравдугаар зорилтын хүрээнд үйлдвэрлэгчид, хэрэглэгчдийн давсны хэрэглээтэй холбогдох мэдлэгийг сайжруулах, хор аюулыг ойлгуулах, сурталчлах зэрэг ажлуудыг төлөвлөж байна.

Хүүхдийн хүнсэнд давсны хэрэглээг бага байлгах, импортын хүнсэнд давсны зөвшөөрөгдөх дээд хэмжээг заах, илүүдэл давсны хэмжээг татварын зохицуулалтаар шийдвэрлэх, нийтийн хоол үйлчилгээг эхлүүлэх шаардлага нөхцлийг заах гэх мэт санал санаачлагууд өнөөдрийн хэлэлцүүлгийн явцад яригдлаа.

Categories
мэдээ улс-төр

Сангийн сайд Ж.Эрдэнэбат хамгийн эхэнд төсвийн тодотгол оруулж ирнэ

Сангийн сайдад нэр дэвшигч Э.Эрдэнэбатын байр суурь иргэдэд сонин байх болов уу. Энэ хүнийг Сэлэнгийн Засаг дарга байсан гэж мэддэг ч эдийн засагчийн байр сууринаас төдийлөн олон хүн мэдэхгүй. Сангийн сайдад нэр дэвшигч улс орны эдийн засгийг хэрхэн харж байна вэ?

-Төсвийн орлогын төлөвлөлт гүйцэтгэлтэйгээ уялддаггүй. Төсвийг бодитой төлөвлөж, эдийн засгийн хямралыг давах төлөвлөгөө боловсруулж ажиллах нь зүйтэй гэж үзэж буйгаа тэр дуулгав.

“Блансыг хараад байдлыг ойлгочихоор хүн” гэж түүнийг Ц.Даваасүрэн гишүүн тодорхойлсон.

Б.Гарамгайбаатар гишүүн “АН улс орноо засаглаж чадахгүй болоод МАН-ыг урьж ирүүлсэн гэдэг талаар ямар бодолтой байна. Та гуйлгаж орж ирсэн үү, эх орноо бодоод ирсэн үү. Эдийн засаг хямарсан уу, хүндэрсэн үү. Эдийн засгийн асуудлаар олон тооцоо судалгаа бий. Эднийг ашиглах уу, өөрөө бодлого боловсруулаад явах уу” гэж сорилт маягийн асуулт тавьсан. Нэр дэвшигч “Монгол Улсын Ерөнхий сайд томилогдоод, бүх нам эвслүүдэд хүсэлт гаргасан. Эдийн засаг, хямарлаа, хүндэрлээ. Монгол Улс, ард түмнийхээ эрх ашгийн төлөө хамтарч ажиллая” гэсэн. Манай намын удирдах дээд байгууллага “Улс орноо бодоод хамтарч ажиллая” гэсэн. Удирдах дээд байгууллагынхаа шийдвэрийг дагасан. Улс орны эдийн засаг хямралтай байна. Төлбөрийн тэнцэл алдагдалтай байна. Гадаадын хөрөнгө оруулалт буурсан. Эдийн засгийн бүх тооцоо судалгааг нягталж үзнэ. Шинээр ч юм бодох ёстой. УИХ-аас гаргасан тогтоол шийдвэрүүдийг биелүүлж ажиллана гэлээ. Н.Батцэрэг гишүүн “2015 оны төсвийг Сангийн сайдгүй олон зоригтой тоо баталсан. Төсвийн тодотгол хэдийд оруулж ирэх бодолтой байна. Хямралаас гаргах дөт замыг хэрхэн харж байна” гэж лавлав.

Ж.Эрдэнэбат “Хэрвээ сангийн сайд болчихвол эхний асуудал 2015 оны төсвийн тодотгол байх болно. Заавал боломжгүй зорилгыг болгох гээд зүтгэх бус аль болох боломжтой хэмжээнд аваачих, хөнжлийнхөө хэрээр хөлөө жийх учиртай. Эхний ээлжинд өөрсдөө дүн шинжилгээ хийх гээд үзнэ. Гадаадын байгууллагын хөтөлбөр ямар заавар зөвлөгөөг хэрэгжүүлэх боломжтойг ярилцана” гэлээ. Төсвийн өр ДНБ-ний 49 хувьд хүрсэн. Төсвийн тогтвортой байдлын хуульд сар хүрэхгүй хугацаанд нийцүүлэх хэцүү. Бүх намууд хэлэлцэж Төсвийн тогтвортой байдлын хуульд нийцүүлэх арга замыг эрэлхийлнэ” гэлээ. “2017-2022 онд зээлийн эргэн төлөлт хийхэд их мөнгө шаардлагатай, яах вэ” гэсэн асуултад нэр дэвшигч “Өнөөдөр байгаа хуулиа л барьж ажиллах ёстой. 2017-2022 онд бид том төлбөр төлөхийн тулд төсвийн чангахан бодлого хэрэгжүүлэх ёстой. Чанга бодлого хэрэгжүүлэхийн тулд нөөц байх ёстой. Бодит тоон үзүүлэлт ямар байгааг гаргаж тавиад түүндээ тохируулж ажиллана” гэсэн. “Хүнд ачаа үүрнэ шүү” гэж түүнд нэг бус гишүүн сануулж байлаа. 58,93 хувийн саналаар нэр дэвшигч Сангийн сайд боллоо.

Categories
онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

Эм, эмнэлгийн хэрэгсэлд хяналт тавих эвсэл байгуулахаар боллоо

Эмийн чанар, үнийн асуудал хөндүүр сэдэв. Эм хангамжийн салбар дахь ил тод байдлыг бэхжүүлэх, сайн засаглалыг хөгжүүлэх, төр ба төрийн бус байгууллага, компаниуд хамтран ажиллах санаачилгыг гаргаж ЭМЯ, ДЭМБ болон холбогдох бусад мэргэжлийн байгууллагуудын хурал ЭМЯ-наа боллоо. Манай улс нийт эмийн хэрэглээнийхээ 75-80 орчим хувийг гаднаас импортолдог бол нийт эмийн 30 орчим хувь нь улсын бүртгэлтэй байдаг тухай албаныхан хэлэв.

Эм хангамжийн салбар дахь ил тод байдлыг бэхжүүлэхэд төр ба төрийн бус байгууллага, компаниуд хамтран ажиллах санаачилгыг гаргасан уг хуралд ЭМЯ, ДЭМБ, Трансперенси, Интернешнл Монгол болон холбогдох бусад байгууллагуудын төлөөлөл оролцсон юм.

Манайд өнөөдөр үндэсний 30 гаруй эмийн үйлдвэр үйл ажиллагаа явуулж байна. Тэд давхардсан тоогоор 1000 гаруй бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэдэг. Харин эдгээр бүтээгдэхүүний ердөө наймхан хувь нь улсын бүртгэлд бүртгэгджээ.

ЭМЯ, МХЕГ-аас үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүнээ улсын бүртгэлд хамруулах албан шаардлагыг удаа дараа хүргүүлсний дүнд одоогоор нийт эмийн 30 орчим хувь бүртгэлд хамрагдаад байгаа ажээ.

Харин Зайлшгүй шаардлагатай эмийн жагсаалтад орсон бүтээгдэхүүнийг эрүүл мэндийн даатгалаар 80 хүртэлх хувийн хөнгөлөлтөөр авах боломжтой бол бусад төрлийн эмэнд оруулж ирсэн эм ханган нийлүүлэх байгууллага өөрсдийн үнийг тогтоодог байна. Валютын ханшийн өсөлтөөс хамаарч, өнгөрсөн жилтэй харьцуулахад илүү үнэтэй байгаа аж. Иргэд мэргэжлийн зөвлөгөө мэдээлэл гэхээсээ илүүтэйгээр хэн нэгнээс сонссон дам сургаар худалдан авах эсвэл брэнд эмэнд илүү итгэх хандлагатай байдаг нь эм өндөр үнэтэй байхад нөлөөлдөг байна. Иргэдийн түгээмэл хэрэглэдэг эмийн өртгийг багасгах, чанартай буюу үйлчилгээ сайн, сөрөг нөлөө багатай эмийг худалдан борлуулахад олон төрлийн зохицуулалт шаардлагатай байгааг хуралд оролцогчид онцолж байлаа.

ДЭМБ-ын Монгол дахь Суурин төлөөлөгч Др.Су Нюунт У хэлсэн үгэндээ, “ДЭМБ нь эмийн салбарын ил тод байдлыг байнга дэмжсээр ирсэн. Эмийг ил тод байлгах үйл ажиллагаанд манай байгууллага хамтран ажилладаг гол түнш нь юм. Мөн төрийн болон төрийн бус байгууллага, иргэний нийгмийн байгууллага, олон улсын байгууллага зэрэг олон салбарууд үүн дээр хамтран ажиллаж байгаа. Цаашид ард иргэдийн оролцоог нэмэгдүүлэхийг зорьж байна. Тиймээс эмийн ил тод байдал, чанарыг дээшлүүлэхийн тулд ард иргэд болон мэргэжлийн олон талт төлөөллүүдийг оролцуулсан эвсэл үүсгэн хамтран ажиллахаар боллоо” гэсэн юм.

Зайлшгүй шаардлагатай эм хэт өндөр үнэтэй арван орны тоонд Монгол улс багтдаг аж. Тиймээс эмийн салбарт ил тод байдал нэвтэрснээр эмийн үнэ буух боломжтой гэнэ. Эмийн ил тод байдлыг бий болгох эвслийг байгуулахаар энэ удаагийн хурлаар шийдвэрлэлээ. Ингэснээр,

Ард иргэдэд хүрч буй эмийн хүртээмжийг сайжруулах,

Чанартай эм, эмэн бүтээгдэхүүнийг хүргэх,

Хамгийн боломжит бага өртгөөр иргэдийн гарт хүргэхийг зорьж байгаа аж.

Дэлхий нийтэд 2 тэрбум гаруй хүн өөрт шаардлагатай, бага өртөгтэй эмийг худалдаж авч чадахгүйгээс болж эрүүл мэндээрээ хохирч байгаа гэсэн судалгаа байдаг аж.