Засгийн газрын өчигдрийн хуралдаанаар Монгол Улсын 2014 оны Төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хэлэлцлээ. Тодотгол хийх үндсэн шалтгаан нь Засгийн газрын шинэчлэгдсэн бүтэцтэй холбоотой аж. Төсвийн тухай хуулийн 34.1.4-д зааснаар Засгийн газрын шинээр батлагдсан бүтцийн дагуу төсвийн ерөнхийлөн захирагч хооронд төсвийн зохицуулалт хийх шаардлага үүсдэг байна.
Month: November 2014
ШУТИС-ийн БАС-ийн 55 жилийн ойд зориулсан Эрдэм шинжилгээний бага хурал өнөөдөр ШУТИС-ийн төв номын санд болж байна. Тус хуралд эрдэм шинжилгээний 50 гаруй өгүүлэл ирүүлснээс 26 илтгэлийг хэлэлцжээ. Илтгэлүүд нь Барилга, Архитектурын сургуулийн сургалтын бодлого, үйл ажиллагааны уламжлал, шинэчлэлийн асуудлууд, 2. Барилга байгууламжийн бүтээцийн судалгааны үр дүн, 3.Хүрээлэн буй орчны инженерийн судалгаа, үр дүн, 4.Архитектур хот байгуулалтын асуудлууд гэсэн чиглэлээр явагдаж буй юм байна.
Д.Самбуугийн нэрэмжит магистр, доктор оюутны сургалт, судалгааны танхимыг нээв
ШУТИС-БАС-ийн 55-жилийн ойн баярыг тохиолдуулан магистр, доктор оюутнуудад зориулсан Д.Самбуу багшийн нэрэмжит доктор, магистр оюутны сургалт судалгааны танхимыг нээх ёслолын ажиллагааг 2014.11.21-ний өдөр зохион байгууллаа.
Д.Самбуу нь тэр үеийн ЗХУлсад бэлтгэгдсэн Монголын анхны барилгын инженерүүдийн нэг бөгөөд барилгын үйлдвэрлэл болон (30 ба 40 мянгатыг барих үеийн Монголын талын ерөнхий инженер, Завхан аймгийн барилга трестийн дарга, эрдэм шинжилгээний БҮЭШИнститутын захирал, ПДС-ийн БАФ-ийн захирал гэх мэт ажлуудыг хийж байсан манай тэргүүний сэхээтний нэг юм. Өөрийн 3 хүүхдийн 2-ыг нь барилгын салбартай холбосон байна. Том хүү Цахиур нь УБ хотын барилгын зураг төслийн хүрээлэнгийн захирал, удаах хүү Чулуунбаатар нь барилгын материалын технологи мэргэжилтэй ба “Нийслэл орд” компаний захирлаар ажилладаг.
Тус танхим нь магистр, доктор оюутны сургалт, судалгаа явуулахад зориулагдсан “Нийслэл орд” компаний хөрөнгө оруулалтаар тоноглогдсон болно. Танхимыг шилэн ханаар 2 тасалсан бөгөөд нэг хэсэгт нь оюутнууд, багш нар харилцан ярилцах боломжтой хурлын дугуй ширээ, нөгөө хэсэгт лекц орох зориулалт бүхий урт ширээтэй ба видео хэрэгслэлээр бүрэн хангагдсан. Халаалт, агааржуулалтгүй, бетонон шалтай байсан өрөөнд халаалт, агааржуулалт оруулж, шалыг нь паркетлан сургалтын үйл ажиллагаанд бодитой хувь нэмрийг оруулсан.
“Аварга зам” ХХК-ийн нэрэмжит 2-611 тоот хичээлийн танхимын нээлт болов
ШУТИС-БАС-ийн 55-жилийн ойн баярыг тохиолдуулан “Авто замын барилгын инженер”-ийн оюутнуудад зориулсан орчин үеийн ухаалаг самбараар тоноглосон мэргэжлийн хичээлийн танхимыг нээх ёслолын ажиллагааг 2014.11.21-ний өдөр зохион явууллаа. Ёслолын ажиллагаанд ШУТИС-ийн удирдлагын төлөөлөл Сургалтын проректор доктор (Sc.D), профессор Х.Энхжаргал, ЭШИ-ийн проректор доктор (Ph.D), дэд профессор Ч.Баасандаш, Тамгын газрын дарга доктор (Ph.D), профессор Л.Пүрэв, БАС-ийн захирал (Ph.D.,дэд профессор) Э.Нинжгарав болон профессор багш нар , оюутнууд оролцлоо.
Уг тэнхимийг авто замын зураг төсөл, зөвлөх үйлчилгээ эрхэлдэг “Аварга зам” ХХК-ний нэрэмжит танхим болгосноор сургалтын үйл ажиллагаанд бодитой хувь нэмэр оруулж байгаа юм. Энэхүү тоног төхөөрөмж нь тусгай электрон үзэг болон хуруугаараа бичих, нэг дор гурван хүн зэрэг ашиглаж болдгоороо давуу талтай. Мөн дөрвөн өөр өнгөөр бичих сонголттой ба самбарт суулгагдсан Panaboard программ хангамжийн тусламжтайгаар аудио бичлэг сонсох, самбар дээр бичсэн зүйлийг Word, Excel, PowerPoint-ын файлаар хадгалах боломжтой юм.
ШУТИС-ийн болон БАС-ийн удирдлага, багш хамт олны зүгээс орчин үеийн тоног төхөөрөмж бүхий тохилог танхимтай болгож өгсөн “Аварга зам” ХХК, С.Цахиур захиралтай УБ хотын барилгын зураг төслийн хүрээлэн, С.Чулуунбаатар захиралтай “Нийслэл орд” ХХК-ийн нийт хамт олондоо талархал илэрхийлж цаашдын ажилд нь өндөр амжилт хүсэн ерөөснийг Барилга, Архитектурын Сургуулийн Захиргааны ажилтан З.Түвшинжаргал мэдээллээ.
Иргэдийн спортоор хичээллэх хүсэл сонирхлыг дэмжиж ДӨРВӨН жил тутамд хүүхдийн, оюутны, үндэсний, бүх ард түмний спортын их наадмыг орон даяар зохион байгуулдаг. Үүний нэг болох хүүхдийн спортын V их наадмыг 2015 онд өвөл, зуны төрлүүдээр зохион байгуулахыг ССАЖЯ, БШУЯ, аймаг, нийслэлийн удирдлагуудад даалгалаа.
Их наадмыг хөгжлийн бэршээлтэй хүүхдүүдийн дунд НАЙМАН төрлөөр ирэх оны зургаадугаар сард, ЕБС-ийн сурагчдын дунд зуны спортын 15 төрлөөр есдүгээр сард, өвлийн спортын ТАВАН төрлөөр 12 дугаар сард тус тус нийслэл хотноо зохион байгуулахаар төлөвлөж байна.
Өмнөх наадмуудыг ГУРВАН үе шатаар явуулж байсан бол энэ удаа тухайн спортын төрлийн улсын аварга шалгаруулах тэмцээнээс эрх авсан баг тамирчдыг оролцуулан их наадмыг Улаанбаатар хотноо нэгэн зэрэг эхлүүлж, 5-7 хоногт багтаан зохион байгуулах юм. Түүнчлэн, оролцогчдыг урлаг соёлын тусгай хөтөлбөрүүдэд өргөнөөр хамруулна.
Хүүхдийн спортын их наадмыг 1999 онд анх зохион байгуулж байжээ. Олон улсын хэмжээнд ч хүүхэд залуус спортоор хичээллэхийг дэмжин 2010 оноос эхлэн өсвөр үеийнхний Олимпийн наадам зохион байгуулах шийдвэрийг Олон улсын Олимпийн хорооноос гаргасан байдаг юм.
УИХ-ын даргын айлчлалын гол зорилго нь хоёр улсын иж бүрэн түншлэлийн харилцааг бэхжүүлэх, харилцан итгэлцэл, ойлголцлыг нэмэгдүүлэх, ялангуяа, хоёр орны хууль тогтоох байгууллага хоорондын харилцаа, хамтын ажиллагаанд чухал түлхэц үзүүлэх, улам бүр өргөжүүлэх, Монгол Хятадын парламент хооронд байнгын уулзалтын механизм байгуулах байсан бөгөөд эдгээр зорилт амжилттай хэрэгжсэн гэж үзжээ.
Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэг өчигдөр УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар томилогдсоныхоо дараа Засгийн газраа хуралдуулжээ. Засгийн газрын хуралдаанаар Монгол Улсын 2014 оны Төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай асуудлыг хэлэлцсэн байна.
Ийнхүү шинэ он гарахад сар гаруйхны хугацаа үлдээд байхад энэ оны төсөвт тодотгол хийх болсон үндсэн шалтгаан нь Засгийн газрын шинэчлэгдсэн бүтэцтэй холбоотой юм. Төсвийн тухай хуулийн 34.1.4-д зааснаар Засгийн газрын шинээр батлагдсан бүтцийн дагуу төсвийн ерөнхийлөн захирагч хооронд төсвийн зохицуулалт хийх шаардлага үүсдэг байна.
Ерөнхий сайд асан Н.Алтанхуяг Засгийн газрын бүтэц, бүрэлдэхүүнд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг өргөн барьж УИХ-аар батлуулсан ч уг шинэ бүтэц, бүрэлдэхүүний дагуу ажиллаж амжилгүй огцорсон юм.
Сүхбаатар аймгийн Эрдэнэцагаан суманд энэ сарын 19-өөс 20-нд шилжих шөнө хээрийн түймэр гарчээ. Түймрийн улмаас нэг хүний амь эрсдэж, нэг хүн түлэгдэж, 11 айлын гэр шатсан байна.
Одоогоор аймгийн цагдаагийн хэлтэс болон Онцгой байдлын газар хамтран галын нөхцөл шалтгааныг тодруулахаар ажиллаж байгаа гэв.
Их эзэн Чингис хааны мэлмий гийсний 852 жилийн ой буюу Монгол бахархлын өдрийг жил бүрийн өвлийн тэргүүн сарын шинийн нэгний өдөр тэмдэглэн өнгөрүүлэхээр тунхагласан. Энэ жилийн хувьд тус өдөр нь энэ сарын 23-ны өдөр тохиож байгаа юм.
Энэхүү ойн хүрээнд олон ажлуудыг хийхээр төлөвлөсөн бөгөөд өчигдөр 10:30 цагаас МУИС-ийн хичээлийн II байрны “А” танхимд эрдэмтэн, судлаачид “Дундад зууны монголчуудын амжилтын үндэс” сэдвээр лекц уншсан байна.
Харин маргааш буюу 23-ны өдрийн арга хэмжээний хөтөлбөрийг танилцуулъя.
-10.00 цагт Их эзэн Чингис хааны талбайд Монгол Улсын Төрийн далбаа мандуулах ёслол,
-10.40 цагт Монголын нэгдсэн тулгар төрийн уламжлалт Их цагаан тугийг цэнгүүлэх ёслол,
-11.40 цагт Төрийн ордны Ёслол хүндэтгэлийн Их танхимд Монгол Улсын төрийн дээд шагнал бөгөөд тэргүүн зэргийн одон “Чингис хаан” одонг дэлхийд нэртэй эрдэмтэн, академич Х.Намсрайд гардуулах ёслол,
-13.00 цагт Их эзэн Чингис хааны хөшөөнд төрийн өндөр албан тушаалтан, ард иргэд хүндэтгэл үзүүлэх ажиллагаа Их эзэн Чингис хааны талбайд болно.
-14.00 цагт Бөхийн өргөөнд хүчит 128 бөхийн барилдаан эхэлнэ.
Дашрамд дуулгахад, Монгол бахархлын өдөр амралтын өдөр тохиож байгаа хэдий ч нөхөж амрахгүй гэдгийг холбогдох албаныхан мэдэгдсэн билээ.
Барилга, хот байгуулалтын дэд сайд Г.Байгальмаатай ярилцлаа.
-Төсөв хэцүүхэн байгаа ийм үед царцаасан барилгуудыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулъя гэдэг бол дэмжихээс аргагүй санаа. Ингэхэд царцаасан барилга тийм олон байна уу?
-Есөн дүүрэг, 21 аймагт сургууль, цэцэрлэг, дотуур байр, соёлын төв, спорт цогцолбор, эмнэлэг гээд нийтдээ 550 ширхэг царцаасан барилга байна. Улсын төсвөөр баригдсан барилгуудын 80, 90 хувь нь сургууль, цэцэрлэг, эмнэлгийн барилга байгаа. Дутуу баригдаад орхигдсон барилгад хэчнээн төгрөг зарцуулсан, ямар шалтгаанаар, хэний буруугаас болж зогссон гээд бүх мэдээллийг нь гишүүдэд тараасан эмхтгэлд оруулж өгсөн. Жишээ нь Яармагт дутуу баригдаад өнөө хэр ажил нь эхлэхгүй зогссон 320 ортой эмнэлгийн барилга байна. Энэ барилгад өчнөөн мөнгө зарцуулчихсан. Дутуу мөнгийг нь улс өгч чадахгүй бол бид яах ёстой вэ гэдгээ бодох цаг болсон.
-Царцаасан барилгуудыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулах ямар хувилбарууд байна вэ?
-Хувилбарууд мэдээж байгаа. Хэрвээ энэ барилгыг заавал барих ёстой гэж үзвэл үргэлжлүүлээд барих мөнгийг нь улсаас цаг алдалгүй гаргаж өгөх хэрэгтэй. Хэрвээ мөнгө өгч чадахгүй гэвэл зориулалтыг нь өөрчилж болно. Эмнэлэг биш сургууль хэрэгтэй гэдэг ч юм уу, цаг үеэ дагасан шалтгаан байхыг үгүйсгэхгүй. Аль аль нь хэрэггүй гэвэл орон нутагт эрхийг нь шилжүүлэх гарц бий. Орон нутаг нь цаашид төр хувийн хэвшлийн түншлэлийн зарчмаар дутуу баригдсан барилгын асуудлыг шийдэж болно. Орон нутагт нь шилжүүлэхгүй гэвэл дуудлага худалдаагаар худалдах боломж байгаа. Хувийн хэвшлийнхэнд шууд худалдах хэрэгтэй. Худалдаж авсан барилгаа цаашид яаж ашиглах нь хувийн хэвшлийнхний асуудал болчихно гэсэн үг. Цэвэр бизнесийн зарчмаар явагдах процесс учраас ашиглагдахгүй байна гэж үгүй. Улс тэр барилгад төсвөөс зарцуулсан мөнгөө олоод авчихна, хувийн хэвшлийнхэн худалдаж авсан барилгаа хэрэгтэй зүйлд ашиглаад явна. Ер нь аль аль талдаа хэрэгтэй шийдэл. Яг ямар хувилбар, гарцаар шийдэх вэ гэдгийг барилга тус бүрээр нь шийдэж өгмөөр байгаа юм. Царцаасан 550 барилгад чамгүй их хөрөнгө орсон. Улсын төсвийн хөрөнгийг ингэж үнэгүйдүүлж болохгүй. Жил өнгөрөх бүр үнэгүйдэж байна. Босгоод барьчихсан барилгуудын хувьд жил ирэх бүр моралийн элэгдэлд орж байна. Шинээр юм хийлгүй яахав. Гэхдээ ингэж ярихаасаа өмнө нэгэнт оруулсан хөрөнгөө үнэгүйдүүлэхгүйн тулд эзний сэтгэл гаргах цаг болсон. УИХ шийдлийг нь гаргаад өгвөл бид гүйцэтгэхэд бэлэн байгаа.
-Ийм олон барилгыг царцаах болсон нь цаанаа нарийн шалтгаантай гэдэг нь тодорхой. Нийтлэг алдаа гэвэл та юуг онцлох вэ?
-Зураг нь хийгдээгүй байхад улсын төсөвт мөнгийг нь суулгачихсан нийтлэг алдаа ажиглагдаж байна. Зураг нь гүйцэд хийгдээгүй барилгын төсөв яаж зөв гарах вэ дээ. Таамгаар мөнгө суулгачихдаг, өнөөх нь он дамждаг гэсэн асуудал жил бүр гарсаар ирсэн. Он дамжаад явчихаар валютын ханшийн хэлбэлзэл мөнгөний ханшаас шалтгаалсан эрсдэл гараад ирж байгаа юм. Зураг нь батлагдаагүй ажлын төсөв батлагдах нь олон сөрөг үр дагавартай. Зургаа дуусгах гэсээр байтал хамаг цагаа барчихдаг. Магадлалаар оруулна, батлуулна гээд өчнөөн процесс бий. Ингэж тэгсээр байтал намар болчихдог. Арай гэж мөнгөө авлаа гэхэд хоёр, гуравхан сар л ажиллаж таардаг юм байна л даа. Дутуу үлдсэн барилгын ажлыг ирэх жил нь үргэлжлүүлж таарна. Үргэлжлүүлэхийн тулд төсвийн тодотгол хийхээс аргагүй болдог. Жилийн жилд төсвийн тодотгол хийдгийн бас нэг шалтгаан нь энэ. Өмнөх засгийн үед дуусаагүй ажилд мөнгө тавиад явдаг байсан. Харин энэ засгийн үед ажлыг яахаараа заавал тодотгол хийж байж хийдэг юм бэ гэсэн асуудал яригдсан. Тэгээд л өнөө барилгын ажлууд нь зогсч царцаасан гэсэн нэр зүүсэн хэрэг. Ер нь цаашдаа зураг, төсөл нь бэлэн болсон ажлын зардлыг төсөвт суулгах хэрэгтэй л дээ. Энэ бол бидний хамгийн эхлээд хийх ёстой ажил.
-Барилгын салбарын төсөв буруу бодогдоод байдгийн нэг том шалтгаан нь валютын ханш. Энэ эрсдлийг хаахыг тулд яах ёстой вэ?
-Дотоодын үйлдвэрлэлтэй холбоотой учраас хамгийн түрүүнд дотоодынхоо үйлдвэрлэлд анхаарах хэрэгтэй. Ер нь дотоодын үйлдвэрлэл нэг үеэ бодвол хөгжиж байгаа. Барилгын материалыг гаднаас авна гэхээр валют хэрэгтэй болж таарна. Валютын ханш өсчихвөл төсөвт багаар тооцож төлөвлөсөн зардал хүссэн, хүсээгүй өсч байна л даа. Жишээ нь 2015 оны төсөвт долларын ханшийг энэ жилийнхээр оруулж байгаа. Гэтэл ирэх жил барилгын ажил эхлэхээр доллар хэд хүрэхийг тааварлашгүй. Валютын ханштай холбоотойгоор ажилчдын цалин пүнлүүнээс эхлээд тээврийн зардал, шатахууны үнэ өртөг өсөөд байдаг эрсдэл бий.
-Царцаасан барилгууд дээр өөр ямар алдаа ажиглагдаж байна?
-Зарим компани өчнөөн газарт нэгэн зэрэг олон ажил авсан байна. Хяналт тавихаас аргагүй асуудал. “Барилга байгууламж” ХХК гэхэд 660 хүүхдийн суудалтай сургуулийн барилга, 100 хүүхдийн ортой цэцэрлэгийн барилга, соёл спортын цогцолборын барилга гэх мэт нэг дор таван ажил авсан байх жишээтэй. “Аслан” гэдэг компани таван ажил авсан байна. Яагаад бусадтайгаа хуваагаад хийж болдоггүй юм бол, нэг дор ийм их ажил авч хийж чадахгүй гацаах ямар хэрэг байна гэх мэт асуулт гарч ирж байгаа. “Өлзий иш” гэдэг компани гэхэд л 11 ажил авсан байх жишээний.
-Нэг яамнаас уу?
-Ганц яам биш л дээ. ЭМЯ, БШУЯ, ССАЖЯ гэх мэтээр нэлээд хэдэн яамнаас ажил авсан байгаа юм. Ийм компаниуд зөндөө байна. Хийж амжилгүй орхиод байгаа гэдэг утгаар нь энэ жишээнүүдийг дурдаж байна л даа. Зураг сайн байвал барилга сайн байна. Зураг дээр үндэслэж төсөв бодогдож, зохиогдож байдаг. Анхнаасаа сайн гүйцэтгэлтэй явсан эсэх нь анхаарал татаад байгаа юм. Энэ мэт зүйлсийг шалгаж нягталж аудитын дүгнэлт хийлгэж дорвитой шийд гаргах хэрэгтэй. Мөнгө төгрөг, хөрөнгө оруулалт татаж төсвөө нэмэгдүүлэх цаг нь ирсэн гэж бодож байна.
-Царцаасан барилгаас болж хохирсон компаниуд бий юу?
-Тийм компаниуд байгаа. Хохиролтой компаниудын хувьд маш хэцүү нөхцөл байдал үүссэн. Наанаа нэг компанийн асуудал яриад байгаа юм шиг боловч цаанаа өчнөөн том асуудал бий. Тэр компанид ажиллаж байгаа хүмүүс гэхэд л том тоо гарч ирнэ. Барилгын компаниуд сөхрөөд хаагдах дээрээ тулаад байгаа нь гашуун ч гэсэн үнэн. Зарим нь бүр дампуурч байна. Ер нь компаниудын олонх нь банкнаас зээл авч ажлаа эхлүүлсэн байдаг. Зээлийнхээ хүүг улсын өмнөөс төлсөөр яваад хохирсон компаниуд байгаа. Хохирсон компаниудын цаана өчнөөн хүний амьдрал ахуй яригдаж байгаа. Царцаасан барилгуудыг тохирсон гарц хувилбараар нь шийднэ гэдэг барилгын салбарын асуудлыг цэгцэлж өгч байгаа хэрэг.
-Та түрүүн царцаасан барилгуудын зориулалтыг өөрчлөх ёстой гэж ярилаа. Сургууль цэцэрлэг гэхэд л хаана ч хэрэгтэй, тэгэхээр зориулалтыг нь өөрчлөх боломж байгаа гэж үү?
-Зориулалтыг нь өөрчлөх газар олон бий. Жишээ нь Баянхонгор аймгийн Бууцагаан, Баянлиг сум байна. Тэнд “Шинэ сум” төслийн хүрээнд канад модон барилга, канад технологиор сургууль, цэцэрлэг, эмнэлэг, соёлын төвийг цогцоор нь барьж өгсөн. Бууцагаанд гэхэд 240 хүүхдийн суудалтай сургуулийн өргөтгөлийн барилга баригдаж эхэлсэн. Одоо царцаасан барилгын нэг болсон. Гэтэл Бууцагаанд 640 хүүхдийн сургууль баригдсан. Одоо ажиллаж байгаа сургууль нь ч бий. Тэгэхээр тэнд 240 хүүхдийн суудалтай сургуулийн өргөтгөл хэрэггүй гэсэн үг. Нэгэнт баригдаж эхэлсэн тэр барилгыг сум орон нутагт хэрэгтэй өөр зүйлд зарцуулах хэрэгтэй. Тодруулж хэлбэл зориулалтыг нь өөрчлөх ёстой. Хугацаа нь явах тусмаа зориулалт нь өөрчлөгдөхөөс аргагүй болсон энэ мэт барилгууд байна.
-Жишээ нь Бууцагааны сургуулийн өргөтгөлд хэчнээн төгрөг зарцуулаад байгаа вэ?
-Нийт 500 сая төгрөг зарцуулчихаад байгаа. Гэрээгээрээ бол 939 сая төгрөг зарах учиртай юм билээ. Тэнд гэхэд л 500 сая төгрөг царцаасан барилга нэрээр ямар ч үнэ цэнэгүй байж байна. Би нэг зүйлд их эмзэглэж байгаа. Царцаасан барилгуудын ихэнх нь хөдөө орон нутагт бий. Тэгээд дийлэнх нь сургууль, цэцэрлэг, дотуур байр, эмнэлэг, соёлын төв. Ингээд бодохоор орон нутагт тэр хэрээр хүүхдийн боловсрол, эрүүл мэнд, амьдрах орчны асуудал яригдаж байгаа юм. Гарцаагүй сургууль, цэцэрлэг хэрэгтэй сумд бий л дээ. Шийдэхийг нь шийдээд өгчих хэрэгтэй. Гэхдээ сая дурдсан шиг зориулалтыг нь өөрчлөх ёстой барилгуудыг дуудлага худалдаагаар зарах ч юм уу, ямар нэг байдлаар үнэ цэнэтэй болгож байгаад энэ мэт асуудлаа шийдэх хэрэгтэй. Тэндээс орж ирсэн мөнгөө сургууль, цэцэрлэгийн барилга барихад зарцуулбал төсөвт дарамт ирэхгүй.
Ц.БААСАНСҮРЭН
-FACEBOOK-ИЙН НАЙЗЫНХАА ЯТГАЛГА, ДАРАМТАД АВТАХГҮЙ БАЙХЫГ АНХААРУУЛАВ-
Интернэтээр насанд хүрээгүй охидтой танилцан, гэмт хэргийн хохирогч болгох нь ихэссэн талаар “Өдрийн сонин”-нд “Facebook хуудастаа амьдралаа дэлгэчихдэг охидыг гэмт этгээдүүд ангуучилж байна” сурвалжлага гаргасан. Энэ нийтлэлийн дагуу нэгэн охин манай сонинд хандсан юм. Тэрбээр 15 настай, дунд сургуулийн сурагч. Facebook хуудсаараа дамжуулан танилцсан залуугийн дарамтад байгаагаа ярьсан юм. Цагдаагийн байгууллагад ч цахимаар секс сүрдүүлэг хийх, дарамтад оруулсан гэх цөөнгүй хэргийг шалгаж байгааг мэдээлсэн. Тухайлбал, Эрүүгийн цагдаагийн газрын цахим гэмт хэрэгтэй тэмцэх хэлтсийнхэн хуурамч facebook хаяг ашиглан насанд хүрээгүй охидтой танилцан, садар самуун үйлдэлд уруу татсан Ч гэгчийг шалгаж байгаа аж. Ийм төрлийн гэмт хэргийн хохирогчид ихэвчлэн өсвөр насныхан гэнэ. Тиймээс эцэг эхчүүд, өсвөр насынханд сэрэмжлүүлэг болгох үүднээс манай сонинд хандсан охины ярьсныг хүргэе.
“ЧИ ҮЕИЙНХНЭЭСЭЭ ХОЦОРЧ БАЙГААГАА МЭДДЭГ ҮҮ ГЭХЭД ИЧСЭНДЭЭ Л…”
-Танай ангийнхан бүгдээрээ facebook хэрэглэгч үү. Facebook-ийн найзуудтайгаа юу ярилцдаг вэ?
-Бидний үеийнхний ихэнх нь цахим ертөнцөд зөвхөн facebook ашигладаг байх. Би ч тэдний нэг. Гар утсан дээр facebook, мессенжер татчихсан. Огт таньддаггүй олон хүнтэй facebook-т найз болчихсон байдаг. Нэг л мэдэхэд янз бүрийн группт бүртгүүлчихсэн, тэр группт бичсэн янз бүрийн зүйлийг уншдаг болчихсон. Facebook-т хэн юу бичиж байгаа нь тэр бүр мэдэгддэггүй учраас бидний үеийнхэн айж ичилгүй янз бүрийн сэдвээр бичдэг юм шиг санагдсан. Харамсалтай нь тэр яриа бүр үнэн биш гэдгийг ойлголоо.
-Яагаад?
-Бидний үеийнхэн жаахан хүүхэд шиг харагдахыг хүсдэггүй. Бас аав ээжтэйгээ тийм ч дотно байж чаддаггүй. Тиймээс интернэтээр том хүмүүсийн сэдвээр ярилцахад илүү сонирхож, тэдний яриан дундаас янз бүрийн мэдээлэл авдаг гэдгийг ангийнхнаасаа анзаарсан. Гэтэл бидний үеийнхнийг том хүний амьдралд уруу татдаг, уриалдаг хүмүүс нь хуурамч хаягтай, буруу санаатай хүмүүс байдгийг мэдэрлээ. Би тийм хүнтэй facebook-ийн найз болсон. “Хөөрхөн охид” гэдэг групп миний facebook хаяг дээрх зургийг минь аваад тавьчихсан юм билээ. Тэндээс зургийг минь хараад найзлах хүсэлт явуулсныг нь би хүлээгээд авчихсан. Тэгээд интернэтээр намайг халамжилж, орой үдэш янз бүрийн сэдвээр ярилцаад эхэндээ их зугаатай байсан. Найзуудаасаа асуухад бүгд шахам ийм найзтай, түүнээсээ юугаа ч нуудаггүй гэсэн. Бусдын адил интернэтээр үерхдэг найзтай байгаа нь надад бахархалтай санагддаг байлаа. Интернэтийн найз маань шалгалтаа сайн өгсөн гэж чихэр явуулдаг болсон нь бүр сайхан байсан. Бас ганцаардсан үед юу ч хамаагүй ярьж өгнө. Ингэж явсаар бид хоёр нүцгэн зургаа бие биедээ харуулдаг, том хүмүүсийн сэдвээр ярилцдаг болчихсон.
Тэр үеэс интернэт найзын маань хандлага өөр болж янз бүрийн шаардлага тавьж эхэлсэн. Сүүлдээ том хүний бүх асуудлыг надад заадаг болчихсон. Тавьсан шаардлагыг нь биелүүлэхээс татгалзвал миний нүүр номон дахь найзууд руу нүцгэн зургийг минь явуулна гэж дарамтална. Бас “Чи үеийнхнээсээ хоцорч байгаагаа мэддэг үү” гээд чиний үеийнхэн ийм байна гэж янз бүрийн нүцгэн зураг явуулна. Ингээд байхаар сүүлдээ нээрээ ч үеийнхнээсээ хоцорч яваа юм болов уу гэж ичдэг юм билээ. Тиймээс л одоо харамсах алхам хийчихсэн.
-Интернэт найзынхаа дарамтад орсон гэсэн үг биз?
-Яаж ч чадахаа больчихдог юм билээ. Үеийнхэндээ захихад амьдрал дээр найз л биш бол facebook, мессенжер орчинд танихгүй хүнтэй битгий найзлаарай. Анхаарал тавьж, соёлтой хандаж байгаа танихгүй хүмүүс цаанаа огт өөр бодол агуулдаг юм байна. Одоо би цагдаагийн байгууллагад хандаж чадахгүй. Яагаад гэвэл би өөрөө шаардлагыг нь зөвшөөрсөн. Бас аав, ээждээ хэлж чадахгүй. Янз бүрийн өвчин аваагүй байгаасай л гэж залбирч байна. Интернэтээс энэ талын мэдээлэл авах гэхээр гэрт аав ээж харчих вий, интернэт кафед хажууд суугаа хүүхдүүд анзаарчих вий гэж болгоомжилдог гэв.
ИНТЕРНЭТ ДЭХ
НАЙЗДАА БИШ БОЛ ХЭНД ИТГЭХ ВЭ
Манай сонинд хандсан охин шиг дарамт, ятгалгад орсон өсвөр насны олон хүүхэд байдгийг сэтгэлзүйч хэлсэн юм. Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагын ангиллаар 10-19 насныхныг өсвөр насныхан гэж үздэг. Энэ насныхан сэтгэл санаа нь тогтворгүй, бусдыгаа даган дуурайх хандлагатай, итгэмтгий байдаг онцлогтой гэнэ. Энэ онцлог нь бусдын ярианд итгэх, даган дуурайх улмаар хохирогч болох эрсдлийг нэмэгдүүлдэг гэдгийг сэтгэлзүйч ярилаа. Өөрт хэрэгтэй мэдлэг, мэдээлэлтэй байх нь онлайн дарамтад өртөхгүй, ятгалгад автахгүй байхын үндэс суурь. Энэ мэдээлэл, мэдлэгийг ам дамжсан яриа, facebook-ийн элдэв группээр дамжиж түгдэг албан бус мэдээллээс бус аав ээж, мэргэжлийн хүмүүсээс авч байх нь эрсдэлгүй гэдгийг сэтгэлзүйчид зөвлөсөн.
Сүхбаатар дүүргийн эрүүл мэндийн нэгдлийн Өсвөр үеийн комбинатын ажилтан Л.Чимгээ “Өсвөр үеийнхэн өөрсдийгөө том хүн мэт харагдуулахыг хүсдэг. Тиймээс ч нэгэндээ өөрийгөө том хүн болсон мэтээр төсөөлж ярих, ятгах хандлагатай. Гэхдээ ингэж ятгаж байгаа хүүхэд нь өөрөө ярьж байгаа зүйлсээ үзээгүй байдаг юм. Бас сүүлийн үед интернэтээр элдэв бичлэг үздэг. Түүнд татагддаг хандлага бий болсон. Бид өсвөр насныханд үеийнхнийхээ ярианд итгэж, эсвэл интернэтээр тэнүүчилж яваа бичлэг, ятгалгад автаж болчимгүй алхам хийхгүй байхыг зөвлөдөг” гэсэн юм. Өсвөр насныхан аав ээждээ нууцаа хэлж чаддаггүй гэж ярих нь их. Тэгвэл тэдний үгийг сонсдог, тэдэнд зөв хандлага төлөвшүүлэхээр ажилладаг цөөнгүй хүмүүс бий. Хэрвээ цахим орчинд дарамтад орсон, халдлагад өртсөн гэж үзэж байгаа бол Эрүүгийн цагдаагийн газрын Цахим гэмт хэрэгтэй тэмцэх албанд хандахыг цагдаагийн байгууллагаас зөвлөлөө. Тус албанаас “Секс сүрдүүлэг буюу онлайн дарамт нь хуурамч фэйсбүүкээр танилцана, үүний дараа Skype мессенжэрээр онлайн секс хийж, хийж байгаа бичлэгээ Youtube хуудсанд байршуулснаар эхэлдэг. Өөрөөр хэлбэл таны нүцгэн бичлэгийг интернэтэд байршуулж найз нөхөд, гэр бүлд тань тараана гэх байдлаар дарамталж их хэмжээний мөнгө нэхдэг. Ийм хандлага илэрвэл cybercrime@police.gov.mn цахим хаягаар захидал бичиж холбогдох боломжтой” гэж мэдээлсэн юм.
Цагдаагийн байгууллагаас гадна аймаг, дүүргүүдийн эмнэлэг бүрт өсвөр үе, залууст үйлчилдэг клиник, кабинет бий. Баянгол дүүргийн Эрүүл мэндийн төвд өнгөрсөн долоо хоногт Өсвөр үе, залууст ээлтэй клиник нээгдсэн. Эмнэлгээсээ тусдаа хаалгаар ордог учраас тэнд үйлчлүүлэхэд бусдаас ичих, болгоомжлох зүйл байхгүйг Өсвөр үе, залууст ээлтэй клиникийнхэн хэлсэн юм. Өсвөр үе, залууст ээлтэй клиник нь эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээг цогцоор нь үзүүлэхээс гадна сэтгэл зүйч, нийгмийн ажилтан, нийгмийн эрүүл мэндийн эмч, мэргэжилтнүүд өсвөр насныханд тулгамдаад буй асуудлыг хамтран зөвлөлдөж, шийддэг аж. Тодруулбал, хүсээгүй жирэмслэлт, эхийн эндэгдлээс урьдчилан сэргийлж, бэлгийн замын халдварт өвчнийг илрүүлж, эмчилнэ. Мөн шилжилтийн насныхны өсөлт хөгжил, бэлгийн бойжилт, хоол тэжээл, нөхөн үржихүйн болон сэтгэцийн эрүүл мэнд, архи тамхи, хорт бодисын уршиг, хүчирхийлэлд өртсөн үед хүртэл тусламж, үйлчилгээ үзүүлэхээр тоног төхөөрөмж, үзлэг, ярилцах өрөө зэхжээ. Түүнчлэн эл клиникт өсвөр насныхныг хүлээн авч үерхэл нөхөрлөл, бие махбодид нь гарах өөрчлөлт, стресс, сэтгэл гутрал зэрэг эрүүл мэндийн болон сэтгэл зүйн зөвлөгөө өгдөг юм байна. Харьяалал харгалзахгүй, эрүүл мэндийн дэвтэр шаардахгүй үйлчилдэг юм байна. Өсвөр насныхан өөрсдийнхөө асуудлыг ярихаас ичдэг. Тиймээс нэр, хаягийг нь асуудаггүй үйлчилдэг гэж тус клиникийнхэн ярьсан юм.
Сүхбаатар дүүргийн нэгдсэн эмнэлгийн Өсвөр үеийн комбинатын ажилтан Л.Чимгээ “Бид дүүргийнхээ хэмжээнд 50 гаруй дунд сургуульд сургалт явуулдаг. Сургуульд нь очоод зөвлөгөө өгөөд, урилгаа тараахаар маргааш нь тэр сургуулийн хоёроос дээш хүүхэд заавал ирдэг. Тэднийхээ нэрийг асуулгүй ярилцаад нөхөн үржихүйн эрүүл мэндийн зөвлөгөө өгөөд, шаардлагатай бол үзлэгт хамруулдаг. Бид үйлчлүүлэгчийнхээ нууцыг чандлан хадгалдаг учраас ичиж зоволгүй хандаач гэж хүсмээр байна. Гэтэл хүүхдүүд эмнэлгээс, мэргэжлийн хүнээс зөвлөгөө авахгүй нэгнийхээ ярианд автаж өөрийгөө эрсдэлд оруулах нь буурахгүй байна. Сүүлийн үед дунд сургуулиудад БЗХӨ ихэссэн нь мөн л мэдлэг дутуу байгаагаас үүлдэлтэй. Тиймээс асуудал гарсны дараа биш өөрт нь мэдээлэл хэрэгтэй байвал ажлын цагаар ирээд эмчтэй уулзахад таатай хүлээж авдаг. Эцэг, эхчүүд ч хүүхэдтэй ярилцахад мэдлэг, мэдээлэлтэй байхын тулд бидэнд хандах боломжтой” гэсэн юм.
Б.ЦЭЦЭГДЭЛГЭР
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж
Улсын дээд шүүхийн ерөнхий шүүгч Ц.Зоригт
Шүүхийн Ерөнхий зөвлөлийн дарга Н.Лүндэндорж нар Танаа
Монгол Улсын дээд шүүхийн хяналтын шатны захиргааны хэргийн шүүх хуралдааны (Танхимын тэргүүн М.Батсуурь даргалж, шүүгч Л.Атарцэцэг, Д.Мөнхтуяа, Ц.Сумъяа, П.Цэцгээ нар оролцсон) 2014 оны 9 -р сарын 17- ны өдрийн 159 тоот тогтоолоор Хан-Уул дүүргийн Засаг даргын 2013 оны 8-р сарын 26-ны өдрийн А/246 тоот захирамжийг (цаашид Захирамж гэнэ) зөвтгөхдөө дараахь алдаанууд гаргажээ.
Үүнд:
1.Монгол дээд сургуулийн машинууд зогсож байсан газар нь 2013 онд хашааны маань хилтэй зэрэгцүүлэн тулгаж Орчлон констракшн компани дулааны шугам (цаашид шугам гэнэ) тавьснаас болж, уг шугамын хамгаалалтын зурваст хууль бусаар орж хохирсныг шүүгчид зөвтгөж, эдгээр машиныг зайлуулах захирамжийг зөвтгөснөөр хэлмэгдүүлэлт боллоо. Тухайлбал, Эрчим хүчний тухай хуулийн хамгаалалтын зурваст баригдсан обьектыг зайлуулах гэсэн заалтад “захирамжийн 2 дахь заалт нийцсэн гэж үзнэ” гэсэн юм. 17 жилийн өмнө авсан, кадастрын дагуу хууль ёсоор эзэмшиж байсан газар, хажуугаар нь хүч хэрэглэн шугам тавихын өмнө, хамгаалалтын зурваст нь орж, дээр нь байсан хашааны хаалга, машин нь Эрчим хүчний тухай хууль зөрчихөд хүрч, тэдгээрийг зайлуулах захирамжийг зөв гэж үлдээж буй шүүгчдийг гадны нөлөөнд автсан байх л гэж бид таамаглаж байна.
Хамгаалалтын зурваст орж буй газар төрийн өмчийнх гэдгийг нотолсон нэгч баримт нотолгоо байхгүй. Хэрвээ тийм байсан бол компани замын цагдаа дуудаад хэдхэн минутанд машинууд ачуулах байсан. Эсвэл захирамж төрийн эзэмшлийг газраас машинуудыг зайлуулах гэж үндэслэсэн бол маргаан гарахгүй байв. Шүүхийн тогтоолд асуудлыг тодорхойгүй болгож “сургуулийн эзэмшил газар болон дулааны шугам тавих газрыг хооронд нь тусгаарлаж зурсан зурвас (цагаан зураас)-ын дагуу, уг зурваст тулгаж авто машинуудыг байрлуулж” гэж бичсэн. “Тулгаж” гэдэг үгээр хөөвөл бид эзэмшил газраасаа халиагүй гэсэн үг. Тэгвэл эзэмшил газар дээрээ байхад машиныг хэн ч зайлуулах нь хууль зөрчиж буйг шүүгчид чимээгүй өнгөрөв. Хавтаст хэрэгт, хүчээр тавьсан хамгаалалтын зурваст манай 197 кв м газар орсныг Нийслэлийн МХЕГ-аас тогтоосныг хавсаргасан байгаа. Энэ баримтыг шүүгчид үл ойшоов. Энэ шугам манай газраар дайрсан тул зургийг нь хянаж зөвшөөрсөн Улаанбаатар Дулааны Сүлжээ компаниас “шугамын ажлыг эхлүүлэхээс өмнө шугамын трассын дагуух газар эзэмшигчтэй зөвшилцөх” гэж зураг дээр цохсон байдаг. Энэ нотлох баримтыг шүүгчид үл ойшоов.
2.Эрчим хүчний тухай хуулийн 7 – р зүйл ” …нийслэл… дүүргийн засаг даргын бүрэн эрх” гэсэн нэртэй. Учир нь дүүрэг дэх газрыг нийслэлээс ч, дүүргээс ч олгодог тул газрын тухай хуультай /нийслэл, дүүргийн засаг даргын бүрэн эрх ямар газар байх ёстойг заагласан/ зөрчилдөхгүйн тулд тодотгож өгсөн юм. Эрчим хүчний тухай хуулиа баримтлах юм бол Нийслэлийн засаг даргын бүрэн эрх рүү халдсан дүүргийн засаг даргын захирамж хүчингүй болох ёстойг шүүгчид үл тоов.
Ер нь хэрэг үүсэх нөхцөлийг шүүгчид анхаарсангүй. Хамгаалалтын зурвасыг манай газраар дайруулахгүй тавих өөр боломж байгаагүй юм. Учир нь шугамын нөгөө талд цахилгааны шугам, явган ба автозам тулсан байв. /Шугам цахилгааны шугам болон авто замын хамгаалалтын зурваст тавигдаж хууль зөрчсөн/ Иймд зөвшилцөх, хүч хэрэглэх гэсэн 2 гарц л байсан. Бидний хашаандаа шинээр барих барилгын газар нь дулааны шугамын хамгаалалтын бүсэд орж байгааг “Орчлон констракшн” компанийн захирал Д.Ганзориг болон бусдад нь хэлж зургаа үзүүлж, шугамаа нэг бол 5 м цааш тавь, эсвэл нөхөн төлбөрийн талаар зөвшилцье гэсэн юм.
Гэтэл компани нөхөн төлбөрөөс зугтаж, өөрийн танил гэгддэг дүүргийн засаг даргаар олон хууль зөрчсөн захирамж гаргуулж хашааны хаалга сугалан хаяулж, машин чирж зайлуулж, цагдаагийн хамгаалалтын доор шугамаа тавьсан юм.
3.Дүүргийн Засаг дарга Газрын тухай хуулийн 21.5-т зааснаар “21.3 -т зааснаас бусад газарт” эрх мэдлээ хэрэгжүүлнэ гэдгийг заасан байдаг. Иймд хуулиас хэтэрч нийслэлийн Засаг даргын эрх мэдлийн буюу МДС-ийн эзэмшил газар дээр газар чөлөөлөх, машин зайлуулах захирамж гаргах нь хууль зөрчсөн хэрэг. Цаашилбал төрийн албан хаагч эрх мэдлээ урвуулан ашигласан, хэтрүүлэн ашигласан хэрэг үүсэж болохыг шүүгчид анхаарсангүй.
4.Захирамжийн 2 дахь заалт нь “дулааны шугам тавих ажилд санаатайгаар саад учруулж буй… тээврийн хэрэгслүүдийг ачих” гэжээ.
Гэтэл цагаан зураас татаж өөрийн эзэмшлийн газраа нотолсон газартаа байгаа /шүүхийн тогтоолд бичсэнээр шугамд тулгаж / машинуудыг хэн нэг нь эзнийх нь зөвшөөрөлгүй, хүчээр зайлуулах нь өмчлөх эрхэд халдаж буй хэрэг гэдгийг шүүгчид анхаарсангүй. Гэрийнх нь хашааг эвдэж, хашаандаа байсан машиныг ачаад явчихвал зайлуулбал шүүгчид байтугай хүн зөв гэхгүй дээ. Уг нь захирамж “төрийн өмчийн газар дээр байгаа” тээврийн хэрэгслүүдийг ачих гэж байсан бол маргах хүн гарахгүй. Тийм баримт ч байхгүй, байх үндэслэлгүй юм.
Үндсэн хуулиар хамгаалагддаг өмчлөх эрхэд халдах гэж буй бол захирамжиндаа шүүх, прокурорын шийдвэрээ тусгах ёстой, тэр байхгүй бол булаалт, дээрмийн хэрэг болдгийг мэддэг хүмүүс захирамж гаргасан. Шүүхийн шийдвэрийг биелүүлдэг тусгай газар ч бий бөгөөд Засаг дарга баахан цагдаа дагуулж ирж гүйцэтгэх хууль, дүрэм ч байхгүй. Хууль дүрэмгүй мэт авирласан төрийн албан хаагчдын үйлдэл, захирамжийг шүүх хамгааллаа.
5.Манай эзэмшил газрыг 20 гаруй хоног үнэгүй ашигласан нь бас хууль зөрчсөн үйлдэл юм. Газрын тухай хуулийн 46.1-д “Засаг дарга газар эзэмшигч ашиглагчтай урьдчилан тохиролцож, гэрээ байгуулсны үндсэн дээр бусдын эзэмшил, ашиглалтанд байгаа газрыг тодорхой хугацаагаар, төлбөртэй буюу төлбөргүй ашиглаж болно” гэж заасан. Дүүргээс бидэнтэй урьдчилан тохиролцох боломжгүй байсан юм. Учир нь компани 197 кв газрын нөхөн төлбөр яригдана. Үүнийг ярихаас компани татгалзсан, тэд хүчээр дайрах гэснийг цагдаа дуудаж зогсоож байсан. Одоо дүүргийн удирдлагууд цагдаа дагуулж очиж газрыг нь булаах ганц арга л үлдсэн юм. Дараа нь шүүхийг аргална гэж тооцсон бололтой юм. Хувийн компаниас бусдын эзэмшил газрын нөхөн төлбөрийн олон зуун сая төгрөг гаргуулахгүйн тулд төрийн албан хаагчид хууль зөрчиж газар булаасныг шүүгчид зөвтгөлөө.
6.Эрх бүхий төрийн байгууллага шугамын зургийг хянаад, газар эзэмшигчтэй зөвшилц гэж цохолт хийсэн байхад дүүргийн Засаг дарга энэ зөвшилцлийг хийлгэх талаар санаа тавихыг оронд, манай газрыг булаан өгч “аль нэг аж ахуй эрхлэгчдэд давуу байдал олгоход чиглэсэн” захирамж гаргасан нь Авлигын эсрэг хуулийн 7.1.2-р заалт, Өрсөлдөөний тухай хуулийн 13.2.7-р заалтыг тус тус зөрчснийг шүүгчид анхаарсангүй.
7.Захирамж нь дараахь хохирлыг бидэнд учруулсан тул хүчингүй болох ёстой юм.
Үүнд: бусдын шугамын хамгаалалтын зурваст эзэмшлийнхээ 197 кв метр газрыг оруулж ашиглах боломжгүй болов. Газрынхаа хэсгийг алдсанаас болоод сургуулийн бизнес мэдээллийн төв барих боломжоо алдав. /эскиз зургаа хийлгэсэн байв/. Газраа 20 гаруй хоног ашиглуулсан боловч төлбөр авч чадаагүй. Машин угзарч чирснээс болоод байнга засварт өгдөг болов. Сэтгэл санааны цохилт доромжлол амсав. Захирамж гараагүй бол дүүргийн барилга, хоёр орон сууц бариад дуусаж байсан компани бидэнтэй зөвшилцөхөөс өөр аргагүй байв.
8.”Дулааны шугам суурилуулах ажлыг хэвийн явуулах нөхцөлөөр хангах” зорилготой захирамж нь хууль зөрчсөн үйлдлүүдийн үндэслэл болсон тул шүүх “дотоодод “чиглэсэн гэж хамгаалахгүй, хүчингүй болгох ёстой.
Засаг дарга нар энэ олон хууль зөрчиж буйгаа мэдэж байсан. Магадгүй дараа нь шүүх дээр очихоор их мөнгөтэй, өмгөөлдөг компани нь тусална гэж найдсан байх. Энэ таамаг ч хэрэгжиж эхэлж байх шиг байна. Давж заалдах шатны шүүх (Ц.Цогт тэргүүтэй) хэрэгт шударга хандаж анхан шатны шүүх рүү буцаах саналтай байсанд талархъя
Анхан шатны шүүгч Б.Адъяасүрэн захирамжийг нийтийн эрх ашигт нийцсэн гэж хуулийн үндэслэлгүй зөвтгөж байсан боловч шийдвэртээ эрчим хүчний хуулийн хэрэгт үл хамаарах дээрх заалт хэрэглэсэн байсанд, мөн хашааны хилийг хамтарч тогтоохоос өмнөх байсан хашааг нотлох баримт болгосонд гомдолтой байна
Эрхэм Ерөнхий шүүгч Ц.Зоригт гуай !
Олон хууль зөрчсөн үйлдэл гаргах үндэс болсон, олон хууль зөрчсөн, бидний эрх ашигт ноцтой хохирол учруулсан Хан Уул дүүргийн Засаг даргын захирамжийг зөвтгөсөн шийдвэр гаргасан хяналтын шүүхийн шийдвэр шударга биш байгаа тул энэ хэргийг Улсын дээд шүүхийн бүх шүүгчдийн хурлаар хэлэлцүүлж өгнө үү.
Саяхан бид “Гурван шатны шүүх олны эрх ашгийг боомилсон шийдвэр гаргажээ” гэсэн нийтлэлийг “Өнөөдөр” сониноос (2014.09.11) уншлаа. М.Батсуурь, Л.Атарцэцэг, Ч.Тунгалаг, Ц,Сумъяа, Д.Мөнхтуяа нарын шүүгч нарт гомдоллосон байв. ШӨХТГ-ын дарга О.Магнай ч шүүгч нар мөнгөтэй хүмүүсийн талд шийдвэр гаргаж байна гэж үзэн Хэвлэлийн бага хурал хийлгэж Адъяасүрэн, Атарцэцэг, Мөнхтуяа, Сумъяа, Цэцгээ гэх мэт нэр дурьдсан нь хэвлэлд (Өдрийн сонин, 2014.10.14) гарчээ.
Эдгээр шүүгчдийн олонд ил болоогүй буруу шийдвэрүүд ч байгаа байх. Бид ч гэсэн олон барилга барьдаг олон их наяд төгрөгийн орлоготой компанид шүүгчид дээрх зургаан шүүгч үйлчиллээ гэж хардаж байна.Иймд та бүхэн ажлын хэсэг байгуулж эдгээр шүүгчдийн шийдвэрүүдийг хянаж үзэж өгнө үү. Хуулиа мэдэхгүй юм уу хуулийг санаатай мушгиж тайлбарласан шийдвэр гаргасан нь нотлогдвол дээрх шүүгчдийг дахиж эрх зүйн чиглэлд ажиллах эрхгүй болгож өгнө үү.
Холбогдох веб хуудсууддаа шүүгчдийн талаар иргэдийн гомдлыг гаргадаг журамтай болно уу.
Бид асуудлыг шийдтэл хэвлэлийн бага хурал тогтмол хийж шаардсаар байх болно.
Шүүхээс хэлмэгдсэн олон хохирогчийг бидэнтэй нэгдэж тэмцэхийг уриалж байна.
Монгол Дээд сургуулийн захирал, Монгол Улсын гавьяат эдийн засагч, академич доктор, професор Намжаагийн ДАШЗЭВЭГ