Month: September 2014

Хөдөлмөр эрхлэлтийн үндэсний зөвлөлөөс баталсан хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих арга хэмжээний  хөтөлбөрүүдийн хэрэгжилтийн хагас жилийн биелэлтэнд хяналт-шинжилгээ үнэлгээг хийх зорилгоор Хөдөлмөр эрхлэлтийн үйлчилгээний төвийн ажилтнууд 21 аймаг есөн дүүргийн  Хөдөлмөрийн хэлтсүүдэд ажиллаж байна.

  Уг үнэлгээгээр хэрэгжиж буй хөтөлбөрүүдийн удирдлага бүтэц, зохион байгуулалт, санхүүжилт, хөтөлбөрийн үндсэн болон туслах шалгуур үзүүлэлтүүд, хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг хангахад оролцогчийн нийгмийн түншлэгч байгууллага болон олон нийтийн оролцоо, хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд төрөөс үзүүлж буй үйлчилгээ, ил тод нээлттэй байдал, Хөдөлмөрийн хэлтсүүдийн үйл ажиллагаанд хийсэн хөндлөнгийн хяналт, хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд гарч байгаа нийтлэг дутагдал бэрхшээл, ололттой талууд, хөтөлбөрийг цаашид тогтвортой байдлыг хангах хүчин зүйлүүдийг тодорхойлох, үйл  ажиллагааг сайжруулах саналууд зэргийг судлан үнэлэхээс гадна хөтөлбөр хэрэгжиж байгаа орон нутагт гарсан шинэ санаа, санаачлага, алдаа дутагдал, зөрчил, ажлын арга барил, бусдад туршлага болохуйц зүйлсийг судлах буюу  хөтөлбөр хэрэгжиж буй газар дээр нь очиж бодит хэрэгжилттэй нь танилцаж байгаа юм байна. Мөн хөтөлбөрийн хүрээнд ирүүлсэн төслүүдийг нээлттэй ил тод зарлаж шалгаруулсан байдал, хөтөлбөрийн хэрэгжилтийн үр дүнд байнгын ажлын байр бий болсон эсэх зэрэгт ч мөн үнэлгээ хийх ажээ. 

ЛГБТ гэдэг товчилсон үгийг задалбал лесбиян, гей, бисексуал, трансжендер гэсэн утгыг илэрхийлдэг. Бэлгийн цөөнхүүд хоёр дахь жилдээ тэмдэглэх гэж буй “ЛГБТ Тэгш эрх, бахархлын өдрүүд”–ийн талаар мэдээлэл өгөхөөр хэвлэлийнхэнд хандлаа. ЛГБТ төв энэ талаар үйл ажиллагаа явуулдаг Монголын анхны байгууллага бөгөөд өнгөрсөн жилээс эхэлж бэлгийн цөөнх хүмүүсийг нийгэмд илүү таниулж, дуу хоолойгоо хүргэх үүднээс дэлхийн өнцөг булан бүрт тэмдэглэдэг энэ өдрийг манай улсад тэмдэглэж эхэлжээ. Тухайн өдрүүдэд бэлгийн цөөнх хүмүүсийг ямарваа нэгэн байдлаар  ялгаварлан гадуурхахгүй байх, тэднийг тэгш эрхтэй болохыг зарлах зэрэг  олон үйл ажиллагаа явагдах юм байна. “ЛГБТ Тэгш эрх бахархлын өдрийн” нээлт маргааш 19 цагаас Гламур галлерейд болно.

ЛГБТ төвийн гүйцэтгэх захирал Н.Анараа “Монгол улс нь ижил хүйсийн харилцааг 1986 он хүртэл гэмт хэрэгт тооцдог байсан бол 2000 оноос эхлэн ЛГБТ хүмүүсийн шууд болон дам ажилладаг төрийн бус байгууллагууд нээгдсэнээр энэ талаарх хүмүүсийн бодол бага ч гэсэн өөрчлөгдсөн. Гэсэн хэдий ч өнөөдөр ЛГБТ хүмүүс гэмт хэргийн золиос болсон хэвээр л байна.  Төрөөс ийм хүмүүсийг хүлээн зөвшөөрсөн хууль удахгүй батлагдана гэдэгт итгэж байна, ЛГБТ хүмүүс бусадтай л адил хүн” гэлээ.

Сүүлийн жилүүдэд бага насны насны хүүхдэд  шинэ гэмтэл тохиолддог болод
байна. Уг хам шинж нь
хүүхдэдээ уурлаж уцаарласан эцэг эхчүүд нь түүнийг хүчтэй сэгсэрсэнээс үүсдэг. Зарим эцэг эхчүүд
хүүхдийг сэгсрэхэд яах ч үгүй гэж боддог. Гэвч үүний үр дагавар нь тэдний
төсөөлж буйгаас илүү хөнөөлтэй байж мэднэ.

Яагаад уг гэмтэл үүсдэг вэ?

Бага насны, ялангуяа таваас доош насны хүүхдийг хүчтэй сэгсэрсэнээс тархинд нь гэмтэл үүсч цус харваж
болзошгүй юм. Учир нь Нярай хүүхдийн толгой биенээсээ хүнд, хүзүүний булчин сул
тул сэгсрэх үед илүү их бэртэж гэмтэнэ. Нярай, бага насны хүүхдийн тархи жижиг,
зөөлөн, гавлын ясыг дүүргэдэггүй тул сэгсрэх үед тархи нь гавал ясыг мөргөж
цохидог. Мөн бага насны хүүхдэд тархины мэдрэлийн судлууд нь гадуураа миелинээр
бүрхэгдээгүй байдаг тул хүчтэй сэгсрэх үед их гэмтдэг. Тархины усжилт хүүхдийг
хүчтэй сэгсэрснээс тархинд цус харвах, мэнэнгээр хүндрэх боломжтой байдаг гэж
эмч нар үздэг.

Эцэг эхчүүд, хүүхэд асрамжлагчид:

Нярай хүүхдийн уйлж
буй шалтгааныг мэддэггүйгээс

Хүүхдийг аргадаж
тайвшруулах арга мэдэхгүй, уурлаж уцаарласнаас

Өөрсдөө сэтгэл
санааны дарамттай тул уйлж буй хүүхдээс түэгшээснээс хүүхдээ сэгсчдэг.

Үр дагавар:

Тархинд цус харвах

Нүдний торлог бүрхэвчинд
цус харвах

Нунасны гэмтэл/
саажилт

Татаж унадаг болох

Сохрох

Ясны бэртэл

Хэл яриа болон
анхаарал төвлөрүүлэх хүндрэлтэй болох

Анхаар:

Тухайн өдөр таны
хувьд хүнд хэцүү өдөр байсан ч

Та их ядарсан ч

Шөнө орой хүүхэд
чинь уйлж байсан ч

Хүүхэд чинь хоолоо идэхгүй ч

Бүх зүйлс бүтэлгүй
мэт байсан ч

Санагтун:

Бага насны хүүхдийг
дээшээ шидэж тоглох

Хүүхдээ мөрөн
дээрээ суулгаад давхиж тоглох нь аюултай

5-аас доош насны хүүхдийг хэдийд ч сэгсэрч болохгүй

Нярай хүүхдийг
тэврэхдээ, түүнтэй тоглохдоо үргэлж толгойг нь түшиж бай

Хүүхдийг чинь асарч, хардаг хүн бүрт: уг хам
шинжийн тухай ярьж, хүүхдийг СЭГСРЭХ АЮУЛТАЙ
гэдгийг ойлгуул.

ХҮҮХЭД УЙЛААД БАЙВАЛ:

Хүүхдэд ямар нэгэн

Хэрэгцээ, зовиур
байгаа эсэхийг шалгаж тусал

Хүүхдэд угж, хөхийг
нь өг.

Хүүхдийг тэвэрч
бүүвэйл.

Хүүхдэд дуу дуулж,
намуун ая тавьж өг.

Салхинд гарга.

Хүүхдээ тэргэнд
хэвтүүлж зөөлөн хөдөлгө.

Хүүхдийг оронд нь
хэвтүүлээд өөрөө өөр өрөөнд орж, тайвшрахын тулд 1 удаа гүн амьсгал.

Нүдээ аниад, хэдхэн
минут хөдөлгөөнгүй тайван суухыг хичээ.

Найз нөхөд,
хамаатан садан, хөршөө дуудаад өөрөө түр зуур амрахыг бод.

Насан
туршдаа харамсахгүйн тулд хүүхдээ сайн халамжлах хэрэгтэй. Мөн хүүхдийг чинь
асарч хардаг хүнд хүүхдийг СЭГСРЭХ АЮУЛТАЙ
гэдгийг ойлгуул!

ЭХЭМҮТ-ийн
ахлах
сувилагч: С. Дуламжав, сувилагч: Б. Мөнхзаяа

Сард  гурван ширхэг утас цэнэглэгчийг залгууртай нь орхиход цахилгааны төлбөр 4000- 5000 төгрөгөөр нэмэгддэг байна.

Гадаад харилцааны яам, “Цахим өртөө холбоо” төрийн бус байгууллага хамтран зохион байгуулж буй “Бүтээлч хамтын ажиллагаа” (Creative collaboration) сэдэвт нэгдсэн чуулга уулзалт Гадаад харилцааны яам дээр болж байна. Уулзалтыг ГХЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга Б.Болдбаатар нээж, Гадаад харилцааны сайд Л.Болд төлөөлөгчдөд хандан үг хэллээ. Мөн энэ үеэр Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж, Монгол Улсын Их Хурлын дарга З.Энхболд, Монгол Улсын Ерөнхий сайд Ц.Алтанхуяг болон Монгол Улсаас ИБУИНВУ-д суугаа Элчин сайд Н.Тулгын мэндчилгээг тус тус уншиж танилцуулав. Үдээс өмнөх хуралдаанаар ГХЯ-ны Бодлого төлөвлөлт, судалгааны газрын захирал Ц.Батбаяр “Монгол Улсын гадаад бодлого”, ГХЯ-ны Консулын газрын захирал Ш.Сүхбаатар “Иргэдийн эрх ашгийг хамгаалах Консулын албаны үйл ажиллагаа”, Хөдөлмөрийн яамны Жижиг дунд үйлдвэрийг хөгжүүлэх газрын дарга Д.Баттогтох “Монгол Улсын хөдөлмөрийн зах зээл ба шилжилт хөдөлгөөн”, Европ-Монголын Нийгэмлэг, Швед дэх Монголчуудын Үндэсний холбооны тэргүүн Н.Номун-Эрдэнэ “Гадаадад үйл ажиллагаа явуулж буй Монголчуудын байгуулсан ТББ-уудын талаархи нэгдсэн танилцуулга-мэдээлэл”, АНУ дах Монгол Соёлын төвийн тэргүүн, доктор М.Саруул-Эрдэнэ  “Хилийн чанадад амьдарч буй Монголчуудын хэл соёлын асуудалд”, “Цахим Өртөө Холбоо” ТББ-ын гишүүн Д.Үүрцайх “Давхар харьяалал бодит үзэгдэл болсон хийгээд шийдвэрлэх арга замын тухайд”,  “Цахим Өртөө холбоо” ТББ, Британийн Монголчуудын холбооны тэргүүн Д.Цэрэнбат“Төрийн байгууллагууд ба Гадаадад буй Монголчуудын Холбоод, ТББ-дын хамтран ажиллах тогтолцооны загвар” сэдвээр тус тус илтгэл тавив. Үдээс хойш “Монгол орны хөгжилд” аравдугаар чуулга уулзалт болох бөгөөд уулзалтын хүрээнд Өндөр технологи, Шинжлэх ухаан, боловсрол, нийгмийн танин мэдэхүй, Нийгмийн эрүүл мэнд, Бизнес эрхлэлт, Урлаг Соёлын менежмент сэдвээр салбар хуралдаанууд болно. Хурлдааны дүнгээр нэгдсэн зөвлөмж гарах юм. Энэхүү чуулга уулзалтаар хилийн чанад дахь Монголчуудын үүсгэл санаачлагаар байгуулагдсан холбоо, нийгэмлэг, төрийн бус байгууллагуудын төлөөлөл чуулж, тулгарч буй бэрхшээлийг хамтран шийдвэрлэх, төрөөс үйл ажиллагаанд нь дэмжлэг үзүүлэх, төр, төрийн бус байгууллага хамтран ажиллах боломж, механизмыг эрэлхийлэн, бодит үр дүн, хамтын ажиллагааг тууштай эхлүүлэхээр зорьж байгаа юм. Түүнчлэн, гадаадын өндөр хөгжилтэй орнуудад ажиллаж суралцаж байгаа монголчуудын сурсан мэдсэнээ хуваалцдаг, тодорхой асуудал дэвшүүлэн хэлэлцдэг “Монгол орны хөгжилд” чуулга уулзалтыг Британийн Монголчуудын санаачлагаар 2005 оноос хойш жил бүр зохион байгуулж байгаа бөгөөд энэ онд тохиож буй 10 жилийн ойн чуулга уулзалтыг хилийн чанадад бус эх орондоо хуралдаж буйтай хамтатган, Гадаад харилцааны яам, “Цахим өртөө” төрийн бус байгууллагаас “Бүтээлч хамтын ажиллагаа” сэдвийн дор зохион байгуулж байгаа нь Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Улсын Их хурал,  Засгийн газар, төрийн холбогдох байгууллагаас дэлхийн өнцөг булан бүрт байгаа монгол иргэд, холбоо нийгэмлэгтэй нягт харилцаа холбоо тогтоох, дуу хоолойг нь сонсох, үйл ажиллагаанд нь дэмжлэг үзүүлэх, монгол хэл соёл, ёс заншлыг хойч үедээ өвлүүлэх түгээхэд нь онцгой анхаарах үйл хэргийн урьдач үндэс суурийг бий болгох өндөр ач холбогдолтой гэж үзэж байна. Чуулга уулзалтад хилийн чанад дахь монголчуудын холбоо, нийгэмлэг, ТББ-ын 90 орчим төлөөлөгч, “Цахим өртөө холбоо” ТББ-ын илтгэгч, судлаач 50 орчим, дотоодын яамд, агентлаг, холбогдох байгууллагын төлөөлөл бүхий 130-150 төлөөлөгч оролцож байна.

Баянхонгор
аймгийн Эрүүл мэндийн газрын дэргэдэх Эмнэлгийн мэргэжилтний ёс зүйн салбар
хорооноос энэ сарын 16-ны өдөр Нэгдсэн эмнэлэг, сум дундын эмнэлэг, өрх, сумын
эрүүл мэндийн төвийн эмч, сувилагч тусгай мэргэжилтнүүдэд “Эмнэлгийн
мэргэжилтний ёс зүй ,харьцаа хандлага“ сэдэвт нэг өдрийн сургалтыг зохион
байгууллаа. 

Сургалтад
ЭМЯ-ны дэргэдэх Эмнэлгийн мэргэжилтний ёс зүйн хяналтын хорооны нарийн бичгийн
дарга С.Гантуяа оролцож, Эмнэлгийн мэргэжилтний ёс зүйн хэм хэмжээг шинэчлэн
батлах тухай Эрүүл мэндийн
сайдын 2013 оны 446 тоот тушаал,
эмнэлгийн мэргэжилтнүүдийн ёс зүйн талаарх олон нийтийн үнэлэмж, өнөөгийн
нөхцөл байдал, эмнэлгийн мэргэжилтнүүдэд түгээмэл тохиолддог ёс зүйн алдаанаас
хэрхэн сэргийлэх, эмнэлгийн байгууллагын соёл зэрэг сэдвүүдээр хичээл зааж,
харилцан ярилцаж, санал бодлоо солилцлоо.  

Нийслэлийн Засаг дарга “Нийслэлийн
өвөлжилтийн бэлтгэл хангах ажлын хүрээнд хэрэгжүүлэх хөрөнгө оруулалтын ажлыг
зохион байгуулах тухай” А/764 дугаар захирамж гаргалаа. Захирамжаар нийслэлийн өвөлжилтийн
бэлтгэл хангах ажлын хүрээнд хэрэгжүүлэх шаардлагатай орон сууцны хорооллын
доторх инженерийн шугам сүлжээний шинэчлэлтийн ажил болон Усан спорт сургалтын
төвийн гадна дулааны шугамын засварын ажлын
жагсаалтыг гаргалаа.  Орон сууцны хорооллын доторх инженерийн шугам
сүлжээний шинэчлэлтийн ажилд шаардлагатай 292 042 285  төгрөгийн
269 870 018 төгрөгийг нийслэлийн 2014 оны төсвөөс санхүүжих орон
сууцны хороолол доторх гадна дулаан, ус хангамж, ариутгах татуургын шугам сүлжээний
өргөтгөл, шинэчлэлтийн ажлын тендерийн хэмнэлтийн хөрөнгөнөөс гарган
гүйцэтгэлээр санхүүжүүлэхийг Тамгын газрын Санхүү, төрийн сангийн хэлтэс,
  22 172 267  төгрөгийг орон сууц нийтийн аж ахуйн их
засварын хөрөнгөнөөс гаргахыг Орон сууц нийтийн аж ахуйн удирдах газарт үүрэг болголоо.
Харин Усан спорт сургалтын төвийн гадна дулааны шугамын засварын ажилд 111,5
сая төгрөг зарцуулахаар боллоо гэж Нийслэлийн ЗДТГ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон
нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.

Энэ хичээлийн жилээс орон
даяар  “Бага боловсролын сургалтын цөм
хөтөлбөр” хэрэгжиж эхэлсэн.
Орхон аймгийн “Эрдэнэт” цогцолбор сургуулийн бага ангийн багш
Б.Болортуяагаас шинэ хөтөлбөрийн
явцын талаар тодрууллаа.

–       “Бага боловсролын
сургалтын цөм хөтөлбөр” хэрэгжиж эхэллээ. Хөтөлбөртэйгөө гүйцэд танилцав уу?

–       Хөтөлбөрөө бүрэн судалсан. Бас яамнаас энэ зун багш нарт
зориулж сургалт зохион байгуулсан. Энэ шинэчлэлийн талаар багш нар харьцангуй
мэдээлэл сайтай байна. Багш бүрийн гарт цөм хөтөлбөрөө ном хэлбэрээр хэвлэж
өгсөн. Түүнийгээ шинэ сурах бичиг, багшийн номтойгоо харьцуулаад л хичээлээ
явуулж байна даа.

–       Шинэчилсэн
хөтөлбөрийн онцлог нь юу байна?

–       Би Эрдэнэт цогцолбор сургуулийн бага ангийн багшаар 25
жил ажиллаж байна.Намайг ажиллах хугацаанд олон олон өөрчлөлт шинэчлэлийг
хийсээр ирсэн. Энэ удаагийн шинэчлэл хүүхэд бүрт хүрсэн чухал алхам боллоо.
Багш бүр энэ хөтөлбөр удаан хугацаанд явагдаасай гэж хүсч, сэтгэл өндөр
хэрэгжүүлнэ гэсэн хүсэл эрмэлзлэлтэй байгаа.

–       Сургалтын хөтөлбөрийг
шинэчилж, хэрэгжүүлэхийн ач холбогдол нь юу юм бол?

–       Энэ хөтөлбөрийг хэрэгжүүлснээр багш нарын заах арга, ур
чадвар эрс нэмэгдэнэ. Хамгийн гол нь хүүхэд нэг бүрийн авьяас сонирхол чадвар
онцлог шинжийг нээн хөгжүүлснээр өөртөө итгэлтэй бүтээлч сэтгэлгээтэй зөв хүн
болж төлөвшихөд их үр дүнтэй юм. Энэ л боловсролын гол зорилго гэж боддог.
Тэгэхээр манай бага боловсролын тогтолцоо нэг ёсондоо одоо л зөв тийш чиглэж
байна гэсэн үг.

–       9-р сарын 1-ээс
эхлээд ямар өөрчлөлт гарав?

–       Багш нар сургалтын цөм хөтөлбөр, шинэ сурах бичиг,
зөвлөмжөө уншиж судлаад өөрийн арга туршлагаа хослуулж хүүхэд
нэг бүрийг хөгжүүлэх боловсролын чанарын шинэчлэлийн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх
эхний  алхамаа хийж байна. Яг одоогоор
хичээл бүр өөрөөр, илүү хүүхдүүдийн оролцоотойгоор явагдаж байна. Тэдний санал
бодлыг сонсч, урам өгөх замаар хүүхдийн сурах хүслийг өдөөж байна. Хуучин
хүүхэд юу гэж бодох нь хамаагүй. Сурах бичиг дээр юу гэж гарсан, багш юу
гэснийг л тулгадаг байсан. Тэр байдлаасаа ангижирч илүү нээлттэй хичээл явагдаж
эхэллээ. Үр дүнд нь хүүхдүүд хичээлдээ идэвхтэй болох хандлага ажиглагдаж
байна. Бас илүү нээлттэй, өөртөө итгэлтэй болж ирж байна. Гэхдээ шинэ хөтөлбөр
хэрэгжиж эхлэнгүүтээ л гэнэт хувцсаа сольсон мэт өөрчлөгдөж, үр дүн гарна гэж
байхгүй. Мэдээж тодорхой хэмжээний багагүй хугацаа шаардана.

–       Тэр хугацааны дараа ямар
үр дүн гарна гэж бодож байна вэ?

–       Багш нарын заах арга зүй бүхэлдээ өөрчлөгдсөн байна.Багш
нар хүүхэд нэг бүрийнхээ ахиц амжилт, хөгжил төлөвшилд анхааран ажиллана. Хүүхэд
нэг бүрийн хичээлд оролцох оролцоо сайжирч сурах хүсэл эрмэлзэлтэй  өөртөө итгэлтэй , чадварлаг, бүтээлч
сэтгэлгээтэй ,зөв дадал хэвшилтэй суралцагчид болсон байна.

–       Тийм болно гэдэгт итгэлтэй байна уу?

–       Ямар хүн хийж байгаа ажилдаа итгэхгүй байх билээ дээ.
Багш хүн яг хүссэн мэргэжлээрээ ажиллаж л байгаа бол энэ бүхнийг хийх нь харин
биднийг аз жаргалтай болгоно гэж бодож байна. Тийм болохоор ирээдүйд гарах сайн
үр дүнд бүрэн дүүрэн итгэлтэй байна.

Л.Цог