Украины Донецк, Луганск мужуудад өнгөрсөн амралтын өдрүүдэд Украинаас тусгаарлах асуудлаар бүх нийтийн санал асуулга явуулсан билээ. Түүний дүнгээс үзэхэд оршин суугчдын дийлэнх нь буюу 85-аас дээш хувь нь тусгаар улс болохыг дэмжжээ. Өнөөдөр Донецкийн мужийн албаны хүмүүс үүнтэй холбогдуулан хэвлэлийн бага хийгэлээ. Тэд санал асуулгын дүнг танилцуулаад тус муж нь Украины бүрэлдэхүүнээс гарч Донецкийн бүгд найрамдах улс байгуулахаар болсон тухайгаа албан ёсоор мэдэгдэв.
Ю.Дэлгэр
Нийтийн тээвэрт нэвтрэх цахим төлбөрийн системийн талаар Нийслэлийн тээврийн газрын зорчигч тээврийн үйлчилгээний хэлтсийн ахлах мэргэжилтэн Э.Баяртаас тодрууллаа.
-Цахим төлбөрийн систем нэвтрүүлэх давуу тал нь юу вэ?
-Цахим төлбөрийн систем нэвтрүүлэхээр сүүлийн хэдэн жил судалгаа хийж бэлэн болголоо. Нэг автобусанд 3-4 төхөөрөмж суурилуулна. Эхний ээлжинд нийтийн тээврийн хэрэгслийн бүртгэл, хяналтын GPS систем нэвтрүүлнэ. Мөн автобусны зогсоолыг автоматаар зарлах, бүрэн хэмжээний камерын систем бүхий автобусын удирдлагын системийг суурилуулна. Төлбөрийн цахим картаар үйлчлэх систем буюу автобусанд суусан, буусан зорчигчдын тоог зогсоол бүрээр гаргаж зорчигч урсгалын судалгаанд ашиглах, цахим карт дээр тулгуурлан зайнаас хамаарч төлбөрөө төлдөг боломжтой болох юм. Зорчигчдод автобусны цагийн хуваарийг гар утас болон автобусны зогсоолд байрлах электрон самбараар мэдээлэх юм.
-Бүх хүмүүс карт авах ёстой юу?
-Өндөр настан, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн, оюутан зэрэг хүмүүст төрөөс өгдөг нөхөн олговор картанд нь байршина. Тухайн хүн мөнгөөрөө хэдэн удаа нийтийн тээврээр зорчихоо тооцоолно гэсэн үг. Энгийн хүмүүс ч карт авч болно. Мөн төлбөрөө бэлнээр болон урьдчилж төлсөн ч болно. Хүмүүсийг үйлчлүүлж хэвшиж сурах хүртэл нь эхний ээлжинд кондуктор хяналт тавина.
-Ингэснээр ямар үр дүнд хүрэх вэ?
-Автобусны байрлал, рейс, цагийг нарийн хянах, шуурхай зохицуулалт хийх боломжтой болно. Нөхөн олговорын хуваарилалтыг оновчтой болгох, автобусанд дамжиж суухад хөнгөлөлт үзүүлж зорчигчдыг шуурхай мэдээллээр хангах давуу талтай. Үйлчилгээний чанар, соёл ч сайжирна. Харин хөрөнгө мөнгийг хөгжлийн банкнаас олгохоор болсон. Энэ систем удахгүй үйлчилгээнд нэвтэрнэ.
Монгол Улсын Засгийн газраас гаргасан болзлыг бүрэн хангасан дөрвөн сумыг хоёр жил тутамд шалгаруулж, урамшуулдаг. Энэ удаад Дорнод аймгийн Дашбалбар, Төв аймгийн Жаргалант, Архангай аймгийн Эрдэнэмандал, Ховд аймгийн Үенчийг улсын тэргүүний сумдаар шалгаруулж, сум бүрт гэрчилгээ олгон 100 сая төгрөгөөр шагнаж энэ мөнгөний 90 хувийг тухайн суманд үйлдвэрлэл, үйлчилгээ өргөжүүлэх, ажлын байр нэмэх, сумын төвийн тохижилтыг сайжруулахад зарцуулахыг сумын Засаг дарга нарт даалгасан Засгийн газрын тогтоол гарсан юм.
Өнөөдөр шагналыг Ерөнхий сайд Н.Алтанхуяг гардуулж, шилдэг сумдын удирдлага, нийт иргэдэд баяр хүргэж үг хэллээ. Тэрээр 330 сумаас шалгарч, тэргүүлэхэд их хөдөлмөр зүтгэл гарсан гэдгийг тэмдэглээд хөдөө орон нутгийн иргэд, малчид орон нутагтаа тав тухтай амьдрах нөхцөлийг бүрдүүлж бүтээн байгуулалт хийсэн, ажлын байрыг нэмэгдүүлэхэд тодорхой ахиц дэвшил гаргасан зэрэг олон үзүүлэлтээр дээрх сумдыг шалгаруулсныг хэллээ.
Улсын тэргүүний сум болсон нь энд ажиллаж амьдарч байгаа иргэдийн аж байдлын түвшин, төрийн байгууллагуудын хамтын үйл ажиллагаа дээшлэхэд түлхэц болсон үйл явдал боллоо гэж Дорнод аймгийн Дашбалбар сумын Засаг дарга Ж.Ёндонжамц шагнал гардахдаа хэллээ гэж Засгийн газрын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах албанаас мэдээллээ.
Дэлхий нийтийн нэг хүнд оногдох спиртний хэрэглээг графикаар харуулжээ. Архин далайд сэлүүр үгүй завин дээр байгаа мэтээр яригддаг монголчуудын спиртний хэрэглээ дэлхийн хэмжээнд хүн амд ногдох хувийг сонирхвол харьцангуй бага юм. Бүр сураггүй гээд хэлчихэж болохоор байгааг зургаас харна уу. Африкийн ихэнх орнууд нэмэх нь Хятад, Монголын иргэд тийм ч их спирт хэрэглэдэггүй ажээ.
МИАТ-ийн захирал асан Ч.Хоролсүрэнд Цагдаагийн Ерөнхий газрын Зохион байгуулалттай гэмт хэрэгтэй тэмцэх газрын Эдийн засгийн гэмт хэрэг мөрдөх хэлтсээс дахин эрүү үүсгэн шалгаж эхэлсэн байна.
Түүнийг бусадтай бүлэглэн 2008 оны 08 дугаар сарын 06-ны өдөр электрон тийзийн дэмжлэг төлбөр гэх нэрээр МИАТ ТӨХК-иас 297,000 ам.долларыг Хонг Конгийн нэр бүхий компанийн данс руу удаа дараа шилжүүлж улмаар буцаан авч ашигладаг байсан хэрэгт Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 150 дугаар зүйлийн 150.3 дахь хэсэгт зааснаар эрүүгийн хэрэг үүсгэн шалгаж байна.
Энэ сарын 2-ны өдөр ҮХАА-н сайдын үүрэгт ажлаасаа чөлөөлөгдөх хүсэлтээ УИХ-ын гишүүн Х.Баттулга гаргасныг энэ долоо хоногоос хэлэлцэнэ.
Сайдын өргөдлийг өнгөрөгч долоо хоногт УИХ хэлэлцэнэ гэсэн хүлээлт байсан ч асуудлын дараалалд ороогүй тул энэ долоо хоног хүртэл хойшилсон. Харин энэ сарын 9-ний өдөр хуралдсан УИХ-ын даргын дэргэдэх зөвлөлөөр лхагва гарагт Байгаль орчин, хүнс, хөдөө аж ахуйн байнгын хорооны хуралдаанаар Х.Баттулга сайдын асуудлыг хэлэлцэхээр товложээ. Тус байнгын хороогоор асуудлыг хэлэлцсэний дараа буюу маргааш нь УИХ-ын нэгдсэн чуулганы хуралдааны эхэнд оруулах болжээ.
Х.Баттулга сайдын хувьд Засгийн газрын гишүүний албыг давхар хашихаас татгалзан, УИХ-ын гишүүний албаа дангаар хашихыг хүсч уг өргөдлийг гаргасан юм.
УИХ-ын гишүүн О.Баасанхүү Хууль зүйн сайд Х.Тэмүүжинг огцруулах санал өргөн барьсан. Үүнтэй холбоотойгоор МАХН-ын удирдлагын зүгээс түүнийг Х.Тэмүүжинг огцруулах саналаа маргааш оройн 17 цагаас өмнө татаж авахыг шаардсан талаар эх сурвалж мэдээлэв. Шинэчлэлийн Засгийн газарт багтан ажиллаж байгаа тус намын хувьд байр сууриа хадгалж үлдэхийн тулд О.Баасанхүүг ийнхүү шахаанд оруулж, огцруулах саналаа татаж авахгүй бол намаасаа хөөх сурагтай. Хэрэв намаасаа хөөгдвөл намын жагсаалтаар УИХ-д суусан учир УИХ-ын гишүүнээс нь мөн эргүүлэн татахад хүрнэ. Зарим хүн Х.Тэмүүжин Н.Энхбаяртай тохиролцсон гэж хэллээ. О.Баасанхүү гишүүний хувьд Х.Тэмүүжинг огцруулах санал өргөн барьснаас хойшхи сар гаруйн хугацаанд энэ мэтчилэн ил далд, сэтгэл зүйн дарамтад байнга өртөх болжээ.
УИХ-ын Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны хуралдаанаар өнөөдөр Монгол Улсын 2014 оны төсвийн хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай болон түүнтэй хамт өргөн мэдүүлэгдсэн хуулиудын хоёр дахь хэлэлцүүлгийг хийж байна. Засгийн газраас өргөн мэдүүлэгдсэн энэхүү төсвийн тодотголд 150 гаруй обьектын хөрөнгө оруулалтын зардлыг шийдвэрлэхээр оруулж ирсэн юм. Үүнд УИХ-ын гишүүд шүүмжлэлтэй хандлаа. Учир нь, төсвийн хуульдаа төсвийн хөрөнгө оруулалтаар хийх ажлын зардлыг 1384 төгрөгөөр тооцохоор оруулж ирчихээд 150 гаруй обьектын хөрөнгийг шийднэ гэдэг нь бодит байдалтай нийцэхгүй. Монголбанкны ам.долларын төгрөгтэй харилцах ханш 1800-д хүрчихсэн байхад төр нь валютын төгрөгтэй харилцах ханшийг 1384 төгрөгөөр тооцож буй нь бодлогоо алдсаны илрэл гэж шүүмжилж байгаа юм.
Мөн УИХ-ын гишүүн Л.Цог “Төсөв тогтвортой байх ёстой. Энэ ч утгаар нь УИХ төсвийг жилээр баталдаг. Гэтэл Засгийн газар дахиад ч төсвийн тодотгол оруулж ирнэ гэж байна. Төсвөө дотор нь хэд, хэд ангилчихсан. Өргөн тодотгол, жинхэнэ тодотгол, явцуу тодотгол гэх мэтээр. Ингэж байхаар төсвийг жилээр биш улирлаар баталдаг болъё. Эцсийн дүндээ энэ байдал чинь Засгийн газрыг хариуцлагагүй, сахилгагүй байдал руу түлхэж байна” гэлээ.
Тэгвэл УИХ-ын гишүүн Ж.Батзандан “Одоогийн байдлаар төсвийн орлого 400 тэрбум төгрөгөөр тасарсан нь оны эцэст 1 их наядаар тасрахын дохио. Төсвийн орлого ийм хэмжээгээр тасрах нь эргээд төсвийн хөрөнгө оруулалтаар хийх ажлуудыг гацаах эрсдэлтэй. Эдийн засгийн нөхцөл байдал ингэж хүндэрсэн нь зөвхөн энэ Засгийн газрын алдаа байгаад зогсохгүй өмнөх Засгийн газрын бодлогын алдаанаас үүдэлтэй” гэж шүүмжилсэн юм.
Сангийн сайд Ч.Улаан эл асуудалд “Засгийн газар ажил хийхэд амаргүй байна. УИХ-аас гаргаж байгаа бодлого, шийдвэрүүд хоорондоо авцалддаггүй. Шийдвэрийг нь хүлээж аваагүй байхад УИХ хэрэгжилт шаарддаг. Тухайлбал, УИХ-аас баталсан 30 дугаар тогтоолд төсвийн урсгал зардлыг 10-30 хүртэл хувиар бууруул гэсэн. Эдийн засгийг эрчимжүүлэх зарим арга хэмжээний тухай УИХ-ын тогтоолын төсөлд урсгал зардлыг 20 хувиар бууруулахыг үүрэг болгосон. Уг тогтоолыг УИХ өнгөрсөн долоо хоногийн пүрэв гаригт баталсан. Тогтоолыг гар дээрээ аваагүй байгаа ч төсвийн тодотголыг Эдийн засгийг эрчимжүүлэх зарим арга хэмжээний тухай УИХ-ын тогтоолын төсөлтэй уяж өгсөнгүй гэж УИХ-ын гишүүд нь шүүмжилдэг. Сангийн яамны хувьд аль болох тогтоол шийдвэрүүдээ хооронд нь уялдаатай болгохын төлөө ажиллаж байна” гэж байр сууриа илэрхийлсэн юм.
Мөн энэ үеэр хөндөгдсөн асуудал нь төрийн алба данхайсан тухай байлаа. Тухайлбал, 2011 онд төрийн албанд ажиллагсдын тоо 148 мянгад хүрч байсан бол 2014 онд 181150 болжээ. Төрийн алба ийн томроход УИХ-аас гаргаж байгаад шийдвэрүүд нөлөөлж буйг Сангийн сайд сануулж байна.
УИХ-ын Төрийн байгуулалтын хорооны хуралдаан үргэлжилж байна.
Ерөнхийлөгчийн зарилгаар томилогддог Авлигатай тэмцэх газрын дэргэд Олон нийтийн зөвлөлийн гишүүдийн хугацаа нь дуусгавар болж зарим гишүүдийг нь чөлөөлсөн байна. Тодруулбал, “Сонгогчдын боловсрол төв”-ийн тэргүүн Р.Бурмаа, Иргэний хөдөлгөөний Ж.Батзандан, “Нээлттэй нийгэм форум”-ын гүйцэтгэх захирал П.Эрдэнэжаргал, “Нирум фильм” студийн захирал Р.Батсайхан, “Глоб интернэшнл” төрийн бус байгууллагын Г.Даваахүү, “Зориг сан”-гаас Б.Гэрэлмаа, Ажил олгогч эздийн нэгдсэн холбооны Ж.Мөнх-Эрдэнэ, МУИС-ийн НШУС-ийн багш Д.Сүхбаатар, “Нээлттэй нийгэм форум”-ын зөвлөх Г.Баярцэцэг, МУИС-ийн Хууль зүйн сургуулийн багш Ш.Цогтоо, “25 дугаар суваг” телевизийн А.Баатархуяг, МХАҮТ-ын Ц.Энхцэнгэл, “Эрх зүйн шинэтгэлийг дэмжих төв”-ийн тэргүүн М.Ичинноров, “Нэг ардчилал клуб”-ын Т.Хасбаатар, “Ардчилал сан”-гийн Г.Байгальмаа нарыг Ерөнхийлөгч 2009 онд томилсон байна. Гэтэл Ерөнхийлөгчийн томилсон хяналт тавих гишүүд өнгөрсөн хугацаанд ихэнх нь улс төрийн болон төрийн жинхэнэ албанд томилогдож, зарим гишүүдийн хугацаа нь дуусгавар болсон байна. Тиймээс УИХ-ын гишүүн Р.Бурмаа, Ж.Батзандан, Барилга хот байгуулалтын сайд Г.Байгальмаа, НИТХ-ын төлөөлөгч Ц.Энхцэнгэл тэргүүтэй АТГ-ын Олон нийтийн зөвлөлийн гишүүдийг үүрэгт ажлаас нь чөлөөлжээ.
Дэлхийд алдартай одой циркчид Монголын циркэд ирж тоглохоор болжээ. Тэднийг Монголын үндэсний циркийнхэн урьсан бөгөөд 20 жилийн өмнө Монголын үзэгчидтэй уулзаж байжээ. Энэ удаа тэд 35 хүний бүрэлдэхүүнтэй баг буюу баавгай, нохой, хонь, ямаа гээд 20 гаруй төрлийн амьтадтайгаа ирэх юм байна. “Бяцхан оддын гайхамшиг” хэмээх энэхүү тоглолтын тасалбарын үнэ 10-25 мянган төгрөгийн үнэтэй байх бөгөөд энэ сарын 25-наас зургадугаар сарын 2-ныг хүртэл үргэлжлэх юм байна.