Categories
мэдээ нийгэм нүүр-хуудасны-онцлох онцлох-нийтлэл туслах-ангилал эдийн-засаг

Н.Дашзэвэг: Монголд мөнгө хүүлэлтийн эдийн засаг л явагдаж байна

Монгол Улсын гавьяат эдийн засагч, доктор, профессор Н.Дашзэвэгтэй ярилцлаа.

-Монголд түүхий эдийн үнэ унах, нүүрсний эрэлт буурах, инфляци тооцоолсноос илүү нэмэгдсэнээр мөнгөний хатуу бодлого баримталж эхлэх эрсдэлүүд байна гэж Азийн хөгжлийн банк (АХБ) тайлангаа танилцуулахдаа мэдээлсэн. Улсын эдийн засаг одоо ч сайнгүй, эгэл иргэдийн амьдрал хүндхэн байна. Хүндрэлээс гарах ямар гарц байгаа талаар ярилцъя?

-Манай эдийн засгийн бодлого буруу, байхгүй бодлогоор яваад байгаа юм. ЭЗХЯ эдийн засгийнхаа хөгжлийн зорилгыг ерөөсөө томьёолж чадахгүй байна. Хөгжил гэж юу вэ гэхээр гол нь ард түмний амьжиргааны түвшин өсөх. Энүүгээрээ л улс орнуудын хөгжлийн түвшин ялгарч байна. Манай улсад хүний хөгжлийн индекс гэж үзүүлэлт бий. Энэ индекс дотор нэг хүнд ногдох ДНБ өөрөө энэ зүйлийг илэрхийлэх гээд байгаа ч арай чадахгүй. Манай сая орчим хүн буюу хүн амын 28 орчим хувь нь ядуу амьдарч байна гэсэн мэдээлэл бий. Ард түмний амьжиргааны түвшинг дээшлүүлье гэвэл юуны өмнө амь жиргааны баталгаажих түвшин, улаан шугамаас доор байгаа хүмүүсийн амьдралыг л дээш татаж гаргах хэрэгтэй. Засгийн газар энэ асуудлаа зорилт болгож тавьж байгаа боловч яг ажил болгохгүй байна.

-Гүйцэтгэх засаглал мөрийн хөтөлбөртөө 2025 онд ядуурлыг 25 хувь, 2026 онд 22 хувьд, 2027 онд 18 хувьд, 2028 онд 14 хувьд хүргэнэ гэж тусгасан. Ядуурлыг бууруулж чадах болов уу?

-МАН ядуурлын түвшинг хоёр дахин бууруулна гэж зарласан. Түрүүчийн дөрвөн жил энэ талаар юу ч хийгээгүй, ядуурал огт буураагүй. Ядахдаа ядуурлынхаа эсрэг үндэсний зөвлөлөө, Стратеги төлөвлөгөөгөө хийчих ёстой байсан, тэр байхгүй байна. Өнөөдөр Тогтвортой хөгжлийн зөвлөл гэдгийн нэг хэсэг нь ядууралгүй хөгжиж магадгүй боловч энэ зөвлөл ерөөсөө хуралдахгүй өчнөөн сар, жил боллоо. Манай улс юуны өмнө ядууралтай тэмцэх, амьжиргааны түвшинг дээшлүүлэх тал дээр дорвитой ажиллахгүй бол Монголд амьдрах хүнгүй, цалин хөлс, тэтгэвэр их доо гуур болчихоод байна. Тэтгэврийнхэн бараг тэр чигээ рээ тэтгэврийн зээлтэй. Залуучууд тэр чигээрээ цалингийн зээлтэй.

-Монгол Улсын нийт зээлийн 50-иас илүү хувь нь хэрэглээний зээл болсон. Өр, орлогын харьцаа ч тэр хэрээр алдагдсан байна. Ямар арга хэмжээ авах ёстой вэ?

-Энэ нь маш муу үр дүнд хүргэж байна. УИХ-ын гишүүд, Засгийн газар 280 орчим мянган хүн гаднаас авъя, ажиллах хүч дутагдаад байна гэдэг асуудал тавьж, бүр ажиллах хүчний квот тогтоодог хуулийг квотгүй болгохоор оруулж ирээд, ард түмэн эсэргүүцээд болилоо.

Саяхан сайд нь 500-гаад мянган ажилтан дутагдалтай байна гэж хэлээд байна. Тэгэхээр манай улсад ажиллах хүчин дутагдаад, хэрэглэгчдийн зах зээл, үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүн хэрэглэх хүний тоо багасаад байна шүү дээ. Цаашилбал, үндэсний, дотоодын бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэдэг хүний тоо багасч байна. Манайд 1.3 сая орчим хүн л хөдөлмөрлөдөг гэдэг. Тэгэхээр Засгийн газар яаралтай ард түмний амьжиргааг дээшлүүлэх асуудал дээр л анхаарч ажиллахгүй бол Монгол Улс ирээдүйгүй болчихоод байна.

-Гадагшаа тэмүүлж, харийн орон руу боолын хөдөлмөр эрхлэхээр явж байгаа залуусыг бас буруутгах аргагүй юм л даа. Тийм ээ?

-Тийм. Хамаг залуус гадагшаа гарчихаж байна. Өнөөдөр цалин өсгөх асуудал маш чухал байна. Манай нийт цалингийн хэмжээ маш бага, 400, 500хан ам.доллар. Солонгос Улс хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээгээ нэмсээр байгаад сая 1.5 сая орчим ам.доллар болгочихлоо. Монголчууд 1.5 сая ам.доллар авахын тулд Солонгос руу улайраад байна. Монголчуудын дундаж цалинг 1.5 сая ам.долларт яаралтай хүргэх эдийн засгийн бодлого, арга хэмжээ л авахгүй бол бид ажиллах хүчгүй болж, эдийн засаг, үндэсний аюулгүй байдал алдагдаад байна. Сүүлийн жилүүдэд хүн амын өсөлт ч их бага болчихлоо. Ядууралтай байхад олон хүүхэд гаргах нь ядуурлыг улам л нэмээд байна шүү дээ. Тэгэхээр манайд эдийн засгийн, ядууралтай тэмцэх бодлого байхгүй л байгаа гэсэн үг. Цалин тэтгэвэр, дундаж цалинг нэмэх дээр л бүх анхаарлаа тавих хэрэгтэй байна.

-Бизнес эрхлэгчид үйл ажиллагаа явуулахад татвар маш их дарамт болж байгааг ярьж байна. УИХ татварын багц хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах асуудлыг хэлэлцэнэ. Юуг анхаарах зайлшгүй шаардлагатай вэ?

-Татварын багц хуулийн нэмэлт өөрчлөлтийн төсөл дээр зөв санаанууд байна лээ. Жишээлбэл, нийгмийн даатгалын хувьд ажил олгогчдоос авч байгаа 13 хувийг болиулчихъя. Тэртэй тэргүй 12.5 хувийг ажилчдаас аваад байгаа юм. Ажил олгогчоос авч байгаа 13 хувь НДШ, ЭМД, тэтгэвэрт ч нөлөөлж чадахгүй байгаа учраас хий дэмий татвар болж хувираад байгаа юм. Тэрний оронд ажилчны цалин дээр нэмэгдээд очвол энэ нь иргэдийн амьжиргааны түвшинг дээшлүүлэх чухал арга хэмжээ болно. Цаашдаа татварын ялгаатай байдлыг нэмэх хэрэгтэй болов уу. Сүүлийн үед уул уурхай, янз янзын худалдаа үйлчилгээ, барилгад ч юм уу их ашиг яваад байна. Хэрвээ бид ядууралтай тэмцэх гэж байгаа бол орлогын татвар ялгавартай байх хэрэгтэй. Бусад оронд 40, 50 хувийн татвар авдаг бол манайд 15, сайндаа 25 нэмээд гээд яваад байна. ХХОАТ нэлээд ялгаатай баймаар харагдаж байна.

-ХХОАТ-ын 10 хувийг нэг хувь болгоё гэж гишүүд ярьж байна. Та энэ талаар ямар бодолтой байна вэ?

-Нэг хувь болгочихоор төсвийн орлого яах вэ гэдэг асуудал гарна. Тиймээс ялгавартай л хандах нь зүйтэй болов уу. Харин импортын татварын хувьд ярихад, Монгол Улс импортын татвараа ер нь авч чаддаггүй юм. Ерөнхийдөө 5 хувь гардаг. Сүүлийн жилүүдэд, Эрдэнэбат сайдыг байх үед жаахан ялгавартай болгосон. Дотоодод үйлдвэрлэж буй бүтээгдэхүүндээ 15, 20 хувь ч гэдэг юм уу жаахан нэмсэн нь сайн хэрэг. Гэвч гааль дээр энэ татвараа авч чадахгүй байна. Гадаадын бараанаас импортын татвараа яаж авч байна вэ гэвэл дэлгүүрийн лангуу, яг зарж байгаа жижиглэнгийн цэг дээрээс л авахаас өөр замгүй болчихож байгаа юм. Гаальтай машин гээд ярьдаг. Урд талын хил задгай хэвээрээ л байна. Маш их бүтээгдэхүүн ямар ч татваргүй орж ирж байна. Ялангуяа гутал, хувцас арай дэндүү их, татваргүй орж ирж байна. Гутлын үйлдвэр хөгжих гэхээр саад болдог. Тэгэхээр нэгд, гаалийн татварын асуудлыг шийдэх хэрэгтэй. Хоёрт, Засгийн газар, УИХ гаалийн татварын хуулийг их замбараагүй хэрэглэж байна. Жишээлбэл, сонгуулийн өмнөхөн гурил, үр тариа, тэжээлийн гаалийн татварыг тэглэчихсэн. Санаа нь зөв боловч арга механизм нь их буруу байгаа юм.

-Яаж зохицуулах боломжтой вэ?

-Гурил, үр тариа үйлдвэрлэгчидтэйгээ зэрэгцэж суугаад, аль алиных нь ашиг, өртгийг тооцоод, үр тариан дээрээ илүү их гаалийн татвартай байх уу, эсвэл гурил дээрээ илүү гаалийн татвартай байх уу гээд нэлээд нарийн зохицуулалтын ажил хиймээр байгаа юм. Тэгэхгүйгээр гаалийн татвар тэг, одоо буцаагаад тавьчихъя гээд байгаа нь их болхидуу харагдаад байна.

-Өнөөдөр иргэд, ААН-үүдэд тулгамдаж буй асуудлын нэг нь зээлийн хүү. Та энэ талаар олон жил ярьсан, үр дүн гарч байна уу?

-Би ИЗНН-ын дарга, Батбаатар гишүүний орон тооны бус зөвлөхөөр ажиллаж байна. Бид дөнгөж сая энэ талаар ярилцаад гарч ирлээ. Бид зээлийн хүүний дээд хязгаар тогтоох хуулийн төсөл боловсруулах гэж байна. ИЗНН сонгуульд орохдоо мөнгө хүүлэлттэй тэмцэнэ, мөнгө хүүлэлтийн эсрэг хууль гаргана гэж мөрийн хөтөлбөртөө оруулсан. Мөнгө хүүлэлт гэдэг бол зээлийн өндөр хүүг л хэлж байгаа юм. Дэлхийд Европын 20, 30 орон, Америкийн бүх муж, дээр нь Япон зэрэг орнууд зээлийн хүүгийн дээд хязгаарыг зуу гаруй жил төрөөс тогтоогоод байна. Гэтэл Монголд энэ процесс байхгүй.

-Зээлийн хүүгийн дээд хязгаар тогтооё гэсэн санал дэвшүүлж байв уу?

-Тэгэлгүй яах вэ. Гэвч Монголбанк, Сангийн яам нь эсэргүүцээд, зах зээлийн зарчмаараа явна. Зах зээл өөрөө бууруулна гэдэг. Миний бодлоор зах зээл өөрөө бууруулах ямар ч боломжгүй. Яагаад вэ гэхээр, арилжааны банкууд өөрсдөө ядуу гуйлгачингууд. Хүний хадгаламжийг аваад, 5 хувийн марж нэмээд, 12 хувийн хадгаламж аваад, 7 юм уу 5 хувиа нэмээд, дунджаар 20 орчим хувийн зээл олгож, дундаас нь ашиг олоод амьдраад байна. Ийм нөхцөлд зээлийн хүү буурах ямар ч боломжгүй. Зах зээлийн зарчмаар явна гэвэл манайд арилжааны банк байхгүй гэсэн үг. Европын орнуудад ихэнхэд нь хадгаламжийн хүү -0.5, -1 гэх мэт байгаа юм. Олон банк ийм болчихсон.

-Монголбанкнаас зээлийн хүүг бууруулах хөтөлбөр хэрэгжүүлсэн санагдаж байна. Үр дүн гарсан гэж та боддог уу?

-Тийм ээ, хөтөлбөр хэрэгжүүлсэн. Дундаж хүү тухайн үед 18 хувьтай байсан. 8, 9 гээд нэг оронтой тоонд оруулна гэсэн, одоо 18 хувь хэвээрээ л байна. Тэгэхлээр Монгол банк бодлогын хүү, инфля цийн хүүгээр улс орныг удирдах ямар ч боломжгүй нь харагдаад байгаа юм. Монголбанк 2007 оноос эхлээд бодлогын хүүг ажиллуулсан. Батсүх ерөнхийлөгч байхад би “Инфляцийг онилох нь тодорхой нөхцөлд хэрэгждэг болохоос дурын төв банк инфляциа онилоод бууруулах боломж байхгүй” гэж хэлж байсан юм. Тэр үг өнөөдөр хэрэгжиж байна л даа. Монголбанк бол бодлогынхоо хүүгээр инфляцийг зохицуулна. Инфляцийг зохицуулна гэдэг цаанаа хүүг л зохицуулаад байгаа байхгүй юу. Бүх оронд инфляциа л буулгачихвал тойроод бүх үнэ нь дагаад бууна. Манайд тийм юм байхгүй.

-Арилжааны банкууд бодлогын хүү, инфляцийг ерөөсөө тоодоггүй гэж зарим эдийн засагчид ярьдаг. Тийм үү?

-Тийм. Зүгээр л хадгаламжийн төлөө алалцаад, манайх 13 хувь, манайх 14 хувь гээд байна. Капитал банк 16 хувь, М банк 20 хувь гэж байна. 20 хувиар хадгаламж авчихаад байхад яаж зээлийн хүү буурах юм бэ. 5-ыг нэмээд, 25, магад 30-аар зээл олгоно. Бодлогын хүү 12, 13-тай байлаа гэхэд хадгаламжаа 16 хувиар авчихсан байгаа нь Монголбанкны бодлогын хүүг тоохгүй байгааг харуулж байна. Бүх оронд төв банкны бодлогын хүү нь дээшээ, доошоо явж, зээлийн хүүг дээш, доош дагуулдаг байхгүй юу. Эдийн засаг муудаад, хямрал ихсээд ирвэл бодлогын хүү, зээлийн хүү багасаад, хөрөнгө оруулалт нэмэгдээд, эдийн засгийн тэнцвэр лүүгээ орчихно. Инфляци нэмэгдээд ирвэл бодлогын хүүгээ дээшлүүлээд, бодлогын хүүгээ дагаад зээлийн хүү дээшлээд, хөрөнгө оруулалт зогсоод, ерөнхийдөө тэнцвэртээ ороод ирдэг механизм дэлхийн бүх оронд бий.

-Тэгвэл манайд?

-Энэ үйлчлэхгүй байгаа юм. Монголбанк сүүлийн 20, 30 жил арилжааны банкууд өрсөлдөөд, зээлийн хүүг бууруулна, аяндаа буурчихна гэж ярьж байна. Мөн инфляцийг нэг оронтой тоонд буюу 6-8 хувийн хэлбэлзэлтэй байлгана гэж яриад байна. Ингэх боломжгүй л дээ. Ерөөсөө л ард түмнээ хуурч байна. Монголбанкны үндсэн үүрэг бол бодлогын хүү. Монгол Улсын бүх зээлийн хүү ямар байх вэ гэдгийг Монголбанк тодорхойлох ёстой. Өөрөөр хэлбэл, мөнгөний өртөг гэсэн үг. Мөнгөний өртөг гэдэг зах зээлээсээ хамаараад, ихсээд багасаад явах ёстой. Тэрийг бүх орны төв банк нь зохицуулж явдаг. Гэтэл манай УИХ мөнгөний бодлогыг батлахдаа зээлийн хүүг огт ярьдаггүй, инфляци л яриад байдаг.

-Таны бодлоор зээлийн хүүг бууруулах ямар гарц байна вэ?

-Дэлхийн бүх оронд зээлийн хүүгийн дээд хязгаар буюу таазыг тогтоочихож байгаа юм. Ямар загвар, механизмаар тогтоож байна вэ гэвэл бодлогын хүү дээр 4 хувь л нэмнэ. Өнөөдөр Монголбанкны бодлогын хүү 10 байвал дөрвийг нэмээд, 14 хувь. Энэ 14 хувиас дээшээ өсгөвөл энэ мөнгө хүүлэлт. АНУ-ын зарим мужид эрүүгийн хэрэг үүсгэж байна. Герман, Япон энэ аргыг аль XIX зуунд хэрэглэсэн, XX зуунд Европын орнууд бүгд зээлийн дээд хязгаар тогтоосон. Хэдэн жилийн өмнө УИХ-ын гишүүн С.Эрдэнэ зээлийн хүүний дээд хязгаар тогтоох хуулийн төсөл санаачлаад, эдийн засагч Ангар бид ажлын хэсэгт орж ажиллаад, маш сайхан боловсруулсан. Эдийн засгийн байнгын хороон дээр Монголбанк, СЗХ, Сангийн яам гурав эсэргүүцсэн. “Зах зээлийн зарчмаар явна, аяндаа буурна. Ингэж дундуур нь орж зохицуулах хэрэггүй” гэсэн. Олон гишүүн, тухайлбал, Элдэв-Очир гишүүн их уурлаад, бараг л би амьд байсан цагтаа наад хуулийг чинь гаргуулахгүй гэж загнаж байсан. Учрал гишүүн тухайн үед их уурласан. Дараа нь мэдэхэд, өөрөө ББСБ-тай л байсан юм билээ.

-Санхүүгийн зохицуулах хороо ББСБ-ын зээлийн хүү сард 4.5 хувь байна гэж тогтоосон. Энэ хувийг та өндөр гэж бодож байна уу?

-Тийм ээ. Юу гэсэн үг вэ, 12-оор үржүүлбэл 48, бараг л 50, 60 хувь болчихож байгаа биз дээ. Бусад оронд үүнийг шууд мөлжлөг гэж үзэж, хариуцлага тооцно. Ялангуяа ББСБ-ууд өөрийнхөө мөнгийг зээлүүлж байна. Жишээ нь, 14 хувиар мөнгөө зээлүүлнэ гэдэг бол маш өндөр ашиг. Дэлхийн жишгээр 10, 15 хувийн ашгийг хангалттай гэж үздэг. Тэгэхээр ББСБ 15 хувиар мөнгөө зээлүүлэхэд хангалттай. 4.5 хувь гэдэг арай дэндүү байна. Манай СЗХ дэлхийн дэвшилтэт жишгээр ерөөсөө ойлгохгүй байна. Хятад улс зээлийн хүү, хадгаламжийн хүүгийн дээд хязгаарыг аль алийг нь хянаад яваад байгаа юм. Орос хатуу зохицуулалтгүй ч дараад байдаг. Зээл болон хадгаламжийн дундаж хүүнээс дээш давбал тухайн банкинд хариуцлага тооцож, зээл өгөхгүй, валютыг нь сольж өгөхгүй ч байдаг юм уу ийм байдлаар хянадаг. Манайд бас ингэхгүй бол арилжааны банкууд шуналтаад, зээлийн хүүг 14 болгочихвол арилжааны банкууд нийлж хуйвалдаад, хадгаламжийн хүүг 5 болгочихвол яах вэ. Тэгэхээр та нар 5 хувийнхаа маржийг л ав. Зээлийн хүү 5 байгаа бол 5-ыг хасаад л хадгаламжийн хүүгээ тогтоо гэдэг юмыг хамт авч явахгүй бол болохгүй байгаа юм.

-Монголд өнөөдөр зээлийн өндөр хүүнээс хэн илүү их хожиж байна вэ?

-Монголын бүх хадгаламжийн 90 хувь нь цөөхөн хэдхэн хүн дээр байдаг гэдэг, нэгдүгээрт, тэд л хожоод байна. Хоёрдугаарт, хадгаламжийн мөнгийг цааш нь зуучилж зээлүүлж байгаа арилжааны 15 банк хожоод байна. Жижиг гэлтгүй ямар ч арилжааны банк хэдэн тэрбумын ашиг олж байна. Гүйлгээ болгоноос эхлээд янз янзын шимтгэл авч байна. Ялангуяа зээлийн хүү дээр маш их ашиг олж байна. Манай Монгол Улсад зээлийн эрэлт, хэрэгцээ маш их байгаа учраас 500 банк бус гарч ирээд, дахиад 2, 3 их наядын зээл эргэлдэж байна. Монгол оронд ерөөсөө мөнгө хүүлэлтийн л эдийн засаг явагдаж байна.

Эх сурвалж: “Өдрийн сонин”

Д.Эрдэнэтуяа

476 replies on “Н.Дашзэвэг: Монголд мөнгө хүүлэлтийн эдийн засаг л явагдаж байна”

үнэн. Монгол улсад мөнгө хүүлэлтийн бизнес сайн хөгжиж байна. Арилжааны банкныхан өөрсдийн үйл ажиллагаагаа тогтвортой байлгах нэрээр 1990 оноос хойш тогтворжуулах хөтөлбөрт хамрагдаад Монгол банк болон сангийн яамныханд хахууль байнга өгч зээлийн төрөл бүрийн хөнгөлөлт аваад хамгийн их хожсон. гэхдээ тэр 30 жилд ард түмэнд өндөр хүү л ирсэн болхоос биш банкнаас жаахан ч атугай гэрэл тусаагүй. 30 жил ард түмнээ зад шулаад хариуд хамгийн том бизнес эрхлэгчид болсон. ямар сайндаа одоо ашигтай бизнес эрхлэе гэвэл бараг бүх бизнесменууд ББСБ , банктай-тай болцгоох вэ дээ. ХХБ-г хар. Чилид зэсийн үйлдвэртэй, ХААН-г хар хаа сайгүй таван богд гэсэн бизнестэй. Голомт болохоор Цахилгаан станц, даатгал, барилга, нүүрс, төмөр зам гээд яьж өгч байна даа. гэсэн ч ард түмэнд хүү нь өндөр хэвээр. малчид харин жилийн 3 хувийн хүү аваад азтай байлаа. хариуд нь тэд малаа их өсгөвөл 70 хувийн цөлжилттэй эх орон минь 90 хувь цөлжих байхдаа. малчдыг цөөлж байгалиа аварч, мод их тарих хэрэгтэй байхад улстөрчид газар нутгаар сонгогддог тэнэг сонгуулиаас болж хөгжих боломжгүй хөдөөгийн малчдыг их дэмжих юм. Улс орноо хөгжүүлье гэвэл хүнээ хөгжүүлэх хэрэгтэй тул хотод байгаа 2,5 сая буюу УБ хотод байгаа 2,0 сая иргэнээ ядуурлаас гаргах бодлого гаргах хэрэгтэйшдээ

cialis sans ordonnance [url=https://tadalmed.com/#]Cialis sans ordonnance 24h[/url] Achat Cialis en ligne fiable tadalmed.com

Pharmacie Internationale en ligne [url=https://pharmafst.shop/#]pharmacie en ligne[/url] pharmacie en ligne pharmafst.shop

kamagra livraison 24h [url=https://kamagraprix.com/#]kamagra 100mg prix[/url] Kamagra pharmacie en ligne

canada drugs online [url=http://expressrxcanada.com/#]canadian drugs pharmacy[/url] canadian pharmacy prices

mexico drug stores pharmacies [url=https://rxexpressmexico.shop/#]Rx Express Mexico[/url] RxExpressMexico

вавада казино [url=https://vavadavhod.tech/#]vavada casino[/url] vavada casino

вавада официальный сайт [url=https://vavadavhod.tech/#]vavada[/url] вавада зеркало

пинап казино [url=http://pinuprus.pro/#]пин ап казино[/url] пин ап казино

pin up casino [url=https://pinupaz.top/#]pin up azerbaycan[/url] pin up azerbaycan

vavada вход [url=http://vavadavhod.tech/#]вавада[/url] вавада казино

pin up вход [url=https://pinuprus.pro/#]пин ап казино официальный сайт[/url] пин ап вход

пин ап зеркало [url=http://pinuprus.pro/#]пин ап зеркало[/url] pin up вход

вавада [url=https://vavadavhod.tech/#]вавада казино[/url] vavada casino

pin up casino [url=https://pinupaz.top/#]pin up az[/url] pin up azerbaycan

FDA approved generic Cialis [url=https://zipgenericmd.shop/#]reliable online pharmacy Cialis[/url] online Cialis pharmacy

discreet shipping [url=https://maxviagramd.com/#]generic sildenafil 100mg[/url] same-day Viagra shipping

over the counter amoxicillin canada [url=https://amohealthcare.store/#]Amo Health Care[/url] amoxicillin buy online canada

Apple Fritter Strain
Biscotti Strain
Blueberry Strain
Cheese strain
Gelato Strain
GG4 Strain
Godfather OG Strain
Stardawg Strain
Super Lemon Cherry Strain
Wedding Cake Strain
White Widow Strain
Girl Scout Cookies
Granddaddy Purple Strain
Ice Cream Cake Strain
Master Kush
Northern Lights strain
Skywalker Kush
Watermelon Gelato Strain
Zeus OG Strain
Amnesia Haze
Bruce Banner Strain
Durban Poison
Guava Weed Strain
Maui Wowie Strain
Mimosa Strain
Sour Diesel Strain
Super Silver Haze
Big Chief Carts
CAKE VAPE PEN
Cali Company 1g Vapes
Dope Disposable Vape Pens
England Trap 1g Vape
Expensive Sh*t Vapes
FRYD VAPE
Muha Meds Vape
PACKMAN VAPE
PACKWOODS VAPE
Buy Ozempic 1mg/0.25mg
Pregabalin capsules 75 mg
Methadone 10mg
RITALIN 10mg
Xanax
DIAZEPAM-10MG
Percocet 10mg
Oxycodone 30mg
Tramadol 200mg
Fentanyl 50mcg
Good Trip Chocolate Bars
Fusion Mushroom Chocolate Bars
Lsd (acid)
Lsd Gel Tabs
LSD SHEETS
Lsd
Green Hulk (MDMA)
White & Yellow Technogym
Orange Sprite MDMA Pills
Red Bull Pills (MDMA)
Orange Trump 260mg MDMA
One Up Mushroom Chocolate Bars
One Up Raspberry Dark Shroom Chocolate Bars
One Up Tagalongs Mushroom Bars

One up Multiverse Vanilla Biscuit
One Up Psilocybin Mushroom Cookies and Cream
One Up Do-Si-Dos Mushroom Bars
One Up Samoas Mushroom Bar
One Up Strawberries and Cream Mushroom Bars
One Up Thin Mints Mushroom Bars
One Up Multiverse Almond Crush Chocolate Bar
One Up Multiverse Blueberry Yogurt
One up Multiverse Oreo Milkshake
One up Multiverse Matcha Milk Tea
One up Multiverse Strawberry Shortcake
One Up Psilocybin Chocolate Bar
One Up Trefoils Mushroom Bars
One Up Vegan Mushroom Chocolate Bar
One Up Multiverse Banana Cream Pie
One up Multiverse Cookie Badder Ice Cream
One up multiverse chocolate milk
Polkadot Godiva Chocolate Strawberries
Polkadot Cheerios Magic Belgian Chocolate Bar
Polkadot Butterfinger Mushroom Belgian Chocolate
Polkadot Buncha Crunch Belgian Chocolate Bar
Polkadot Blueberry Muffin Magic Belgian Chocolate
PolkaDot Blue Acai Chocolate Bar
PolkaDot Acai Magic Mushroom Chocolate
POLKA DOT MUSHROOM CHOCOLATE BOX
Polka Dot Lucky Charms
Polka Dot Cinnamon Toast Crunch
FILTHY LABORATORY
FlavRX Cartridge
Chronopoly Carts
Big chief extracts
Exxus Snap
Stiiizy Disposable
EXOTIC CARTS
Muha Meds Carts
Heavy Hitters
bloom vape
TKO Extracts
King Pen Cartridge
CBD Girl Scout cookies
Cookies Cereal Milk Cartridge
Supreme Cartridges
Brass Knuckles Cartridges
5-Me0-DMT
albino penis envy grow kits
blue Oyster Mushroom
Lion’s Mane
DMT
Ecstasy Pills
DMT VAPE PEN
5-MeO DMT
Liquid LSD
Gel tabs lsd
LSD Tabs
MDMA Crystal
Psilocybe Azurescens mushrooms
Golden Teacher Mushrooms
True Albino Teacher
Psilocybe Cyanescens
Penis Envy
Great White Monster-Psilocybe Cubensis
Big Daddy Psilocybe Cubensis
Avery Albino Magic Mushroom
Albino Cambodians Psilocybe Cubensis
Albino A+ Magic Mushroom
Blue Meanie Mushroom

Apple Fritter Strain
Biscotti Strain
Blueberry Strain
Cheese strain
Gelato Strain
GG4 Strain
Godfather OG Strain
Stardawg Strain
Super Lemon Cherry Strain
Wedding Cake Strain
White Widow Strain
Girl Scout Cookies
Granddaddy Purple Strain
Ice Cream Cake Strain
Master Kush
Northern Lights strain
Skywalker Kush
Watermelon Gelato Strain
Zeus OG Strain
Amnesia Haze
Bruce Banner Strain
Durban Poison
Guava Weed Strain
Maui Wowie Strain
Mimosa Strain
Sour Diesel Strain
Super Silver Haze
Big Chief Carts
CAKE VAPE PEN
Cali Company 1g Vapes
Dope Disposable Vape Pens
England Trap 1g Vape
Expensive Sh*t Vapes
FRYD VAPE
Muha Meds Vape
PACKMAN VAPE
PACKWOODS VAPE
Buy Ozempic 1mg/0.25mg
Pregabalin capsules 75 mg
Methadone 10mg
RITALIN 10mg
Xanax
DIAZEPAM-10MG
Percocet 10mg
Oxycodone 30mg
Tramadol 200mg
Fentanyl 50mcg
Good Trip Chocolate Bars
Fusion Mushroom Chocolate Bars
Lsd (acid)
Lsd Gel Tabs
LSD SHEETS
Lsd
Green Hulk (MDMA)
White & Yellow Technogym
Orange Sprite MDMA Pills
Red Bull Pills (MDMA)
Orange Trump 260mg MDMA
One Up Mushroom Chocolate Bars
One Up Raspberry Dark Shroom Chocolate Bars
One Up Tagalongs Mushroom Bars

One up Multiverse Vanilla Biscuit
One Up Psilocybin Mushroom Cookies and Cream
One Up Do-Si-Dos Mushroom Bars
One Up Samoas Mushroom Bar
One Up Strawberries and Cream Mushroom Bars
One Up Thin Mints Mushroom Bars
One Up Multiverse Almond Crush Chocolate Bar
One Up Multiverse Blueberry Yogurt
One up Multiverse Oreo Milkshake
One up Multiverse Matcha Milk Tea
One up Multiverse Strawberry Shortcake
One Up Psilocybin Chocolate Bar
One Up Trefoils Mushroom Bars
One Up Vegan Mushroom Chocolate Bar
One Up Multiverse Banana Cream Pie
One up Multiverse Cookie Badder Ice Cream
One up multiverse chocolate milk
Polkadot Godiva Chocolate Strawberries
Polkadot Cheerios Magic Belgian Chocolate Bar
Polkadot Butterfinger Mushroom Belgian Chocolate
Polkadot Buncha Crunch Belgian Chocolate Bar
Polkadot Blueberry Muffin Magic Belgian Chocolate
PolkaDot Blue Acai Chocolate Bar
PolkaDot Acai Magic Mushroom Chocolate
POLKA DOT MUSHROOM CHOCOLATE BOX
Polka Dot Lucky Charms
Polka Dot Cinnamon Toast Crunch
FILTHY LABORATORY
FlavRX Cartridge
Chronopoly Carts
Big chief extracts
Exxus Snap
Stiiizy Disposable
EXOTIC CARTS
Muha Meds Carts
Heavy Hitters
bloom vape
TKO Extracts
King Pen Cartridge
CBD Girl Scout cookies
Cookies Cereal Milk Cartridge
Supreme Cartridges
Brass Knuckles Cartridges
5-Me0-DMT
albino penis envy grow kits
blue Oyster Mushroom
Lion’s Mane
DMT
Ecstasy Pills
DMT VAPE PEN
5-MeO DMT
Liquid LSD
Gel tabs lsd
LSD Tabs
MDMA Crystal
Psilocybe Azurescens mushrooms
Golden Teacher Mushrooms
True Albino Teacher
Psilocybe Cyanescens
Penis Envy
Great White Monster-Psilocybe Cubensis
Big Daddy Psilocybe Cubensis
Avery Albino Magic Mushroom
Albino Cambodians Psilocybe Cubensis
Albino A+ Magic Mushroom
Blue Meanie Mushroom

cialis soft tabs [url=https://tadalaccess.com/#]TadalAccess[/url] prices of cialis

tadalafil cialis [url=https://tadalaccess.com/#]side effects cialis[/url] cialis 5mg cost per pill

cialis 10mg [url=https://tadalaccess.com/#]free coupon for cialis[/url] 20 mg tadalafil best price

cialis 20mg [url=https://tadalaccess.com/#]TadalAccess[/url] tadalafil softsules tuf 20

what is the generic for cialis [url=https://tadalaccess.com/#]Tadal Access[/url] cialis what is it

cialis canadian purchase [url=https://tadalaccess.com/#]TadalAccess[/url] cialis and high blood pressure

cialis website [url=https://tadalaccess.com/#]Tadal Access[/url] erectile dysfunction tadalafil

antibiotic without presription [url=https://biotpharm.com/#]Biot Pharm[/url] get antibiotics quickly

online ed meds [url=https://eropharmfast.com/#]cheap ed pills online[/url] Ero Pharm Fast

cialis prix [url=https://ciasansordonnance.com/#]Acheter Cialis 20 mg pas cher[/url] Acheter Cialis 20 mg pas cher

kamagra oral jelly [url=https://kampascher.shop/#]pharmacie en ligne france livraison internationale[/url] kamagra oral jelly

traitement ED discret en ligne [url=https://ciasansordonnance.shop/#]cialis prix[/url] cialis sans ordonnance

Viagra vente libre pays [url=https://viasansordonnance.com/#]Acheter du Viagra sans ordonnance[/url] Viagra generique en pharmacie

acheter azithromycine sans ordonnance [url=https://pharmacieexpress.com/#]radio sans ordonnance[/url] medicament pour sinusite sans ordonnance

Предлагаем услуги профессиональных инженеров офицальной мастерской.
Еслли вы искали ремонт холодильников gorenje сервис, можете посмотреть на сайте: ремонт холодильников gorenje
Наши мастера оперативно устранят неисправности вашего устройства в сервисе или с выездом на дом!

do you need a prescription in mexico [url=https://pharmmex.shop/#]can you buy hydrocodone in mexico[/url] can i order penicillin online

online pharmacy in india [url=https://inpharm24.shop/#]retail pharmacy market in india[/url] order medicine online india

Предлагаем услуги профессиональных инженеров офицальной мастерской.
Еслли вы искали ремонт кофемашин philips, можете посмотреть на сайте: ремонт кофемашин philips рядом
Наши мастера оперативно устранят неисправности вашего устройства в сервисе или с выездом на дом!

adderall mexican pharmacy [url=http://pharmmex.com/#]can you buy percocet in mexico[/url] mexican pharmacy overnight delivery

generic sildenafil no prescription [url=https://vgrsources.com/#]sildenafil 50mg india[/url] average cost for viagra

п»їBuy Rybelsus online USA [url=https://semaglupharm.shop/#]Semaglu Pharm[/url] Semaglu Pharm

Semaglu Pharm [url=http://semaglupharm.com/#]SemagluPharm[/url] Semaglu Pharm

30mg prednisone [url=https://prednipharm.com/#]PredniPharm[/url] prednisone no rx

Order cholesterol medication online [url=http://lipipharm.com/#]Affordable Lipitor alternatives USA[/url] does atorvastatin affect blood pressure

Order rosuvastatin online legally [url=https://crestorpharm.com/#]Crestor mail order USA[/url] CrestorPharm

buying from canadian pharmacies [url=https://canadapharmglobal.shop/#]Canada Pharm Global[/url] canada online pharmacy

canadian drug prices [url=https://canadapharmglobal.shop/#]Canada Pharm Global[/url] canada pharmacy online legit

shilajit apotek [url=http://svenskapharma.com/#]kan ägglossningstest visa fel[/url] vätskeersättning tablett

ortopedia online barata [url=https://papafarma.shop/#]diprogenta para picaduras[/url] Papa Farma

Pharma Connect USA [url=https://pharmaconnectusa.shop/#]PharmaConnectUSA[/url] PharmaConnectUSA

Medicijn Punt [url=http://medicijnpunt.com/#]holland apotheke[/url] Medicijn Punt

apotheken in holland [url=https://medicijnpunt.shop/#]Medicijn Punt[/url] apteka internetowa nl

Pharma Confiance [url=https://pharmaconfiance.com/#]Pharma Confiance[/url] Pharma Confiance

cialis et doliprane [url=https://pharmaconfiance.shop/#]Pharma Confiance[/url] comprimГ© tadalafil 20 mg

IndiMeds Direct [url=http://indimedsdirect.com/#]top online pharmacy india[/url] indian pharmacies safe

buy enclomiphene online [url=https://enclomiphenebestprice.shop/#]enclomiphene online[/url] enclomiphene testosterone

roman online pharmacy reviews [url=https://rxfreemeds.shop/#]sildenafil citrate online pharmacy[/url] online pharmacy search

enclomiphene for sale [url=http://enclomiphenebestprice.com/#]enclomiphene for sale[/url] enclomiphene citrate

горшки для цветов большие напольные пластиковые купить [url=www.kashpo-napolnoe-spb.ru/]горшки для цветов большие напольные пластиковые купить[/url] .

enclomiphene [url=https://enclomiphenebestprice.shop/#]enclomiphene price[/url] enclomiphene price

movicol para quГ© sirve [url=https://farmaciaasequible.com/#]citrafleet estreГ±imiento[/url] Farmacia Asequible

Farmacia Asequible [url=https://farmaciaasequible.shop/#]Farmacia Asequible[/url] movicol genГ©rico precio

zanax online pharmacy [url=https://rxfreemeds.shop/#]RxFree Meds[/url] levaquin online pharmacy

декоративное напольное кашпо [url=https://www.kashpo-napolnoe-rnd.ru]декоративное напольное кашпо[/url] .

купить дешевое напольное кашпо [url=kashpo-napolnoe-rnd.ru]купить дешевое напольное кашпо[/url] .

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *