Category: эдийн-засаг

Хөрөнгийн бирж өнөөдөр өдөр I, II, III ангиллын 24 хувьцаат компанийн 56,204,808 төгрөгийн үнийн дүн бүхий 274,121 ширхэг хувьцаа арилжигдсан байна. Үүнээс 13 хувьцаат компанийн хувьцааны ханш өсч, 7 хувьцаат компанийн хувьцааны ханш буурсан бол 4 компанийн хувьцааны ханш тогтвортой байлаа. Үүнээс “Мик Холдинг” ХК (MIK +14.89%) болон “Нийслэл Өргөө” ХК (NUR +11.32%)-ийн хувьцааны ханш хамгийн өндөр өсөлттэй байсан бол “Фронтиер Лэнд Групп” ХК (MDR -15.00%) болон “АйТүүлс” ХК (ITLS -8.16%) -ийн хувьцаа хамгийн их уналттай байлаа.

“TOP 20” индекс 0.74 хувиар өсч, 19949.89 нэгжид хүрсэн бол зах зээлийн үнэлгээ 2,353,622,574,618.85 төгрөг боллоо.

Монгол Улсын эдийн засаг, нийгмийг 2018 онд хөгжүүлэх үндсэн чиглэлд туссан нийт 136 арга хэмжээнээс давхардсан тоогоор 97 буюу 71.9 хувь нь “Монгол Улсын тогтвортой хөгжлийн үзэл баримтлал 2030”-тай, 124 буюу 91.9 хувь нь Засгийн газрын 2016-2020 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөртэй, 19 буюу 14.1 хувь нь Эдийн засгийг сэргээх хөтөлбөртэй, 14 буюу 10.4 хувь нь Төрөөс баримтлах бодлоготой, 3 буюу 2.2 хувь нь Үндэсний хөтөлбөртэй уялджээ. Үүнээс нийт 5 бодлого, 18 зорилт, 136 арга хэмжээний биелэлтийг 2018 оны жилийн эцсийн байдлаар холбогдох яам, агентлагуудаас ирүүлсэн мэдээлэлд үндэслэн үнэлэхэд биелэлт 76.7 хувьтай гарчээ. Энэ нь 2018 оны эхний хагас жилийн хэрэгжилттэй харьцуулахад 25.8 хувиар өссөн дүн аж. Үндсэн чиглэлийн биелэлт бодлогын төрлөөр авч үзвэл макро эдийн засгийн бодлого 81.5 хувь, эдийн засгийн өсөлтийг дэмжих салбаруудын бодлого 62 хувь, бүс нутаг, хөдөөгийн хөгжил, байгаль орчны бодлого 68.3 хувь, хүний хөгжлийг дэмжих нийгмийн бодлого 82.2 хувь, засаглал, эрх зүйн шинэчлэл, гадаад бодлого, батлан хамгаалах салбарын бодлого 87.7 хувийн хэрэгжилттэй дүгнэгдсэн байна.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга өнөөдөр Азийн хөгжлийн банк (АХБ)-ны Зүүн Азийг хариуцсан Ерөнхий захирал Эйми Леунг болон АХБ-ны Монгол дахь Суурин төлөөлөгч Ёланда Фернандез Ломмен нарын төлөөлөгчдийг хүлээн авч уулзлаа.

Уулзалтын эхэнд Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга АХБ нь Монгол Улсад үйл ажиллагаа явуулж байгаа олон улсын санхүүгийн байгууллагуудаас хамгийн идэвхтэй, санхүүжүүлсэн төсөл, хөтөлбөр болон санхүүжилтийн тоо хэмжээгээр тэргүүлдэг талаар дурдаад Монгол Улсын бодит бүтээн байгуулалтад үнэтэй хувь нэмэр оруулсанд нь талархал илэрхийлсэн юм.

Өнөөдрийн уулзалтаар Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга дэд бүтэц, тэр дотроо төмөр замын төслүүд, эрчим хүч, барилга хот байгуулалтын зарим төслүүдийн талаар мэдээлэл өгч, АХБ-ны төлөөлөгчидтэй санал солилцлоо.

АХБ-ны Зүүн Азийг хариуцсан Ерөнхий захирал Эйми Леунг төсөл, хөтөлбөрүүдийн талаар мэдээлэл авсныхаа дараа Зүүн хойд Азийн бүс нутгийн эрчим хүчний нэгдсэн сүлжээг бэхжүүлэх асуудалд санаачилга гарган ажиллаж байгаад онцгойлон талархал илэрхийлж, энэ нь Монгол Улсын хөгжилд алсын хараатай бодлого болохыг цохон тэмдэглэлээ.

Мөн хатагтай Эйми Леунг АХБ-ыг төлөөлөн цаашид Зүүн хойд Азийн бүс нутгийн эрчим хүчний нэгдсэн сүлжээний стратегийг дэмжиж ажиллахаа бүрэн дүүрэн илэрхийлж, олон төсөл, хөтөлбөрүүдийн талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл авч, ярилцах завшаан олгосон явдалд талархал илэрхийлэв.

Дэлхийн банкны Хятад, Монгол, Солонгос улсуудыг хариуцсан захирал Мартин Рейзер, Монгол дахь суурин төлөөлөгч Андрей Михнев болон тус банкны Монгол дахь зарим удирдлагуудыг Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга өнөөдөр хүлээн авч уулзлаа.

Ноён Мартин Рейзер Дэлхийн банк гишүүн улсуудаа ядуурлаас гаргах үндсэн зорилготой, Монгол Улсын ядуурлыг бууруулахад Дэлхийн банк тодорхой хэмжээнд амжилт гарган ажиллаж байгаа талаар дурдаад өнөөг хэр зарим сорилтууд Монгол Улсын өмнө тулгарч байгаа зэргээр санал бодлоо илэрхийллээ.

Монгол Улсын ядуурлын түвшин 30 орчим хувь /29.6 хувь буюу нийт хүн амын 907.5 мянга/ байгаа нь ядуурлын түвшин өндөр байгааг илтгэж буйг Монгол Улсын Ерөнхийлөгч анхаарахыг хүсээд цаашид ядуурлыг бууруулахад эдийн засгийг солонгоруулах шаардлагатай талаар ноён Мартин Рейзертэй санал бодлоо солилцлоо.

Тухайлбал, хөдөө аж ахуйн салбар дахь арьс, шир зэрэг түүхий эдийг боловсруулах, эцсийн бүтээгдэхүүн болгох төсөл хөтөлбөрийг дэлгэрэнгүй танилцуулж, төслүүдийг амжилттай хэрэгжүүлснээр энэ салбарын 170 мянга гаруй өрхийн орлого бодитоор нэмэгдэх боломжийн талаар ярилцав.

Уулзалтын төгсгөлд ноён Мартин Рейзер Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулгад хандан тодорхой гарц гаргалгаатай санал хэлсэнд талархал илэрхийлээд энэ уулзалт нь Дэлхийн банк Монгол Улстай стратегийн санал нэгтгэхэд үнэтэй зөвлөгөө болж буйг онцолж, цаг зав гарган уулзсанд талархал илэрхийлэв.

Гадаад харилцааны сайд Д.Цогтбаатар Дэлхийн банкны Монгол Улс, БНХАУ, БНСУ-ыг хариуцсан Бүсийн захирал Мартин Райзер болон Дэлхийн банкны Монгол Улс дахь Суурин төлөөлөгчөөр шинээр томилогдоод буй Андрей Михнев тэргүүтэй төлөөлөгчдийг хүлээн авч уулзлаа.

Уулзалтаар Монол Улс, Дэлхийн Банк дэд бүтцийн хөгжил, экспортын бараа бүтээгдэхүүний нэр төрлийг олшруулж, чанар стандартыг сайжруулах чиглэлээр хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлэх талаар санал солилцов.

Бүсийн захирал Мартин Рейзер Дэлхийн Банкаас Монгол Улстай хөгжүүлж ирсэн бат бэх, амжилттай түншлэлээ улам урагшлуулан хөгжүүлэхийн төлөө хичээн ажиллаж, дэд бүтцийн салбарыг хөгжүүлэхэд санхүүжилт, хүний нөөцийн дэмжлэг үзүүлж ажиллахад анхаарах болно гэв.

Гадаад харилцааны сайд Д.Цогтбаатар Монгол Улс 1990 оноос ардчилал, зах зээлийн эдийн засагт шилжиж эхлэх үеэс улс орнууд, дэлхийн хамтын нийгэмлэг Монгол Улсад тусламж, дэмжлэг үзүүлж ирснийг дурдаад үүнд Дэлхийн Банк группийн үүрэг оролцоо чухал байр суурь эзэлж байсныг онцоллоо. Тухайн үед манай улсын ДНБ 3 тэрбум ам.доллар байсан бол өнөөдөр 12 тэрбумд хүрч хөгжсөн юм.

Хадгаламж, зээлийн хоршоо (ХЗХ)-д ээлжит Бүх гишүүдийн хурал (БГХ) -аа зарлан хуралдуулах хуулийн хугацаа энэ сарын 01-нээр дуусгавар боллоо. ХЗХ-д БГХ-аар хэлэлцсэн асуудал, гаргасан шийдвэр болон бусад холбогдох мэдээллийг тусгасан дэлгэрэнгүй тэмдэглэлийг Санхүүгийн зохицуулах хороонд ирүүлэх хугацаа нь тавдугаар сарын 01-нээр дуусгавар болох юм. БГХ-ын ирцийг хуульд, “100 хүртэл гишүүдтэй бол бүх гишүүдийн хурал нь нийт гишүүний тавиас доошгүй хувь нь оролцсоноор, 101-ээс дээш бол нийт гишүүдийн хориос доошгүй хувь нь оролцсоноор хүчин төгөлдөр болно” гэж заасан бөгөөд ирц хүрээгүй бол ажлын 20 өдрийн дотор дахин зарлах ёстой. Ингэхдээ, БГХ-ыг дахин хуралдуулахаас ажлын таваас доошгүй өдрийн өмнө зар болон хэлэлцэх асуудлын жагсаалтыг гишүүдэд хүргэнэ. Хороонд ирүүлэх БГХ-ын дэлгэрэнгүй тэмдэглэлд хурал болсон огноо, байршил, үргэлжилсэн хугацаа, хэлэлцсэн асуудлууд, ирцийн мэдээлэл, нарийн бичгийн дарга, тоологын комиссын гишүүдийн нэрс, санал хураалтын арга, хэлбэр, дүнг заавал тусгасан байхаар хуульд заасан байдаг.

ХХБанкнаас жил бүр харилцагчид болон олон нийтийн санхүүгийн суурь мэдлэгийг дээшлүүлэх зорилгоор олон арга хэмжээ, хөтөлбөрүүдийг зохион байгуулдаг. Тэгвэл энэ удаад “Бизнесийн зээлийн нээлттэй өдөрлөг”-ийг төв байрандаа зохион байгууллаа.

Тус өдөрлөгт ХХБанкны зээлийн мэргэжилтнүүд болон Зээлийн Батлан Даалтын сангийн мэргэжилтнүүд:

• Бизнес эрхлэгчдэд зориулсан бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний танилцуулга;
• Зээлийн батлан даалт ба төслийн зээлийн танилцуулга;
• “Бизнес ба цахим шийдэл” сэдэвт ярилцлага болон бусад олон бизнесийн зээлтэй холбоотой танилцуулга сургалтыг харилцагчдадаа хүргэлээ.

Мөн жижиг дунд бизнес эрхлэгч болон бизнесээ эхлүүлэхээр төлөвлөж буй харилцагчдад тулгардаг аливаа санхүүгийн бэрхшээл, тэдгээрийн оновчтой шийдлийн талаар зөвлөгөө мэдээлэл өгөхөөс гадна, Өдөрлөгт оролцогчид өөрийн сонирхсон асуултаа асууж дэлгэрэнгүй мэдээллийг авч байсан юм.

Санхүүгийн зохицуулах хороо 2016 оноос банк бус санхүүгийн зах зээлд чадавхжуулах бодлого хэрэгжүүлж байна. ББСБ-уудын хувь нийлүүлсэн хөрөнгийн хэмжээг үе шаттай нэмэгдүүлж, эрсдэл даах чадварыг дээшлүүлэх, улмаар санхүүгийн үйлчилгээний хүртээмжийг нэмэгдүүлэх, зээлийн хүүг бууруулах энэхүү бодлогын гурав дахь үе шат эхлээд явж байна.

Дээрх бодлогын шийдвэрийн дагуу энэ оны эхний улиралд ББСБ-ууд дүрмийн сан буюу хувь нийлүүлсэн хөрөнгийнхөө хэмжээг 1.4 тэрбум төгрөгт хүргэхээр заасан бөгөөд Хороо ББСБ-уудын дүрмийн сангаа нэмэгдүүлэх хүсэлтийг хянан үзсэний үндсэн дээр холбогдох бүртгэлийн мэдээлэлд өөрчлөлт оруулж байна. Дараагийн үе шатанд буюу 2020 оны хоёрдугаар сар гэхэд ББСБ-ууд хувь нийлүүлсэн хөрөнгөө 1.9 тэрбум төгрөгт хүргэх юм.

Өнгөрөгч гуравдугаар сард нийт 99 ББСБ-ын бүртгэлд өөрчлөлт оруулсны 96 нь хувь нийлүүлсэн хөрөнгийнхөө хэмжээг нэмэгдүүлсэн бол хоёр нь нэмж салбар байгуулсан, нэг нь оноосон нэрээ өөрчилсөн байна. Санхүүгийн зохицуулах хорооны даргын тушаалаар бүртгэлд нь өөрчлөлт оруулсан ББСБ-уудын жагсаалтыг доор хүснэгтээр үзүүллээ.

Монголбанкнаас орон сууцны ипотекийн зээлийн хөтөлбөрийн хүрээнд 2019 оны гуравдугаар сард 15.5 тэрбум төгрөгийн санхүүжилтийг 197 иргэнд олголоо. Оны нэгдүгээр улирлын байдлаар нийт 47.2 тэрбум төгрөгийн санхүүжилтийг 684 иргэнд олгоод байна

Улсын Их Хурлын 2019 оны гуравдугаар сарын 26-ны ээлжит бус чуулганаар Ашигт малтмалын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хуулийг баталж, алтны ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөрийг 5 хувь болгосон.

Тус хуулийг Монгол Улсын Их Хурлын албан мэдээлэл болох “Төрийн мэдээлэл” сэтгүүлийн 2019 оны гуравдугаар сарын 28-ны өдрийн 13 дугаарт нийтэлсэн бөгөөд төрийн мэдээлэлд нийтэлсэнээс хойш 10 хоногийн дараа буюу 2019 оны дөрөвдүгээр сарын 8-ны өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөнө.

2014 оны нэгдүгээр сарын 24-ний өдрөөс 2019 оны нэгдүгээр сарын 01-ний өдрийг хүртэл хугацаанд Ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөрийн хэмжээ 2.5 хувь байсан бөгөөд 2019 оны 1 дүгээр сарын 1-ний өдрөөс эхлэн ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөр 5 хувь, алтны зах зээлийн үнийн өсөлтөөс хамаарч 0-5 хувийг нэмж, нийт 9-10 хувиар ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөрийг ногдуулж алт олборлогч байгууллага, иргэдээс худалдан авч байна.

Монголбанк 2019 оны гуравдугаар сард 91 кг алт худалдан авсан нь өмнөх оны мөн үед 714 кг алт худалдан авч байсанаас 623 кг дутуу буюу 87 хувиар буурсан үзүүлэлттэй байна. Монголбанк 2019 оны гуравдугаар сард 448 кг цагаан мөнгө худалдан авсан.

2019 оны гуравдугаар сард Дархан-Уул аймаг дахь Монголбанкны хэлтэс 9 кг алт, Баянхонгор аймаг дахь Монголбанкны салбар 6 кг алтыг худалдаж авсан үзүүлэлттэй байна.

Монголбанкны алт худалдан авалт өмнөх оноос буурсан үзүүлэлттэй байгаа нь “Ашигт малтмалын тухай хууль”-д 2014 оны нэгдүгээр сарын 24-ний өдөр нэмэлт, өөрчлөлт оруулж Монголбанк, түүнээс эрх олгосон банкинд худалдсан алтанд ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөрийн хэмжээ 2.5 хувь, нэмэлт төлбөрийн хэмжээ 0 хувьтай тэнцүү болгосон хуулийн хугацаа 2019 оны 1 дүгээр сарын 1-ний өдөр дуусгавар болсонтой холбоотой юм.

2019 оны гуравдугаар сарын байдлаар 1 грамм алт худалдан авах Монголбанкны дундаж үнэ 110,109.38 төгрөг байлаа.

Энэ нь Лондонгийн үнэт металлын захын үнэ өндөр байгаатай холбоотой юм. 2019 оны гуравдугаар сарын 27-ны өдөр Лондонгийн үнэт металлын захын алтны хаалтын ханш 1309.70$ /1 трой унци/ байна.