Дон Мигель Руис гэдэг зохиолчийн ийм нэртэй ном байдаг. Энэ эртний Мексик оронд амьдарч байсан Тольтекчуудын сургаал юм. Тольтекчуудыг ухаант хүмүүс гэдэг байсан гэнэ. Тэд тусдаа ард түмэн биш, мэргэн ухааныг хойд үедээ өвлүүлэхээр сонгогдсон хүмүүс байжээ. Гэвч сүүлийн мянган жилд энэ уламжлал бараг тасалдаж тэдгээр хүмүүс зөвхөн өөрсдийн гарын шавиараа дамжуулан уг сургаалыг хадгалж иржээ. Шавь нарынх нь үл тоолт буюу манайхны хүүхдүүдийн аав ээжээ сонсдоггүйтэй адил ихэрхэл, бас дайн дажин гээд ийнхүү уг сургаалууд бараг тасалдсан байна.Номыг бичигчийн өвөг азаар нөгөө сургаал дамжуулагч байж таарч энэ ном гарчээ. Тольтекчууд хүний амьдрал бол зүүдний үргэлжлэл юм гэж үзсэн байна. Энэ орчлон дээр хүмүүс л зүүдэлдэг, тэр зүүд л бидний амьдрал юм даа гэсэн үг юм. Одоогоор ойлгох юм бол хийсвэр шахуу эд гэх юм уу. Тэр зүүдэн дундаа буюу амьдралд хүүхэд төрөхөд бид тэднийг гаршуулж авдаг. Хэл зааж сурган хүн болгон гаршуулдаг аж. Тэр болохгүй, болохгүй юм хийвэл шийтгэнэ. Тэр болно, сайн байна гэж урамшуулна гэх зэргээр бүх юмыг зааж өгөн хүн болгодог. Ингээд том болоод хүн зүүдэндээ буюу оюун ухаандаа энэ гаршуулсан бүх зүйлийг загвар болгон авч үүнийг дагах ёстой гэсэн хэлцэл хийдэг. Түүнийгээ зөрчсөн бол өөрөө өөртөө гэмшдэг, хүнээс нууж өөрийгөө хуурах буюу жүжиглэн амьдарч эхэлдэг. Хэн юу хүснэв, тэрүүгээрээ жүжиглэн амьдарна гэсэн үг. Өөрөө өөрийгөө хуурдгаа хүн мэддэг учир шаналдаг, өөрийгөө үзэн яддаг. Тэгээд л “Үхсэн яасан ч яадаг юм. гэсэн байдал илэрч архи уух, муу явах бүх зүйлийг өөртөө зөвшөөрдөг. Тэгвэл ийм байдлаас яаж гарах вэ. Өөртэйгөө дөрвөн хэлцэл хийх хэрэгтэй гэнэ.
Эхлээд “Үгэндээ өөгүй байх”, нэг ёсондоо хүнтэй хэрэлдэхгүй байх, хүн муулахгүй байх, хов ярихгүй байх, хүнийг элдвээр доромжлохгүй байж сурах. Үгэндээ өөгүй байж сурах, энэ бол нүгэл хийхгүй байж сурах. Нүгэл гэж юу юм, нүгэл гэж өөртөө муу юм хийх гэнэ. Яагаад үгэндээ өөгүй байх хэрэгтэй юм, яагаад биендээ хамгийн хайртай байж өөртөө муу юм хийнэ гэж. Үг бол бодит бибилд “эхлээд үг байсан, дараа нь бие үүссэн” гэж байдаг. Яг үүн шиг үг хоёр иртэй илд лугаа адил гэжээ. Нэг ир нь өөрийгөө эмчилдэг, нөгөө ир нь өөрийгөө алдаг.Та хэн нэгэнд муу үг хэлбэл, та хэн нэгнийг муулбал энэ нь шууд өөр дээр нь бууж байдаг гэнэ. Гудамжинд ч юмуу чатаар ч юм уу та хэн нэгнийг доромжлох нь өнгөн дээрээ та дийлж чадаж байгаа мэт харагдавч угтаа өөрийнхөө эсрэг нүгэл үйлдэж байгаа хэрэг юм. Өмхий үгээр утаж доош нь хийж доромжилж байгаа нь эргээд өөрт чинь хор учруулна. Та хүнд ямар хандана вэ тэр хүн танд яг тэгж хандана. Доромжилбол өөдөөс чинь хариуг нь давуулж барина уу гэхээс дутуулахгүй. Энэ тэгээд танд аюулгүй юу, харин хүнд үгэндээ өөгүй байх аваас буюу хүнийг та магтаад үз дээ, хүнд сайн сайхан үг хэлээд үз дээ. Яг адилхан хариу танд ирнэ.Үгэндээ өөгүй байна гэдэг эрч хүчээ зөв зүйтэй ашиглаж байгаа хэлбэр юм. Үг бол асар хүчтэй, та гудамжинд хэн нэг танилтайгаа тааралдаад “Хөөх царай чинь ямар муу байх юм, яг хавдар тусчихсан хүн шиг” гээд хэлбэл тэр хүн гурван сарын дараа нээрэн л хавдартай болох нь баараггүй гэсэн байна. Үг бол тарни мэт үйлчилдэг, та хүнийг сайнаар тарнидвал эргүүлээд сайн сайхныг л авна, муугаар тарнидвал муу муухайг л хүлээн авна.
Өөртөө үгийн хүчийг муугаар ашиглавал хамгийн том нүгэл тэр болно. Би тарган, би ухаангүй би чадахгүй гээд байвал тэр өөрийгөө үнэлэхгүй, өөрийнхөө үгийг өөрийнхөө эсрэг ашиглаж байна. Өөртөө хэдийн чинээ хайртай байна вэ, төдий чинээ үгэндээ өөгүй байх хэрэгтэй. Хүнд сайн ханд, өөртөө үнэнч бай, муу юм битгий хэл, ярьж эхлэхээсээ өмнө өөртөө хариуцлагатай ханд, энэ бол тэр хүнд биш, өөртөө хариуцлагатай хандаж байгаа хэрэг юм гэжээ. Дараагийн хэлцлүүд “Өөр дээрээ бүү тусга”, “Бүү таамагла”, “Үргэлж хичээ” гэсэн хэлцлүүдийг өөртэйгөө хийх хэрэгтэй гэжээ. Бидний бүх зүйл таамагласнаас эхэлдэг, очоод асуучих юмыг л таамагласнаас бүх зовлон эхтэй гэжээ. “Тэр их сайхан хүн юм сайн залуу байх, надад хайртай байх над руу хараад инээлээ” гээд л таамаглаад явчихдаг гэнэ. Та энэ бүгдийг мэдэх гэвэл дээрх номыг уншаарай.
Ийм ном 2016 онд орчуулагч Н.Сомагийн орчуулгаар хэвлэгдсэн юм. Тэрээр номыг орос хэлнээс орчуулжээ. Уг номыг үнэн бас худал гэсэн маргаан дэлхий нийтэд байдаг гэнэ. Энэ нь яг ийм боловсруулсан мөрийн хөтөлбөр байдаг гэж хэсэг нь үздэг бөгөөд зарим нь зүгээр зохиол гэцгээдэг аж. Аль нь ч байсан уг ном их сонирхолтой та нэг уншаад үзэхэд гэмгүй. 1897 онд Сионистуудын анхдугаар конгресс дээр Т.Герцлийн танилцуулсан иллюминати нарын он удаан жилээр болвсруулсан жихэнэ төлөвлөгөө юм гэж орчуулагч өмнөтгөл дээрээ бичжээ. Еврейн нийгэмлэгүүд номыг Оросын нууц албаныхны зохиосон хуурамч үндэслэлгүй зүйл гэж нотлохыг оролддог байна. Гэхдээ бүх дэлхийг эзлэх гэсэн еврейчүүдийн төлөвлөгөө ганц энэ номоор тогтдоггүй гэж бүх дэлхийгээрээ үздэг аж. Номд юуны тухай өгүүлсэн байдаг вэ. Тэнд өгүүлэхдээ дэлхий ертөнцийн дэг жаягийг устган хөл толгойгүй болгож хүний нийгмийн тэр дундаа европ тив дэх орнуудын амьдралыг там болгох. Ард түмнүүд нь аргаа бараад өөрсдийн удирдлагын цаана байгаа соинистууд буюу ерейчүүдэд хандах болно. Тэгсэн цагт бид дэлхийн эзэн болно, дэлхийн эзэн болоод улс орныг ингэж авч явна гэсэн сургаал мөрийн хөтөлбөр юм. Тэд еврей биш хүнийг гой гэж нэрлэсэн бөгөөд гойнууд ямар ч сэтгэх чадваргүй, юмны нарийн учрыг олох ухаан заяагаагүй, зүгээр л юм бүтээж байдаг хүмүүс гэж үзсэн байна. Нэг ёсондоо адгуус шиг гэж үзээд тэднийг яаж замбараагүй болгох вэ гэдгийг заасан. Хүчтэний талд хууль эрх зүй үйлчилнэ, эрх чөлөө бол санаа төдий, харин баримт бус.Засаг баригч өөр намыг нухчин дарахын тулд намдаа ард олны хүчийг татахын тулд бий болгосон өгөөш. Ард олонд өөрийгөө удирдах боломж гаргаж өгөнгүүт завхрал самууралд живдэг, өөр зуураа өрсөлдөн улс орноо үнс чандруу л болгодог. Хүн сүргийн аливаа шийдэл нь тохиолдлын, эсвэл зориудын үүсгэсэн олонхоос хамаардаг. Удирдагч хоёр нүүртэй байх ёстой, цагаан цайлган шударга журамт зан бол улс төрд бол нүгэл хилэнц юм, улстөрч хэрхэвч ийм байж болохгүй.Хүн сүрэг бол сохор балай,хүн сүрэгт зориулсан үйл ажиллагааг төлөвлөхдөө тогтворгүй, тэнцвэргүй, хуншгүй, хударгагүй гэх чанарыг нь тооцох хэрэгтэй. Тэд өөрсдийн амьдралын нөхцөл байдал, өөрсдийгөө хүндлэх чадваргүй, сохор, ухааны жолоодлогогүй, тал тал тийшээ далжганаж хэрэгт дурлан соохолздог,тэдний дундаас тодорсон хүн сүргийн гишүүн төлөөлөгчид хэдий суут ухаантай байсан ч улс төрийг ойлгодоггүй.Улсаа мөхөөх гэж л тэдний толгойд гардаг.Улс төрийг бага наснаас нь бэлтгэсэн нэгэн л улс төрийн үгнүүдээс бүтсэн үгийг ойлгодог. Тэднийг өөрсдөөр нь удирдагчыг нь сонгуул. Гой нарын угсаа залгамжилсан засгийг устга, тэд л зөвхөн өөрсдийн мэдэх улс орныг удирдах нарийн аргыг өөрийн үр хүүхэд, хамаатан садандаа зааж чаддаг, язгууртан хөрөнгийн эздийг гой нараар нь устгуул, тэд ажилчдынхаа орох оромж идэх хоолны төлөө санаа зовинож чаддаг.Засгийг хурдан ойрхон солигдуул, ард олны төлөөлөгч халагдаж солигдож байдаг нь гой нарыг бидний санаа зорилгод тушааж ирсэн билээ.Гой нар бидний үнэмшүүлсэн бүгдийг сэтгэл хөдлөлгүйгээр хүлээн авч, ажиглаж турших чадваргүй. Дарвинизм, марксизм, ницшегийн үзлийг хардаа.Парламент бол бурааны газар, цөс нь хөөрсөн сэтгүүлчид, цадиггүй шооч зохиолчид засаг захиргааны алба руу өдөр тутам ноцно. Бүх байгууллагуудыг мөхөлд хүргэж ухаан жолоогоо алдсан хүн сүргийн ниргэлт бүх зүйлийг орвонгоор нь эргүүлнэ.Гачигдал ба түүнээс үүдэх жөтөөрхөг үзэн ядалтаар бид хүн сүргийг хөдөлгөж, бидний замд хөндөлсөгчдийг тэдний гараар арчин хаядаг. Энэ бүхний эцэст бид дэлхийн удирдагч болно, хаантай болно, хаан боловсролтой ухаалаг нэгэн байх бөгөөд үүнийг бидний мэргэдийн дундаас Давидын үр удмаас сонгоно. Тэр шунал хүсэл ялангуяа шунал тачаалын мэдэлд байх ёсгүй, өөрийн зан чанарын нэг ч талаар, амьтны зөн совиндоо өөрийн ухааныг ноёлуулах ёсгүй. Гэх мэтчлэн бичжээ. Та бүхэн уншаад энэ бүгд өнгөрсөн зуунд бараг биелсээр өнөөдрийг хүрснийг мэднэ.