Засгийн газраас ковидын нөхцөл байдалтай холбогдуулан хэрэглээний эрчим хүч, ус дулаан, хогны төлбөрийг төр хариуцаж ирсэн. Харин энэ сараас эхлэн иргэд өөрсдөө хэрэглээний төлбөрөө төлж эхэлж байгаа. Иргэдийн зүгээс холбогдох албад болон цахим орчинд цахилгаан, дулаан, байрны төлбөр өндөр гарч байна гэх гомдол, шүүмжлэл их байна. Бид холбогдох газруудаас тодруулга авч “Иргэд ахуйн хэрэглээний ус, дулааны төлбөр 40 хувиар нэмэгдсэн байна, төлбөр өндөр гарч байна гэх гомдол гаргаж байна. Энэ талаар мэдээлэл өгөөч” гэсэн асуултад хариулт авлаа.

Улаанбаатар дулааны сүлжээ ТӨХК: “Манайх Улаанбаатар хотын дулаацуулах байгууламжийн ашиглалт, засварыг хариуцах үүрэгтэй. Үнэ тарифыг Эрчим хүчний зохицуулах хорооноос асуугаарай. Манай дээр өнөөдрийн байдлаар үнэ тарифт өөрчлөлт орсон талаар ямар нэг мэдээлэл ирээгүй байна.”

Орон сууцны байцаагч: “Усны үнэ 50 хувь нэмэгдсэн байгаа шүү. Хүн амаараа буюу задгай хэрэглээтэй айл бол нэг хүний 21 мянган төгрөгөөр бодогдож байна. Тоолууртай бол арай бага гарна, гэхдээ 50 хувь нэмэгдсэн үнээрээ л бодогдоно. Тэгээд дээрээс нь дулаан, усны суурь үнэ нэмэгдэнэ. Дулааны үнэ нэмэгдээгүй, нэмэгдэнэ гэж яригдаж байгаа. Тог бол хөнгөлөлттэй байгаа.”

Эрчим хүчний зохицуулах хороо: Манайхаас өнөөдөр мэдэгдэл гаргана. 2019 оны 8 сараас эрчим хүчний үнэ тарифт ямар нэг өөрчлөлт ороогүй байгаа. Үүсээд байгаа асуудлын тухайд жил бүрийн 1, 2 сар хэрэглээ илүү өндөртэй үе байдаг. Мөн урьд саруудад төрөөс дааж байсантай ч холбоотой хэрэглээ өндөр байгаа болов уу. Хэрвээ манайх хэрэглээний төлбөр их гараад байна гэсэн гомдолтой хэрэглэгч байвал Улаанбаатар цахилгаан түгээх компани буюу эрчим хүчээр хангагдах гэрээ байгуулсан газартаа хандаад шалгуулж болно. Тэгэхээс биш дулаан, цахилгаан эрчим хүчний үнэ нэмэгдээгүй, ямар нэг өөрчлөлт ороогүй байгаа.

Тэгэхээр одоогийн байдлаар иргэдийн ахуйн хэрэглээний төлбөр дээр усны мөнгө л 50 хувиар нэмэгдсэн үнээр бодогдож байгаа юм байна. Ус сувгийн удирдах газар 2022 оны нэгдүгээр сарын 01-ний өдрөөс эхлэн усны үйлчилгээний үнэ шинэ тариф мөрдөхөөр болсон. Улмаар гэр хорооллын ус түгээх цэгт литр ус хоёр төгрөг, орон сууцны цэвэр усны үйлчилгээний тарифын үнэ литр тутамдаа 1,07 болж нэмэгджээ. Мөн аж ахуйн нэгж байгууллагын цэвэр, бохир усны үйлчилгээний үнэ нэмэгдсэн юм.

Засгийн газрын ээлжит бус хуралдаанаас гаргасан шийдвэрийн талаар Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ мэдэгдэл хийлээ.

Тэрбээр “Монгол Улсын Засгийн газар, Хөгжлийн Банкны зээлийг хоёр хувааж үзнэ.

Шинэ сэргэлтийн бодлогын хүрээнд тус банкийг татан буулгахгүй. Бас Засгийн газар хариуцлагагүй зээлдэгчдийн зээлийг төлөхгүй. Цаашид Хөгжлийн Банк Эксим банк буюу экспортыг дэмждэг, импортыг орлуулахыг дэмждэг банк болж, олон улсын жишгийн дагуу ажиллах хэрэгтэй. Харамсалтай нь тус банк яг зорилгоороо ажиллаж чадаагүй. Тодорхойгүй статустай байсан. Үүний үр дүнд 3.2 их наяд төгрөг Хөгжлийн Банкны хүүгийн багцын үлдэгдэл болж, Монголбанкны тогтоосноор 1.8 их наяд төгрөг чанаргүй зээлийн ангилалд орсон нөхцөл байдал үүссэн.

Хөгжлийн Банкнаас зээл аваад зориулалтын дагуу ашигласан, барьцаа хөрөнгө нь хангалттай, Монгол Улсын хөгжилд тодорхой хувь нэмрээ оруулсан төслүүдийн тасалдсан нөхцөл байдлыг Засгийн газар хэвийн зээл гэж үзнэ. Баялаг бүтээгчдээ дэмжиж ажиллана.

Улс төрийн нөлөөлөл ашиглаж, авсан зээлээ зориулалтын бусаар ашигласан, барьцаа хөрөнгө нь хангалтгүй зээлүүд бий. Мөн шүүхэд шилжиж, маргаан үүсгэсэн асуудал бий. Эдгээр хариуцлагагүй хүмүүсээс үүдэн баялаг бүтээгчдийн нэр хүндийг унагаж, Хөгжлийн Банкийг өнөөдрийн түвшинд хүргэсэн хүмүүстэй Засгийн газар хуулийн дагуу арга хэмжээ авна. Мэдээлэл нээлттэй болох тусам илүү хүчтэй болох тохиолдол байдаг. Хөгжлийн Банкийг илүү том түвшинд зээл гаргадаг, арилжааны банк санхүүжүүлж болох төслүүд рүү ордоггүй банк болгох ёстой. УИХ хөгжлийн төсөл гэж үзсэн төслийг санхүүжүүлдэг банк болгож байж манай улс эдийн засгийн хувьд бэхжих боломжтой.

Улсын ерөнхий прокурор цохогчоор оролцож, төрийг хохиролгүй болгох бичиг өгсөн. Ингээд зарим үл хөдлөх хөрөнгийг битүүмжлэх шийдвэр гарч байна. Энэ шийдвэрийг баялаг бүтээгчдэд, бизнес цэвэр өрсөлдөөний төлөө гаргаж байгаа.

Нэр бүхий 15 хүрэхгүй хүмүүс Хөгжлийн Банктай холбоотой асуудал дээр 1.5 их наяд төгрөгийн голлох зээлдэгч байгаа юм. Шаардлагатай бол үл хөдлөх хөрөнгийг дуудлага худалдаагаар борлуулж, Хөгжлийн Банкийг хохиролгүй болгох ажлыг хийнэ” гэлээ.

Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ улс төрийн намын санхүүжилттэй холбоотой хуулийг Ерөнхийлөгч өргөн барих гэж буй талаар мэдээлэл өглөө.

Тэрбээр “Намын дүрмийг дарга, ерөнхий нарийн бичгийн дарга ч бай бүгд дагах ёстой. Ингэж байж улс төрийн нам шаардлага тавьж чаддаг, төрийг цэвэр тунгалаг болгохын төлөө хичээх ёстой. Намуудын хувьд нэр дэвшилт, сахилга хариуцлагын томоохон шаардлага тавьдаг, иргэний нийгмийн байгууллагуудтай хамтарч ажилладаг, шахаж чаддаг энэ зүйл рүү орж байж, авлигын индексээ бууруулж, төрийн үйлчилгээ илүү хүнд сурталгүй болно.

Мөн хөрөнгө оруулалт татна. Эдийн засгаа илүү том болгоход улс төр саад болж болохгүй. Тиймээс энэ асуудалд хатуу байр суурь баримтлах болно.

Улс төрийн намын санхүүжилтийг цэгцлэх ёстой. Цаашид УИХ-д хамгийн бага зардлаар сонгогддог жишиг рүү явах нь зөв. Иргэдийг төлөөлөхдөө мөнгөтэй, мөнгөгүй гэсэн ялгаатай байдлыг арилгаснаар илүү шударга засаглал тогтдог. Тиймээс улс төрийн намын санхүүжилттэй холбоотой эрх зүйн зохицуулалтыг Ерөнхийлөгч өргөн барина гэсэн мэдээлэлтэй байна. Улс төрийн нам бодлогын нам байх тал дээр МАН түрүүлж томоохон алхам хийнэ” гэв.

Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ Хөгжлийн банкны чанаргүй зээлдэгчдийн асуудлаар байр сууриа илэрхийллээ.

Тэрээр “Хөгжлийн банкнаас олгосон нийт 75 орчим зээл, 66 зээлдэгчийн мэдээлэлд дүгнэлт гаргаж ЗГ-ын хуралдаанд танилцуулсан. Би өөрийн байр сууриа тодорхой илэрхийлэхэд Хөгжлийн банкны зээлийг хоёр хувааж үзнэ. Шинэ сэргэлтийн бодлогын хувьд татан буулгахгүй. Мөн ЗГ хариуцлагагүй зээлдэгчийн өмнөөс төлөхгүй. Харин цаашдаа экспорт, импортыг дэмжиж олон улсын үйл ажиллагааны дагуу ажиллуулах болно. Харамсалтай нь үүсгэн байгуулагдсан цагаасаа хойш банк шиг биш харин хадгаламж зээлийн хоршоо эсвэл сангийн үйл ажиллагаа шиг байсаар ирсэн. Зээлийн 3,2 их наяд төгрөг үлдэгдэлтэй болж 1,7 их наяд төгрөг чанаргүй зээлийн ангилалд орсон.

Шаардлагатай бол зарим үл хөдлөх хөрөнгийг дуудлага
худалдаагаар борлуулж, хохиролгүй болгох олон улсын зарчмын дагуу шийдвэрлэнэ

Нэгдүгээрт, зориулалтын дагуу ашиглагдсан зээлээр хэрэгжиж байгаа төсөл цар тахлын улмаас тасалдсаныг нь хэвийн гэж үзнэ. Хоёрдугаарт, улс төрийн нөлөөлөл ашиглаж, зээлээ зориулалтын бусаар өөр зүйлд ашиглаж, барьцаа хөрөнгө хангалтгүй зээл бий. Мөн шүүхэд шилжүүлж маргаан үүсгэсэн нь ч бий. Эдгээрээс болж баялаг бүтээгчдийн нэр хүндийг унагасан, улсын хөгжилд чухал хувь нэмэр оруулах ёстой хөгжлийн банкны зарим алдагдуулсан нөхөдтэй хатуу арга хэмжээ авах болно. Экзим банк буюу илүү том түвшинд зээл гаргадаг, мега төслүүдэд зээл олгож, санхүүжүүлж байж Монгол Улс эдийн засгийн хувьд илүү бэхжих боломжтой.

Бидний хувьд Хөгжлийн банк байгуулагдсан 2011 оноос хойш бүх хэргүүд, дээрх асуудлуудыг Эрүүгийн хуулийн дагуу мөнгө угаах гэмт хэргээр шалгаж өгөх хүсэлтийг ерөнхий прокурорт гаргасан. Зээл зөрчигдсөн гэдэг асуудлын ихэнх нь иргэний хуулиар, 2011 онд буюу хөөн хэлэлцэх хугацаа дууссан гэх шалтгаанаар мултарч үлдэх боломжтой учир энэхүү зүйлчлэлийг өөрчлөөд энэ бол зээл биш харин мөнгө угаах гэмт хэрэг, улсын татвар төлөгчдийн санхүүжилтэд ноцтой хохирол учруулсан агуулгаар шалгах хүсэлт бүхий бичиг хүргүүлсэн ба зарим зээлдэгчийн хөрөнгийг битүүмжилж байна.

Үүнийг баялаг бүтээгчдийн эсрэг хийж байгаа үйлдэл гэж ойлгож болохгүй, харин ч тэдний төлөө, цаашдаа бизнесийн чөлөөт өрсөлдөөнийг бий болгох, хувийн хэвшлийн төлөө, Хөгжлийн банк зөв зарчмын дагуу ажилладаг байхын төлөө хийж байна. Жагсаавал 15 хүрэхгүй хүн л 1,7 их наяд төгрөгийн голлох зээлдэгч байгаа юм. Шаардлагатай бол зарим үл хөдлөх хөрөнгийг дуудлага худалдаагаар борлуулж, хохиролгүй болгох олон улсын зарчмын дагуу шийдвэрлэнэ. Тиймээс Хөгжлийн банктай холбоотой асуудлыг Эрүүгийн хуулийн дагуу шийдвэрлэнэ” гэлээ.