“Маск” продакшны жүжигчин Д.Дэлгэрсайхантай ярилцлаа.
-Эх үрсийн баяраар “Маск” продакшн хүүхдийн жүжиг тавихаар бэлтгэж байгаа гэж сонссон. Бэлтгэл ажил ямар шатандаа явна вэ?
-Хошин урлагийн “Маск” продакшн Эх үрсийн баярт зориулж “Үзэсгэлэнт охин жонон хоёр” бүрэн хэмжээний хүүхдийн жүжгийг МҮЭСТО-ы тайзнаа тавдугаар сарын 31, зургадугаар сарын 1-нд тоглохоор бэлтгэл ажил жигдэрчихээд байж байна. “Үзэсгэлэнт охин жонон хоёр” гэдэг хүүхэлдэйн кино байдгийг бүгд мэдэх байх. Манай хамтлагийнхан мартагдсан, мартагдах гэж байгаа хүүхдийн жүжгүүдийг бүрэн хэмжээгээр хүүхдүүддээ тоглож үзүүлэхийг зорьдог. Гэхдээ бага насны хүүхдүүдэд аль болохоор өгөөжтэй үлгэрүүдийг сонгож авдаг. Энэ жүжигт хошин урлагийн “Маск” продакшны нийт залуу жүжигчид оролцон тоглох болно.
-Та сургуулиа хэзээ төгсч байв. Анхны ажлын гараа хаанаас эхэлж байсан бэ?
-Би Кино урлагийн дээд сургуульд 1999 онд ороод 2003 онд төгсч байлаа. Кино урлагийн дээд сургуулийг Ардын жүжигчин П.Цэрэндагвын гарын шавь болж төгссөн. Төгссөн жилээ TV5 телевизэд орчуулгын киноны дуу оруулагч жүжигчнээр ажиллаж ажлын гараагаа эхэлж байлаа. 2005 оноос эхлээд TV1 студид “360 градус” хошин мэдээллийн хөтөлбөрт тоглож эхэлсэн. Хошин урлагийн “Маск” продакшнд эхний тоглолтоос нь өдийг хүртэл амьдрал, уран бүтээлийн салшгүй холбоотой ажиллаж байна.
-Таныг хүмүүс “360 градус” хошин мэдээллийн хөтөлбөрөөр таньдаг болсон байх?
-Тэгсэн шүү. “360 градус” хошин мэдээллийн хөтөлбөр нийгэмд болж байгаа үйл явдлыг хошин хэлбэрээр үзэгчдэд хүргэдэг байсан. Цагийн хүрд болоод бусад телевизийн мэдээ мэдээллийн хөтөлбөрүүдийг залуучууд мэдээ гарч байна гээд сувгаа сольчихдог шүү дээ. Харин хошин өнгө аястай инээдмийн төрөлд оруулаад хийхээр бүх насны хүн үзэж эхэлдэг юм билээ. “360 градус” хошин мэдээллийн хөтөлбөрийг манай ангийнхан хийдэг байсан. Бид одоо эргэж нэгдээд TV5 телевизээр “100 метр секунд” гээд улс төр, нийгмийн хошин хөтөлбөрийг хийж үзэгчдэдээ хүргэж байна. Сонгууль ойртсон байна. Улс эх орон маань хямарч байна. Бид уран бүтээлээрээ үүнийг нийгэмдээ хэлэх ёстой гэдэг утгаараа эргэн нэгдээд “360 градус” хошин мэдээллийн хөтөлбөр шиг нэвтрүүлэг хийгээд хагассайн өдөр бүр гаргаж байгаа. Эхний хоёр дугаар үзэгчдэдээ хүрчихээд байна.
-Аль нутгийнх билээ. Таныг жүжигчин болохгүй бол малчин болох байсан гэсэн яриа яваад байдаг юм билээ?
-Тэгдэг юм байна лээ. Сонсч байсан. Миний төрсөн нутаг Говь-Алтай л даа. Манай аав, ээж Говь-Алтай аймгийн Тонхил сумын хүмүүс. Би Говь-Алтай аймагт төрөөд долоон нас хүртлээ тэнд байсан. Нэгдүгээр ангид орохдоо Жаргалант сумын Партизаны сангийн аж ахуйд ирсэн. 1982-1999 он хүртэл Партизаны сангийн аж ахуйд өсөж торнисон. Хүмүүс намайг Партизаных гэдэг. Би ч гэсэн тэгж хэлэх дуртай. Яагаад гэвэл тэнд мэдээ орсон цагаас хойших бүх дурсамж бий. Арван жилийн шохоорхол, үерхэл, хайр дурлал гээд хамаг л сайхан дурсамж бүхэн Партизанд үлдсэн. Партизанд очихоор таньдаг хүн ихтэй. Арван жил хамт сурсан хүүхдүүд маань тэнд байгаа. Тэдний аав, ээж нар нь бий. Төрсөн нутагтаа очсон юм шиг л санагддаг юм.
-Яагаад жүжигчин мэргэжлийг сонгосон юм бэ?
-Ер нь сонирхолтой байсан. Тавдугаар ангид байхдаа шүлэг уншаад тэргүүний уран уншигч болсон. Тэрнээс л жүжигчин болох сэтгэл сэдэрсэн байх. Ер нь бага байхад хүүхэд болгон сэтгэл хөдлөлтэй байдаг. Шагнал аваад баяр хүргэж гар барихад гоё санагдаад жүжигчин болъё гэж бодож байлаа. Тэгээд л жүжигчин болсон доо.
-Хошин мэдээллийн хөтөлбөр хөтөлж байгаад тайзан дээр гарах ямар байсан бэ?
-Телевизээр хийж байсан нэвтрүүлгээ их зоригтой хийж байсан. Яагаад гэвэл нэг ангийнхан хамт хийсэн бүтээл шүү дээ. Харин анх тайзан дээр гараад Заанаа ах, Баярмагнай, Мөнхсайхан гээд том жүжигчидтэй цуг тоглоход сүрддэг юм билээ. Сүүлд ах нар дурсч ярихдаа “Дээгийг нэг харахаар костюм өмсчихсөн тайзны хажууд зогсож байна. Дахиад нэг харсан нөгөө талд монгол дээл өмсчихсөн зогсож байсан” гээд л ярьж байсан. Би тухайн үед тайзан дээр юу тоглоод яагаад байгаагаа сайн санадаггүй юм. Сандраад л энэ тэнд нь гараад ганц нэг үг хэлсэн. Тэрнээс хойш жүжигчин хүн тайзан дээр ингэж гарах ёстой юм байна гэж мэдсэн. “Маск” продакшны ах нараасаа их юм сурсан. Хөгжим, шуум бүх юмыг хариуцдаг тоон мастер Энхсайхан гэж залуу бий. Тэр надад их дэм болдог. Тоглолт үзэж байгаад ингээд хийчихээч гээд зөвлөгөө өгнө. СТА Ж.Мөнхсайхан бол миний тайзан дээр яаж биеэ авч явах ёстойг зааж өгсөн багш маань байгаа юм. Хошин урлаг тайзан дээр яаж тоглохыг надад заагаач гэж хадаг барьж очиж байлаа. За тэгье гээд хадгийг минь авсан хүн дээ. Бид хоёр багш шавь хоёр байгаа юм. Тайзнаас буугаад ирэхээр Заанаа ах саяны үзүүлбэрийг ингэчих гэж хэлж өгнө. Дахиад тоглоод гараад ирэхээр Магнай ах дуудаж зөвлөгөө өгнө. Манай хамтлаг бүгд нэг баг бүрэлдэхүүн болж тоглодог. Хамт тоглож байгаа Гэрэлцэцэг, Жавхлан, Алдар манай дүү нар хүртэл нэгэндээ зөвлөгөө өгдөг учраас сайхан уур амьсгалтай байдаг. Тиймдээ ч хүмүүст манай хамтлагийн тоглолт сайхан хүрдэг байх.
-Тоглолт дээр хөгтэй явдал болох уу. Өөрт тохиолдсон зарим нэг хөгжилтэй явдлыг ярихгүй юу?
-Олон байгаа. Бид хөдөө тоглолтоор явж байсан юм. “Нинжа” гэдэг үзүүлбэр дээр Магнай, Заанаа ах хоёр юм яриад байж байхад нь би ороод данхтай цай уугаад текст хэлэх ёстой байдаг юм. Тэгсэн миний барьдаг түмпэн аян замд яваад хагарчихаж. Ээлжээ хүлээнгээ Жавхаа, Ганзо хоёртой юм яриад түмпэнгээ скочдож байсан юм. Нэг мэдсэн чинь гарах ээлжээ мартчихаж. Нөгөө хоёртой бараг арван минут юм яриад нөгөө скочоо дуустал ороочихсон байдаг юм. Магнай ах, Заанаа ах хоёр өөртөө тохиолдсон хамаг инээдтэй юмаа хийчихээд хажуу тийшээ харахаар л би байдаггүй гэнэ. Би ч сандраад хоцорч хоцорч гүйгээд л гарсан урдаас харцаараа зодож байгаа юм чинь. Аргагүй л дээ. Тэр чинь жүжигчин хүний хариуцлага шүү дээ. Хариуцлага алдаж пакталж байлаа. Үзэгчид бол мэдээгүй л дээ. Тэр хоёр үзэгчдээ инээлгэж байгаад л намайг гарах ёстой үедээ гарч байна гэж бодсон байх. Туршлагагүй жүжигчид байсан бол ярих юмнууд нь дуусчихаад өөрсдөө сандраад хачин болох байх. Туршлагатай хүмүүс чинь намайг гарч иртэл тайзан дээр үзэгчдээ инээлгэсээр л байсан.
-Сүүлийн үед дэлгэцийн уран бүтээлд их тоглож байгаа харагдаад байгаа. Хэдэн кинонд тоглосон бэ?
-Сүүлийн үед найруулагчид намайг жаахан тоож байх шиг байна. Овоо хэдэн кинонд тоглочихсон байна шүү. Анх TV5 телевизийн “Гялбаа” олон ангит кинонд тоглож байсан. Дараа нь “Чонын алтан шагай” ОАК, “Омарын эрэлд”, “Хар сувдны нууц”, “Single ladies” гээд олон кинонд тоглосон байна. Тун удахгүй “Туршилтын хосууд” кино маань нээлтээ хийх гэж байна. Кинонд жүжигчин Адъяа, Хулан, Баатархүү ах, Мааз хамтлагийн Жанчив нар тоглосон. Инээдмийн уран зөгнөлт кино болсон. Ингээд тооцвол бараг арав гаруй кинонд тоглочихжээ.
-Найруулагчид таныг ямар дүрд голдуу сонгодог вэ?
-Анх үзэгчдэд танигдаж эхэлсэн цагаасаа эхлээд инээдмийн төрлөөр уран бүтээлээ хийсэн учраас голдуу инээдмийн дүрд сонгогддог. Үзэгчид маань ч бас энэ төрлөөр хүлээж авахад амар байдаг байх. Гэхдээ “Чонын алтан шагай” кинонд инээдмийн биш эсрэг дүрд ажилласан. Сүүлд “Үлгэрийн баатар” нэртэй кинонд тоглосон. Киноны зохиолыг өөрөө бичээд гол дүрд нь тоглосон байгаа.
-Киноны зохиол бичих ямар вэ. “Үлгэрийн баатар” ямар төрлийн кино вэ?
-Кино маань инээдэм, драмын төрлийнх. Би 2003 онд Кино урлагийн дээд сургууль төгссөнөөс хойш 13 жил болж байна. Энэ хугацаанд нэлээд хэдэн кинонд тоглож үзлээ. Кинонд тоглож байх явцдаа нэг кино зохиол бичиж үзвэл яах бол гэж зориглож хийсэн. Энэ урмыг надад “Морьтон энтертайнмент”-ийн захирал Мөнхтулга гэдэг залуу өгсөн. “Дээгий, чи аавын тухай зохиол биччих тэгээд гол дүрд нь тоглоорой. Би тэр киног чинь продюсерлоод гаргая” гэсэн санал тавьсан. Анхны бичсэн зохиолыг маань “Кино байж болох юм байна. Би найруулагчаар нь ажиллая” гэж Төмөрхуяаг ах надад их сэтгэлийн дэм өгсөн. Ерөнхий оператор Энхбаатар ч надад урам өгсөн. Тэгэхээр нь уран бүтээлийн шунал хөдлөөд дараагийн кино зохиолыг бичиж байгаа.
-Хоёр дахь зохиол тань ямар төрлийн кино байх бол?
-Би ил инээдмээс гадна хүнд өгөөж үлдээсэн юм хийхийг хүсдэг. Хайр сэтгэлийн тухай кино болох байх.
-Танд тоглохыг хүсдэг дүр бий юу?
-Би хүмүүс ийм дүрд тоглочих юмсан гэдэг шиг санаа зовдоггүй. Ер нь тэгж бодож байгаагүй юм байна.
-Гэр бүлээ танилцуулахгүй юу. Бага охиндоо амь гэж дуулсан?
-Би хоёр охинтой. Томыг нь Дөлгөөн, багыг нь Намуун гэдэг. Би охиддоо хайртай. Багыгаа аавын амины хүүхэд гэж онцолж хайрладаг болов уу. Миний гэр бүлийн хүнийг Түмэнсарнай гэдэг. Телевизийн найруулагч мэргэжилтэй бүсгүй бий. Одоо жирэмсний амралттай гэртээ байгаа. Эхнэр маань одоо хэдхэн хоногийн дараа амаржих гэж байна. Эхогоор харуулсан чинь хүүтэй болох шинжтэй. Баярлаад л гүйж байна даа.
-Танд чөлөөт цаг гардаг уу. Зав гарвал юу хийдэг вэ?
-Сүүлийн хоёр жил завгүй ажиллаж байна. Шагай харвах дуртай. Зав зай гарвал шагай харвадаг. Жаахан зав гарвал хашлага, сумаа аваад л давхичихдаг юм.
-Улсын цолтой юу. Хэр удаан хичээллэж байгаа юм бэ?
-Улсын цол байхгүй. Би 1992 онд анх хашлага, сум барьж шагай харваж сумаа зурхай дээрээ хүргэж сурсан. Тэр үед хамт шагай тоглодог байсан хүмүүс маань ийш тийшээ явцгаагаад тоглохоо больчихсон байсан юм. Өнгөрсөн жилийн дөрөвдүгээр сараас дахиж харваад түүнээс хойш эрчимтэй хичээллээд жил гаран болж байна.
-Сүүлийн үед ямар уран бүтээл дээр ажиллаж байна. Зуныхаа төлөвлөгөөг гаргачихсан байх?
-Олон юм бодож байна. Хоёр дахь кино зохиолынхоо зургийг зун авна. Зургадугаар сарын дундаас зургандаа гараад киногоо хийх санаа байна. Намар “Маск” продакшн шинэ уран бүтээл хийнэ. Хувь уран бүтээлч болгон жүжигт өөрсдийнхөө саналыг оруулж байх ёстой учраас шинэ уран бүтээлийн санааг эрж хайх ажлуудыг хийнэ дээ.